یزدفردا :امسال هشتمین سال تجلیل از فرهیختگان طلاب و محققین یزدی، حوزهای علمیه یزدرا در حالی برگزار می کنیم که این همایش با افتخار ویژه دیگری همراه است و آن حضور مقام منیع و رفیع مرجعیت شیعه یعنی حضرت آیت الله العظمی جعفر سبحانی(دامت برکاته) در یزد است.

حضرتش که حقیقتا در پرورش استعدادهای حوزوی در مقاطع تحصیلی و استادی، شاخص و پیشگام هستند؛ پیوسته از حریم اسلام و تشیع راستین دفاع نموده، و این به گفته ی معظم له اساسی ترین مسئولیت کنونی ایشان است.

اینک با پایه گذار این برنامه در طول سال های گذشته، استاد بزرگوار حوزه علمیه یزد و محقق و پژوهشگر تلاشگر علوم اسلامی، جناب حجت الاسلام و المسلمین حاج سید محمد کاظم مدرسی(دامت برکاته) به گفتگو می نشینیم.

چرا و به چه دلیل برنامه تجلیل از فرهیختگان طلاب حوزه علمیه یزد را پایه گذاری کردید؟

: از زمانی که آموزش اسلامی آغاز گردید؛ رتبه بندی برای آموختگان نیز در نظر گرفته شد. قرآن مجید انسان ها را به دو گروه تقسیم می کند:

گروه اول را عالمان و گروه دوم را جاهلان و آن گاه می فرماید: «... قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ» 

و در جای دیگر می فرماید: «...يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ ...»

امتیازات علمی و گروه بندی های پژوهشی، امری مستند و ریشه ی وحیانی و فطرتی دارد؛ بر همین اساس باید مسابقه و رقابت علمی و پژوهشی در عرصه های حوزوی هم –البته با شاخص های صحیح و اصیل اسلامی و حوزوی- وجود داشته باشد؛ گر چه حوزویان عموما بر پایه ی تکلیف و احساس وظیفه و به دور از هر گونه توقع و چشم داشتی از دیر باز در عرصه های علوم اسلامی قدم می گذاشته و هم اکنون هم می گذارند؛ اما این منافاتی با تشویق و ترغیب و در نهایت معرفی نخبگان و فرهیختگان حوزوی ندارد.

 

بر اساس اطلاعات واصله، حضرت آیت الله العظمی سبحانی(مد ظله العالی) در سال های اخیر کمتر به مراکز استان ها سفر می کنند؛ چگونه شد که ایشان با گستردگی مشغله کاری و مسئولیت سنگین مرجعیت، حاضر به سفر به استان یزد شدند؟

: اینجانب مسئولیت هیئت اعزامی از سوی حضرت آیت الله العظمی جعفر سبحانی(دامت برکاته) را در سال های اخیر و در ایام حج تمتع در مدینه و مکه بر عهده داشتم؛ در اوایل آذر ماه سال جاری، روزی جهت دیدار با معظم له و تقدیم گزارش حج سال یک هزار و سیصد و نود و دو شمسی به صورت خصوصی، محضرشان شرفیاب شدم و پس از گزارش مکتوب و ملفوظ سفر، ایشان که خیلی علاقه مند به همایش طلاب یزدی و فرهیختگانشان هستند؛ فرمودند: امسال چه برنامه ای دارید؟

بنده فرصت را غنیمت شمرده و با توجه به علاقه مندی ایشان عرض کردم؛ امسال بنا به دلایلی مایلم این مراسم در یزد برگزار شود و البته با حضور جنابعالی، و یکی از اهداف بنده برای دیدار با شما، دعوت از جنابعالی برای سفر به استان یزد بود.

ایشان با تبسم ملیحی فرمودند باید فکر کنم. بنده هم این را به فال نیک گرفته و ضمن اصرار و فوائد معنوی سفر ایشان با استان یزد که معنون به دارالعلم و دارالعباده است؛ با مسئولین مربوطه دفترشان، هماهنگی های لازم را انجام دادم تا آن که کاملا مثبت را از ایشان دریافت داشتیم.

لکن همان گونه که شما هم گفتید؛ ایشان در هر شبانه روز بالغ بر شانزده ساعت کار علمی و پژوهشی و تدریس و تألیف بر عهده دارند؛ و حقیقتا باید گفت تنوع و گستردگی و همت بلند معظم له در نشر معارف اسلامی و دفاع از مکتب تشیع، چهره ایشان را "شیخ مفید" زمان کرده است؛ چرا که تألیفات ایشان بالغ بر دویست جلد و عموما یا متن تدریسِ مراکز اسلامی در داخل و خارج است؛ یا قابلیت تدریس را دارد.

تألیفات عمیق و گسترده ایشان در عرصه تاریخ، فقه، اصول، حدیث، کلام ، فلسفه، درایه و رجال، گویای عظمت شخصیت این مرجع عظیم الشأن است؛ که چونان تالیفات شیخ مفید در قرن پنجم برای صدها سال خواهد درخشید.

اما با این همه به نظرم، دلایل پذیرش ایشان از این دعوت عبارت است از:

1-   احساس مسئولیت در برابر حوزه های علمیه استان ها.

2-   تجلیل از شخصیت ها و حائزهای علمی استان یزد که ایشان خود را مدیون برخی از آن ها از جمله مرحوم آیت الله العظمی سید محمد کاظم یزدی(صاحب عروه) و مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری(موسس حوزه علمیه قم) می بینند.

3-   علاقه وافر ایشان به طلاب و فضلای یزدی از جهت استعداد، تلاش و اخلاق و تهذیب نفس.

4-   علاقه مندی ایشان به برنامه های مشوقانه حوزوی.

5-   دیدار با چهره های خدوم فرهنگی و علمی استان و به ویژه مردم با وفا و مذهبی و متدین استان یزد.

6-   اجابت دعوت شاگرد خودشان[حجت الاسلام والمسلمین حاج سید محمد کاظم مدرسی دامت برکاته] و نیز اجابت دعوت از نماینده ولی فقیه و امام جمعه استان یزد، جناب مستطاب آیت الله ناصری(زید عزه)

 

 

در افق سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، در سال 1404 هجری شمسی، ما جامعه ایی با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام،... نهاد مستحکم خانواده، مسئولیت پذیر، ایثارگر و مومن خواهیم داشت؛ نقش حوزه های علمیه برای تحقق این سند چشم انداز چیست؟

: هر تشکل و نهادی برای پویایی و تداوم راه و رسیدن به اهداف والایش، نیازمند برنامه ریزی دقیق میان مدت و دراز مدت دارد؛ و حوزه های علمیه هم از این قانون مستثنی نیستند؛ خوشبختانه رشد چشمگیری از لحاظ کیفی در حوزه های علمیه به ویژه حوزه علمیه قم-با توجه به مسئولیت های گسترده روحانیت پس از انقلاب اسلامی- در ابعاد گوناگون دیده می شود؛ اما این هم کافی نیست؛ و طبعا مدیران محترم حوزوی در قم، همکاری های لازم را در این باره داشته اند.

 

نقش و تاثیر روحانیت یزد در دوران دفاع مقدس چگونه بوده است؟

ج: خوشبختانه بسیج طلاب و روحانیون استان یزد که در همه ی شهرستان ها پایگاه خود را تثبیت نموده اند؛ آمارهای روشن گرانه  خوبی ارائه نموده است؛ که از این قرار است:

در دوران دفاع مقدس تعداد روحانیون و طلاب یزدی کمتر از هزار و پانصد نفر بوده است؛ در حالی است که حدود صد و پنجاه شهید را در آن دوران تقدیم به اسلام و انقلاب نموده اند؛ و حدود هفتاد نفر جانباز داشته ایم و متجاوز از پنج هزار مرتبه، اعزام روحانی به جبهه ها در پرونده ها به ثبت رسیده است.

به تناسب جمعیت باید گفت بیشترین حضور و عالی ترین فداکاری ها را روحانیت در دوران دفاع مقدس به مانند دوران انقلاب داشته است؛ خاطراتی هم از آن دوران به ثبت رسیده است که بعضی از آن ها را می توانید در وب سایتhttp://naslenoor.ir با عنوان"روحانیون در جنگ محرم اسرار جوان ها بودند" مشاهده نمایید.

 

مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ایی(دامت برکاته) می فرمایند: مسئول دینداری مردم روحانیت است؛ روحانیت هم مولد و ساخته ی دست حوزه علمیه است؛ مسئولیت و جایگاه حوزه های علمیه در تربیت روحانی و دینداری مردم چیست؟

: از دوره غیبت کبری تاکنون تمام وجه ی دینی جوامع اسلامی بر دوش روحانیت اصیل بوده است؛ و بر اساس همین مسئولیت، روحانیت توانسته است در فراز و نشیب های سیاسی و اجتماعی، سکان کشتی هدایت مسلمانان و شیعیان را حتی در امواج متلاطم دنیای کنونی به نیکی در دست داشته است؛ و این لطف الهی است؛ البته امکانات حوزه ها محدود و بضاعت اندکی در اختیار حوزویان است؛ اما با این حال بیشترین تلاش را در این عرصه داشته اند؛ و از این به بعد هم با عنایت حضرت حق، و هدایت امام عصر علیه السلام خواهند داشت.

 

حوزه های علمیه و طلاب و عالمان برخواسته از آنان پیوسته دارای نقش بی بدیل در ابعاد گوناگون جوامع بوده اند؛ علت نقش آفرینی بالای حوزه های علمیه و مرجعیت شیعه را در چه چیزی می بینید؟

: اولا باید اهداف وجودی حوزه های علمیه را معرفی کرد؛ بی شک هیچ نهاد و سازمانی بدون هدف تأسیس نمی شود؛ طبعا نهاد ریشه داری مانند حوزه های علمیه دارای اهداف معین و مشخصی است.

این اهداف در چهار جمله خلاصه می شود:

1-   شناخت صحیح دین در قالب تفقه در دین.

2-   معرفی و ابلاغ کامل و راستین دین.

3-   مبارزه با کج اندیشی ها و انحرافات فکری و عملی و حراست از شریعت.

4-   تحقق عینی اسلام و اجرای عملی احکام و آداب دین.

این اهداف که ناشی از رسالت های انبیای الهی است؛ کاملا منطبق با خواسته های فطری انسان ها و مردمی است؛ که دین را تنها راه سعادت دنیوی و اخروی خود می دانند.

ثانیا: باید به ویژگی های و خصایص ممتاز حوزه های علمیه و بالاخص مرجعیت شیعه اشاره کرد.

این خصایص و ویژگی ها را نیز می توان در چند جمله خلاصه کرد:

1-   جاذبه معنوی حوزه های علمیه و مراجع تقلید.

2-   مردمی بودن حوزه های علمیه و در دسترس بودن چهره های شاخص روحانیت از دیرباز تا کنون.

3-   استقلال و عدم وابستگی آن به مراکز تبلیغاتی و قدرتی و یا تشکیلات سیاسی و مالی.

4-   دلسوزی و صداقت چهره های حوزوی بر اساس آموزه های اصیل اسلامی در حوزه علم و اخلاق.

5-     احاطه زهد و قناعت بر فضای عمومی و خصوصی حوزه های علمیه و چهره های شاخص حوزوی و عدم چشمداشت به اموال و امکانات دیگران.

6-   فداکاری و قرار گرفتن در صف مقدم دفاع از ارزش های دین محور و مبارزه با ظلم و بیداد تا سر حد شهادت.

7-   رشد و شاخص شدن چهره های علمی و اخلاقی حوزه های علمیه با عنوان مرجعیت در پرتوی نظامی کاملا آزاد، با شاخصه های معنوی، تقوایی و علمی، همراه با غمخواری و احساس مسئولیت در برابر خدا و دین مردم.

اگر بخواهیم نمونه های عینی این ویژگی ها را درشماریم؛ مثنوی هفتاد من کاغذ شود. مردم ما بحمدالله و در پرتوی نظام مقدس جمهوری اسلامی و آشنایی اجمالی با چهره های حوزوی، این مشخصه ها را پیدا نموده اند و جریانات تاریخی صدر اسلام- پس از غیبت کبری- تا به حال را روحانیت شیعه با تمام صداقت و توان پرچمداری آن ها را بر دوش داشته اند؛ ملاحظه نموده اند.

نمونه بارز آن انقلاب اسلامی و چهره جذاب امام خمینی(ره) است و پس از ایشان رهبر فرزانه انقلاب حضرت آیت الله العظمی خامنه ای دامت عزه که فداکارانه و مدبرانه از دست آوردهای انقلاب اسلامی مردم، دفاع می کنند؛ و با تمام توان ارزش های این مرز و بوم را تعالی می بخشند.

این عوامل به انضمام تاریخ روشن و مبرهن حوزه های علمیه و مرجعیت شیعه، باعث جذب مردم و پشتیبانی آن ها از حوزه های علمیه در  طول تاریخ شده و حوزه های علمیه با توکل به خدا جل و علا و توسل به اهل بیت علیهم السلام و اتکای به مردم توانسته اند در مقاطع حساس تاریخی، ایفای نقش بی بدیل خود را داشته باشند.

 

شنیده شده که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در شهر یزد که مرکز دارالعلم و دارالعباده است؛ کمتر توسعه ای در فضای فیزیکی و حتی سخت افزاری حوزه های علمیه داشته ایم؛ دلیل این امر چیست؟ و چه برنامه ایی برای جبران آن دارید؟

: بله متاسفانه به دلایل بعضا غیر قابل موجهی، این نقیصه وجود داشته است؛ یعنی ما پس از انقلاب اسلامی شاهد گسترش بسیار مطلوب و ارزشمند، فضاهای آموزشی و پژوهشی، مدارس جدید و دانشگاه ها در استان بوده ایم؛ به گونه ایی که بحمدالله حدود هزار و ششصد و هشتاد و پنج مدرسه و فضای آموزشی جدید، پس از انقلاب در اختیار آموزش و پرورش یزد قرار گرفته و بیش از پانصد هزار متر مربع، ساختمان به همراه صدها هکتار از اراضی دور و نزدیک آن استان، در اختیار دانشگاه های گوناگون قرار گرفته است؛ اما مع الأسف ما نتوانستیم و یا نخواستیم که حتی یک فضای جدید چند متری و محدود را در اختیار علوم اسلامی حوزوی قرار دهیم.

البته مدارس قدیمی بعضا بازسازی و یا تعمیر شده است؛ اما همچنان که شما هم می دانید؛ تمامی این فضاها با سابقه ایی بیش از یک صد و پنجاه سال ساخته شده و در بافت قدیم یزد قرار دارد به گونه ایی که دخل و تصرف در آن ها برای ایجاد فضای جدید با قوانین سخت و دست و پا گیر میراث فرهنگی روبرو می شود؛ این مدارس فاقد پارکینگ بوده و حتی از ایمنی لازم برخوردار نیست؛ و با قطع نظر از فضای معنوی آن ها، قابلیت پاسخگویی نسل جدید را ندارد.

این در حالی است که ضرورت می داشت تا حوزه های علمیه هم پا به پای دیگر مراکز آموزشی توسعه پیدا کند؛ یادمان باشد و همگان نیک می دانند که دین و معنویت و روحانیت از پایه های اصیل انقلاب اسلامی است و اگر این نظام و مردم بخواهند از صراط قرآن و عترت فاصله نگیرند؛ باید از طریق حوزه های علمیه و مراجع معظم برخواسته از آن تغذیه فکری و معنوی شوند.

خوشبختانه با پیشنهاد و پیگیری های این جانب و با هماهنگی لازمی که در سال یک هزار و سیصد و نود و یک شمسی با استاندار محترم سابق یزد، جناب مهندس محمد رضا فلاح زاده زید عزه و مدیران و معاونین محترم ایشان صورت گرفت؛ قطعه زمینی به وسعت پنج هزار متر مربع در بلوار مدرس و جنب ساختمان دادگستری، در نظر گرفته شد تا به فضل پروردگار در اولین فرصت و کوتاه ترین زمان، بخشی از این نقیصه جبران شود.

این فضای آموزشی و پژوهشی حوزوی به نام "مدینة العلم" خوانده شد و در نیمه رمضان المبارک سال یک هزار و چهار صد و سی و چهار قمری با حضور بزرگان و مسئولین استان یزد، توسط پدر شهید کلنگ بنای آن به زمین زده شد و امید است با کمک خیران و نیکان بتوانیم در فاصله زمانی کوتاهی آن را به بهره برداری برسانیم.

گفتنی است امروز استان یزد، به فضل خدا بیش از نود هزار دانشجو داشته و این در حالی است که تعداد طلاب و محصلین حوزوی ما کمتر از هزار و دویست نفر می باشند؛ و می طلبد که همگان در این باره به فکر اساسی و برنامه ی میان مدت و بلند مدت باشند؛ که فردا دیر است.

 

در پایان اگر نکته نظر و سخنی دارید؛ بیان نمائید.

: در پایان از شما و همه ی کسانی که فضای فرهنگی استان را برای این همایش، مطلوب ساخته اند؛ و به ویژه دست اندر کاران برگزاری همایش خاصة امام جمعه محترم استان، آیت الله ناصری دامت برکاته، استاندار محترم جناب آقای مهندس میر محمدی زید عزه، معاونان و مدیران فرهنگی ایشان، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی جناب حجت الاسلام و المسلمین حسینی کوهستانی زید عزه، مدیر کل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی جناب آقای عبدالحسینی زید عزه، ریاست محترم سازمان صدا و سیمای مرکز یزد، جناب آقای آسایش زید عزه، مدیر کل محترم اوقاف و امور خیریه استان یزد جناب حجت الاسلام و المسلمین عادل زید عزه، فرماندار محترم جناب آقای سیفی زید عزه، و شهردار گرامی جناب آقای عظیمی نیا زید عزه، جناب حجت الاسلام و المسلمین رحمانی زید عزه و نیز از فاضل ارجمند جناب حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن عالم زید عزه در قم و دیگر دوستان تقدیر و تشکر می گردد.

 

مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید

 
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا