یزد فردا: وقف دارای رویکردهای مختلفی مانند رویکرد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است، سنت حسنه وقف یکی از مصادیق بارز احسان و غیرخواهی است که انسان با بهره‌گیری از تعالیم انبیا آن را از دیرباز بنیان نهاده و در صحنه حیات اجتماعی به ودیعت گذارده است. روحیه تعاون اجتماعی و سبقت در خیرات در نهاد وقف عینیت می‌یابد و به عمل واقف مهر ابدیت می‌زند.
یکی از هنرهای اسلام به‌منظور نفوذ بیشتر کلامش در انسان استفاده از خوددوستی است که در آیات مختلف خطاب به انسان عنوان می‌کند که اگر خودت را دوست داری به انجام واجبات و کارهای نیک و ترک محرمات همت بگمار، در وقف نیز از بُعد خوددوستی انسان استفاده کرده و عضویت در این نهاد را راهی می‌داند که در آن نام انسان و مالکیت اموال و دارایی‌های او تا ابد تضمین می‌شود و در مواردی که مدنظر دارد عایدات آن به مصرف می‌رسد.
بی‌تردید با نهاد وقف که در آن مالکیت خصوصی به‌نوعی مالکیت عمومی تبدیل می‌شود مراکز مختلف آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و اقتصادی ایجاد می‌گردد که علاوه بر آنکه در شهرنشینی جوامع که از مؤلفه‌های توسعه اقتصادی است نقش قابل‌توجهی دارند و به شهرها نوعی برجستگی دینی، تاریخی و اقتصادی خواهد بخشید همچنین توسعه را همراه با عدالت اجتماعی به ارمغان خواهد آورد.
بنا به گفته متولیان وقف در استان یزد، 12 هزار و 541 موقوفه و 37 هزار و 725 رقبه در استان وجود دارد که این استان یزد را از لحاظ شمار وقوفات در جایگاه پنجم قرار داده است که اگر این تعداد موقوفه به نسبت جمعیت محاسبه شود شاید در رده‌های نخست نیز جای گیرد.
هرچند استان یزد به‌لحاظ تعداد موقوفات از استان‌های سرآمد کشور است، اما از نظر درآمدهای موقوفات در رده‌ی استان‌های پانزدهم یا شانزدهم قرار دارد، چون بیشتر موقوفات استان مربوط به زمین‌های زارعی است که به‌دنبال خشکسالی‌های اخیر، متأثر و فاقد درآمد شده است که همین موضوع باعث فریادهای میرمحمدی نماینده تفت و میبد در صحن مجلس شد.
نماینده تفت و میبد در روزهای اخر شهریور سال 99 با گلایه مندی از وضعیت وقوفات در یزد گفت: استان یزد تا دلتان بخواهد وقفیات دارد و به شدت دچار مشکل است،هیچ برنامه‌ریزی در زمینه وقف نیست، ۳۰ سال است در یک شهرستان بالغ بر ۹۰۰ میلیارد تومان وقف بی‌برنامه رها شده و مسئولین استانی هیچ تصمیم و برنامه‌ای ندارند!
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در باب وقف بیانات بسیاری دارند که می توان با یازخوانی دغدغه های رهبری در خصوص وقف بیشتر چرایی فریادهای نماینده تفت و میبد را در خصوص رهاشدگی وقوفات در استان یزد فهمید.
رهبر معظم انقلاب فرمودند وقف یک نهاد ممتاز دینی است ، باید از طریق تشویق مردم به وقف و همچنین ادای صحیح حق واقف در مورد موقوفه اش، سنت وقف را بیش از پیش در جامعه ترویج کرد.
ایشان مهمترین مسئله در وقف، عمل امینانه نسبت به موضوع وقف می دانند، ایشان معتقد هستند «اکنون عرصه های متعددی برای وقف وجود دارد که از جمله آنها، پزشکی، علم و آموزش، تحقیقات و پژوهش، علوم جدید، محیط زیست و ترویج دین به شکل های مدرن است.»
امام خامنه ای نظارت مستمر مدیران بر زیر مجموعه خود در همه دستگاهها به ویژه اوقاف و امرو خیریه را ضروری می دانند که این نظارت به معنای این است که وظایف بخصوص در موضوع بسیار مهم وقف، باید بصورت صحیح و کامل انجام شود و خدای نکرده غفلت ها و یا لغزش ها موجب ناتمام ماندن کارها و ناقص انجام شدن وظایف نشود.
با نیم نگاهی به بیانات رهبری این موضوع مشخص و مبرهن است که سازمان اوقاف به عنوان متولی مستقیم در این زمینه کارهایی را شروع کرده است اما به‌تنهایی از عهده سازمان اوقاف برنمی‌آید که این کار را انجام دهد. به‌علاوه این‌که این سرمایه، سرمایه‌ای است که به همه اقشار جامعه خدمات می‌دهد و به همین دلیل انتظار است همه اقشار جامعه که از خدمات وقف بهره‌مند می‌شوند متقابلاً بهره‌ای هم برسانند و در حوزه فرهنگ‌سازی وقف اقدامات مؤثری انجام دهند. متأسفانه این مسئله اتفاق نیفتاده است و ما با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.
رهبر معظم انقلاب علاوه‌بر تاکید بر تبلیغات ویژه فرهنگ وقف، اصلاح مدیریت هم یک امر ضروری می دانند.
این اصلاح مدیریت در ابعاد مختلف، اعم از امانت‌داری و تدین و شایستگی مدیران وقف نسبت به حفظ این امانت الهی و تلاش و کوشش فراوان آنها خود یکی از راه‌های تبلیغ وقف است که مردم بدانند افرادی که در حوزه وقف دخیل هستند، افراد مؤمن و پاکی هستند.
حضرت ایت الله خامنه ای نکته‌ی مؤثر دیگر را در تبلیغ و ترویج فرهنگ وقف، نقش مدیران اجرایی کشور می دانند.
آن‌هایی که با سرمایه وقف سروکار دارند مانند استان‌داران، فرمان‌داران، شهرداران، بخش‌داران، وزرا و همچنین نمایندگان مجلس، دستگاه قضایی، ادارات مربوط به اوقافات، دستگاه ثبت. ضمن این‌که نیروهای اطلاعاتی و امنیتی باید با موقوفه‌خواری و کسانی که به این سرمایه دست‌اندازی می‌کنند - و متأسفانه در طول سالیان گذشته به این کار غیر شرعی عادت کرده‌اند- مبارزه کنند. مردم باید ببینند که دستگاه‌های نظام اسلامی در قوای مختلف این سرمایه را نگهداری می‌کنند و مدافع حق و حقوق وقف هستند.
نکته‌ی دوم که رهبر معظم انقلابه آن تاکید دارند طمع‌ورزی در طبیعت وقف است، چون با پول و مسائل مادی سروکار دارد.
قبل از انقلاب و متأسفانه بعد از انقلاب کسانی در این مجموعه آمدند و کیسه‌ای برای خودشان دوختند و به فکر جیب خود بودند. ایشان توصیه کردند که شما ریشه‌ی این طمع به وقف را از بین ببرید که البته این کار آسانی نیست.
با همه این تفاسیر دغدغه میرمحمد نماینده تفت و میبد که از نزدیک بر مسائل استان واقف است و مدتی است پیگیری مسائل و مشکلات وقفی است بیشتر روشن می شود و مطمئنا این دغدغه ها به همت رسانه های متعهد و مردمی حتما از مسئولان و متولیان امر وقف مطالبه خواهد شد.
- نویسنده : یزدفردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 10,ژانویه,2025