با اینکه هنوز ایستگاه‎های پمپاژ واشیان، چم‎مهر و دشت جایدر در دست اجرا است و تاکنون آبی از رودخانه برداشت نشده ولی در 30 مرداد ماه سال 1391 آب رودخانه کشکان برای اولین بار حدود 5 ساعت در روستای چم‎مهر پلدختر خشک شد و کشاورزان این روستا نتوانستند آبگیری کنند.

مشاور اجرایی مدیرعامل شرکت آب منطقه‎ای لرستان گفت: با بارش‎های نرمال در سال آبی جاری، برگشت آبدهی چشمه‎ها، رودخانه‎ها و سفره‎های زیرزمینی به حالت اولیه در کوتاه‎مدت امکان‎پذیر نیست.

رضا میرزایی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب افزود: در استان خشکسالی هیدرولوژی در راه بوده و نیاز است دستگاه‎های اجرایی ذیربط جهت مقابله با آن برنامه‎ریزی کنند.

عضو کارگروه تخصصی خشکسالی، سرمازدگی و مخاطرات بخش کشاورزی لرستان ادامه داد: خشکسالی پدیده‎ای اقلیمی است که به کندی شروع و دارای طبیعتی پنهانی است و معمولا مدت زمان وقوع آن طولانی و خسارت‎های ناشی از آن در بخش‎های مختلف، بصورت تدریجی پدیدار و ظاهر می‎شود.

میرزایی با بیان اینکه آمار اداره کل هواشناسی استان نشان می‎دهد که میانگین بارندگی‎های لرستان از ابتدای سال آبی 92-91 تاکنون برابر 192.5 میلیمتر بوده، تصریح کرد: این رقم نسبت به دوره مشابه سال قبل 49 درصد و نسبت به میانگین آمار بلندمدت 9 درصد افزایش داشته است اما آمار ایستگاه‎های هیدرومتری حاکی از این است که آبدهی رودخانه‎های استان، در پایان آذر ماه سال آبی جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل( 91-90 ) بین 24 تا 59 درصد و نسبت به آمار بلندمدت بین 33 تا 78 درصد کاهش داشته است.

این کارشناس ارشد آب زیرزمینی شرکت آب منطقه‎ای لرستان متذکر شد: اگر در سال آبی جاری مقدار بارندگی‎ها بیشتر از حد نرمال هم باشد، به علت تأثیرات منفی خشکسالی‎های چندین سال گذشته و خالی شدن آبخوان‎ها، باز هم برگشت آبدهی چشمه‎ها، قنات‎ها، رودخانه‎ها و سفره‎های آب زیرزمینی استان، در کوتاه‎مدت به حالت اولیه امکان‎پذیر نیست، بلکه این کار زمان‎بر بوده و مستلزم طی زمانی نسبتا طولانی‎تر است و نیاز به بارش‎‏های بیشتر و پشت سر هم در مدتی حدود 5 سال دارد.

میرزایی گفت: اگر روند بارش‎های سال آبی جاری به همین صورت ادامه پیدا کند و خشکسالی هواشناسی نداشته باشیم، یقینا خشکسالی هیدرولوژی بر منابع آبی استان حکمفرما خواهد بود، لذا لازم است دستگاه‎های اجرایی متولی آب و خاک جهت مقابله با خشکسالی هیدرولوژی آمادگی و برنامه‎ریزی داشته باشند تا بتوانیم از آن گذر کنیم.

وی در خصوص ارایه راهکارهای مقابله با کم‎آبی و تأثیرات سوء خشکسالی‎های اخیر اظهار کرد: یکی از راه‎های مؤثر، اصلاح وضعیت موجود تولید محصولات کشاورزی، متناسب با محدودیت‎ها و کاهش منابع آبی استان است تا بتوانیم از یک طرف تأثیرات منفی کم‎آبی را بر تولید محصولات کشاورزی کاهش دهیم و از طرف دیگر تا حدودی وضعیت منابع آبی را در همین حد فعلی حفظ و از تشدید فشار بر منابع آبی جلوگیری کنیم.

این کارشناس با اشاره به اینکه با تغییر الگوی کشت و کاهش سطح زیر کشت برخی محصولات کشاورزی مثل برنج، ذرت و یونجه که نیاز آبی آنها بسیار بالاست و همچنین با کنترل برداشت آب از آبخوان‎ها و دیده‎بانی مکرر و گشت و بازرسی در دشت‎ها، افزایش راندمان آبیاری و بهره‎وری و کارایی مصرف آب، رسیدن به این هدف تا حدود زیادی امکان‎پذیر است، اضافه کرد: منابع آبی استان دارای ظرفیت محدودی است و نباید به منابع آبی بیش از ظرفیت آنها فشار وارد کرد زیرا این کار به نفع کشاورزی استان نیست.

وی با تأکید بر ایجاد هماهنگی بین متولیان آب و خاک در اجرای طرح‎های تأمین آب کشاورزی بیان کرد: سازمان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‎ای که متولی آب و کشاورزی در استان هستند باید از اجرای طرح‎های منفک و غیرهماهنگ خودداری و برای اجرای طرح‎های تأمین آب کشاورزی از جمله سدهای مخزنی و ایستگاه‎های پمپاژ کشاورزی، سیستم‎های آبیاری و تغییر الگوی کشت چه در کوتاه‎مدت و چه بلندمدت، بطور جامع و هماهنگ عمل کنند تا تأثیرات نامطلوب کم‏‎آبی و خشکسالی‎ها بر کشاورزی و منابع آبی استان به حداقل برسد.

عضو کارگروه تخصصی خشکسالی، سرمازدگی و مخاطرات بخش کشاورزی با اشاره به برخی طرح‎های غیر کارشناسی و غیرعلمی در استان اذعان کرد: با اینکه هنوز ایستگاه‎های پمپاژ واشیان، چم‎مهر و دشت جایدر در دست اجرا است و تاکنون آبی از رودخانه برداشت نشده ولی در 30 مرداد ماه سال 1391 آب رودخانه کشکان برای اولین بار حدود 5 ساعت در روستای چم‎مهر پلدختر خشک شد و کشاورزان این روستا نتوانستند آبگیری کنند.

وی اضافه کرد: با این وضعیت، سازمان جهاد کشاورزی استان در چندین نقطه در بالادست رودخانه کشکان، بدون تخصیص آب، مشغول اجرای ایستگاه‎های پمپاژ است که با این کار در آینده برای ایستگاه‎های پمپاژ واشیان، جایدر و بان‎بازه چم‎مهر مشکل ایجاد خواهد شد که ما این موضوع را بارها در جلسات متعدد به جهاد کشاورزی استان اعلام کرده‌‎ایم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: آب یک موضوع کاملا فنی و تخصصی بوده و در تخصیص‎های آب کشاورزی، باید کلیه جوانب امر و تأثیرات آن را در آینده آبخوان‎ها، ظرفیت منابع آبی، محیط زیست و سهم حق‎آبه‎بران پایین دست در نظر گرفته شود لذا مدیران و کارشناسان نباید تسلیم تصمیمات مصلحتی شوند، زیرا آینده همه ما به آب وابسته است.

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا