مراسم نخل برداری ونخل گردانی در يزد

معرفی آثار باستانی و میراث فرهنگی -مذهبی-محرم :نخل برداری از ویژگی های منحصر به فرد مراسم محرم و عزاداری در یزد محسوب میگردد.

نخل برداری از ویژگی های منحصر به فرد مراسم محرم و عزاداری در یزد محسوب میگردد. و در اکثر نقاط استان یزد در روز دهم محرم بعداز بجا آوردن نماز ظهر عاشورا هیئت های مختلف به زیر نخل رفته و با صدای یاحسین یاحسین ، سه بار نخل را به دور کلک حسینیه می گردانند .

در خصوص پیدایش نخل و وجه تسمیه آن عقایدی بشرح ذیل مطرح است :

1. نخل اقتباس از خیمه مجمع حضرت موسی (ع) است وبا اقتباس از تابوت عهد می باشد ( صندوقی که خداوند بر مادر موسی (ع) فرستاد تا او را در آن قرار دهد، بعدها این تابوت به دست قوم وی افتاد و از آن نگهداری نموده و بدان تبرک می جستند.)

2. نخل به خیام حضرت امام حسین (ع) اشاره دارد و می خواهد خاطره ی خیمه های حرم آن امام را در کربلا مجسم کند .

3. نخل یادآور گهواره ی دو گوشواره عرش مجید، یعنی حضرت امام حسن (ع) و امام حسین (ع) است .

4. چون بدن مطهر و مقدس سالار شهیدان کربلا ، حضرت امام حسین را بدون تشییع به خاک سپرده اند ، شیعیان همه ساله به جبران ، این رسم را تکرار می کنند . و حجیم بودن نخل بیانگر عظمت و بزرگواری آن حضرت می باشد .

بطور کلی بزرگی و سنگینی این نخل ها گاهی چنان است که چند صدنفر مرد قوی باید تا آنرا از زمین بردارند و بردوش گیرند و حمل کنند.

در روزهای قبل از عاشورا اعضای هیئت ها به تزئین نخل می پردازند ، بدین صورت که یک طرف از بدنه آنرا با آئینه هایی کوچک و بزرگ آذین می بندند که نمایانگر نور افشانی پیکر حضرت امام حسین (ع) در آن است. طرف دیگر نخل تماماً روکش پارچه سیاهی دارد که شمایلی از درخت سرو به رنگ سبز در وسط قسمت سیاه پوش نصب شده است .

سرتاپای آن سر تیز دشنه ها یا شمشیر هایی در آن فرو رفته وآن هم نمودی است از تیرها و زخمهایی که بر پیکر سرو مانند حضرتش وارد گشته است .

در دو طرف دیگر بصورت قرینه ، پرده سیاهی آویخته می شود که بر روی آن شکل شیر و بدن بی سرِ آغشته بخون نقاشی یا تکه دوزی شده است . درحالیکه شیر بادهان خود بر آن بدن بوسه می زند و یا باقیمانده ی نوک دشنه ها و نیزه ها را از بدن مطهر خارج می کند .

درهنگام نخل گردانی یکی از سادات بر بلندای نخل قرار می گیرد و با صدای ضربات سنج و یاحسین نخل گردانان را هدایت می کند .

گفتنی است در شهر یزد اکثر محلات ( شاه ابوالقاسم ، بعثت ، خیر آباد و.... ) نخل ها را آذین می بندند و در عصر عاشورا بعضی از آنان را طی مسافتی به حرکت در می آورند .

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا