یزدفردا: سید ناصر میربلوکی"رسالت کتابخانه عمومی به وسعت وگستردگی معنای آن وابسته می باشد که اگربتوانیم آن رابصورت عموم تعریف وتوصیف نمائیم رسالت کتابخانه های عمومی راهم می توان تعریف کرد وهرچه این عمومیت ازلحاظ کیفی وکمی وسیع وگسترده ترباشد دشواری تبیین رسالت این نوع کتابخانه هاهم بیشتر می گردد.

تعریف فرهنگ ازآن مقولات سهل وممتنع بوده که درواقع نمی توان  تعریف جامعی برای آن یافت  هرکس براساس دیدی که دارد به منظری به آن نگاه می کنند ونقش خویش را درآن احساس می نمائید جامعه ای که فقط به مادیات فکر می کند فرهنگ را مادی می پندارد وبدیهی است که توسعه فرهنگی ناظربه گسترش کمی وکیفی این دستاوردها می باشد ودنیا دارای ملتهاوقومیتهای گوناگون بوده که دارای فرهنگهای مختلفی هستند و نمی توان فرهنگ واحدی برای هرملت نوشت وحتی برای یک ملت هم نمی توان نظریه قومیتهای مختلف وآداب وسلایق ورسوم گوناگون فرهنگ واحدی رامعین نمودوویژگی ساختاری فرهنگ آن است که درذات خودچنین تمایزها وتفاوتهای رادارامی باشد وبه آن صحه می گذارد .

تعریف فرهنگ وکتابخانه عمومی

دریک تعریف ساده ازفرهنگ بعنوان میراث ملی یادشده است وتعریف دیگر مجموعه پیچیده ای متضمن معلومات ،معتقدات،هنرها،اخلاق،قوانین،آداب ورسوم،قابلیتها وعادات مکتسبه انسانی می باشدوفرهنگ عصاره زندگی اجتماعی می باشدودرتمامی افکارواهداف،معیارها، ارزشها وفعالیتهای فردی اجتماعی انسان منعکس می گردد.

مدیران کتابخانه های عمومی می بایست به همه جوانب ومسایل جامعه اندیشه کند وآنچه درجهت آموزش ویاسرگرمی عموم است مدنظر قراردهند کتابخانه هادرقبال جامعه مسئولیت سنگینی دارندآنهابعنوان واحدهای برای خدمت به جامعه بوجودآمده اند خدمت اجتماعی ازوظایف اولیه کتابخانه ها است این به ویژه درباره کتابخانه های عمومی بیشترصادق می باشد کتابخانه عمومی بایدآن قدرافق دیدشان وسیع باشد که بتوانند برای آحادمردم جامعه طراحی وبرنامه ریزی گردند.

نقش کتابخانه درتوسعه فرهنگی

کتابخانه های عمومی نقش مهمی درتوسعه فرهنگی دارند همانطورکه گفته شدمفهوم فرهنگ پیچیده است وتعریف توسعه فرهنگی پیچیده تر ودشوارتر بوده واختلاف نظردرآن فراوان  وبسیاردیده می شود وبنابراین کتابخانه عمومی محلی خواهدبود که اهل نظر درکنارهم گردمی آیند تابتوانندحرفهای خودرابزند وعقایدخودراابرازنمایندوبدون تعصب وسماجت وکینه توزی آنچه راکه درک واحساس کردندنه برای پذیرش آن بلکه برای اصلاح دربرابرافکاردیگران قرار دهندوکتابخانه عمومی محل ارتباط صاحب نظران مسایل اجتماعی وفرهنگی است ومحلی برای شناخت جامعه موردنظروبررسی افکار،آداب وعقاید ورسوم آنها،هنجارهاوناهنجاریهای اجتماعی وفرهنگی که می توان مورد بحث و تحقیق قرار داد و در این حد اندیشمندان وصاحب نظران به بررسی واظهارنظردرباره فرهنگ وتوسعه آن بپردازندونیزکتابخانه عمومی درتوسعه فرهنگی نقش موثری داشته وهمه طبقات جامعه می توانندبه آن مراجعه وازآن استفاده نمایند وکتابخانه عمومی رامی توان معیادگاه برخوردصاحب نظران جامعه باافرادعادی پنداشت وعلم اجتماع عینیت خودرا می تواند درکتابخانه عمومی محک بزندومخاطبان کتابخانه هم دانشگاهی،هم کاسب،هم کارگر،هم محصل،خانم خانه دار ،هم بازاری وهم کشاورز  ودانش آموز ودانشجو وغیره می باشندکه به این محل رجوع وموضوعات ومنابع خود را پیدامی نمایند.

فرهنگ وتوسعه فرهنگی

فرهنگ را می توان چنین تعریف نمود که کلیه دستاوردهای فکری،تاریخی،اجتماعی،مذهبی،اقتصادی وسیاسی یک جامعه که میراث نسلهای گذشته نیز بوده وهریک ارشخصیتهای یک ملت راتشکیل می دهد وآن ملت بایددرارتقاء وتعالی آن تلاش نمایند فرهنگ نامیده می شود.

توسعه فرهنگی این است که جامعه ازلحاظ فرهنگی فضای معینی رابرای خودش قرارداده وتعیین می کنند وسپس بااجرای درآوردن برنامه ها ی حساب شده ای خودش رابه هدف ها نزدیک می کندتا بهترین استفاده ازآن بعمل آورد.

در تحول وتوسعه فرهنگی چیزی که بیشترازهمه بایدتغییر نمائید ذهنیت جامعه بوده وذهنیت یعنی اندیشه وبستراندیشه بایدجریانها رابه کتابخانه هامنتقل کندوکتابخانه هاآیینه ای حقیقی وتجلی گاه تحول اندیشه می باشندوتوسعه فرهنگی خودش رادرآن متجلی می سازد ودرعین حال ازآنهامایه می گیرد وچون درتوسعه فرهنگی تحول عمیق واساسی درجامعه مدنظر بستراندیشه هابوده می بایست به اعماق جامعه نفوذ کندواین کتابخانه عمومی است که می تواند واسطه وپل این انتقال باشد ومردم درسراسرکشورراباتحولات اندیشه آشنا  کند وبه تفکر بر انگیزد وپیوسته ودائما میان کتابخانه وفرهنگ بطوراعم وکتابخانه های عمومی وتوسعه فرهنگی بطوراخص ،واولین چیزی که نیاز بوده اندیشه وطرح روشن ،دقیق وعمیق است  .

توسعه فرهنگی وکتابخوانی

تحول فرهنگی ازکتابخوانی آغاز می شود وکتاب درمعنای وسیعتر کلمه وکتابخانه عمومی جایگاهی اصلی این تحولات می باشد کتابحوانی ورواج این فرهنگ یک اقدام ساده ای نمی باشد ومجموعه گسترده ای را بایدآماده نمود تااین فرهنگ بوجودآیدوتوسعه وگسترش یابدوترویج وتحکیم گردد وخواننده واقعی وکتابخانه حقیقی وسیعترین وعمیق ترین تاثیرهارا برروی افراداجتماع وتحول فرهنگ می گذارد به عبارت درستتر بخش عمده ای ازتحول فرهنگ می باشد که ازاین تاثیرات آغازمی گردداگرکتابخانه بمعنای درست کلمه زنده وفعال باشد همه تاثیرات تحول فرهنگی رامی گیردوکتابخانه های عمومی می توانند چشمه های جوشنده این نهضت تحول فرهنگی باشند وکسانی که مسئول اداره کتابخانه عمومی کشور می باشند اولین ونزدیکترین ومسقیمترین مراجعی هستند که باید آغازگراین حرکت ونهضت باشند.

فرهنگ وتمدن کلیت درهم تافته ای است که شامل دانش ،دین،هنر،قانون،اخلاقیات،آداب ورسوم وهرگونه توانایی وعادتی که آدمی بعنوان عضوی ازجامعه بدست می آورد برای فراگیر نمودن نهضت مطالعه وکتابخوانی لازمه آن این می باشد که درتوسعه فرهنگی درابتدا کتابخانه های عمومی که همه طبقات جامعه باآن سروکار دارند می بایست به توسعه وگسترش آن اقدام کرد ودرباره غنی نمودن  منابع  آن اندیشه نمود تاباآن بتوان درجامعه به پیشبرد توسعه فرهنگی کمک کردوارتباطی که میان کتابخانه عمومی وتوسعه فرهنگی دراین مقاله می باشد که این مراکز محلی برای برخورد وملاقات اندیشمندان باافراد جامعه بوده که باکمک ویاری آنها به بررسی آن پرداخته  شود ونتیجه که ازمقاله گرفته می شودمی بایست کسانی که درراس امور فرهنگ جامعه هستند وخواهان توسعه وپیشبرد فرهنگ می باشند باید با اندیشمندان وصاحب نظران  دراجتماع ارتباط برقرارکند وآنهاراراغب کند که دراین موضوع به بحث وگفتگو پرداخته وازنتیجه آن استفاده کنند وهمچنین کتابحانه های عمومی هم دارای  نقشی وسیع دراین موضوع هستندوبایددرنظرداشته باشیم که آنها درزمینه های مختلف باکاستی روبرو نباشند وبتوانند نیازهای جامعه را برطرف نمایند وموجب پیشرفت درعرضه فرهنگ واقتصاد و... شوند.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا