پس از آنکه «حبیب الله بیطرف» وزیر پیشنهادی نیرو موفق به کسب رأی اعتماد از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای حضور در کابینه دولت دوازدهم نشد ؛ رایزنی ها و شایعات متعددی برای وجود نام افراد مختلف در لیست مورد نظر ریاست جمهوری آغاز شد اما هیچ کدام جنبه رسمی به خود نگرفت و نهایی نبود.
پس از طرح اسامی افرادی چون «ستار محمودی» سرپرست فعلی وزارت نیرو ، «سید محمد صادق زاده» مدیرعامل سازمان ﺍﻧﺮﮊﯼ ﻫﺎﯼ تجدیدپذیر ﻭ ﺑﻬﺮه ﻭﺭﯼ ﺍﻧﺮﮊﯼ ﺑﺮﻕ ایران ، «غلامرضا منوچهری» معاون فعلی مهندسی و امور توسعه مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، «عباس علی آبادی» مدیرعامل شرکت گروه مپنا و ... و ارائه برنامه از سوی برخی از این افراد به نهاد ریاست جمهوری، اجماع نظر تا این لحظه بر روی «رضا اردکانیان» معاون اسبق وزیر نیرو و مدیر برنامه دهه بین المللی آب در سازمان ملل است.
اردکانیان در روزهای اخیر جلساتی در مجموعه دولت داشته و برنامه های خود را نیز به رئیس جمهوری ارائه کرده است. شب گذشته نیز وی که متخصص بین المللی منابع آب محسوب شده و استاد دانشگاه فنی درسدن آلمان و مدیر برنامه دهه بین المللی آب در سازمان ملل است، با پروازی به تهران آمد.
به نظر می رسد برگشت اردکانیان به تهران به منظور ماندن، برگزاری جلساتی در مجموعه وزارت نیرو و در نهایت معرفی وی به عنوان گزینه پیشنهادی دولت به مجلس برای تصدی پست وزیر نیرو باشد.
در حالی که پیش از این «بهروز نعمتی» سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس از معرفی وزرای پیشنهادی نیرو و علوم دولت دوازدهم به پارلمان تا اواسط مهرماه خبر داده بود اما تا امروز هیچ خبری از معرفی این گزینه ها نیست
رضا اردکانیان در پاسخ به گمانه‌زنی‌های صورت‌گرفته نسبت به اینکه رئیس جمهور او را به عنوان گزینه تصدی وزارت نیروبه مجلس معرفی خواهد کرد، گفت: بنده برنامه‌های خود را تقدیم رئیس‌جمهور کرده‌ام.
وی در پاسخ به این سئوال که اولویت برنامه‌هایش چه خواهد بود، تاکید کرد: چون وزارت نیرو مسئول آب و فاضلاب، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر است، اولویت بنده شامل تمام این بخش‌ها بوده است و برای آنها برنامه دارم.
گزینه احتمالی وزارت نیرو در پاسخ به این سؤال که چون وضعیت بخش آب در کشور نسبت به سایر بخش‌ها مثل برق و انرژی‌های تجدیدپذیر بغرنج‌تر است، به احتمال زیاد نسبت به این بخش اولویت بیشتری خواهد داشت، گفت: به هر حال بنده نقطه‌نظرات خود را تقدیم رئیس‌جمهور کرده‌ام.
اردکانیان در پاسخ به این سؤال که آیا برای کاهش بدهی‌های وزارت نیرو هم برنامه‌ای دارید، گفت: بعد از نهایی شدن و معرفی شدن به مجلس قطعاً برنامه‌های بنده نیز اعلام خواهد شد.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا اطلاعی از زمان معرفی گزینه وزارت نیرو به مجلس دارید، اظهار داشت: به هر حال تصمیم با رئیس‌جمهور است که چه زمانی را برای معرفی وزیر نیرو به مجلس مشخص کند.
اردکانیان که بعد از عدم رای اعتماد مجلس به حبیب الله بیطرف مطرح شد در سال ۱۳۳۷ در شهر یزد به دنیا آمد. او مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی عمران از دانشگاه صنعتی شریف (۱۳۶۲) و سپس مدرک کارشناسی ارشد در مهندسی منابع آب (۱۳۷۲) و دکتری خود در زمینه مدیریت منابع آب را از دانشگاه مک مستر کانادا (۱۳۷۶) اخذ کرد.
فعالیت های اجرایی او در سطح ملی شامل خدمت در وزارت کشور به عنوان معاون وزیر در هماهنگی امور عمرانی (۱۳۶۸-۱۳۶۶) و در وزارت نیرو به عنوان معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی (۱۳۶۹-۱۳۶۸)، قائم مقام وزیر نیرو (۱۳۸۰-۱۳۷۷) و معاون وزیر نیرو در امور آب از سال ۱۳۸۰ تا ۸۴ است.
در دوره دوم فعالیت در وزارت نیرو، اردکانیان همچنین به عنوان مدیر عامل و رییس هیات مدیره شرکت مدیریت منابع آب ایران، دست اندر کار مدیریت ساخت و بهره برداری از طرح های توسعه منابع آب و نیروگاه های برقآبی بود.
فعالیت های اجرایی او در سطح بین المللی نیز شامل عضویت در هیات رییسه یونسکو – آی. اچ. پی (UNESCO-IHP) در پاریس (۱۳۸۱-۱۳۷۹) هیات مدیره این نهاد در دلفت هلند (۱۳۸۶-۱۳۸۲)، هیات مدیره انجمن بین المللی برق آبی در لندن (۱۳۸۵-۱۳۸۳) است.
از دیگر فعالیت های او تاسیس و اداره مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری تحت پوشش یونسکو در تهران (۱۳۸۶-۱۳۸۱) است. در سالهای ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۴ اردکانیان به عنوان مدیر موسس برنامه دهه بین المللی آب سازمان ملل به میزبانی دانشگاه سازمان ملل، در شهر بن آلمان مشغول به کار بود؛ وی همچنین در فاصله سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹ به عنوان سرپرست معاونت دانشگاه سازمان ملل در اروپا فعالیت کرد.
رضا اردکانیان در سال ۱۳۳۷ در شهر یزد به دنیا آمد. دوره ابتدایی را در شهر اصفهان و دوره دبیرستان را در تهران و یزد به اتمام رساند. اردکان یاندر سال 1337 در شهر یزد به دنیا آمد. مدرک کارشناسی خود را در رشته مهندسی عمران از دانشگاه صنعتی شریف (1362) و سپس مدرک کارشناسی ارشد در مهندسی منابع آب (1372) و دکتری خود در زمینه مدیریت منابع آب را از دانشگاه مک مستر کانادا (1376) اخذ کرد.
فعالیت های اجرایی او در سطح ملی شامل خدمت در وزارت کشور به عنوان معاون وزیر در هماهنگی امور عمرانی (1368-1366) و در وزارت نیرو به عنوان معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی (1369-1368)، قائم مقام وزیر نیرو (1380-1377) و معاون وزیر در امور آب (1384-1380) است.
در دوره دوم فعالیت در وزارت نیرو، وی همچنین به عنوان مدیر عامل و رییس هیات مدیره شرکت مدیریت منابع آب ایران، دست اندر کار مدیریت ساخت و بهره برداری از طرح های توسعه منابع آب و نیروگاه های برقآبی بود.
فعالیت های اجرایی او در سطح بین المللی نیز شامل عضویت در هیات رییسه یونسکو – آی.اچ.پی (UNESCO-IHP) در پاریس (1381-1379) هیات مدیره این نهاد در دلفت هلند (1386-1382)، هیات مدیره انجمن بین المللی برق آبی در لندن (1385-1383) است.
از دیگر فعالیت های او تاسیس و اداره مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری تحت پوشش یونسکو در تهران (1386-1381) است.
در سالهای 1386 تا 1394 اردکانیان به عنوان مدیر موسس برنامه دهه بین المللی آب سازمان ملل به میزبانی دانشگاه سازمان ملل، در شهر بن آلمان مشغول به کار بود؛ وی همچنین در فاصله سالهای 1388 تا 1389 به عنوان سرپرست معاونت دانشگاه سازمان ملل در اروپا فعالیت کرد.
در سال 1391، اردکانیان توسط رییس دانشگاه سازمان ملل متحد و معاون دبیرکل آن ساازمان به عنوان مدیر موسس انستیتو جدیدی از دانشگاه در زمینه مدیریت به هم پیوسته منابع زیست محیطی (آب، خاک و پسماند) در شهر درسدن آلمان برگزیده شد. از آن زمان ، وی تحقیقات دانشگاهی و فعالیت های اداری موسسه را راهبری و مدیریت کرده است.
در سال 1393 نیز با توجه برنامه دکتری مشترک بین دانشگاه صنعتی درسدن و دانشگاه سازمان ملل متحد وی به عنوان استاد تمام منتخب دانشکده علوم محیط زیستی آن دانشگاه منصوب شد.
او همچنین نایب‌رییسی انجمن آب‌شناسی ایران و مدرس در دانشگاه شریف بوده است و طرح‌ها و پروژه‌های مختلفی را به انجام رسانده. اردکانیان در مدیریت مجامع مختلف علمی و تخصصی بین المللی مرتبط با آب از جمله فرهنگستان بین المللی آب، شورای حکام موسسه آموزشی آب یونسکو، انستیتوی آب و محیط زیست دانشگاه ملل متحد فعالیت کرده و مسوولیت داشته است.
سوابق علمی
اردکانیان دانش‌آموختهٔ کارشناسی مهندسی عمران از دانشگاه صنعتی شریف (۱۳۶۲)، کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب (۱۳۷۲) و دکتری مدیریت منابع آب از دانشگاه مک مستر کانادا (۱۳۷۶) است. سایر سوابق علمی شاخص او یه شرح زیر است:
- مدیر مؤسس انستیتو دانشگاه سازمان ملل UNU-FLORES در زمینهٔ مدیریت بهم پیوسته منابع زیست‌محیطی آب، خاک و پسماند (۱۳۹۱-اکنون)
- عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف (۱۳۷۸-اکنون) و راهنمایی ۱۵رسالهٔ دکتری و کارشناسی ارشد
- استاد تمام (منتخب) دانشگاه فنیّ درسدن آلمان، دانشکده علوم محیط زیست (۱۳۹۳-اکنون)
- هییت امنا دانشگاه صنعتی شریف (۱۳۷۸ – ۱۳۸۴)
- استاد مدعو دانشگاه بن آلمان، دانشکده کشاورزی (۱۳۸۷ – ۱۳۹۰)
- مدیر مؤسس مجله تحقیقات منابع آب ایران (۱۳۸۳ – ۱۳۹۰)
- عضو هیئت تحریریه ژورنال بین‌المللی برق آبی‌ها (۱۳۸۱ - اکنون)
- هیئت امنا دانشگاه صنعت آب برق - شهید عباسپور (۱۳۸۰ – ۱۳۸۴)
- رئیس انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران (۱۳۸۰ – ۱۳۸۶)
تالیفات
اردکانیان تألیف و ویرایش حدود ۱۰۰ اثر چاپ شده شامل مقالات و کتب علمی، گزارش‌های پژوهشی، مطالب آموزشی و مقالات رسانه ای را در کارنامه خود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- Environmental Resource Management and the Nexus Approach: Managing Water, Soil, and Waste in the Context of Global Change, ed. Hettiarachchi, Hiroshan and Ardakanian, Reza (Switzerland: Springer International Publishing, 2016)[۶]
- Safe use of Wastewater in Agriculture: Good Practice Examples, ed. Hettiarachchi, Hiroshan and Ardakanian, Reza (Dresden: United Nations University Institute for Integrated Management of Material Fluxes and of Resources (UNU-FLORES), 2016)[۷]
- Governing the Nexus: Water, Soil and Waste Resources Considering Global Change, ed. Kurian, Mathew and Ardakanian, Reza (Switzerland: Springer International Publishing, 2015)[۸]
- Avellán, Tamara, Ardakanian, Reza, Perret, Sylvain R. , Ragab, Ragab, Vlotman, Willem, Zainal, Hayati, Im, Sangjun and Gany, Hafied A. (2017). Considering Resources beyond Water: Irrigation and Drainage Management in the Context of the Water–Energy–Food Nexus. Irrigation and Drainage, 1-10[۹]
- Avellán, Tamara, Ardakanian, Reza and Gremillion, Paul (2017). The Role of Constructed Wetlands for Biomass Production within the Water-Soil-Waste Nexus. Water Science & Technology, 75(10), 2237-2245[۱۰]
- Ardakanian, Reza (2016). Why a New Water Decade is Key to Meeting the World’s Development Needs. theconversation.com[۱۱]
- Ardakanian, Reza and Hülsmann, Stephan, “Impact of Global Change on World Heritage and on Environmental Resources: The Need for an Integrated Management Approach” in Climate Change as a Threat to Peace: Impacts on Cultural Heritage and Cultural Diversity, ed. von Schorlemer, Sabine and Maus, Sylvia (Frankfurt am Main: Peter Lang GmbH – International Academic Publishers,2014), 101-117[۱۲]
همکاری با دانشگاه سازمان ملل متحد
- در سال ۱۳۹۱ از طرف معاون دبیرکل سازمان ملل و رئیس دانشگاه این سازمان تأسیس انیستیتوی جدیدی از دانشگاه سازمان ملل در زمینه مدیریت منابع و زیست‌محیطی (آب، خاک، پسماند) به او محول شد که به عنوان مدیر مؤسس این انستیتو در شهر درسدن آلمان مشغول به کار است.
برای اولین بار پس از تأسیس دانشگاه سازمان ملل در سال ۱۹۷۳ این دانشگاه با مجوز مجمع عمومی سازمان ملل نسبت به ارائه دوره‌های تحصیلات تکمیلی و صدور مدرک اقدام نموده‌است که در پی آن این انستیتو توانست که دوره دکترای مشترک با دانشگاه فنی درسدن TU Dresdenرا راه اندازی نماید. به همین دلیل وی از سال ۱۳۹۳ به عنوان استاد تمام منتخب (co-opted) دانشکده علوم محیط زیستی دانشگاه فنی درسدن منصوب شده‌است.
سایر فعالیت‌های شاخص
- سرپرست معاونت اروپایی دانشگاه سازمان ملل متحد، بن-آلمان (۱۳۸۸ – ۱۳۹۰)[۱۵]
- مشاور ویژه معاون دبیرکل سازمان ملل در آسیای مرکزی (۱۳۸۷ – ۱۳۹۱)
همکاری با سایر آژانسهای سازمان ملل متحد
- از سال ۱۳۸۶ تا پایان ۱۳۹۴ رضا اردکانیان به عنوان مدیر مؤسس دفتر دهه بین‌المللی آب سازمان ملل متحد در شهر بن- آلمان دفتر UN-WATER، مشغول به کار بود. در این مدت همکاری مستقیمی با همهٔ آژانسهای سازمان ملل که در فعالیت‌های آب، بهداشت و محیط زیست فعال هستند شکل داد که در نتیجه آن ۱۷۵ پروژه ظرفیت سازی عمدتاً در مناطق در حال توسعه دنیا به اجرا درآمد.
سایر فعالیت‌های شاخص
- هماهنگ کننده کارگروه برنامه‌ریزی و سازماندهی دهه جدید بین‌المللی آب، مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد (۱۳۹۷ – ۱۴۰۷)
- عضویت کمیته علمی WMO در برنامه پژوهش تغییر اقلیم (۱۳۸۶ – ۱۳۹۰)
- عضویت شورای حکام مؤسسه آموزشی آب یونسکو UNESCO-IHE، دلفت-هلند (۱۳۸۲–۱۳۸۶)
- عضویت شورای بین الدول UNESCO-IHP، پاریس-فرانسه (۱۳۸۱ – ۱۳۸۴)
- معاون هییت رئیسه UNESCO-IHP، پاریس-فرانسه (۱۳۸۱ – ۱۳۸۳)
همکاری با سایر سازمان‌های بین‌المللی
- رئیس کمیته ملی آبیاری و زهکشی در ایران (۱۳۸۰ – ۱۳۸۴)
- عضویت هیئت مدیره IHA، انجمن بین‌المللی برق آبی‌ها (۱۳۸۳ – ۱۳۸۵)
فعالیت‌های منطقه ای
- مدیر مؤسس مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری تحت پوشش یونسکو در تهران- RCUWMبا مشارکت یازده کشور درسطح وزرای آب و محیط زیست و سازمان‌های بین‌المللی (۱۳۸۱)
- مشارکت در تأسیس مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی هیدرولیکی تحت پوشش یونسکو در یزد (۱۳۸۳)
مرکز RCUWM که در حال حاضر نیز فعال است، در آن زمان توانست پروژه‌های مشترک همکاری دربخش آب با کشورهای منطقه از جمله عمان، افغانستان، تاجیکستان و … را به انجام برساند. از جملهٔ این پروژه‌ها، تهیه طرح جامع آب در حوضه آبریز کابل و نیز انتقال آب آشامیدنی به شهر زرنج، مرکز ایالت نیمروز افغانستان بود که با همکاری دستگاه‌های ستادی از جمله وزارت امور خارجه و نهاد ریاست جمهوری زمینه‌ساز اجرای عملی معاهدهٔ متوقف شدهٔ هیرمند، پس از ۳۰ سال شد و در پی امضای یادداشت تفاهم همکاری بین روسای جمهور ایران و افغانستان، برای اولین بار پس از امضای معاهده در ۱۹۵۱، کمیساریای مشترک رودخانه هیرمند تشکیل و تعهد افغانستان در تأمین حقابهٔ جمهوری اسلامی ایران از رودخانه هیرمند با رعایت ترتیبات فنی عملیاتی گردید.[۱۹] مدل تأسیس مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری در تهران توسط یونسکو در سایر نقاط جهان نیز به کار گرفته شد و هم اینک تعداد زیادی از این مراکز در مناطق مختلف تأسیس و مشغول به فعالیت می‌باشند.
سوابق اجرایی در سطح ملی
- معاون هماهنگی امور عمرانی وزارت کشور (۱۳۶۸ – ۱۳۶۶)
- معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو (۱۳۶۹ – ۱۳۶۸)
- قائم مقام وزارت نیرو (۱۳۷۷ – ۱۳۸۰)
- معاون امور آب وزارت نیرو (۱۳۸۰ – ۱۳۸۴)
- در دوره دوم فعالیت در وزارت نیرو، وی همچنین به عنوان مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت مدیریت منابع آب ایران فعالیت کرده‌است.
وزارت کشور
رضا اردکانیان از مهرماه سال ۱۳۶۴ به عنوان مشاور و مسئول دفتر وزیر کشور با علی اکبر محتشمی‌پور همکاری اش را آغاز کرد که تا دو سال در این سمت و سپس به عنوان معاون امور محلی و عمران شهری وزیر کشور فعال بود. تغییر ساختار معاونت امور محلی و عمران شهری به معاونت هماهنگی امور عمرانی وزارت کشور جز کارنامه فعالیت این دوره وی محسوب می‌شود. تغییر ساختار معاونت مزبور به دلیل دور نگاه داشتن وزارت کشور در ستاد و معاونت‌ها در استانداری‌ها از مدیریت تفضیلی امور شهرداری‌ها بود تا زمینه برای اجراء قانون شوراها و تشکیل شوراهای اسلامی شهرها فراهم شود.
وزارت نیرو
از نیمه سال ۶۸ و در پایان دولت میرحسین موسوی در وزارت نیرو (دوره بیژن نامدار زنگنه) همکاری خود را با تأسیس و اداره معاونت برنامه‌ریزی و هماهنگی امور اقتصادی ادامه داد. این معاونت به منظور ایجاد هماهنگی بیشتر بین بخش‌های ستادی حوزه برق و آب وزارت نیرو بود. درابتدای دولت محمد خاتمی، از سوی وی برای همکاری با دولت نیز دعوت شد. این همکاری در مسئولیت قائم مقامی وزارت نیرو در دوره حبیب‌الله بیطرف آغازشد. در دولت دوم محمد خاتمی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ به عنوان معاون وزیر نیرو در امور آب به همکاری خود ادامه داد.
در بخش فعالیت‌های برون‌مرزی آب کشور و آنچه که امروز از آن به عنوان «دیپلماسی آبی» یاد می‌شود، در این دوره می‌توان به عملیاتی نمودن معاهده هیرمند در همکاری نزدیک با کشور همسایه افغانستان، احداث و به بهره‌برداری رساندن سد دوستی در همکاری با کشور همسایه ترکمنستان، احداث سد خداآفرین بر روی رودخانه مرزی با کشور جمهوری آذربایجان و نیز مهار آبهای مرزی در غرب کشور نام برد.
در همان زمان و در حالی که پیش‌بینی ورود به دوران مدیریت توأمان عرضه و تقاضا (برنامه چهارم توسعه) و سپس مدیریت تقاضا (برنامه‌های بعدی توسعه) و چالش‌های مرتبط با آن می‌شد، نسبت به ظرفیت سازی نهادی برای مدیریت آب کشور و متناسب با چالش‌های پیش رو در سطح ملی و منطقه ای پرداخته شد که اهم آنها به شرح زیر است:
- سیاست‌های کلی نظام مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام
- راهبردهای بلندمدت توسعه منابع آب کشور مصوبه هیئت وزیران
- سیاست‌های کلی ناظر بر برنامه چهارم توسعه
- شناسایی عرصه مدیریت آب به عنوان یک «فرابخش» توسط هیئت وزیران و تصویب «سند ملی فرابخشی مدیریت منابع آب»
- مصوبه هیئت وزیران در خصوص تشکیل کمیسیون آبهای مرزی و منابع آب مشترک در هیئت وزیران و اجازه تأسیس «مرکز ملی مطالعات آبهای مرزی»
- مصوبات شورایعالی امنیت ملی در خصوص «رفع آلودگی منابع اب» و «مهار آبهای مرزی»
از جملهٔ دیگر فعالیت‌های دوره معاونت آب او در وزارت نیرو استقرار شرکت مادر تخصصی منابع آب کشور و تأسیس مرکز تحقیقات آب کشور بود.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 22,نوامبر,2024