بانو حمیده زابلی – وکیل پایه یک دادگستری یزد -کارشناس ارشد حقوق مالکیت فکری

سرقت تالیفات یا ایده ها یک مشکل متداول ناشی از فقدان دانش و مهارت است ،که در فرهنگ لغت فارسی به معنای انتحال،دزدی علمی یا محتواربائی آمده و معادل واژه لاتین plagiarism می باشد.اشخاص با اهداف و دلایل گوناگون مادی و یا معنوی بجای استفاده از ظرفیت فکری و توانایی خود , اقدام به استفاده از خلاقیت های ادبی , هنری یا پژوهش و متون دیگران نموده بطوریکه آنها را بدون ذکر منبع به خود انتساب می دهند.رونویسی از تمام یا قسمتی از اثار و ایده های دیگران در تمام جوامع از دیرباز وجود داشته و خواهد داشت اما پیشرفت رو به گسترش سیستم های جستجوی الکترونیکی و اینترنت از یک طرف نه تنها باعث سادگی کپی برداری و افزایش آثار متقلبانه گردیده است بلکه از طرف دیگر منجر به سهولت کشف وشناسایی دستبردهای فکری در دنیا شده است. برای مقابله با این سوء رفتار و آفت علمی, کشورها در کنار آموزش صحیح نحوه نگارش و استفاده از متون دیگران , قوانینی را در جهت برخورد با متقلبین وضع نموده اند.

در ایران نیز با وجود اینکه  قوانین متعددی مانند قانون حمایت از مولفان و مصنفان وهنرمندان , قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی , قانون حمایت از پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای و قانون تجارت الکترونیکی در حمایت از آثار پدید آورندگان وضع و مجازات هایی را مقررداشته اما دارای اثر بازدارندگی لازم نمی باشند.
در سال 1393 لایحه ی حمایت از مالکیت فکری با هدف حمایت از پدیدآورندگان کلیه آثار علمی , ادبی  وهنری تقدیم مجلس شورای  اسلامی گرديد که با وجود نسبتا جامع بودن , هنوز بلاتکلیف می باشد. خوشبختانه در شهریور ماه سال جاری مجلس شورای اسلامی در اجرای اصل 123قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ماده واحده ی لایحه پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی را در حمایت از حقوق مالکین فکری تصویب نمود که طبق ان اشخاصی ( اعم از حقیقی ویا حقوقی ) که به تهیه , عرضه و یا واگذاری آثار علمی دیگران در هر قالبی اعم از پایان نامه , مقاله , کتاب , گزارش چه بصورت الکترونیکی و یا غیر الکترونیکی می پردازند را مجرم دانسته  و برای مقابله با آنها مجازات هائی مانند جزای نقدی درجه سه ،محرومیت از حقوق اجتماعی درجه شش و مجازات مقرر در  مواد ٢٠، ٢١ و ٢٢ قانون مجازات اسلامی مقرّر نموده است.
نکته جالب  در این ماده واحده،توقف و پلمپ نمودن پایگاه الکترونیکی یا موسسه و شرکت متقلّب و سارق فکری می باشد.حتی نفس استفاده از آثار متخلّفانه توسط دانشجویان،اعضای هیات علمی و طلّاب ،ضمن سلب هر گونه امتیاز مادی و یا معنوی مترتب در آن و ملغی الاثر نمودن هرگونه مدرک تحصیلی ،پایه،رتبه و یا غیره, به تخلّفات آنها حسب مورد در مراجع صالح انتظامی یا انضباطی یا دادسرا و دادگاه ویژه رسیدگی و مجازات مربوطه اعمال می گردد.

مقالات مرتبط:

مالکیت فکری و اهمیت آن (1) تاریخ: 05 شهریور 1396 - 23:43

آیا ایده خلاقانه به خودی خود به عنوان اختراع قابل ثبت و حمایت قانونیست؟(2) تاریخ: 12 شهریور 1396 - 23:27

از طرح جدید محصولات تولیدی خود یا بسته بندی منحصر به فرد آنها محافظت نمایید(3) تاریخ: 19 شهریور 1396 - 23:35

علامت تجاری چیست و چه تفاوتی با برند دارد؟ (4) تاریخ: 26 شهریور 1396 - 23:35

چرا ثبت اختراع امری حیاتی و ضروری برای مالک آن محسوب می شود؟ (5) تاریخ انتشار: 02 مهر 1396 - 23:35

آیا می دانید چه علامت تجاری قابل ثبت و حمایت می باشد؟ (6) تاریخ: 09 مهر 1396 - 23:35

اهمیت و ضرورت آشنایی با حقوق مالکیت معنوی (7) تاریخ: 16 مهر 1396 - 23:35

چرا برند معروف اكبر جوجه پس از سي سال ابطال ميشود؟ (8) تاریخ: 23 مهر 1396 - 23:35

برخی از چالشهایی که در ثبت مالکیت فکری ممکن است با آن روبرو می شوید (9) تاریخ: 05 آذر 1396 - 23:08

گزارش تصویری: آشنایی با موسسه حقوقی بیان، مرکز تخصصی در حوزه مالکیت فکری (10) تاریخ: 12 آذر 1396 - 23:37

ثبت نشان جغرافیائی تنها راه گریز از خطر دست رفتن سرمایه های ملّی ایران(11) تاریخ: 19 آذر 1396 - 23:35

نحوه جلوگيري از سرقت اختراع (12) تاریخ: 26 آذر 1396 - 23:35

راهکارهای مقابله با ایده دزدی ودستبرد فکری(13) تاریخ: 03 دی 1396 - 23:35

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا