ویروس استاکسنت از زاویه ای دیگر

احمد ابراهیمی

در حقیقت ویروس استاکسنت تلاش کرده است تا با استفاده از سیستم عامل ویندوز بتواند نسبت به پیکربندی مجدد سیستم مرکزی کنترل کننده سرعت دوران و شیرهای سانتریفیوژها کار خود را انجام دهد. این در حالی است که خود سیستم کنترل سانتریفیوژها دارای سیستم عامل ویندوز نبوده و روش دسترسی به آن نیز کاری متفاوت بوده است.

برنامه نویسی کاملا هدفمند:

استاکسنت به این روش برنامه ریزی شده است که با قرار گرفتن در هر محیطی اقدام به بررسی سیستمهای موجود نموده و به دنبال یک نوع خاص سیستم می گردد تا آنرا پیدا کرده و اهداف خود را بر روی آن پیاده نماید. سیستمی که این ویروس به دنبال آن می باشد همان دستگاه کنترل مرکزی عملکرد سانتریفیوژها می باشد. البته شرط دیگری که برای آلوده سازی در این ویروس قرار داده شده آن بوده که سیستم مورد نظر باید فعال و در حال کار هم باشد. با این توضیحات ویروس فوق کاملا جهت دار طراحی شده و براساس برنامه ریزی خود عمل نموده و در سایر محیط ها هیچ واکنشی نشان نداده و به سایر سیستمهای هیچ علاقه ای نداشته است.

شناخت کامل هدف:

با بازگشائی رمز کدهای حمله ویروس متوجه میشویم که این ویروس توسط کسانی طراحی شده که تک تک بیت و بایتهای هدف را می شناخته و از آنچه مایل به تغییر آن بوده اند به خوبی اطلاع داشته و شناخت جامع داشته اند.

رمز عدد 164 :

یکی از سرنخ هائی که در کدهای استاکسنت وجود دارد عدد 164 است که اشاره به آبشارهای 164 سانتریفوژی در نطنز می نماید و دلیلی بر آن است که ویروس برای این منظور خاص طراحی شده است

حمله به روش سارقین هالیوودی:

یکی از ویژگی های ویروس استاکسنت آن است که این ویروس مابین کنترل کننده و سانتریفیوژها قرار گرفته و ارتباط مستقیم بین آن را از طریق خود بر قرار می نموده است. حال در این وضعیت این ویروس قادر بوده است تا شیرهای کنترل فشار یا سنسورهای لرزش را در اختیار قرار گرفته و اطلاعات آنها را منحرف نموده اما به مرکز کنترل اطلاعات تقلبی بدهد. نکته جالب در این کارکرد انست که اطلاعاتی که توسط ویروس به کنترل کننده داده می شده است اطلاعاتی بوده که قبلا در جریان اصلی اطلاعات تبادل شده بوده و ویروس آنها را ذخیره نموده در زمان کنترل آنها را برای مرکز ارسال می نموده است. این حرکت درست مانند فیلم های سرقت هالیودی است که طی آن دوربین های مدار بسته قطع می شده و تصاویر ضبط شده قبلی برای مرکز کنترل پخش می شود.

تخریب سیستمهای کنترلی:

نکته نگران کننده آنست که هدف از عملکرد این ویروس گمراه نمودن منابع انسانی بوده تا نگران خرابی سیستم های کنترلی نباشند. حساسیت موضوع آنجاست که سیستمهای کنترلی معمولا در جائی استفاده میشوند که تقریبا انسان نمی تواند کنترل و واکنش های لازم را صورت داده و مثلا یک سوپاپ اطمینان را برای کنترل سرعت محور گردنده برای چند میلی ثانیه باز و بسته نماید. بنابر این در این صورت از کار افتادن سیستمهای کنترلی می توان به آسانی سبب حوادثی مانند انفجار و متلاشی شدن سیستم و مجموعه های مورد نظر نیز گردد.

گفتا ز که نالیم که از ماست که بر ماست:

حال غربی ها می توانند فرض را بر آن بگذارند که این ویروس آنطور که آنها می خواسته اند درست عمل نموده و تنها و تنها هدف مورد نظر آنها یعنی سانتریفیوژهای نطنز را از کار انداخته و موجب تاخیر در روند غنی سازی اتمی ایران شده است. ولی یک مسئله باقی مانده و آنهم اینکه در ایران یک، دو یا چند هدف از این نوع وجود دارد که با روشهای مختلف می توان از آنها حفاظت نمود. اما همچنانکه اطلاعات سخت افزارهای بکار رفته در نطنز و بوشهر و وزارت نفت و غیره از کشورهای تولید کننده ای مثل آلمان و روسیه و غیره درز کرده و به دست برنامه نویسان اسرائیل و بویژه امریکائی افتاده است، همچنانکه تا اینجا نیز مشاهده می شود 15 هزار خط کد عمل کننده ویروس نیز باز و تحلیل شده و کم کم در اختیار سایرین از جمله ایرانیان قرار خواهد گرفت. پس بدون شک در فضای سایبری موجود جهان با این جماعت "خوره کد و صفحه کلید" که فقط شما بگوئید "ف" آنها به "فرحزاد" رفته اند، شکی نیست برای آنکه ثابت کنند آنها به تنهائی از خیل مهندسین تیم های جنگ سایبری یک سر و گردن بالاتر هستند، اقدام به باز نویسی و شبیه سازی آن نموده و برای آنکه ببینند "چه خواهد شد" آنرا در بستر آزاد راه های اینترنتی رها خواهند نمود.

بدون شک مناطقی که اکنون از نظر تولید کنندگان ویروس استاکسنت "مناطق سبز و امن" قلمداد می شده اند، به زودی در زمره مناطق آلوده و در معرض خطر قرار خواهند گرفت و نسل های جهش یافته ویروس استاکسنت تبدیل به ابزارهای جنگی تخریب جمعی خواهند شد. صد البته خشت کجی که عاملان این ویروس بر روی آن سرمایه گذار ینموده اند باقیات الظلماتی است که آخرش را تنها خدا باید به خیر گرداند و دامن همه از جمله پایه گذاران را خواهد گرفت.

گزش آخر:

نکته آخر آنکه در دولتهای قبلی سرمایه گذاری بر روی فناوری اطلاعات و زیرساخت های لازم مانند سیستم عامل ملی و حمایتهای متنوع از فناوران اطلاعاتی به گونه ای بود که اگر چه شاید از یک میلیارد تومانی که برای مثلا سیستم عامل ملی خرج شد محصول شاخص و مفیدی بجز مثلا بسته تبدیل تاریخ شمسی و میلادی بدست نیامد اما بدون شک به گفته "برادران چینی" : "راه هزار فرسنگ با قدم اول شروع میشود" . بدون شک سرو هزارساله ابرکوه از روز اول سر هزارساله نبوده و بلکه نونهالی بوده که خیلی ها حوصله کرده ، هزینه کرده و حمایت نموده اند تا امروز بعنوان افتخار "سرو هزار ساله" گشته است. شاید سیستم عامل ملی در زمان حمله به سانتریفیوژها به بار ننشسته بود، یا حمله وزارت نفت را مرتفع نمی نمود اما بدون شک به جانشین شدن آن سرعت بخشیده و امیدی برای جایگزینی بوجود می آورد. شاید تیمهائی که در حدود 10 سال قبل شکل گرفته بودند امروز می توانستند حرکتی منسجم برای کشور شکل دهند. همه واقفند که پیشرفت های فناوری اموری کمتر فرمایشی بوده و بیشتر بارقه های تحول و نوآوری از میان انبوه گم نام اما پرورش یافته شعله میکشند.

دریغ از آنها که دانا و عاقبت اندیش نبوده اند.