1

بازگرداندن  زندگی و پویایی به بافت های فرسوده شهری، از مهم ترین دغدغه های مدیران شهری است. رویارویی با مشكل بافت فرسوده به علت جنبه های متعدد و ملاحظات گوناگونی كه لازم است در ارتباط با اینگونه بافتها مورد توجه قرار گیرند، ماهیتا دارای پیچیدگی ها و ظرافت هایی است كه برنامه ریزی، تصمیم گیری و اقدام عملی در این خصوص از حساسیت و اهمیت وی‍ژه ای برخوردار می سازد.

2

این بافتها های شهری، بسته به ویژگی ها و قدمتی كه دارند، با مسائل و موضوعات متعدد و منتوع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدیریتی، اعتقادی، تاریخی و ... ارتباط می یابدو به همین دلیل در مواجهه با بافت های شهری فرسوده، لازم است افزون بر ملاحظات فنی و مهندسی، سایر جنبه های موضوع نیز كه غالبا، ساختاربندی ، تبیین و تحلیل آنها به سهولت پارامترهای فنی مهندسی نیست- با دقت و ظرافت مد نظر قرار گرفته و در تصمیم سازیها و برنامه ها دخالت داده شوند.

3
طی سالیان گذشته، دولت راهكارهای گوناگونی را در راستای احیا، بازسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری تجربه كرده است اما حجم عظیم بافت های فرسودی موجود و نیمه كاره ماندن و طولانی شدن اجرای بسیاری از پروژه های  احیا و بهسازی این بافت ها، نشان دهنده ی نامتناسب بودن برنامه ها و مدل های در نظر گرفته شده با واقعیت این بافت هاست.

 4

گستردگی دامنه و اهمیت موضوع را می توان از سخنان وزیر مسكن و شهرسازی در جمع اعضای شورای مركزی سازمان نظام مهندسی ساختمان و اعضای نظام مهندسی ساختمان استان خراسان رضوی دریافت كه اظهار داشت: 50 هزار هكتار بافت فرسوده در یك صد و شصت شهر كشور شناسایی شده است كه این سخن مهر تاییدی رسمی بر دغدغه های همیشگی كارشناسان در خصوص گستردگی بسیاری زیادبافت های فرسوده است.

5

گذشته از جنبه ی موضوع، به این نكته هم توجه كرد كه احیای نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده تحقق نخواهد یافت، مگر آنكه این فرایند با توجیه كامل و مشاركت همه جانبه ی شهروندان ساكن در اینگونه بافت ها و با در نظر گرفتن منافع آنها طراحی و اجرایی شود.
به عبارت دیگر چنانچه شوراها و شهرداری ها نتوانند اعتماد ساكنان این بافت ها را به دست آورند نمی توان به توفیق طرح های احیای بافت های فرسوده امید داشت، ضمن آنكه علاوه بر رضایت مندی ساكنان می بایست در اجرای اصول شهرسازی، معماری و اقتصاد شهری در خصو بافت های یاد شده، به قابلیت های هریك از مناطق مورد نظر نیز توجه داشت و با دیدی جامع نگر نسبت به احیای بافت اقدام كرد، كه دستیابی به این هدف نیز به نوبه ی خود در گرو فراهم آمدن بسترها و زیرساخت های لازم برای اجرای همه جانبه و هماهنگ طرح های سامان دهی و مداخله در بافت است.

واقعیت مسلم و انكار ناشدنی در ارتباط با بافتهای فرسوده ی شهری این است كه احیا و باز زنده سازی این بافتهای جدای از آنكه برای جلوگیری از گسترش تبعات منفی این بافتها   به سایر مناطق شهری ضروری است همچنین می تواند موجب دستاوردهای جذاب و بی بدیل برای شهر، شهروندان و مدیریت شهری است، همچنین می تواند موجد دستاورد های جداب و بی دلیل شهر، شهروندان و مدیریت شهری باشد كه بهبنه سازی بهره گیری از زمین شهری، ارتقای شاخصهای زندگی شهری، صیانت از سرمایه و منابع انسانی، كاهش آسیب های و خسارت ناشی از حوادث طبیعی، افزایش درآمدهای حاصل از رونق صنعت گردشگری و... نمونه های از این دستاوردهای به شمار می آید.

اما روی دیگر سكه این است كه اجرای برخی طرحهای بازسازی و بهسازی بافت های فرسوده به علت فقدان رویكرد اصولی و همه جانبه نگر و برخوردار نبوده از مطالعات و بررسی های پایه ای در مرحله اجرای اجرا دچار انحرفاتی شده اند كه همین امر دغدغه ها و دل نگرانی ها یی را برای عامه ی شهروندان پدیدآورده  و انتقاد متخصصان را برانگیخته است، بی اهمیت یا كم اهمیت شمردن موضوع حفظ بناهای ارزشمند برجای مانده از دوره های گذشته، كم توجهی به مساله ی كیفیت و زیبایی ساختمانهای جدیدالاحداث جایگزین در بافت و ..... از مواردی هستندكه می توانند باعث سلب اعتماد شهروندان و ساكنان بافت ها شود و در نتیجه كل فرآیند را با بن بست مواجه كنند.

بنابراین به نظر می رسد، احیا و باز زنده سازی بافت های قدیمی و فرسودی شهر باید یكی از مهم ترین برنامه های داوطبان شورای شهر به عنوان سیاست گذاران شهری باشد به گونه ای كه شورای جدید عزم خود را برای اعتماد و مشاركت شهروندان به صورت عملی- متفاوت از رویه ی متداول شعاری و تبلیغی جزم كنند و نهایت تلاش خودرا به كار بندند كه هیچ یك از دل مشغولی ها و دغدغه های شهروندان ناشنیده و بررسی نشده نماند و این سرمایه عظمی نیز در دل شهر معطل و بی معطل استفاده روز به روز تحیلی نرود.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا