کاوه تیموری

 

یزدفردا" آیین پاسداشت سی سال تلاش خاضعانه استاد رهبران در عرصه فرهنگ و کتابخانه در روز یک شنبه چهارم اسفند ساعت 18:30در محل تالار فرهنگ یزد برگزار می شود.محمود رهبران خطاط و خوشنویس زبردست و صاحب نام دیارمان پس از عمری تلاش در مجموعه کتابخانه وزیری بازنشسته شد تا با فراغت بال به عشق دیرین خود هنر خوشنویسی بپردازد.او که عاشق فرهنگ و هنر این سرزمین است و همواره با بزرگان اهل ادب و هنر مجالست داشته و از خرمن حکمت و معرفت آن ها خوشه ها چیده، قدر این فنّ شریف را به نیکی می داند و آن را جز در راه اعتلای فرهنگ این سرزمین مصروف نمی دارد.از این رو او سزاوار تکریم است و شایستۀ تجلیل، هرچند وجود خاضع و بی مدّعایش، وی را همواره از این وادی ها پرهیز داده است.برای این خوشنویس صاحبدل و محجوب مجلسی در تکریم و پاسداشت مقام هنری اش یک شنبه چهارم اسفند ماه در تالار فرهنگ یزد برپا خواهد شد.
هم قلمی دوستان فاضل و اهل فرهنگ موجب افتخار است.

مطلب زیر پژوهشی است از کاوه تیموری که به همین مناسبت منتشر می شود .

مقدمه

خسرو زعیمی در سال 1362 در شأن و منزلت استاد حسین میرخانی نقل به مضمون گفته بود که شاید ده بیست سال دیگر جامعه هنری ارزش کار استاد حسین را در تربیت استاد امیرخانی و استاد خروش بداند.

پیش بینی او مانند سرنوشت اجتناب ناپذیر برخی از دیدگاهها و نظراتش به واقعیت تبدیل شد.

امروز که آثار شاگردان استاد امیرخانی را در ترازوی نقد و تحلیل  عیارسنجی می کنیم متوجه می شویم که تربیت شاگردانی که ملاحت، قرصی و زیباییهای بصری شیوه امیرخانی را در آثار خود انعکاس می دهند چه حرکت ایثار گرانه و پر برکتی بوده است زیرا هر کدام ازاین شاگردان برای خود جایگاه ویژه ای دارند و سرمایه و ذخیره ای از هنر خوشنویسی در گوشه و کنار کشور به شمار می آیند. استاد محمود رهبران یکی از ستاره های آسمان کویر یزد است که از شاگردان پرتلاش امیرخانی به شمار می رود. سالکی سختکوش که خوشبختانه دردیار دارالمومنین یزد آبرو و اعتبار وزینی برای شیوه امیرخانی است و بی تردید به لحاظ صافی بیرونی خط و صافی درونی، روح او در بسیاری از مؤلفه ها و ممیزه ها از جمله سیمای خط با باطن و شخصیت استاد امیرخانی دارای اشتراک است و به همین دلیل نگاه کردن به آثار او جذاب و حُسن دقت او در خوشنویسی امری قابل تحسین است. این نکته سبب گردید که درباره بود به تدوین نوشتاری بپردازم.

ویژگی های فنی

رهبران، مانند استادش کتابت تا کتیبه را نیکو می نویسد.

قلم گردانی او در قلم جلی و کتیبه و بویژه در ترکیب بندی از مصرع و عبارات بسیار موفق می باشد او فضاهای درونی کلمات نستعلیق را که چالش اصلی و همیشگی آنها «دور» می باشد بخوبی می شناسد یا به عبارتی با تنظیم فضاهای بین حروف و کلمات نشان می دهد که وی مرحله شناخت آناتومی خط را به خوبی از سرگذرانده و در شکل آفرینی آنها در صفحه تسلط قابل قبولی پیدا کرده است. به عنوان مثال ایجاد هارمونی و تناسب بین «یای معکوس» باسینه کشیده ای مانند «خم» و ابتکار او در کوتاه کردن یای معکوس را باید از شگردها و کشف های او هم به حساب آوریم نه این که از قبل وی چنین ابتکاراتی نبوده ولی اجراهای موفقی را نیز رهبران رقم زده است. «تصویرا قطعه قدی که بهر خدمت»

ویژگی رهبران در قطعه سازی درهم تنیدن اقلام کتابت سرفصلی، مشقی، جلی و کتیبه باهم است.

در برخی از قطعات ابتکاری او معمولاً سطر یا مصراعی به عنوان کانون قطعه به شکل مورب اجرا می شود. این کار یا کمتر به شیوه قصار نویسی و یا بیشتر به شیوه پیوسته نگاری مصراع یا بیت صورت می گیرد و بعد برمداری دوّار سایر سطرها به دور متن اصلی حلقه می زنند. او با این کار فضایی دلنشین برای هنرمند تذهیب کار نیز فراهم می کند که با تراش قالب اسلیمی، ختایی ولچک به زیبایی کار تا مرحله خیره کننده بیافزاید. (تصویر2 وفا کنیم..)

استاد قاسم غلامی هنرمند تذهیب کار انصافاً نقش قابل توجهی در همخوان کردن آثار استاد رهبران بارنگهای زیبا و ملایم داراست. و بی دلیل نیست رهبران همواره رنج سفر را برخود و قطعات خویش گوارا می کند، تا آنها رابه نوک قلم موی نقش آفرین قاسم غلامی بسپارد.

پاکیزه نویسی بویژه در کتابت از ویژگی قلم رهبران است. حرکت رنجه رنجه قلم او در عین تسلط، بیننده را به یاد هنرنمایی های استادش می اندازد.

مضامین قطعات

مضامین در قلم استاد رهبران برگرفته از دریای ادب فارسی است به گزیده هایی نغز و زیبا از اشعاری که با آنها می توان دنیایی از حکمت و عرفان را در قالب «بحر در کوزه» معنی آفرینی کرد به طوری که خواننده با خواندن آنها به وجد می آید و از آنها لذّت درونی می برد.

(تصویر3 این محنتی...)

مرکز قلم

مرکز قلم رهبران از نظر تسلط و تبحر در قطعات چلیپا و با قلم مشقی تجلی دارد. البته تقریباً این نکته در بین خوشنویسان دارای عمومیت است. با قطعات استاد رهبران بیننده حظ معنوی تازه ای را تجربه می کند. رهبران در دایرة تجربیات انجام گرفته خود از مبتدی تا منتهی سالکی با پشتکار بود. و گواه آن قطعاتی است که در برخی از آنها حتی با نگاه سختگیرانه کمتر می توان ایراد فنی وارد کرد.

صاف نگاری ایشان بویژه در قلم مشقی شش دانگ یکی از مزیت های خط استاد رهبران است که در آن خدشه راه پیدا نکرده است. با این حال از نظر دو اصل مهم خوشنویسی می توان خطوط رهبران را ارزیابی کرد. یکی حُسن وضع و دیگری حُسن تشکیل. در آثار گزیده و پاکنویس ایشان استقرار کلمات و لغات نوشته شده از اعتدال و توازن لازم در سطح صفحه برخوردار است و این موارد هنگامی که در چیدمان سایر کلمات قرار می گیرد بافتی منسجم از چینش هنرمندانه شکل می دهد که می توان نمونه های ورز یافته خط نستعلیق را در آنها تماشا کرد

رهبران در حُسن تشکیل حروف یعنی شکل آفرینی مفردات و کلمات برای بدست دادن نمونه های قابل قبول زحمت و ریاضت و شب زنده داریهای زیادی را متحمل شده و به همین دلیل در تجربه سه دهه کاری وی می توان قائل بود که حق خط زیبای نستعلیق در قطعات ممتاز و ویژه او بخوبی ادا شده است. (تصویر4 خط نستعلیق...)

در تمام آثار او پایبندی آگاهانه و نه فقط مقلدانه به شیوه امیرخانی کاملا محسوس می باشد. امیرخانی نیز از جایگاه شاگرد سختکوشش آگاه است زیرا در متنی که برای یکی از نمایشگاههای وی به خط خویش نگاشته است چنین می آورد. (تصویر5، متن استاد امیرخانی)

یکی از قطعات شاخص استاد رهبران نگارش شعری از استاد شهریار در وصف خط استادش غلامحسین امیرخانی است. این قطعه از اجراهایی است که استاد رهبران آن را با تمام دلبستگی درونی به نگارش در آورده اند و به رغم وجود کلمات مشکل می توان قدرت خوشنویس را در شکل دهی قطعه به خوبی درک کرد. کلمات دشواری چون «نستعلیق»، «پیشینیان»، «الحق»، «خوشنویسباشی» و جانمایی مطلوب آنها در چهار بند چلیپا نمره قابل توجهی را در این اثر بدست آورده و به همین دلیل با چاپ در پشت جلد کتاب راز خط (نشرآبان تألیف نگارنده) همواره مورد تحسین و تشویق اهل هنر قرار گرفته است. (تصویر6، قطعه امیرخانی از این .... )

امانتداری شیوه امیرخانی در آثار رهبران از یک منظر قابل توجه است و آن این که ایشان از دور دست ها نظر به شیوه امیرخانی داشته اند. اهل خط به این نکته وقوف دارند که تعلیم حضوری در خوشنویسی و یا به عبارتی «پسِ دستِ استاد ایستادن» مهمترین رُکن برای آموزش عملی هنرجو است و هنگامی که این توفیق برای هنرجوی خط محدود یا سلب می شود. او باید برای درک راز و زمزخط و اجرای مواصلات و اتصالات به گمانه زنی های زیادی در سایه تجربه و نوشتن مدام و کشف نکته ها بپردازد. و آنقدر بر این در بکوبد که احساس کند خطش به خط استاد نزدیک شده و اکثر این تلاش ها نیز باید از روی آثار چایی صورت گیرد که به علت یکدستی فرآیند چاپ ظرایف لازم را در اختیار او قرار نخواهد داد. لذا ارزش کار رهبران رسیدن به جایگاه مناسبی است که به شکل غیر مستقیم بدست آمده و این نکته نشان می دهد که در خوشنویسی هیچ چیز نمی تواند هم اندازه تلاش و پشتکار اثر آفرین باشد. (تصویر7،چلیپا)

کرسی بندی در قطعات رهبران با عبور از مراحل کلاسیک و رعایت خط زمینه به عنون اصل زیربنایی هم اکنون به یک «کرسی بندی اقتضایی» و متناسب با ماهیت کلمات و چینش زیبا پسندانه آنها تبدیل شده است.

بالا نشاندن دوایر در کنار موُلفه ها مثل کلمه «پاکی»، بدست دادن کرسی کمانی در سطر به تبعیت از هیأت و شمایلِ حرف «ب»، اهمیت دادن به رعایت توازن بصری در کرسی بندی، بالا نشاندن مولفه ها و بدست دادن کرسی مضاعف، و سایر نکته های قابل توجه نشان می دهد که رهبران به اصل کرسی به عنوان وسیله ای برای زیبایی آفرینی بیشتر در سطر فکر می کند.

درعین حال برای قلم این خوشنویس همه چیز در افق روشن آینده پیدا خواهد شد و پختگی و جاافتادگی خط ایشان در مرحله فعلی راهی است که رهسپاری آن در راستای کمال یابی بیشتر خواهد بود.

وفاداری رهبران به خط نستعلیق و شیوه های کلاسیک آن نموداری از کوشش و تلاش معاصران برای رسیدن به ارزش های بصری ناب است و فعلاً در آثار رهبران وسوسه و سودای رنگ و روی آوردن به نقاشیخط دیده نشده است. و براستی با این همه زیبایی که در آثار ایشان به سادگی صفحه سفید و صمیمت مرکب سیاه جمع شده هیچ نیازی به خط سازی و رنگ پردازی وجود ندارد. اینها همان ارزشهایی است که نیاکان و استادان فراموش نشدنی خط نستعلیق از سلطانعلی مشهدی تا میرعماد و عماد الکّتاب و برادران میرخانی برآن سیاق نگاشته اند و رهبران را باید به تأسی از شیوه و منش استادش رهروی صادق دانست که به راه آنان طی طریق می کند و خود اوست که قدردان این توفیق بوده و هست و از زبان حافظ نگاشته است:

 گرت هواست که معشوق نگسلد پیوند

نگاهدار سررشته تا نگهدارد (تصویرقطعه چلیپا)

ویژگی های قلم رهبران

مطالعه قلم های رهبران نشان می دهد که قط قلم وی متوسط متمایل به محرّف است وی سرپنجه هایی ظریف و انگشتانی متوسط دارد. (تصویر دست و قلم) دوایر و نوشته های او نه کلفت وضخیم است و نه پر دورو نه همراه با ضعف (منظور از ضعف نازکی شمره ها و دنباله هاست). بلکه کار او اعتدال بین این دو است که با ساختار دست و انگشتان دست او مرتبط است. جوانی و تازگی و طراوت خط رهبران با توجه به رعایت معیارهای خط استاد امیرخانی یکی از نمودهای زنده بودن شیوه امیرخانی در روزگار ماست. و از این جاست که شیوه امیرخانی در پرتو همت رهروانی چون رهبران به عنوان محور اصلی برای ایجاد «جریان خوشنویسی امیرخانی» معنی تازه ای می یابد. جریانی که مانند رودی پرآب، رودخانه های پر تحرک دیگری از آن انشعاب می یابند و لذت شیرینی در آب گوارای شیوه امیرخانی را تا دوردست ها می برند.

در برخی از ترکیب بندیهای رهبران با توجه به درجة وسواسی که در تحریر بکار رفته بیننده اهل فن با دو محیط بصری رو بروست یکی همان سواد یا سیاهی حروف و کلماتی است که نقش بند صفحه شده اند. این بخش همان هیأت ظاهر و سیمای همسان از ویژگی انتزاعی خط نستعلیق است که مبتنی بر اصول کلاسیک خط به زیبایی اجرا شده اند. امّا محیط دوّم فضاهای بیرونی و درونی همین حروف و کلمات است که وقتی با نگاه تخصصی به آنها می نگریم به راحتی می توان دریافت که ترکیب حروف و کلمات به گونه ای هنرمندانه اجرا شده که نسبت این فضاهای بیرونی و درونی در کمال زیبایی فرم گرفته اند به طوری که بیننده از دیدن همان فضاهای درونی نیز از لذت تام و تمامی برخوردار می شود. (تصویر، قطعه هر آن که ...)

خواننده محترم شاید تصور کند این نکته به جای آن که بدیع باشد، بدیهی و طبیعی است امّا باید توجه کرد تمام اصول هنری خوشنویسی شناخته شده اند در عین حال اجرای دُرست و خود جوش آنهاست که مخاطب را به وجد می آورد و کار رهبران نگارش همراه با دقت و برنامه ریزی شده ای است که با نظم، حروف و کلمات را در کنار هم قرار می دهد. همین جاست که باید به ویژگی نگارش رهبران توجه داد رهبران خط را با وسواس و با تکلف می نویسد درشکل گیری قطعات قطعات او دقت در محاسبه ها لحظه ها او برنامه ریزی برای جزئیات آنها نقش اصلی را داراست به طوری که یک دهم میلیمتر نیز برای او تعیین کننده است. و کمتر بداهه نویسی در کارهای او راه پیدا کرده است.  آنچه که رویت می شود علاقه کمتر وی به سیاه  مشق نویسی  و محیطی است که او رهایی قلم را تجربه کند.

آثار و قطعات خوشنویسی استاد رهبران خوس خوان و روان هستند و ایشان در آثار خود برای مخاطب به طور ویژه احترام قائل اند.

باید اشاره کرد که آن چه که از خط رهبران بر می آید خط تعلیم دیده ای است که دارای چار چوب زیباشناختی قوام یافته ای است و این همه با کوشش و تلاش خوشنویس به خوبی در صفحه ظاهر شده است.

دقت در و مطالعه موشکافانه در آثار وی نشان می دهد که ایشان نهایت توفیق را در ارائه قطعات نستعلیق داشته اند و از این حیث می توان به این نکته رهنمون شد که بحمدا... قلم ایشان در یکی و دو سال گذشته اوج توانایی خود را تجربه کرده است و:

 این سعادت بزور بازو نیست

تا نبخشد خدای بخشنده! (تصویر قطعه این محنتی)

استاد رهبران در مواردی حواشی قطعات خود را با رنگینه نویسی تنوع و طراوت می بخشد. و با حرکت دادن سطر در حواشی و اطراف آن موجب برجستگی کانون اصلی قطعه می شود. در همین رنگینه نویسی ها می توان حرکت قلم ایشان را که تونالیته رنگ در آن محسوس است دید که چگونه بدون خدشه و با اعتماد به نَفس بالا، حروف و کلمات در صفحه استقرار می یابند. (تصویر قطعه خلیج فارس)

دستمایه اصلی کارهای رهبران صرف نظر از تذهیب آنها و مرّکب، قلم و کاغذ بدون هرگونه پیرایه و آرایه است که دخل و تصرف دیگری از جمله تیغ زدن و تراشیدن و حک و اصلاح و چسب و قیچی کمتر در آن می توان یافت و در عین همین سادگی از نمونه های درخشان و نستعلیق معاصر است که خود را می تواند در کنار استخوان خُرد کرده های این هنر زیبا مطرح و ماندگار کند. باید انتظار داشت رهبران که آغازین سالهای دهة ششم عمر خود را آغاز کرده از این پس قطعات و آثاری را برای علاقمندان بوجود آورد که عیار زیباشناختی آنها در سطح بالاست و رونق افرای چشمان زیباپسند جامعه خوشنویسی خواهد بود. باید اشاره داشت که در این دوره او ضمن امانت داری شیوه امیرخانی از مرحله تقلید به مرحله تحقیق رسیده است و حافظه بصری او از مولفه های شیوه امیرخانی غنی و مشبع گردیده است.(تصویر قطعه)

بررسی قطعات غیر تقلیدی وی نشان میدهد که او می تواند نظام هندسی امیرخانی را به قلم خویش روایت کند هر چند که خواننده و اهل خط گرامی نباید تصور کند که تمام همّ و کوشش رهبران بازنویسی و دوباره نگاری شیوه امیرخانی است. زیرا شاکله خطی رهبران از اضافات و ویژگیهای خاص قلم ایشان بهره مند است امّا به این نکته باید توجه داشت که توانایی در انتقال شیوه امیرخانی بر صفحه کاغذ توفیق کمی نیست زیرا این شیوه مشحون از ویژگیهای زیباشناختی است که حداقل در پنجاه سال اخیر آن را می توان مطرح ترین شیوه در خط نستعلیق بشمار آورد. و خوش به حال رهبران که با صبر و حوصله و وامداری و بهره گرفتن از این شیوه خود را در ردیف ناقلان موفق آن قرار داده است. (تصویر قطعه خوش کرد..)

رهبران در آثار خود به تعادلی از دور و سطح به عنوان دو اصل کمّی خوشنویسی رسیده است ویژگی دور در آثار ایشان متعادل است اما در مورد سطح باید قائل شویم که بلندبودن کشیده ها در قطعات ایشان نشان می دهد. که برای سطح در عین آن که چاشنی دور در آن وجود دارد ضریب بالاتری قائل شده است. (تصویر قطعه هر آن  که جانب اهل وفا..)

بویژه در کشیده های کمانی می توان حضور بیشتر صفت کمّی سطح را که به خط قوت بیشتری بخشیده بهتر ملاحظه کرد. به عنوان مثال اگر در کشیده های قوسی ایشان کلمه «پلید» را در یکی از قطعات مبنا قرار دهیم ملاحظه می شود ارتقاع یک و نیم نقطه ای که معادل 16 میلیمتر بوده به ارتفاع 12 میلیمتر رسیده و این کاهش ارتفاع در آغاز کشیده به مفهوم کاسته شدن از ویژگی دور و افزوده شدن به میزان سطح (یعنی حرکت مستقیم و شش دانگ زبانه قلم) است. در همین کلمه اگر میزان کمّی سطح را ارزیابی کنیم ملاحظه می شود. که با معیار نقطه به تعداد تقریبی 6 نقطه به سطح اختصاص و به تعداد تقریبی 3 نقطه به دور اختصاص یافته است. با همین بررسی اولیه و تعمیم آن به سایر قطعات می توان این ویژگی را در کشیده های «ب» کوتاه و بلند و سایر موارد خط استاد رهبران نشان داد که سطح در کشیده های ایشان صفتی است که غلبه بیشتری دارد. به نظر می رسد در این جا رهبران متناسب با طبع و سرشت ناخودآگاه خود عمل می کند زیرا از همین صفت تفاوت کار او با شیوه امیرخانی را می توان آغاز کرد. به طوری که مقایسه با نمونه مشابه در شیوه امیرخانی نشان می دهد که به میزان کمتر از یک «واحد دور» و به زبان کمّی به میزان 7 درصد از عدد مبنای 100 درصد در کلمات مشابه استاد امیرخانی دور حضور بیشتری دارد. (تصویر)

این ویژگی در قطعاتی که رهبران از کشیده ها به عنوان بخش تحتانی قطعه استفاده می کند بیشتر دیده می شود و با این کار وی برای استواری و استحکام قطعه خود در صفحه تدبیر کرده است. در عین حال وقتی «دور» در کلمه ولو به اندازه 7 درصد هم که شده کاهش یابد از جنبش و حرکت آفرینی آن کاسته می شود و به همین دلیل تحرک و جنبایی قطعه کاهش می یابد. خواننده محترم توجه دارد ذکر این نکته از ارزشهای کار رهبران نمی کاهد امّا از آنجا که اثر هنری ماندگار از تفاوت در نازک کاریها و عناصر جزیی با سایر آثار شناخته می شود طرح آن به عنوان دریچه ای برای بحث های آینده ضروری  می نماید.

رهبران در فرستادن و ارسال «ر»های بلند و دنباله های «دال» قلمی روان و نرم گونه را در صفحه جاری می کند و در اتصالات و مواصلات نیز ذره ذره و آرام آرام دیدگاه بصری خود را پیاده می کند. خوشبختانه در او این ویژگی وجود دارد که آنچه که در انبان ذهن می پروراند با زبان دست به اجرا در آورد. (تصویر قطعه)

 

 

 

 

 

رهبران در یک نگاه

نوع کرسی بندی

کرسی بندی اقتضایی

قط قلم/ مرکز قلم

مشقی

متوسط، مایل به محرف

قالب مورد اهتمام

چلیپا

بیشترین تاثیر پذیری

شیوه تلفیقی استاد امیرخانی

گرایش اصلی

نستعلیق ناب و بدون پیرایه

ویژگی شیوه

امانتداری دقیق از شیوه تلفیقی امیرخانی با اضافات جزیی

 

ویژگیهای فنی در قطعات استاد رهبران

-        ترکیب بندی و چلیپا، همراه با ایجاد کشیدة مضاعف (مابر خلاف...) 1389

-        قطعه نگاری مورب و حواشی دوّار، قوّت دست در تکرار کلمات مشابه (علی ولی)1390

-        قطعه تلفیقی ترکیب بندی و چلیپا، تکرار کشیده های مشابه و ایجاد کشیده های مضاعف و متقارن. در چلیپای نوشته شده به تعداد نُه کشیده ایجاد شده که جنبش و جنبابی و زیبایی آن را رقم زده است. قدرت دست کاتب در اجراهای مشابه قابل توجه است. (قطعه امیرخانی از این معجزات..)

-         ترکیب بندی موّرب و حاشیه نگاری (تلفیق قلم کتیبه و مشقی 6 دانگ) (قطعه بهارت خوش)

-        فضا سازی چشم نوار با کلمات نستعلیق (قطعه روی گشاده 1389)

-        ترکیب بندی با قلم کتیبه (قطعه حدیث رضوی) 1388

-        سورة حمد 1384

-        قطعه با قلم کتیبه با سیر صعودی 1389 (قطعه نازم به حُسن مطلع)

-        تجربه آزمایی در قلم فوق کتیبه یا پارویی (قطعه هوالفتاح العلیم)

-        ایجاد هارمونی و هماهنگی با استفاده از قسمت های مشابه در دو کشیده (قطعه از علی آموز اخلاص عمل)

-        ایجاد تقارن و توازن بصری با استفاده از دوایر درسمت راست و چپ صفحه (قطعه آنان که غنی ترند..)

-        قوت وکرسی  بندی دوایر (قطعه الایمان قول عمل)

-        دو نمونه از کتابت استاد رهبران (تصویر کتابت)

-        آیة الکرسی

-        صفحه کتابت دربارة خط نستعلیق و شکسته

-        نظیره نویسی از آثار استاد امیرخانی 1371 (قطعه بنگر ز صبا)

-        نگارش روان و بی تکلف سطر (قطعه من در میان جمع..)

-        فرم کتیبه ای و کرسی بندی دوایر و حروف بدون دایره 1381 (قطعه فروزان کن...)

-        ترکیب بندی (فرم مستطیل) و کتابت سرفصلی(اللهم...)

-        قطعه نستعلیق دفتری (مدیر در کلام حضرت علی)

روی جلد نویسی

یکی از تخصصهای رهبران توانایی در تبدیل کردن روی جلدهای کتاب به قطعة زیبای خط نستعلیق است. نگارنده در زمانی که کتاب راز خط در آثار استاد امیرخانی را می نگاشت موفق شد یک صدو بیست روی جلد استاد را از سال 1341 به بعد فراهم آورد امّا در همان زمان دریافت که استاد رهبران نزدیک یکصد و هشتاد روی جلد را جمع کرده و همین نکته نشان می داد که او با بینش بیشتری به ارزشهای زیباشناختی روی جلدهای امیرخانی پی بُرده است. خوشبختانه در اثر این همنشینی و مؤانست، قدرت نگارش روی جلد نویسی برای وی به ظهور رسیده و نمونه های خوش منش و دلچسبی را او به خط نستعلیق  نگاشته است.

با توجه به ارزش کاربُردی این روی جلدها و تاثیر آنها در ترویج خط نستعلیق برای روی جلد قوی به آوردن تعدادی از آنها مبادرت می شود.

برخی از ویژگی های بصری و هنری روی جلدها

1-وجود کشیده های مضاعف و فرم بخشی با کلمات نستعلیق

2-قرینه سازی و صفحه پردازی (2مورد)

3-ترکیب بندی و درهم تنیدن اقلام متفاوت

4-کادر بندی حروف و کلمات

5-پردازش کلمه محوری

6-کیفیت بسیار قوی در اجرا (بررسی علو و تبدیل)

7-استفاده از کرسی مضاعف در روی جلد (شاعر لب دوخته)

 

 

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا