هاليتوز يا بدبويي دهان يك شكايت شايع در بين بيماران مراجعه كننده به مطب متخصصين داخلي و گوش و حلق و بيني ، دندانپزشكان و پزشكان عمومي مي باشد. اكثر بيماران بدون گرفتن نتيجه خاصي ، از مراكز درماني خارج مي شوند و گاه اين پديده باعث بروز مسايل جدي در خود و خانواده آنها مي گردد.

عوامل و آسيب زايي
هميشه نمي توان علتي براي هاليتوز يافت و معمولا نيز چنين است. اين امر به علت تنوع علل آن و اندك بودن بررسيهاي انجام شده است . هنگام برخورد با بيمار شاكي از هاليتوز بايد سه گروه اتيولوژيك را در نظر داشت : گروه غير پاتولوژيك ، گروه پاتولوژيك و گروه با منشا رواني 

قسمت اول :  علل غير پاتولوژيك

1-افزايش سن
بوي دهان شيرخواران و كودكان شيرين ، بوي دهان در دوره بلوغ غير ناخوشايند ، بوي دهان بالغين تند و بوي دهان افراد سالخورده سنگين و زننده توصيف شده است. همراه با افزايش سن باكتريهاي دهان افزايش مي يابد و شايد به همين سبب زنندگي بوي دهان با افزايش سن بيشتر مي شود.

2- نفس صبحگاهي
شايد شايعترين علت هاليتوز باشد. دهان سرتاسر روز بوسيله بزاق شستشو مي شود.PH  بزاق حدود 5/6 و بطور خفيفي براي باكتريهاي گرم منفي و بي هوازيها باكتريواستاتيك است . به هنگام خواب جريان بزاق كم مي شود و بزاق گرد آمده به آرامي تغيير مي كند . PHآن به حدود 7 مي رسد و آنزيم ها تخريب مي شوند كه خود باعث بودار شدن بزاق مي گردد. از سوي ديگر ذرات غذا و اپيتليوم جدا شده ، محيطي مناسب براي تغيير فلور دهان است . با تشديد رشد باكتريها و تخريب اين مواد نفس ناخوشايند صبحگاهي پديد مي آيد. پس از برخاستن از خواب با خوردن ، نوشيدن و صحبت كردن جريان بزاق تحريك شده مواد را شسته و نفس صبحگاهي بطور طبيعي برطرف مي گردد.

3-    نفس گرسنگي
دهان كساني كه به عللي چون رژيم غذايي يا روزه داري يك يا چند وعـــــده غذايي را نخورده اند ، بوي ناخوشايندي مي دهد ، برخي معتقدند اين امر به علت بازدم ريوي محصولات فرار متابوليسم چربيها و پروتئينهاي بدن است . كاهش جريان بزاق و خشكي دهان نيز قطعا نقش مهمي دارد.

4-    نفس قاعدگي
در برخي منابع به بوي بد دهان در زنان قاعده اشاره شده است . احتمالا روز قبل از شروع قاعدگي شروع مي شود و گفته شده در زنان با قاعدگي دردناك بيشتر رخ مي دهد.

5-  غذا
– سير شناخته شده ترين غذا در اين ارتباط است . ديده شده كه دادن سير از راه فيستولهاي دستگاه گوارش و حتي ماليدن آن به پاهاي فرد مي تواند منجر به بوي سير در دهان وي شود . پياز ، ماهي ، غذاهاي ادويه دار ، رژيم هاي پرچربي ، نوشابه هاي الكلي و رنگهاي غذايي از ساير مواردي هستند كه باعث بوي مخصوص به خــــــــود مي شوند.

6- داروها
د ي متيل سولفوكسيد   آميل نيتريت  پارالدئيد  ايزوسوربايد دي نيترات    و برخي ويتامينها مثل ويتامين B6 از داروهايي هستند كه مي توانند باعث هاليتوز شوند. اين امر احتمالا به علت دفع قسمتي از دارو از طريق ريه است . گزارشي از يك بيمار وجود دارد كه استفاده نادرست از تتراسيكلين باعث زبان سياه مودار و هاليتوز شده كه با قطع دارو ، هر دو برطرف گشته است   .

7-     نفس سيگاري
استفاده از سيگار باعث بوي نامطبوعي در دهان مي شود كه تا مدت زياد باقي مي ماند.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا