روستا فاقد شبکه آب لوله کشی بود و مردم آب مصرفی مورد نیاز خود را از قنات ، چاه های "زه" خانگی ، آب انبار ها ، پاکنه ها وپایاب ها تامین می کردند .

قنات عزآباد 4 شبانه روز از میان آبادی می گذشت ونقش مهمی درتامین آب مورد نیاز مردم داشت . آب انبارهای سرحوض ، محله تغاره بند ، خانم جان و علی نقی مهمترین منبع تامین آب آشامیدنی روستا بود

آب انبارهای کوچک دیگری نیز درگوشه وکنار محلات دیده می شد که مردم آن را "اُمباروک" یا "اُنبارک" به معنای آب انبار کوچک می نامیدندکه چند تای آن را من به یاد دارم .

دربیشتر خانه ها نیز چاههای "چل گز" یا چاههای "زه" وجود داشت که مردم از آن آب می کشیدند .

برسرراه قنات هایی که از عزآباد می گذشت نقاطی برای دسترسی مردم تعبیه شده بود که به آن پاکنه یا پایاب می گفتند مثل پاکنه قنات محمد آباد که درروبروی مسجد جامع قرارداشته است

مجموعه سرحوض شامل مسجد ، آب انبار ، غریب خانه و حوض خانه بود.از آنجائی که برسرراه آب قنات عزاباد در میدان اصلی ده حوضی ساخته بودند که آب وارد آن می شد این میدان وبالتبع آن این محله را محله سرحوض می نامیدند .

مسجدسرحوض که بربالای آب انبار بنا شد مسجد است خشت وگلی متشکل از ایوانی میانی با سه سقف تاسکی شکل که درانتها به محراب ختم می شود ودرست بالای محراب بادگیر مسجد بنا شده است دردوطرف ایوان اصلی نیز ایوانهای جانبی قرارگرفته که درب های مسجد از دوطرف دهانه ورودی آب انبار به این ایوان ها باز می شود .

درقسمت جنوبی مسجد نیز یک فضای مسقف دیگری وجود دارد که به مسجد متصل است وبه کوچه ضلع شرقی مسجد راه دارد .

نمای بیرونی مسجد نیز زیبا وازتقارن چشم نوازی برخورداراست .ورودی آب انبار در مرکزکه درگذشته حوض بزرگ آب درجلوی آن قرارداشته ، همراه با کچ کاری های زیبا ویک نورگیر که نور مسجد را تامین می کند وقرارگرفتن دو درب که به قرینه در دوطرف مسجد، امکان دستیابی نمازگزاران را به این فضای مذهبی میسر می سازد نشان از سلیقه سازندگان این بنای ماندگاراست

درضلع شرقی مسجد که امروز خیابان اصلی آبادی قرارگرفته درگذشته بازارچه ای بود که درآن چند مغازه ازجمله مغازه نانوائی قرارداشته است که امروز از این بازارچه ومغازه های آن اثری برجا نمانده است .

درضلع غربی و درست چسبیده به درب ورودی زنانه این مسجد اتاقی قراردارد که درقدیم آن را "غریب خانه" می نامیدند ونقل می کنند اگر درگذشته غریبی به آبادی می آمد ومنزل وماوایی نداشت دراین جا منزل می گرفت .درروزگار کودکی ما از این محل به انبار لوازم ووسایل مسجد استفاده می شد .

بعد از غریب خانه فضای دیگری نیز درامتداد همین میدان وجود داشت که اولین کتابخانه عمومی روستا دردرنیمه دوم دهه 50 درآن تاسیس شد وهم اکنون این فضا نیز تخریب شده است .

دقیقا درگوشه غربی ، یک کوچه به میدان وصل می شد ودرکنارآن حوض خانه مجموعه قرارداشت .حوض خانه دارای دوقسمت بود .یک قسمت که چاه "زه"به همراه تجهیزات آبکشی که همانا یکدستگاه چرخ وچاه ومقداری طناب ودلو بودکه به وسیله آن آب رااز چاه می کشیدند و قسمت دیگر حوضی چند ضلعی که آب را درآن می ریختند تا مردم برای وضوساختن و شستشو از آن استفاده کنند.

بعدها که آب لوله کشی به روستا آمد آب موردنیاز این حوض خانه توسط یک شیرآب که برلب حوض زده بودند تامین می شد.

اگر هم اکنون نیز به این محل سری بزنید حوض خشکیده و چرخ وچاه شکسته این حوض خانه را که از فروریختن سقف درگل نشسته است می توانی ببینی !!

(حوض چندضلعی حوض خانه مجموعه سرحوض )

(چرخ وچاه حوض خانه مجموعه سرحوض )

(نمائی دیگر از میدان سرحوض ، درب غریب خانه ودرنمای دورتر درب حوض خانه دیده می شود) 

(ورودی آب انبار سرحوض ، نورگیری مسجد وگچبری آن درتصویردیده می شود )

نمائی از ضلع شرقی مسجد سرحوض

نمائی از مسجد جدید سرحوض

نمائی ازمیدان سرحوض

نمائی دیگر ازمیدان سرحوض

پشت بام مسجدسرحوض

نمائی از ورودی حوض خانه  درگوشه میدان سرحوض

نمائی دیگر از کوچه منتهی به میدان سرحوض

(مسجد مجموعه سرحوض ایوان میانی وجانبی آن )

(آب انبار مجموعه سرحوض )

(آب انبار مرحومه خانم جان )

(نمایی از مجموعه سرحوض ابتدا قسمت تخریب شده ، درب چوبی غریب خانه ، درب ورودی زنانه ، ورودی آب انبار ودرب دیگر مسجد درتصویر به خوبی نمایان است )

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا