امیرترقی نژاد

شاید فقط آثار تاریخی نیست که خیل عظیمی از گردشگران  رابه سمت یزد روانه می کند ،بلکه این  شیرینی های سنتی یزد است که علاقه مندان زیادی را در سراسرکشور و حتی در جهان به خود دارد.برای همین مگر می شود به یزد آمد و از کنار شیرینی های سنتی آن به راحتی گذشت.شیرینی پزی در یزد سابقه ای بس طولانی دارد ، به طوریکه در این شهر تاریخی شیرینی های سنتی مانند باقلوا،قطاب،لوز،نارگیل،پشمک،نان برنجی و حاجی بادام تهیه می شود که پیشنهاد می کنیم بدون چشیدن آنها از این شهربرنگردید و دوستان و اقوام نیز فراموش نشود. شیرینی های استان یزد یکی از خوشمزه ترین شیرینی ها ایران و سوغات استان یزد می باشد که مسافران زیادی که به استان یزد سفر می کنند و از این شیرینی های خوشمزه تهیه می نمایند و به عنوان سوغات نزد دوستان و اقوام خود می برند. یزد شهر شیرینی‌های گوناگون است و  شاید همین شیرینی‌ها، مرض قند را به جان مردم این استان انداخته است؛ بیماری‌ای که بنا بر اعلام کارشناسان و مسئولان استان یزد با سرعت زیادی در این استان در حال گسترش است.
بگذریم ،اگر گذرتان به یزد افتاد شیرینی فروشی های این شهر را با عنوان حاجی خلیفه می بینید.حاجی خلیفه  در اصطلاح یزدی به قنادی هایی گفته می شود که شیرینی های محلی را تولید می کنند و می فروشند. براى همين در همان ميدان اميرچخماق و محوطه های  اطراف این میدان مانند خيابان امام وخيابان قيام ، شاهد مغازه هايى هستيد كه تابلوي حاجی خليفه دارند.
اما  در این میان شیرینی‌فروشی حاجی‌خلیفه رهبرو شرکاء در در ضلع شرقی میدان تاریخی  امیر چخماق یزد، نه تنها معروف‌ترین شیرینی‌‌فروشی یزد است بلکه جزء مشهورترین  و تاریخی ترین قنادی‌های کشور است. این شیرینی‌فروشی بیش از 100 سال قدمت داردو حتی چند سالی است که ساختمان آن به ثبت ملی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری رسیده است .
مدیر این بنگاه شیرینی سازی که از با سابقه ترین و حتی قدیمی ترین بنگاه شیرینی سازی در کشوراست ، می گوید:در سال 1295هجری  شمسی مطابق با سال 1916،یکی از متخصصان رشته شیرینی سازی اصیل یزد که در عصر خود سرآمد استادان شیرینی سازی ایران بود با احداث کارگاهی کوچک در بازارتاریخی حاجی قنبریزد موسسه ای را بنیان نهاد که امروزبه نام بنگاه شیرینی سازی حاج خلیفه علی رهبرو شرکاء در سراسر دنیا شهرت دارد.
ولی رهبر که نسل سوم خاندان حاج‌خلیفه رهبر می  باشدبه جام جم اظهار می دارد:این استاد بزرگ در تمام دوران فعالیت تولیدی با استفاده از تخصص و تبحر خود وبکاربردنمرغوبترین مواد اولیه طبیعی موفق شد با تولید انواع شیرینی جات با کیفیتی بی نظیر،نام شهر باستانی یزد را مرادف با شیرینی جات موسسه خود در سراسر گیتی پرآوازه سازد.
وی می افزاید:همچنین مرحوم حاجی مرتضی شیرینی ساز و مرحوم حاجی حسن فردوسیان موسسین و شرکائی بودندکه از بدو تاسیس در کنار مرحوم حاجی خلیفه علی رهبر  بوده و حال فرزندان و نوادگان نامبرده راه ایشان را بنحو احسن ادامه می دهند.
البته در شهر یزد شیرینی سازان دیگری  نیز با تقلید از این نام و یا پیشوند کلمه حاجی خلیفه ،محصولات خود را عرضه می کنند ، به طوریکه در بافت قدیمی شهر یزد که یکی از شلوغ ترین و پرگردشگرترین مناطق یزد است حدود 50شیرینی فروشی سنتی یا حاجی خلیفه وجود دارد.
به هرحال پیشنهاد ما  این است که  اگر به یزد آمدید یک جعبه شیرینی مخلوط بگیرید.جعبه شیرینی مخلوط یک محصول کامل و فوق العاده ای است که انواع شیرینی سنتی یزد را دربردارد و برای مهمانی ها و مراسم خاص و عمومی بسیار مناسب می باشد ،زیرا هرکدام ازاین نوع شیرینی ها طعم مخصوص به خود را داردو می تواند جوابگوی افراد با سلیقه ها و ذائقه های متفاوت باشد. همچنین در خانواده نیز بسیارمورد استفاده قرار می گیرد. شیرینی مخلوط یک خرید فوق العاده محسوب می شود و دراکثرشیرینی فروشی های یزددر جعبه های چهار گوش و شش گوش عرضه می شود.
البته باید در نظر داشته باشید که شيرين‌ترين و خوردني‌ترين سوغات يزد ، خریدشیرینی باقلوا ازاين شهر تاريخي است كه شادي مسافرت به يزد را چند برابر مي‌كند. باقلواي يزد، سوغاتي است كه يكي دو روز بيشتر در خانه مسافران يزد باقي نمانده و تنها مزه آن است كه هميشه زير دندان باقيست و شوق مسافرتي ديگر به يزد را چند برابر مي‌كند.امروزه باقلوا در تمامي شيريني فروشي‌ها وجود دارد، اما شيريني هيچ كدام به شيريني باقلواي يزد و مزه هيچ كدامشان به مزه رويايي اين باقلوا نمي‌ماند.انگار طعم اصلي بادام و پسته را تنها مي‌توان در اين شيريني اصيل و سنتي چشيد.
ولی رهبربا اشاره به اینکه باقلوا قدیمی ترین و با سابقه ترین شیرینی در یزد و حتی کشور محسوب می شود، اظهار می دارد:باقلوا در کشورهای ترکیه ،سوریه و لبنان هم درست می شود، اما باقلوای یزد از لحاظ کیفیت و طعم چیز دیگری است.
این پیشکسوت شیرینی ساز می افزاید:باقلوای یزد در چهار گوشه دنیا خریدار دارد دارد اما بیشتر ین صادرات باقلوای یزد به شهر های مختلف آمریکا و کانادا است.
وی در ادامه با بیان اینکه به  اصرار پدر و كهولت سن او موجب شد كه درخواست او را دربنگاه شیرینی قبول نماید و حالا فرزندان خود او رغبتی برای ادامه راه پدر بزرگ هایشان را ندارند،می گوید:وقتی از جاهای مختلف دنیا با ما تماس می گیرند و از باقلواهای خوشمزه ای که در یزد تولید می شود تشکر می کنند مصم تر از گذشته تلاش می کنیم که شیرینی و به خصوص باقلواهای مرغوبی را تهیه نماییم.
رهبر همچنین در پاسخ به این سوال که باقلوای یزد چه رمز و رازی دارد که  همچنان مشتری های  پروپاقرص خود را دارد،اظهار می دارد:رمز و راز را که نمی شود اینجا گفت ولی اصل کار ما صداقت و کیفیت خوب است.
وی ادامه می دهد که قدمت 100ساله حاجی خلیفه در یزد با عث شده که همه حواس ما بر روی کیفیت خوب باشد.
این  پیشکسوت قدیمی البته با اشاره به لو رفتن برخی از رمز و رازهای پخت باقلوا توسط شاگردان حاجی خلیفه می گوید:ما از شیرینی فروشی ها در خواست کردیم هیچوقت  در ساخت این شیرینی کوتاهی نکنند،چرا که کوتاهی در این مورد باعث می شودشیرینی باقلوا با بدنامی مواجه شود و حیثیت سابقه آنرا زیر سوال ببرند.
 به هرحال با این وصف هایی که بیان شد اگرچه پشمك، لوز بيد مشك، حاجى بادام و لوز پسته از ديگر شيريني‌هاي يزدي است، اما طعم هيچ كدامشان نتوانسته‌ است از باقلوا پيشي بگيرد و گوي سبقت را از اين خوردني كوچك و شيرين بربايد.
پس اگر به  یزد آمدید  برای باقلوا در شهر شیرینی ها حساب جداگانه ای باز کنید.
 

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا