از این منظر بعید نیست این اقدام تحلیلها و گفتارهایی تحت این عنوان از سوی تحلیل گران غربی در پی داشته باشد و بر روی مذاکرات و انسجام تیم ایرانی سایه بیاندازد که رئیس تیم مذاکره کننده ایران، چه کسی است و آیا در کنار رئیس هیات ایران (محمدجواد ظریف)، یک رئیس سایه (حسین فریدون) نیز وجود دارد و آیا این اقدام آن هم در این مقطع حساس ضرورتی داشت و کمکی به پیشبرد مذاکرات میکند؟
پس از انتشار خبر حضور برادر رئیس جمهور در مذاکرات رسمی بدون اعلام قبلی و اعلام استمرار این حضور، این پرسش پیش آمد که آیا قرار است رئیس جمهور ورود مستقیمی به مذاکرات هستهای داشته باشد و تیم مذاکره کنندگان رئیس سایهای همچون برادر رئیس جمهور داشته باشد یا ملاحظات دیگری در میان است که از منظر همه ناظران پوشیده است؟
به گزارش «تابناک»، ششمین دور از مذاکرات هستهای با رسیدن دوازدهمین روز خود و در فاصلهای اندک به 20 جولای، در شرایطی به حساسترین موقعیت زمانی ممکن رسیده که طرفین مذاکرات همچنان از وجود اختلافات متعدد در موضوعات اساسی و تعیین کننده سخن به میان آوردهاند؛ اختلافاتی که در روزهای اخیر باعث شده، بحث تمدید چند روزه یا چند هفتهای مذاکرات جدیتر شود.
سفر وزرای امور خارجه فرانسه، انگلیس، آلمان و آمریکا از گروه 5+1 به وین در حالی امروز وارد وین شدند تا در مذاکرات دو و چندجانبه با ایران، بتوانند به جمع بندی درباره امکان دستیابی به توافق در این دوره طی امروز و فردا دست یابند تا در صورت عدم امکان نزدیک شدن مواضع طرفین در طی هفت روز آینده برای دستیابی به توافق، رایزنیها درباره تمدید چند روزه یا هفتهای مذاکرات داشته باشند؛ مسئلهای که نتایج فردا مشخص خواهد شد.
در همین راستا، از دقایقی پیش محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان با لوران فابیوس وزیرامورخارجه فرانسه، ویلیام هیگ وزیرامورخارجه انگلیس و فرانک والتر اشتاین مایر وزیرامورخارجه آلمان در کوبوگرگ دیدار کرد؛ دیداری که با یک سورپرایز همراه بود و آن هم حضور غیرمنتظره حسین فریدون برادر دکتر روحانی رئیس جمهور کشورمان در این دور از مذاکرات و حضورش در صندلی سمت راست محمدجواد ظریف است.
این اتفاق بیسابقه در حالی رخ میدهد که در دورههای گذشته مذاکرات که به ریاست ظریف برگزار شده، چنین اتفاقی رخ نداده و در ده روز گذشت نیز خبری از حضور برادر رئیس جمهور در مذاکرات منتشر نشده بود و حال در حساسترین نقطه از مذاکرات، شاهد ورود حسین فریدون در این دور از مذاکرات هستیم و البته این تصمیم نیز با هیچ توضیحی همراه نبوده و ممکن است از سوی طرفین غربی تحلیل به تضعیف تیم مذاکره کننده شود.
از این منظر بعید نیست این اقدام تحلیلها و گفتارهایی تحت این عنوان از سوی تحلیل گران غربی در پی داشته باشد و بر روی مذاکرات و انسجام تیم ایرانی سایه بیاندازد که رئیس تیم مذاکره کننده ایران، چه کسی است و آیا در کنار رئیس هیات ایران (محمدجواد ظریف)، یک رئیس سایه (حسین فریدون) نیز وجود دارد و آیا این اقدام آن هم در این مقطع حساس ضرورتی داشت و کمکی به پیشبرد مذاکرات میکند؟
باید دید مسئولان امر و مشخصاً رئیس دستگاه دیپلماسی ایران درباره این اقدام غیرمرسوم و غیرمنتظره در حساسترین مقطع از مذاکرات هستهای، چه توضیحی خواهد داد و در ادامه این مذاکرات حساس، تخصصی و پیچیده، چه اتفاقاتی رخ خواهد داد.
لحظه به لحظه با نخستین روز «وین ۶»؛
هشدار ظریف پیرامون تلاش برای امتیازگیری در لحظات پایانی مذاکرات
نخستین روز از دور ششم مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هستهای کشورمان، در حالی با دیدار سه جانبه ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا آغاز میشود که این دور از مذاکرات حکم طولانیترین و نفسگیرترین دور از تاریخ مذاکرات هستهای را خواهد داشت؛ مذاکراتی که برای دو هفته پیشبینی شده است.
به گزارش «تابناک»، روند تازه مذاکرات ایران با آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان از مهرماه سال ۱۳۹۲ با حضور محمدجواد ظریف در ژنو آغاز شد؛ روندی که سرانجام در دور سوم مذاکرات ژنو به توافقی کوتاه مدت به عنوان گامی مقدماتی برای توافق اصلی، میان ایران و ۱+ ۵ با نام «برنامه اقدام مشترک» منجر شد؛ توافقی که از سیام دی ماه وارد مرحله اجرا شد و ۲۹ تیرماه زمان پایان شش ماهه گام اول توافقنامه ژنو است.
این توافقنامه تعهداتی متقابل و گام به گام در محدوده زمانی شش ماه برای طرفین ایجاد کرد که آزادسازی امکان انتقال بخشی از دارایی تحت تحریم ایران در سیستم بانکی بینالمللی، بخشی از همین توافق در مقابل فراهمسازی زمینه بازدید و نظارت وسیعتر آژانس بینالمللی انرژی اتمی به مراکزی بود که حساسیتهای کاذب در قبالشان ایجاد شده بود.
همچنین در راستای توافق ژنو مقرر شد در این دوره شش ماهه، طرفین برای رسیدن به راهکاری جامع برای برداشتن «گام نهایی» و حل همیشگی چالشهای پیش روی برنامه صلحآمیز هستهای ایران مذاکراتی داشته باشند.
در همین راستا دور تازه مذاکرات، از اسفندماه سال ۹۲ در وین از سر گرفته شد تا مفاد توافقنامه راه حل جامع تهیه شود و در دور پنجم که از ۲۶ تا پایان سیام خرداد ادامه داد و گفتوگوهای پرچالش و سنگینی را در پی داشت، نگارش پیش نویس متن نهایی توافق آغاز شد؛ متنی که به گفته محمدجوادظریف وزیر امورخارجه کشورمان در کنفرانس خبری پس از پایان پنجمین دور مذاکرات، بیش از جمله، پرانتز یا همان موارد اختلاف دارد.
در دور ششم مذاکرات وین که از امروز برای دو هفته برنامهریزی شده، فرصت بازگشت و گفتوگو برای توافق بر یک به یک موارد اختلاف که در پرانتز قرار گرفته، وجود دارد و محمدجواد ظریف به همراه تیمی از ایران در مقابل تیمی از شش کشور جهان به مذاکره خواهد پرداخت که با تمام توان به این دور خواهند آمد؛ دوری از مذاکرات که از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است و سرانجام سرنوشت این گفتوگوی طولانی را مشخص خواهد ساخت.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس» مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه که به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نمایندگی کشورش را در گروه ۱+۵ بر عهده دارد و وانگ چون مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امورخاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
۲۱:۲۴: نشست سهجانبه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه آمریکا پایان یافت.
۲۰:۰۱: نشست سهجانبه با حضور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ویلیام برنز، قائم مقام وزیر خارجه آمریکا در محل هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز شد.
۱۹:۵۵: دیدار دو جانبه محمد جواد ظریف و کاترین اشتون که از ساعتی پیش در حال برگزاری بود، لحظاتی پیش در هتل کوبورگ پایان یافت.
۱۹:۰۲: «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، روز چهارشنبه در پیام ویدئویی که در سایت یوتیوب منتشر کرده، دور تازه مذاکرات ایران و ۱+ ۵ را فرصتی منحصر به فرد برای دستیابی به توافقی تاریخی و پایان دادن به «بحران غیرضروری هستهای» ارزیابی کرده است.
دانلود ویدئو سخنان محمدجواد ظریف
پیام رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به این شرح است؛
در سه هفته آینده، فرصتی منحصر به فرد داریم تا تاریخساز باشیم تا به توافقی جامع در مورد برنامه هستهای ایران دست یافته و به بحران غیرضروری که ما را از پرداختن به چالشهای مشترک نظیر رخدادهای وحشتناکی که در چند هفته گذشته در عراق اتفاق افتاده، بازداشته پایان دهیم. مسأله هستهای میتوانست در سال ۲۰۰۵ حل شود اما آن زمان صحبتهای مرا که میگفتم ایرانیها به فشار حساس هستند، باور نکردند. دولت (جورج) بوش با مطرح کردن خواسته توقف غنیسازی تمام توافق را بر هم زد. بعد هم برای هشت سال، فشار و تحریمها را برگزیدند.
آن تحریمها، به معنای واقعی فلجکننده یا حتی مرگآور بودند. بیماران سرطانی ایرانی به هزینه خود نمیتوانستند داروهایشان را تهیه کنند، چراکه بانکهای سرتاسر جهان برای خودداری از انتقال سرمایههای ایرانی از سوی وزارت خزانهداری ایالات متحده تحت فشار قرار گرفته بودند. اما تحریمها برنامه هستهای ما را زمینگیر نکرد، همان طور که قتل دانشمندان هستهای ما، خرابکاری در تأسیسات هستهای ما ـ که با وجود تبعات فاجعهبار زیستمحیطی احتمالی صورت گرفت ـ و تهدیدهای نظامی پیاپی نتوانست این کار را بکند. در واقع، این اقدامات دقیقا نتیجهای عکس داد.
نتیجه پافشاری بر عدم غنیسازی، افزایش صد برابری تعداد سانتریفیوژهای ما بود؛ از کمتر از ۲۰۰ دستگاه به حدود ۲۰۰۰۰ هزار دستگاه. خودداری از فروش سوخت رآکتور تحقیقاتی ما که ساخت آمریکا هم هست، ما را وادار کرد تا برای تولید سوخت، سطح غنیسازی را بالا ببریم؛ از ۳.۵درصد به ۲۰درصد.
محروم کردن بیماران سرطانی از رادیو ـ ایزوتوپهای پزشکی ما را مجبور کرد تا یک رآکتور آب سنگین بسازیم و از یک ایده اولیه به سمت یک تأسیسات کامل حرکت کنیم که به زودی راهاندازی میشود. تهدید به بمباران تأسیسات هستهای هم ما را مجبور به ساخت فردویی کرد که با کوهها محافظت شده است. دولتهای غربی بدون توجه به اینکه خودشان این وضعیت را ایجاد کردهاند، اعتراض کردند.
در حالی که به بیستم جولای (۲۹ تیر ضربالاجل توافق) نزدیک میشویم، احساس میکنم که باید بار دیگر هشدار دهم که تلاش برای امتیازگیری در لحظات آخر نتیجهای بهتر از آنچه در سال ۲۰۰۵ به دست آمد، نخواهد داشت.
به آن کسانی که هنوز گمان میکنند این تحریمها بوده که ایران را پای میز مذاکره آورده، فقط میتوانم بگویم که فشار در هشت سال گذشته و در ۳۵ سال گذشته، امتحان خود را پس داده است. تحریمها مردم ایران را به زانو درنیاورده، نمیآورد و نخواهد آورد. هنوز برای خروج از این چرخه تشدید اوضاع، فرصت داریم. احترام متقابل را امتحان کنید. نتیجه خواهد داد.
ما داریم تلاش میکنیم تا به توافقی دست یابیم. نه یک توافق خوب یا توافقی بد، بلکه توافقی عملی و پایدار و هر توافقی، اساسا نتیجه درک مشترک و نه تحمیل مواضع یک طرف یا طرف دیگر است. ما آمادهایم با تمهیداتی قاطع تضمین کنیم که برنامه هستهایمان همواره صلحآمیز میماند. هنوز برای پایان دادن به این افسانه که ایران به دنبال ساخت بمب است، فرصت است. ما برای اثبات این ادعای خود، سابقهای ۲۵۰ ساله از عدم تجاوزگری داریم.
دولت متبوع من به پایان دادن به این بحران غیرضرور تا بیستم جولای متعهد است. امیدوارم همتایانم نیز این طور باشند.
جواد ظریف هستم و این پیام ایران است.
۱۸:۲۹: نمایندگان چین و روسیه عصر روز چهارشنبه با محمدجوادظریف رئیس هیأت مذاکرهکننده هستهای کشورمان در وین و در هتل کوبورگ محل اقامت هیأتهای مذاکرهکننده دیدار کردند.
۱۷:۲۷: ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت: تیم مذاکره کننده آمریکایی درحالی که مذاکرات هستهای ایران وارد یک لحظه بسیار حساس شده است، امروز وارد وین شد. هفتههای آینده بسیار شلوغ و مهم خواهند بود.
۱۷:۱۰: هونگ لی، سخنگوی وزارت خارجه چین روز چهارشنبه اعلام کرد: چین حمایت خود را درباره دستیابی دو طرف به یک توافق منصفانه، برابر و بر اساس منافع متقابل در نزدیکترین زمان ممکن اعلام و دو طرف را به احترام و رفتار برابر دعوت میکند. همه طرفها باید اعتماد متقابل را ایجاد کرده و انعطاف برای برطرف کردن تفاوتها و اختلافنظرهای موجود به کار برند. چین با همه طرفها برای مذاکرات در جهت درک هدف مشترک کار خواهد کرد.
۱۷:۰۰: روزنامه فایننشالتایمز در آستانه آغاز برگزاری دور ششم مذاکرات ایران و ۱+ ۵ در گزارشی تحلیلی نوشت: بنا بر اظهارات دو دیپلمات غربی که از جریان مذاکرات مطلع هستند فاصله بسیار زیادی میان موضع تهران درباره تعداد سانتریفیوژهایش و آنچه غرب خواستار آن است وجود دارد. تهران بر این باور است که سانتریفیوژهایش باید پس از دستیابی به توافق نهایی نیز به کار خود ادامه دهند. ایران در حال حاضر حدود ۲۰ هزار سانتریفیوژ نصب شده دارد که نزدیک به نیمی از آنها فعال هستند و میخواهد دستکم ۵۰ هزار سانتریفیوژ داشته باشد.
یک دیپلمات غربی ارشد مستقر در تهران در این باره گفت: برای آمریکا آنچه در توافق جامع هستهای از هر چیز دیگری مهمتر است، تعداد سانتریفیوژهای ایران است، نه تأسیسات اراک. در حالی که این تأسیسات بیشتر برای فرانسه حایز اهمیت است. اوباما نمیتواند ۱۰ هزار سانتریفیوژ را به کنگره بفروشد. وی مشخصا میخواهد تعداد این ماشینها کمتر از ۱۰ هزار تا باشد که از خواسته ایران یعنی ۵۰ هزار سانتریفیوژ فاصله بسیاری دارد.
تعداد سانتریفیوژها از آنجایی که این ماشینها قادرند سرعت تبدیل ذخیره اورانیوم ایران را به اورانیومی با سطح غنای مناسب برای ساخت یک بمب اتم افزایش دهند، مرکز اصلی مذاکرات هستهای ایران و ۱+ ۵ بوده است. مارک فیتز پاتریک، سرپرست بخش خلع سلاح و منع اشاعه در مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک اظهار کرد: هیچ نشانهای مبنی بر اینکه ایران میخواهد با کاهش چشمگیر تعداد سانتریفیوژهایش که مورد خواست آمریکا و همپیمانانش برای انجام یک توافق است موافقت کند وجود ندارد؛ بنابراین، این احتمال باقی میماند که آنها قادر نخواهند بود به یک توافق دست پیدا کنند.
۱۶:۵۰: ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس گفت: هنوز با توافق فاصله وجود دارد و این موضوع قطعی نیست، اما ما باید تمام دامنه و چشمانداز برای رسیدن به توافق را بیازماییم.
۱۶:۴۰: الیوت آبرامز دیپلمات قدیمی آمریکایی که هم در دولت ریگان و هم در دولت بوش در وزارت امور خارجه مشغول به کار بوده و در ماجرای ایران کنترا نیز یکی از چهرههای کلیدی بود در شورای روابط خارجی آمریکا درباره مذاکرات وین ۶ یادداشتی نوشته است.
او در بخشی از این یادداشت با اشاره به اینکه شنیده برخی مقامات دولت اوباما میگویند سیاست ریگان را در مقابل ایران دنبال میکنند، مینویسد: «این مذاکره با یک قدرت دشمن است همانگونه که ریگان با جماهیر شوروی مذاکره کرد. اما ریگان تنها مذاکره نکرد و شوروی را در عین حال محکوم کرد؛ اما دولت اوباما فرصت این را ندارد که به دنبال رویای ازسرگیری روابط با جمهوری اسلامی ایران باشد.
این در بهترین حالت یک سیاست مبهم است، ولی در عین حال میتواند نتیجه عکس به همراه داشته باشد. در حال حاضر بسیاری در کنگره آمریکا منتقد توافق هستهای ضعیف با ایران هستند و سیاست اوباما در مقابل ایران را بیش از اندازه نرم توصیف میکنند. آنها میگویند اوباما تنها به دنبال این است که در سیاست خارجی یک دستاورد داشته باشد. در منطقه نیز متحدان عرب آمریکا و اسرائیل از توافق هستهای با ایران که میزان مقاومت آمریکا در برابر سیاستهای جمهوری اسلامی ایران را کاهش میدهد، نگران هستند.
آبرامز در پایان یادداشت خود در شورای روابط خارجی آمریکا ادعا میکند، در صورتی که آمریکا موضع قاطعانه تری در قبال ایران اتخاذ کند، شانس موافقت کنگره نیز با توافق حاصل از مذاکرات سرسختانه بیشتر خواهد بود. باید گفت که ازسرگیری روابط با آمریکا برای محافظهکاران در ایران یک هدف نیست، بلکه یک کابوس است. به همین دلیل در صورتی که آمریکا از رویکرد نرم خود در قبال ایران فاصله بگیرد، چیزی از دست نخواهد داد، چرا که تندروها در تهران حتی در نزدیکیهای میدان همکاری با آمریکا نیز قرار ندارند».
۱۶:۰۱: گری سیمور که در فاصله سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ میلادی در امور مرتبط با خلع سلاح هستهای از مشاوران ارشد «باراک اوباما» رئیس جمهوری امریکا بوده، گفته است: ۱+ ۵ خواهان کاهش سانتریفیوژهای ایران است اما تهران با این خواسته مخالفت کرده و میخواهد شمار آنها را در چند سال آینده افزایش بدهد. با توجه به این اختلافات فکر میکنم که رسیدن به توافق جامع هستهای تا ۲۰ جولای (۲۹ تیر) بعید باشد. با این همه انتظار دارم که ایران و کشورای ۱+ ۵ با تمدید مذاکرات پس از تاریخ ۲۰ جولای موافقت کنند، زیرا هیچ یک از طرفین خواستار شکست مذاکرات نیست. دو طرف احتمالاً در ماه جولای در خصوص تمدید مذاکرات تا شش ماه دیگر یعنی تا ژانویه ۲۰۱۵ با یکدیگر توافق خواهند کرد.
۱۵:۴۶: ایتارتاس گزارش داد، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه امروز چهارشنبه گفت: گروه ۵+۱ پیش از آغاز دور نهایی مذاکرات هستهای مواضع خود را هماهنگ کرده است. نشست بروکسل که ۲۶ ژوئن برگزار شد با هدف شکل گیری موضع برای دور آتی مذاکرات بوده است. ما نسبت به مشکلات و احتمالات دستیابی به توافق نهایی آگاهی داریم. دستیابی به توافق نهایی هستهای بر سر برنامه هستهای ایران تا ۲۰ جولای مسأله کاملا واقعی است. نشست ۵+۱ در بروکسل آن را ثابت کرده است.
۱۵:۰۰: گرت پورتر، مورخ و تحلیلگر برجسته آمریکایی در یادداشتی در اینترپرسسرویس به بررسی و تشریح درخواستهای زیادهخواهانه آمریکا درباره کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایرانی پرداخت. او در بخشی از این یادداشتش نوشت: برنامه اقدام مشترک نوامبر ۲۰۱۳ بر این مسأله اشاره داشت که برنامه غنیسازی آتی ایران بر «نیازهای کاربردی» وابسته خواهد بود. ایران این عبارت را به نیاز برای عدم وابستگی در تهیه سوخت راکتور بوشهر تعبیر کرد در حالی که دولت اوباما تأکید داشت که ایران تنها میتواند سوخت مورد نیاز خود را از روسیه یا دیگر تأمینکنندههای خارجی تهیه کند.
با توجه به سابقه مداخلات سیاسی در مذاکراتی که ایران برای تهیه سوخت با شرکتهای آلمانی در دهه ۱۹۸۰ و در سال ۲۰۰۵ با روسیه داشت، آمریکا میداند که برای راضی ساختن ایران به منظور خرید سوخت مورد نیاز از تأمین کنندگان خارجی چه مشکلاتی دارد. معیار «نیازهای کاربردی» به این مسأله اشاره میکند که ایران باید مدارکی دقیقی مبنی بر نیاز و توانایی تهیه میلههای سوخت برای راکتور بوشهر در زمان انقضای قرارداد با روسیه در سال ۲۰۲۱ ارائه کند.
به تأخیر انداختن مذاکرات درباره این موضوع تا زمانی که که به سال ۲۰۲۱ نزدیک میشویم زمانی را فراهم میکند تا درباره یک توافق نسبت به ایجاد کنسرسیوم منطقهای سوخت برای خاورمیانه که مورد قبول همه طرفها باشد، مذاکره کرد. ایجاد این کنسرسیوم توسط گروهی از دانشمندان و محققان دانشگاه پرینستون پیشنهاد شده است. شاید حتی مهمتر، چنین تأخیری اجازه میدهد با اجرای موفق توافق که چند سال آینده را پوشش میدهد اعتماد سازی افزایش یابد.
در یک نشست گروه تحقیقاتی دانشگاه پرینستون، هفته گذشته فرانک فون هیپل، مشاور مدیر امنیت ملی کاخ سفید در دوره بیل کلینتون گفت: ما پنج سال برای خروج از این بن بست نیاز داریم.
۱۴:۳۵: اندیشکده مرکز بلفر، در گزارشی به مذاکرات هستهای و بررسی ابعاد گوناگون آن پرداخته و مدعی شده که ایران با بیان اینکه باید ظرفیت غنیسازی کافی برای سوخت رسانی به راکتور بوشهر را داشته باشد، کار را دشوار کرده است.
بر پایه گزارش این اندیشکده، گروه ۱+ ۵ جزئیات طرحها و پیشنهادهای خود را علنی نکردهاند، اما مقامات مربوط به مذاکرات اظهار کردهاند در حال بررسی زمان گریز سریع برای تولید اورانیوم با غنای بالا هستند تا آن را از دو ماه به شش تا دوازده ماه افزایش دهند، که به معنای کاهش چشمگیر ظرفیت غنیسازی کنونی ایران است؛ ۱۹ هزار سانتریفیوژ آیآر-۱ نصب شده است، ۹ هزار عدد از آنها فعال هستند و هزار سانتریفیوژ آیآر-۲ نیز نصب شده است.
برنامه اقدام مشترک نیز شامل شروطی برای رقیق کردن نیمی از ذخایر یواف۶ ایزوتوپ ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد به کمتر از ۵ درصد و تبدیل نیمی دیگر از آن ذخایر به اورانیوم ۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد میشود، که اگر غنی سازی ۹۰ درصد صورت گیرد، مستلزم گام تبدیلی دیگری است.ایران همچنین به عنوان بخشی از برنامه اقدام مشترک پذیرفته است که ذخایر یواف۶ ایزوتوپ ۲۳۵ با غنای ۳.۵ درصد خود را در سطحی که در نوامبر ۲۰۱۳ بوده است یا ۷.۵ تن یواف۶ نگاه دارد و هرگونه یواف۶ اضافی را اکسید کند.
موعد مقرر برای این اقدامات، ۲۰ جولای معین شد، اما ایران احتمالاً به دلیل تأخیر در اتمام کارخانه تبدیل، قادر به انجام این تعهدات نبوده است. ۱+ ۵ به صورت علنی ارقام مربوط به ذخایر اورانیوم کمتر غنی شده قابل قبول ایران را مطرح نکرده است، اما احتمالاً در این فکر است که بیشتر این ذخایر را برای ساخت سوخت به خارج از کشور بفرستند. ۱+ ۵ احتمالاً پیشنهاد جایگزینی راکتور آب سنگین اراک را با یک راکتور تحقیقاتی آب سبک کوچک و مدرن ارائه کرده و در عین حال، تعهداتی را در خصوص تحویل سوخت فراهم نماید.
۱۴:۰۰: سخنگوی کاترین اشتون در پاسخ به اینکه آیا وجود اختلافات داخلی میان کشورهای ۱+۵ موجب نشست هفته گذشته این کشورها در بروکسل بوده، گفت: این شش کشور هیچ اختلافی در مورد برنامه هستهای ایران ندارند.
این در حالی است که رویترز در گزارشی اعلام کرده بود، نشست هفته گذشته در بروکسل با هدف رسیدن به اتفاق نظر میان کشورهای ۱+۵ برگزار شده بود.
۱۳:۳۵: وزیر امور استراتژیک رژیم صهیونیستی با ادعای اختلافات گسترده بین ایران و ۱+ ۵ مذاکرات هستهای یا به شکست میانجامد و یا تمدید میشود.
یووال اشتاینیتر در پایان سفر به آمریکا برای رایزنی درباره مذاکره هستهای ایران با مقامات کاخ سفید به روزنامه هاآرتص گفت: ما به مقامات آمریکایی اعلام کردیم هر گونه توافق باید در بوته آزمایش زمان قرار گیرد. اصل باید «آری» به برنامه صلحآمیز هستهای باشد و «نه» به سانتریفیوژها و غنی سازی. تأکید باید بر برچیده شدن زیرساخت باشد و نه بر نظارت. هرچند در همه موارد (با آمریکا) توافق نداریم، احساس میکنیم که ما را جدی گرفتند. مواضع ما مورد توجه قرار میگیرد. من به آنها گفتم همه مشکلاتی که هم اکنون با آنها مواجه هستیم- سوریه، اردن، عراق و اوکراین- را میتوان طی چند سال حل و فصل کرد. اما یک ایران هستهای و یا در آستانه هستهای شدن مشکلی برای دههها خواهد بود و من فکر میکنم آنها دقت موضوع را درک کردم.
۱۳:۳۲: سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای ایران با ۱+ ۵ در گفتوگویی تأکید کرد: نحوهٔ ادامه گفتوگوها در این بیست روز در طول مسیر مشخص میشود، ممکن است تصمیم بگیریم مذاکرات دو جانبه با همه هیأتها داشته باشیم یا گفتوگوهای سه جانبه یا دسته جمعی انجام شود. ممکن است پس از چند روز آقای ظریف تشخیص دهند که لازم است برای مشورت به تهران برگردند و دوباره به وین بیایند و معاونان گفتوگوها را ادامه دهند. هر چیزی ممکن است؛ شاید وزیران خارجه شش کشور در مقطعی برای بعضی از تصمیمگیریهایی که احتیاج به اراده سیاسی در سطح بالا دارند بیایند. میخواهیم از این ۲۰ روز استفاده لازم را برای رسیدن به نتیجه داشته باشیم، شکل این گفتوگوها در حین مسیر مشخص خواهد شد.
وی درباره متن توافق نهایی نیز گفت: توافق نهایی یک دوره زمانی خواهد داشت و این چیزی است که در توافق ژنو به آن اشاره شده است. هر تصمیمی که گرفته شود برای یک دورهٔ زمانی مشخص خواهد بود و البته این دوره زمانی نیز یکی از موضوعات مورد مذاکره است که باید درباره آن تصمیمگیری شود، اگر به خاطر اعتمادسازی محدودیتهایی را قبول کنیم برای یک دوره زمانی مشخص و موقتی خواهد بود.
عراقچی در بخش دیگری از گفتوگو درباره راکتور آب سنگین اراک نیز تأکید کرد: موضوعاتی که در ارتباط با راکتور اراک مطرح شده، بحث پوشیدهای نیست. احتمال سوءاستفاده از یک راکتور آب سنگین برای رسیدن به بمب وجود دارد. بعضی از کشورها نیز این موضوع را لحاظ کردهاند. پیشنهادی که ما مطرح کردهایم و هنوز هم این پیشنهاد برقرار است این بوده که ماهیت آب سنگین اراک حفظ خواهد شد. اما با ایجاد برخی از تغییرات فنی به کمک فناوریهای روز این نگرانی در رابطه با دسترسی به ساخت بمب از این راکتور را از بین میبریم و یا به شدت پایین میآوریم. به این ترتیب نگرانیها مرتفع میشود. این موضوع در پیشنهاد سازمان انرژی اتمی ما بوده است و روی این موضوع کار کردهاند.
معاون وزیر خارجه در خصوص طرح برخی از موضوعات مبنی بر اینکه به دلیل اشاره قطعنامههای شورای امنیت به فعالیت موشکی ایران این موضوع نیز در مذاکرات با ۱+ ۵ مطرح میشود، خاطر نشان کرد: در قطعنامه ۱۹۲۹ به این موضوع اشاره شده است، البته از نگاه ما این موضوع در قالب درخواست از ایران نیست، بلکه به عنوان بخشی از تحریمها آورده شده است. در این باره البته بین طرفین اختلاف نظر وجود دارد. از نظر ما سیستم دفاعی و تجهیزات دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست و توافق ژنو نیز نمیگوید که قطعنامههای شورای امنیت باید اجرا شود بلکه در این توافق آمده که باید به آنها پرداخته شود و پرداختن به معنای اجرای آن نیست. این موضوعی است که باید شکل آن در مذاکرات مشخص شود اما ما به وضوح و روشنی گفتهایم و از خطوط قرمز تغییر ناپذیر ماست که توان موشکی ایران و توان دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست و ما هیچ مذاکرهای دراین باره انجام نخواهیم داد.
مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه نیز درباره طرح موضوع فعالیتهای موشکی در این گفتوگوها گفت: به هیچوجه اجازه نمیدهیم مباحثی که به مسائل دفاعی کشور ما مربوط میشود در مذاکرات مطرح شود، تاکنون مطرح نشده و از این به بعد هم اجازه نخواهیم داد در مذاکرات مطرح شود.
۱۳:۳۰: یواسایتودی در گزارشی به بررسی برنامه غنیسازی ایران و مخالفت آمریکا با آن نوشت که برای دستیابی به هدف مطرح شده از سوی جان کری وزیر خارجه آمریکا برای افزایش بازه زمانی گریز هستهای ایران به شش تا دوازده ماه، سانتریفیوژهای ایران باید به پنج هزار عدد از نوع ابتدایی (نسل اول) آن محدود شود. در حالی که یک برنامه غنیسازی که بتواند بهمیزان کافی سوخت مورد نیاز نیروگاه اتمی بوشهر را تأمین کند نیازمند حدود ۱۰۰ هزار سانتریفیوژ نسل اول است.
به نوشته یواسایتودی، بیشتر سانتریفیوژهای ایران از نسلهای ابتدایی آن است؛ اما این کشور توانسته است، سانتریفیوژهایی با توانی سه تا چهار برابر آنها را توسعه دهد و در حال کار روی یک مدل پیشرفتهتر است که میتواند تا پانزده برابر بهبود در کارایی خود داشته باشد.
در این زمینه، «جورج پرکوویچ» تحلیلگر ارشد مؤسسه صلح بینالمللی کارنگی که به تازگی از یک سفر پنج روزه از ایران بازگشته و در این سفر با تعدادی از افراد مطلع از مذاکرات دیدار داشته است طرحی را ارائه کرده است که براساس آن ایران در وضعیت کنونی ظرفیت غنیسازی خود را کاهش دهد. با این حال، وی اظهار داشت که قدرتهای جهانی باید اجازه دهند که ایران همزمان با ساخت نیروگاههای هستهای بیشتر، ظرفیت برنامه غنیسازی خود را افزایش دهد.
وی مدعی شد: «در حال حاضر، بنا بر اقدامات جاری بینالمللی، هیچ توجیه پذیرفتهای برای مقیاس کنونی غنیسازی آنها وجود ندارد».
این در حالی است که برخی از محققان دانشگاه پرینستون آمریکا که شامل حسین موسویان، سخنگوی سابق تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان است، طرحی را پیشنهاد کردند که به ایران اجازه میدهد تا سانتریفیوژهای خود را با انواع بهینهتر آن بهروز کند (ارتقا دهد) و غنیسازی خود را در سطح کنونی و تا زمانی که برای تأمین سوخت رآکتورهای خود نیاز دارد، ادامه دهد. این طرح شامل نظارت سفت و سخت بینالمللی به منظور مطمئن کردن جهان بابت پایبندی ایران به تعهدات خود در زمینه برخورداری از یک برنامه (صرفاً) صلحآمیز است.
۱۳:۲۵: محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در مقالهای که در روزنامه فرانسوی لوموند انتشار یافت، نوشته است: ایران به «دستیابی به راه حل جامع بلند مدت مورد توافق طرفین» اراده سیاسی کرده است. اما گفتوگوها تنها به شرط مصمم بودن طرفها به یافتن راه حلی مورد قبول شرکت کنندگان و در چهارچوب اهداف مندرج در توافق موقت شامل «تضمین ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هستهای ایران» و «برداشته شدن کامل تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل و تحریمهای چند جانبه و ملی مرتبط به برنامه هستهای ایران»، به نتیجه مثبت خواهد رسید. اگر ژرفاندیشی و تحلیل متفکرانه میتواند موفقیت را تضمین کند، درعوض توهم و محاسبات نادرست نیز میتواند به از دست رفتن فرصتهای جدید منجر شود.
«برنامه اقدام مشترک» طی یکصد روز پس از قبول مسئولیت ما برای گفتوگو با شش قدرت بزرگ جهانی، منعقد شد. این توافق تاریخی ـ نخستین مورد پس از ۱۰ سال ـ بر دو پایه اساسی استوار است. نخست اینکه غرب مشروعیت ما را در دفاع از حقوق، عزت و احترامی که سزاوار آن هستیم به رسمیت بشناسد. دوم نیز اراده ما برای اثبات اینکه فعالیتهای هستهای ما منحصرا صلح آمیز است.
وی در بخشی دیگر از این یادداشت مینویسد: در حالی که به سال ۲۰۱۵ میلادی نزدیک میشویم، نتیجه زیاده خواهی و وسوسههای بسیار آشکار است. ایران تعداد سانتریفیوژهای خود را از ۲۰۰ به حدود ۲۰ هزار رسانده است. توان غنی سازی ما از ۵/۳ درصد به ۲۰ درصد افزایش یافته و راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک نیز یک سال تا راه اندازی فاصله دارد.
بیشتر ناظران غربی آشکارا در مورد فرصتهای از دست رفته، مربوط به پیشنهاد سال ۲۰۰۵ من، اظهار تاسف کردهاند. در واقع، اشتباه محاسباتی غرب در آن زمان تا حدود زیادی مسئول آن چیزی است که ما امروز با آن رو به رو هستیم. امروز، رئیس جمهوری روحانی و من دوباره به میز مذاکرات بازگشتهایم و رویکرد ما تغییر نکرده است. متأسفانه، هنوز خیال بافی در برخی از طرفهای مقابل وجود دارد. ما برای تضمین ماهیت برنامه هستهای انحصارا صلح آمیز خود آمادگی داریم؛ اما از پیشرفتهای فنی دانشمندان خود نخواهیم گذشت. البته چنین انتظاری از ما نه عاقلانه است و نه به نفع نظام عدم تکثیر. هیچ کس نمیتواند به عقب بازگردد. جانفشانیها صورت گرفته است. توانمندیها به طور وسیعی متفاوت است. دانش و تخصصی به دست آمده که نمیشود ناگهانی آن را نابود کرد. فشار و تحریمها نیز ناکارآمد بودهاند.
۱۳:۲۱: جان کری، وزیر خارجه آمریکا، در یادداشتی که در وبسایت واشنگتنپست منتشر شد، مدعی شد که ایران هنوز باید اثبات کند برنامه هستهای این کشور کامل صلحآمیز است. وزیر خارجه آمریکا در بخشی از این یادداشت با اشاره به مواضع تیم مذاکره کننده کشورمان در مذاکرات هستهای با گروه ۱+ ۵ مدعی میشود: ما میدانیم که خوشبینی عمومی در ایران درباره نتیجه احتمالی این مذاکرات تاکنون با مواضعی که پشت درهای بسته اعلام میکنند همخواهی نداشتهاند. ما با اعتقاد به اینکه فرصتی واقعی برای دستیابی به موفقیت وجود دارد وارد این مذاکرات شدیم. هنوز هم این فرصت وجود دارد، اما زمان رو به پایان است.
۱۳:۲۰: بیزینس استاندارد گزارش داد، بن رودز معاون مشاور امنیت ملی آمریکا گفت جامعه بینالملل و گروه ۱+ ۵ اعلام کرده به حق ایران در داشتن برنامه صلح آمیز هستهای احترام خواهد گذاشت مشروط به اینکه آنها به تعهدات بینالمللی خود عمل کنند؛ اجازه شفاف سازی لازم را بدهند و محدودیتهای لازم بر برنامه هستهای خود را برای این تضمین بپذیرند.
ودز مدعی شد که ایران قدمهای لازم را در جریان مذاکرات برای مطمئن کردن جامعه جهانی برنداشته است و تأکید کرد: طرف ایرانی باید گامهای اضافی بردارد و نشان دهد برنامه هستهای آنها واقعا صلح آمیز است. این مقام ارشد آمریکا با اذعان به تعهد ایران در اجرایی کردن توافق ژنو افزود ما نیز بر اساس برنامه اقدام مشترک تحریمها را به صورت محدود رفع کردیم.
۱۳:۱۶: محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران و و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر امروز به وقت وین با یکدیگر دیدار و گفتوگو خواهند کرد. به دلیل ماه مبارک رمضان و زمان دیرهنگام غروب آفتاب و افطار در وین، در این دور از مذاکرات ناهار و یا شام کاری بین ظریف و اشتون نخواهد بود.
۱۳:۱۱: رئیس هیأت مذاکره کننده هستهای ایران روز چهارشنبه در بدو ورود به وین گفت، اگر در طرف مقابل اراده سیاسی برای توافق وجود داشته باشد، ما با آمادگی کامل برای توافق آمدهایم. این دور از مذاکرات، آخرین مرحله تا ۲۰ جولای (۲۹ تیر) خواهد بود و تلاش میکنیم در این مرحله به توافق دست یابیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه در مرحله قبلی کار نگارش متن (برنامه اقدام مشترک جامع) آغاز شد، هرچند موارد توافق زیاد نبود، اظهار داشت: در این دوره هم باید دوستان یک دور دیگر درباره مفاهیم صحبت کنند تا وارد نگارش شویم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه دیدار با خانم اشتون، بعد از ظهر امروز به وقت وین انجام میشود، گفت: همکاران بنده نیز دیدارهای دو جانبه و چند جانبه خواهند داشت و بحثها را ادامه میدهیم تا به جلسات رسمی برسیم.
۱۳:۱۱: هیأت ایران وارد وین شد تا دور ششم مذاکرات هستهای از امروز با برگزاری دو یا سه نشست دو و سه جانبه آغاز شود.
عراقچی: پذیرش محدودیت در مورد تعداد سانتریفیوژها گمانه زنی است
مذاکرات وین در راستای رسیدن به راهکاری جامع در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم این مذاکرات که طولانیترین، پیچیدهترین و نفس گیرترین دور مذاکرات خواهد بود، علاوه بر کار بر روی ادامه متن توافق نهایی، مذاکرات سنگینی را برای رسیدن به راهحلهایی دوجانبه در راستای حل اختلافات بر سر موارد قرار گرفته در پرانتزها در دستور کار خواهند داشت.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس» مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه که به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نمایندگی کشورش را در گروه ۱+۵ بر عهده دارد و وانگ چون مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امورخاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در همین راستا محمد جواد ظریف غروب روز گذشته، همزمان با مذاکرات نهایی وین همچون مذاکرات ژنو 3، پیام ویدویی را به زبان انگلیسی منتشر کرد. در بخشی از پیام ظریف تاکید شده است: «...در حالی که به بیستم جولای (۲۹ تیر ضربالاجل توافق) نزدیک میشویم، احساس میکنم که باید بار دیگر هشدار دهم که تلاش برای امتیازگیری در لحظات آخر نتیجهای بهتر از آنچه در سال ۲۰۰۵ به دست آمد، نخواهد داشت.
به آن کسانی که هنوز گمان میکنند این تحریمها بوده که ایران را پای میز مذاکره آورده، فقط میتوانم بگویم که فشار در هشت سال گذشته و در ۳۵ سال گذشته، امتحان خود را پس داده است. تحریمها مردم ایران را به زانو درنیاورده، نمیآورد و نخواهد آورد. هنوز برای خروج از این چرخه تشدید اوضاع، فرصت داریم. احترام متقابل را امتحان کنید. نتیجه خواهد داد.
ما داریم تلاش میکنیم تا به توافقی دست یابیم. نه یک توافق خوب یا توافقی بد، بلکه توافقی عملی و پایدار و هر توافقی، اساسا نتیجه درک مشترک و نه تحمیل مواضع یک طرف یا طرف دیگر است. ما آمادهایم با تمهیداتی قاطع تضمین کنیم که برنامه هستهایمان همواره صلحآمیز میماند. هنوز برای پایان دادن به این افسانه که ایران به دنبال ساخت بمب است، فرصت است. ما برای اثبات این ادعای خود، سابقهای ۲۵۰ ساله از عدم تجاوزگری داریم.»
23:30- عراقچی پنج شنبه شب در پاسخ به سوالی درباره این درخواست ˈناوی پیلایˈ از کشورهای عضو گروه 1+5گفت: مباحث حقوق بشری هیچ ارتباطی به مذاکرات هسته ای ندارد. این را همه می دانند و چنین کاری نیز صورت نخواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه تنها تیتر خبری از اظهارات کمیسر حقوق بشر سازمان ملل را در این زمینه دیده و دقیقا نمی داند که آیا او چنین چیزی گفته است یا نه، تاکید کرد: خانم پیلای شخصیت محترمی در سطح بین المللی است. ایشان به عنوان یک فرد باتجربه و مطلع شناخته می شود و بعید می دانم که این بدیهیات را درک نکرده باشد. همه طرفین ما در مذاکرات هسته ای نیز این را خوب می دانند که بحث حقوق بشر هیچ ارتباطی به مذاکرات هسته ای ندارد.
23:25- سید عباس عراقچی پنج شنبه شب درنشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا درخصوص اخبار منتشر شده مبنی بر پذیرش کاهش تعداد سانتریفیوژها از سوی هیات مذاکره کننده هسته ای ایران تاکید کرد: در رابطه با تعداد سانتریفیوژها نباید به گمانه زنی های رسانه ای توجه کرد.
عراقچی با تاکید بر اینکه محتوای مذاکرات فقط پشت میز مذاکرات مطرح می شود، افزود: تمام اعداد و ارقامی که در رابطه با سانتریفیوژها اعلام می شود ساخته و پرداخته ذهن برخی از رسانه های خارجی و افرادی است که با نیات خاص این کار را انجام می دهند و هدف آنها آلوده کردن فضای مذاکرات هسته ای و ایجاد اضطراب و تنش است که نباید به آن توجه شود.
معاون وزیر امور خارجه ایران درخصوص مذاکرات وین 6 تاکید کرد: این مرحله از مذاکرات از روز گذشته (چهارشنبه) با برگزاری جلسات متعدد دوجانبه، چندجانبه و جمعی در سطوح مختلف آغاز شده است و می توان گفت با گذشت دو روز، مذاکرات در حد ارزیابی از مواضع طرفین بوده و مروری بر آنچه تا امروز داشته ایم و در جریان آن، دو طرف برای درک دقیق تر مفاهیم و مواضع یکدیگر تلاش کرده اند. فکر می کنم از فردا صبح دوباره روند نگارش متن در سطح معاونان وزیر امور خارجه ایران و خانم اشتون آغاز شود.
خبرنگاری از معاون وزیر امور خارجه پرسید با توجه به وجود پرانتزهای متعدد در مقدمه نگارش شده از متن توافق جامع در مذاکرات وین 5، وضعیت ادامه نگارش متن در این مرحله چگونه خواهد بود؟ عراقچی پاسخ داد: همه آن پرانتزها هنوز سر جای خود باقی است. متنی برای نگارش آماده شده اما تقریبا در مورد تمام موارد مطروحه، اختلاف نظرهایی داریم و برای نزدیک شدن دیدگاه ها هنوز خیلی کار داریم و به جلسات متعددی نیاز است تا روی مفاهیم به توافق برسیم و بتوانیم آن را روی کاغذ بیاویم. تلاش همه طرفین این است که از فرصت باقی مانده تا 20 جولای - 29 تیر- نهایت استفاده را ببریم و بعد تفاهم حاصل شده را روی کاغذ بیاوریم.
عراقچی در پاسخ به سوالی درباره احتمال بازگشت روسای هیات های مذاکره کننده از جمله وزیر خارجه ایران به پایتخت ها برای مشورت و بازگشت دوباره به وین بعد از چند روز برای ادامه مذاکرات وین 6 گفت: اگر هر زمانی احساس کنیم که نیاز است برای مشورت به تهران بازگردیم، قطعا این کار را انجام خواهیم داد و تصمیم گیری خواهیم کرد. ما طبق دستور العملی که از تهران صادر می شود مذاکره می کنیم و بر اساس چارچوب های تعیین شده به حرکت خود ادامه می دهیم.
عراقچی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص احتمال تمدید مذاکرات بعد از پایان فرصت 20 جولای - 29 تیر- گفت: برای سخن گفتن در مورد تمدید مذاکرات با 1+5 هنوز زود است، روزهای آخر تا رسیدن به 20 جولای در مذاکرات بسیار مهم و تعیین کننده است و آن زمان تصمیم خواهیم گرفت که مذاکرات برای مدتی دیگر تمدید شود، تنفس اعلام شود یا اینکه قطع مذاکرات را اعلام کنیم، همه این موارد در زمان خودش مشخص خواهد شد
23:10- سیدعباس عراقچی و هلگا اشمیت معاونان وزیر امور خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ساعت 12 فردا (جمعه) به وقت تهران (9:30 به وقت محلی) به منظور نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع به رایزنی خواهند پرداخت.
22:56- اولین روز ششمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره گام پایانی توافقنامه ژنو لحظاتی پیش پایان یافت.
22:32-یک مقام ارشد آمریکایی در خصوص مذاکرات ایران و گروه 1+5 در وین گفت: ما در آغاز سه هفته فشرده هستیم. آنچه جان کری در واشنگتن پست نوشت نشان داد که ما چگونه به این مذاکرات نگاه میکنیم. ایرانی ها به کرات اعلام کرده اند که به دنبال تسلیحات هستهای نیستند. مذاکرات بسیار جدی است اما اختلافات قابل ملاحظه ای باقی مانده است. ما سخت کار می کنیم تا ترکیبهایی را پیدا کنیم که این اطمینان را بدهد که ایران به دنبال سلاح نیست.
وی همچنین گفت: رهبران ایران باید تعامل کنند تا راه حل رسیدن به اهداف آنها پیدا شود. ما دیروز دیدار دو جانبه با ایران داشتیم که طولانی بود. آخر این هفته متمرکز بر کار کارشناسان خواهد بود. ما به مهلت 20 جولای متعهد هستیم.
این مقام آمریکایی در پاسخ به این سوال که آیا بحث عراق هم در مذاکرات مطرح میشود یا خیر، گفت: برنز برای مذاکرات هستهای اینجا آمده است ما متمرکز بر مذاکرات هستهای هستیم.
مذاکره کننده آمریکایی همچنین تاکید کرد رسیدن به توافق تا 20 جولای سخت است اما غیرممکن نیست.
21:25- هیأتهای 1+5 در حال انجام رایزنیهای داخلی هستند.21:18- در ادامه رایزنیهای هیأت مذاکره کننده ایرانی با اعضای 1+5، تیم مذاکره کننده کشورمان به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر خارجه با هیأت روس به ریاست سرگئی ریابکوف به رایزنی پرداختند که این رایزنی پس از حدود یک ساعت و نیم پایان یافت. هیأت روس در گروه 1+5 بعدازظهر دیروز (چهارشنبه) نیز به همراه هیأت چین با محمدجواد ظریف به رایزنی پرداخته بودند.
19:34- مذاکره کننده ارشد چین در گفتگوهای هستهای در وین گفت که دیدار سهجانبه وی به همراه نماینده روسیه با وزیر خارجه ایران خیلی خوب بوده است.
19:23- نشست هیات مذاکرهکننده هستهای جمهوری اسلامی ایران در وین با سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه لحظاتی پیش پایان یافت. قرار است هیات مذاکرهکننده ایران ساعت 17 امروز به وقت وین (19:30به وقت تهران) با هیات روس دیدار خواهد داشت.
18:52: کاترین اشتون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا از نقش مهم یوکی آمانو مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی هستهای تشکر کرد.
18:50- یک مقام عالیرتبه دولت آلمان گفت: صدر اعظم آنگلا مرکل در سفر به چین که قرار است در روزهای 5 تا 8 جولای انجام شود، در مورد برنامه هسته ای ایران و روند مذاکرات این کشور با 1+5 با مقامات چینی گفت وگو خواهد کرد.
18:39- ناوی پیلای، کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل متحد گفته نگرانی درباره وضعیت حقوق بشر ایران هم باید در مذاکرات با کشورهای ۱+۵ گنجانده شود.
18:6- در حال حاضر نیز تیم مذاکره کننده ایرانی به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی در حال رایزنی با نمایندگان سه کشور اروپایی (آلمان، انگلستان و فرانسه) در گروه 1+5 هستند و قرار است رایزنی معاونان وزیر خارجه ایران با سرگئی ریابکوف نماینده روسیه در گروه 1+5 ساعت 17 به وقت محلی (19:30 به وقت تهران) در هتل پله کوبورگ شهر وین برگزار شود.
یک دیپلمات نزدیک به تیم مذاکره کننده هستهای در این باره گفت که فضای کنونی حاکم بر این رایزنیها خوب است و هنوز ادامه نگارش متن توافقنامه جامع هستهای آغاز نشده است.
17:05- پس از دیدار سه جانبه، هیأت مذاکره کننده ایرانی به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی با سرگئی ریابکوف با طرف روس در گروه 1+5 در ساعت 17 به وقت محلی به رایزنی خواهد پرداخت.
16:32- قرار است ساعت 15 امروز به وقت محلی نیز هیأتهای ایران به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی و سه کشور اروپایی (انگلستان،فرانسه و آلمان) با یکدیگر به رایزنی بپردازند.
16:18- رایزنی دوجانبه هیأتهای ایران و آمریکا به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر خارجه کشورمان و طرف آمریکایی که ساعت 10:30 صبح امروز به وقت محلی در هتل پله کوبورگ (محل اقامت روسای هیأتها) در وین آغاز شده بود، پایان یافت.
15:53- مایکل مان سخنگوی اشتون در پاسخ به سوالی درخصوص محدودیت های ایجاد شده برای ورود خبرنگاران به محوطه لابی هتل کوبورگ محل اقامت هیات های مذاکره کننده هسته ای برای انجام مصاحبه با اعضای هیات ها، گفت: این تصمیم به خاطر برخی از مسائل امنیتی اتخاذ شده و هدف از آن تامین امنیت محل مذاکرات هیات های مذاکره کننده بوده است. تلاش خواهیم کرد تا خبرنگاران نیز بتوانند بدون مشکل به فعالیت حرفه ای خود بپردازند.
مایکل مان همچنین در پاسخ به سوالی درخصوص مدت زمان حضور هیات های مذاکره کننده در وین و اینکه آیا تا 20 جولای خانم اشتون و سران هیات ها در وین حضور خواهند داشت، گفت: هنوز چیزی به طور دقیق مشخص نیست اما ممکن است هیات ها در مقطعی به پایتخت های خود باز گردند تا پس از انجام مشورت های مورد نیاز دوباره بعد از چند روز به وین آمده و مذاکرات را ادامه دهند.
15:46-رویترز گزارش داد، در شرایطی که مذاکرات ایران و 6 قدرت جهانی برای دستیابی به توافق نهایی و جامع هستهای تا 20 جولای بار دیگر در شهر وین آغاز شده برخی دیپلماتهای آگاه غربی مدعی شدند: ایران درخواست ها و تقاضاهای خود در خصوص ابعاد برنامه غنی سازی اورانیوم را کاهش داده است. علی رغم برخی تحرکات از سوی ایران هنوز دستیابی به توافق نهایی تا 20 جولای آسان نیست. تعداد سانتریفیوژهای فعال در ایران هنوز یکی از مسائل اصلی حل نشده در مذاکرات هستهای به شمار میرود. دستیابی به توافق بر سر مساله هستهای ایران میتواند یکی از مهمترین ابزارها برای تنش زدایی از خاورمیانه و جلوگیری از وقوع جنگی دیگر در منطقه است.
یک دیپلمات آگاه تاکید کرد: ایران تعداد سانتریفیوژهای درخواستی را کاهش داده ولی تعداد مورد درخواست ایران هنوز زیاد و غیر قابل قبول است. روز گذشته یک مقام رسمی ایران در مصاحبه با رویترز تاکید کرد: تهران حاضر نیست در درخواست خود مبنی بر لزوم داشتن 50 هزار دستگاه سانتریفیوژ کوتاه بیاید. ایران حداقل به 50 هزار سانتریفیوژ نیاز دارد و نه 49999 دستگاه. ما به هیچ وجه بر سر این مساله مصالحه نخواهیم کرد. طرف دیگر در خصوص چند هزار سانتریفیوژ صحبت میکند که این مساله از سوی ایران قابل قبول نیست.
ولی دیپلماتهای غربی اعلام کردند: ایران در مذاکرات پشت درهای بسته دیگر تاکید و اصراری بر 50 هزار دستگاه ندارد. ایران خواستار در اختیار داشتن تعداد کمتری سانتریفیوژ شده است ولی دیپلماتهای غربی حاضر به افشای تعداد آن نشدهاند.
ایران هم اکنون 19 هزار دستگاه سانتریفیوژ در اختیار دارد که تنها 10 هزار دستگاه آن فعال است. یک مقام دیگر ایرانی در حالی که حاضر به اشاره به اظهارات دیپلماتهای غربی در خصوص تعداد جدید سانتریفیوژها نشد تاکید کرد: همان طور که گفتهایم ما حاضر هستیم تا اطمینان دهیم که به دنبال بمب هستهای نیستیم. ما عزم خود را نشان دادهایم ولی این مساله منتهی به درخواستهایی نخواهد شد که حقوق ما را نقض کند. چند هزار سانتریفیوژ کمتر یا بیشتر تفاوتی ندارد. حق ما برای غنی سازی اورانیوم مورد قبول همه طرفهای شرکت کننده در مذاکرات قرار گرفته است. راهکارهای فنی زیادی وجود دارد که دو طرف نسبت به تامین حقوق خود و برطرف شدن نگرانیها اطمینان حاصل کنند.
15:31- سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه چهارشنبه در وین گفت: همکاری میان طرفهای درگیر در مذاکرات میتواند راه را برای رسیدن به توافق نهایی تا ضربالاجل 20 جولای (29 تیر) فراهم سازد. کارهای بسیاری باید انجام شود. سند نهایی به وزرای خارجه ایران و1+5 تسلیم خواهد شد، هنوز به چنین هدفی دست نیافتهایم. در جریان برگزاری مذاکرات برخی از همکاران ما در وین حضور خواهند داشت. احتمالا هیئت آمریکایی و ایرانی نیز در بالاترین سطح نمایندگانشان حضور داشته باشند. من باید برای شرکت در نشست کشورهای عضو بریکس در برزیل که طی روزهای 15 تا 17 جولای برگزار می شود وین را ترک کنم.14:47-رویترز در گزارشی به 9 موردی که به ادعای این رسانه انگلیسی موارد اختلافی بین ایران و قدرتهای جهانی در مذاکرات هستهای هستند پرداخت. این موارد عبارتند از "ظرفیتغنیسازی ایران"، "تحقیق و توسعه در حوزه سانتریفیوژها"، "رآکتور اراک"، "تحقیقات درباره برنامه هستهای نظامی"، "تحریمها"، "موشکهای بالستیک" و "مدت زمان توافق". به صورت خلاصه میتوان موارد اختلافی که رویترز آنها را نام برده چنین تشریح کرد:
نخست، "ظرفیتغنیسازی ایران"؛ ایران هماکنون دارای 19 هزار سانتریفیوژ است که 10 هزار سانتریفیوژ در حال فعالیت هستند، کشورهای غربی سعی دارند ایران بخش اعظمی از این سانتریفیوژها را برچیند در حالیکه کشورمان بارها اعلام کرده نیاز عملی هستهای ایران نیازمند افزایش ظرفیت غنیسازی کشور است.
دوم، "تحقیق و توسعه در حوزه سانتریفیوژها"؛ ایران تحقیق و توسعه برای دستیابی به تکنولوژی هستهای و همچنین تولید و نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر را حق خود میداند در حالیکه غرب در تلاش برای جلوگیری از تولید نسل جدید سانتریفیوژها در ایران است.
سوم، "رآکتور اراک"، تولید پلوتونیم در رآکتور اراک مستمسکی برای غربیها شده تا به بهانه استفاده احتمالی نظامی از این پلوتونیوم با آن مخالفت کنند. ایران اعلام کرده با اصلاحاتی در این رآکتور و در عین حال حفظ ماهیت آن حاضر به برطرف کردن نگرانیهای طرف مقابل است.
چهارم، "تحقیقات درباره برنامه هستهای نظامی" غربیها از چندین سال پیش از برخی فعالیتهای نظامی ایران در حوزه هستهای خبر دادهاند در حالیکه کشورمان بارها به صورت مستدل به این ادعا پاسخ داده و هرگونه فعالیت در این حوزه را رد کرده است.
پنجم، "تحریمها" جدول زمانی و نیز چگونگی رفع تحریمها که هشت سال پیش علیه کشورمان اعمال شده است تبدیل به یکی از موارد پیچیده در مذاکرات گشتهاند.
14:54- اسکای نیوز، اتحادیه اروپا اعلام کرد که مذاکرات هستهای 1+5 با ایران که اکنون در وین پایتخت اتریش در حال برگزاری است در فضایی مثبت و جدی پیش میرود. اتحادیه اروپا همچنین اعلام کرد که کشورهای غربی به دنبال تضمین ایران بر سر صلح آمیز بودن برنامه هستهای این کشور هستند.
13:40- کارل بیلت وزیر خارجه سوئد در صفحه شخصی خود در توئیتر درباره مذاکرات ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 درباره برنامه هستهای که در حال حاضر در وین پایتخت اتریش در جریان است گفت: دستیابی به توافقنامه جامع با ایران امکانپذیر است. مذاکرات ماراتن گونه و مهم درباره برنامه هستهای ایران هم اکنون در وین در جریان است و امکان دستیابی به توافق با ایران وجود دارد.13:35- مایکل مان، سخنگوی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرد کاترین اشتون که اکنون برای مذاکرات بین ایران و شش قدرت جهانی در وین به سر میبرد با یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی هستهای، دیدار کرد.
13:10- قرار است بعدازظهر امروز نیز نشست چهارجانبهای با حضور هیاتهای ایران و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا در هتل محل اقامت روسای هیاتها برگزار شود.
13:02- رایزنی دو جانبه هیاتهای ایران و آمریکا آغاز شد. سیدعباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجیه با هیات مذاکره کننده آمریکایی گفت و گو میکنند.
12:55-رویترز گزارش داد، در شرایطی که کمتر از 3 هفته به ضرب الاجل تعیین شده 20 جولای برای دستیابی به توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی وقت باقی مانده رهبران غربی به طور خصوصی به این مساله اذعان کردهاند که زمان مذاکرات هستهای با ایران باید تمدید شود هر چند این مساله میتواند روند سختی که پیش از این آغاز شده را پیچیده تر کند.
در شرایطی که بحران و تنش در خاورمیانه و عراق همچنان وجود دارد مخاطرات دیپلماتیک و سیاسی به شدت زیاد است. اسرائیل دشمن دیرین ایران تهدید کرده است که در صورت شکست دیپلماسی برای حل و فصل مساله هستهای ایران به تاسیسات اتمی این کشور حمله خواهد کرد. این در حالی است که ایران هرگونه تلاش برای دستیابی به سلاحهای هستهای را رد کرده و بر این مساله تاکید دارد که زرادخانه اتمی رژیم صهیونیستی تهدیدی جدی علیه امنیت و ثبات خاورمیانه است.
12:38- نشست افتتاحیه ششمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره راهحل جامع هستهای در وین پایان یافت. قرار است پس از آن رایزنی دوجانبه هیأتهای ایران و آمریکا در هتل محل اقامت روسای هیأتها (پله کوبورگ) انجام شود.12:32- روزنامه آمریکایی لس آنجلس تایمز در مطلبی با اشاره به مذاکرات ایران و 1+5 در وین گفت که هر دو طرف مذاکره کننده در این نشست برای دستیابی به توافق جامع تلاش میکنند اما در عین حال مراقب هستند تا مسبب شکست احتمالی مذاکرات نیز نباشند.
این روزنامه آمریکایی در ادامه مطلب خود مینویسد که مذاکره کنندگان تاکنون قادر به حل سه موضوع؛ تعداد سانتریفیوژهای ایران، مدت زمان توافق جامع و همچنین برنامهای برای لغو تحریمهای سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده علیه تهران نبودهاند.
برخی منابع به روزنامه المانیتور گفتهاند، احتمالا جان کری، وزیر خارجه آمریکا نیز بعد از سفر 9 تا 10 جولای(18 و 19 تیرماه) به چین، هفته آینده به مذاکرات بپیوندد، هر چند تصمیم برای پیوستن کری و سایر وزرای خارجه به مذاکرات هنوز نهایی نشده است.
منابع نزدیک به مذاکرات به المانیتور گفتهاند «اختلاف اصلی میان دو طرف بر سر میزان برنامه غنیسازی ایران در توافق نهایی است.»
رابرت اینهورن، مشاور سابق رئیسجمهور آمریکا نیز در مصاحبه با روزنامه المانیتور در این باره گفت: «فکر میکنم مذاکرات بسیار دشوار باشد مگر اینکه ایرانیها واقعا آماده تغییر رویکرد خود باشند.مسئله صرفا از بین بردن اختلافها و یافتن راه میانه برای مواضع دو طرف نیست. ایران میخواهد دارای ظرفیت تولید سوخت برای راکتورهای انرژی هستهای خود باشد و آمریکا و شرکایش معتقدند که این امر به ایران امکان دستیابی به ظرفیتی را میدهد که غیر قابل قبول است. به جای آن، پیشنهاد آنها به ایران این است که ظرفیت تامین سوخت برای تعداد اندکی از راکتورهای تحقیقاتی را داشته باشد.»
اینهورن ادامه داد: «ایران ماهها فرصت داشت برای افکار عمومی خود توضیح دهد که امتیاز آمریکا درباره غنیسازی بسیار مهم است و ایران میتواند برنامه هستهای توانمندی به همراه ظرفیتهای غنیسازی متوسط داشته باشد. اما ایران چنین نکرد. به جای آن در افکار عمومی تمایل خود برای داشتن ظرفیت تولید سوخت برای راکتورهای هستهای را تبلیغ کرد. نمیدانم آیا آنها امکان تغییر این موضوع را دارند یا خیر. اگر این امکان را نداشته باشند، توافقی صورت نمیگیرد.»
12:08- بعد از نشست عمومی قرار است ایران و آمریکا به طور دوجانبه با یکدیگر گفتوگو کنند و پس از آن دیدارهای دو و سه جانبه دیگر با سایر کشورها برگزار خواهد شد.
11:50- مذاکرات ایران و کشورهای عضو ۱+۵ درباره برنامه هستهای ایران در وین آغاز شد. مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از آغاز مذاکرات ایران و کشورهای عضو 1+5 درباره برنامه هستهای ایران در وین پایتخت اتریش خبر داد.
لحظه به لحظه با سومین روز «وین ۶»؛ ۴۹ دقیقه بامداد شنبه
پایان نشست هفت و نیم ساعته اشمیت و عراقچی
به گزارش «تابناک»، مذاکرات وین در راستای رسیدن به راهکاری جامع در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم این مذاکرات ـ که طولانیترین، پیچیدهترین و نفس گیرترین دور مذاکرات خواهد بود ت علاوه بر کار روی ادامه متن توافق نهایی، مذاکرات سنگینی را برای رسیدن به راهکارهای دوجانبهای در راستای حل اختلافات بر سر موارد قرار گرفته در پرانتزها در دستور کار خواهند داشت.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس» مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امورخاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
شب گذشته علی عراقچی، دو روز نخست مذاکرات را فرصتی برای ارزیابی طرفین از مواضع یکدیگر تعبیر و اعلام کرد، احتمالاً امروز نگارش ادامه متن توافق نامه نهایی آغاز خواهد شد؛ متنی که به گفته او، همچنان پرانتزها در آن به همان وضعیت سابق وجود دارد. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان درباره این پرانتزها در پایا دور پنجم مذاکرات وین گفته بود که پرانتزها از جملات بیشتر است.
۴۹ دقیقه بامداد شنبه ـ رایزنی هفت ساعت و نیمه سیدعباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش متن توافقنامه جامع هستهای که بعدازظهر امروز به وقت محلی در هتل پله کوبورگ محل اقامت رؤسای هیأتهای ایران و ۱+ ۵ آغاز شده بود، پایان یافت. قرار است این رایزنیها شنبه صبح از سر گرفته شود.
۱۹:۱۶ ـ رویترز گزارش داد، یووال اشتاینیتز وزیر امور راهبردی اسرائیل امروز جمعه ادعا کرد انتظار نمیرود ایران و گروه ۱+ ۵ بتوانند تا بیستم جولای به توافق جامع دست یابند.
وی در پاسخ به اینکه آیا فکر میکند در کمتر از سه هفته طرفین به توافق برسند، گفت: برآورد من این است که آنها نمیتوانند به توافق برسند. به گمانم ایرانیها دارای موضع خیلی سختی هستند.
۱۷:۱۲- در ادامه رایزنیهای هیأت مذاکره کننده ایرانی در وین در خصوص توافقنامه جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع)، نشست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نگارش متن توافقنامه جامع هستهای لحظاتی پیش آغاز شد.
۱۷:۰۳- والاستریت ژورنال در مطلبی به سختی دستیابی به توافق هستهای میان ایران و غرب اشاره نمود. نویسنده در این مطلب تأکید کرده است، کسی انتظار ندارد ایران و شش قدرت جهانی به راحتی به یک توافق جامع دست یابند.
همیشه مشخص بود که سختترین تصمیمگیریها به مراحل پایانی منتقل شده و اختلافات اصلی میان ایران و غرب تا نزدیک شدن به مهلت تعیین شده در ۲۰ جولای باقی خواهد ماند و با نزدیک شدن به مقطع زمانی حساس طرفین به خوبی متوجه منظور یکدیگر شوند. از همین رو نتیجهگیری تنها بر اساس اتفاقات هفته اخیر بسیار کودکانه خواهد بود.
۱۵:۲۸ ـ دیدار سید عباس عراقچی با ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا پایان یافت.
۱۴:۵۱ـ برای ادامه گفتوگوها در رابطه با نگارش توافق جامع ایران و ۱+ ۵، سید عباس عراقچی با ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد. این دیدار دقایقی قبل در هتل کوبورگ وین آغاز شد.
۱۴: ۳۰- در ادامه رایزنیهای دو روز گذشته و در آستانه ازسرگیری نگارش متن توافقنامه جامع ساعتی پیش سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای ایران با هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به رایزنی دوجانبه پرداخت.
۱۴:۰۰ ـ ایران در گزارش چهار صفحهای که به ضمیمه نامه نمایندگی دائمی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی تقدیم معاون مدیرکل آژانس شده است، ضمن پاسخگویی به برخی از بندهای گزارش آخر مدیرکل آژانس در مورد اجرای پادمان در ایران، از افشای اطلاعات محرمانه هستهای کشور در گزارشهای مذکور انتقاد کرد و تحقیقات سریع آژانس در رابطه درز اطلاعات در دبیرخانه آژانس به رسانهها و آژانسهای خبری غرب را درخواست کرد.
۱۳:۴۵ ـ وانگ چون، مدیرکل بخش کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین که سرپرستی هیأت مذاکرهکننده چینی در ۱+ ۵ را بر عهده دارد، اعلام کرد، پکن برای دستیابی به یک توافق برد- برد کمک میکند. چین برخی پیشنهادهایی را برای حل اختلافنظرها با خود در این مذاکرات به همراه آورده است. چین در این مذاکرات تنها یک هدف دارد و آن کمک به همه طرفهای مذاکرهکننده برای دستیابی به یک توافق برد ـ برد دوطرفه، متعادل و بیطرف است.
۱۳:۱۵ ـ سرگئی ریابکوف در مصاحبه با روزنامه کامرسانت گفت: با وجود پیشرفت فعلا ناچیز، مذاکرات ماه ژوئن و دور فعلی که در دوم ژوییه آغاز شده با دورهای قبلی فرق دارند و این فرق این است که نوعی انرژی ساکن ذخیره شده باید با تعامل آزاد شده و به انرژی جنبشی تبدیل شود. اکنون هم اراده سیاسی شرکتکنندگان و هم نوعی نگرانی به این خاطر احساس میشود که شاید توافق حاصل نشود و این نیز نشانه خوبی است. فکر میکنم در نهایت تمام این عوامل و همچنین تجربه مذاکرهکنندگان شرکت کننده از طرف ایران و از طرف ۱+ ۵، امکان خواهد داد، بموقع در این کار توفیق حاصل شود. هرچند وقت کمی مانده، فرصت و شانس وجود دارد.
۱۳:۱۰- صدای روسیه گزارش داد، نماینده آمریکا در مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ اعلام کرد تهران پس از توافق با گروه ۱+ ۵ و پیروی از رژیم منع گسترش، خواهد توانست تولید سوخت مورد نیاز نیروگاههای خود را تولید کند.
نماینده آمریکا همچنین اعلام کرد، در صورت لزوم ایران میتواند برنامه غنیسازی مورد نیاز خود برای تولید سوخت مورد نیاز نیروگاههای خود را داشته باشد؛ اما این مسأله تنها پس از اجرای توافق با شش قدرت جهانی و در مطابقت با قوانین و الزامات معاهده منع گسترش صورت خواهد گرفت.
۱۳:۰۱- در ادامه رایزنیهای هیأت مذاکره کننده ایرانی با اعضای ۱+ ۵ و همچنین در راستای نگارش متن توافقنامه جامع هستهای، قرار بود که سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ساعت ۱۲ امروز جمعه) با یکدیگر به رایزنی بپردازند که این دیدار با توافق دو طرف و به منظور انجام رایزنیهای داخلی بیشتر به تعویق افتاد.
لحظه به لحظه با چهارمین روز «وین ۶»؛
پایان رایزنیهای فشرده پس از نشست کارشناسی
چهارمین روز از دور ششم مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هستهای کشورمان، با ادامه نشست هفت و نیم ساعته روز گذشته عباس عراقچی، معاون محمدجواد ظریف و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون با دستور کار نگارش مابقی متن توافقنامه نهایی آغاز شد.
به گزارش «تابناک»، مذاکرات وین در راستای رسیدن به راهکاری جامع در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم این مذاکرات ـ که طولانیترین، پیچیدهترین و نفس گیرترین دور مذاکرات خواهد بود ت علاوه بر کار روی ادامه متن توافق نهایی، مذاکرات سنگینی را برای رسیدن به راهکارهای دوجانبهای در راستای حل اختلافات بر سر موارد قرار گرفته در پرانتزها در دستور کار خواهند داشت.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس» مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امورخاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت معاونین ظریف و اشتون وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ پروسهای که دیروز به مدت هفت و نیم ساعت تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و از امروز صبح نیز از سر گرفته شده و نشانهای مثبت برای پیشبرد مذاکرات ارزیابی شده است.
30 دقیقه بامداد یکشنبه- رایزنیهای فشرده در چهارمین روز مذاکرات وین پایان یافت و هنوز مشخص نیست که رایزنیها در روز یکشنبه به چه شکل خواهد بود.
23:50- یک دور نشست کارشناسی به ریاست حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه و استفان کلمنت دستیار ارشد کاترین اشتون برگزار شد که دو ساعت به طول انجامید.
20:09- نشست سه جانبه سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران، هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه آمریکا در خصوص نگارش متن توافقنامه جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) بعد از حدود دو ساعت و نیم پایان یافت.
18:40- رویترز گزارش داد؛ روسیه یکی از 6 کشوری است که با ایران در حال مذاکره بوده و خواستار رسیدن به یک توافق جامع و بلندمدت در مساله هستهای ایران است که مقامات ایرانی معتقدند کاملا صلحآمیز بوده ولی غرب همچنان از توانایی ایران برای ساخت سلاح هستهای ابراز نگرانی میکند. علیاکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی در سفری که به مسکو خواهد داشت، در پی عقد قرارداد با روسیه مبنی بر نصب و ساخت دو راکتور در ایران است که از اوایل سال آینده آغاز خواهد شد.
ایران همواره غنیسازی اورانیوم را حق مسلم خود دانسته و روسیه در ساخت و نصب راکتورهای جدید به ایران در این راستا کمک میکند. روسیه همچنین تامینکننده سوخت غنیشده برای نیروگاه بوشهر در ایران بوده و ممکن است در آینده نزدیک سوخت نیروگاههای دیگر ایران را هم تامین کند.
بهروز کمالوند، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا، اعلام کرد: راکتورهای 1000 مگاواتی در نیروگاه هستهای بوشهر نصب خواهد شد. پس از سفر صالحی به مسکو، کلنگزنی محل راکتورها از اواخر امسال آغاز خواهد شد.
به گفته رویترز، نگرانی غرب از احتمال استفاده از سوخت غنی شده در جهت ساخت سلاح هستهای پس از تصمیم ایران مبنی بر برگرداندن سوخت مورد نیاز به روسیه، فروکش کرده است.
17:50- در ادامه رایزنیهای امروز (شنبه) در وین و پس از رایزنیهای سید عباس عراقچی و هلگا اشمیت معاونان وزیر خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به منظور نگارش متن توافقنامه جامع هستهای، لحظاتی پیش نشست سه جانبهای با حضور سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان ظریف، هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه آمریکا در هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز شد.
15:19- مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا با انتشار پیامی در صفحه توئیتری خود اظهار داشت که نشست مشترک صبح امروز هلگا اشمیت - معاون کاترین اشتون - و سید عباس عراقچی - مذاکرهکننده ارشد هستهای کشورمان - برای تهیه پیشنویس توافقنامه جامع هستهای همانگونه که انتظار میرفت سخت اما در فضایی سازنده و همراه با چانهزنی برگزار شده و همچنان ادامه دارد.
15:57- مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون در صفحه توییتر خود با اشاره به نشست صبح امروز میان هلگا اشمید، معاون اشتون و سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان در وین به منظور کار روی متن توافق نهایی نوشت: این نشست همانگونه که انتظار میرفت، سخت اما سازنده بود و در فضای چانهزنی انجام شد.
11:57- نشست مربوط به نگارش متن توافقنامه جامع هستهای به ریاست سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که دیروز (جمعه) هفت ساعت و نیم به طول انجامیده بود، ساعت ۸:۳۰ صبح امروز (شنبه) به وقت محلی در هتل پله کوبورگ از سر گرفته شد.
11:54- کرات وین به نقل از یک مقام ارشد دولت اوباما منتشر کرد، هشدار داد که اگر ایران در این دور از مذاکرات امتیاز ندهد و مذاکرات به همین منوال اطاله پیدا کند، ممکن است مذاکرات هسته ای در وین متوقف شود. این مقام ارشد که نامی از وی برده نشده است، در روز دوم مذاکرات وین این اظهارات را ابراز داشته است. این رسانه آمریکایی، عدم تمایل ایران در دو روز اول مذاکرات وین 6 برای دادن امتیاز را نشانه ای از تلاش برای سپردن سرنوشت نهایی مذاکرات به آخرین ساعات این دور از مذاکرات معرفی کرده است.
از این مقام ارشد ناشناس چنین نقل شده که محدودیت ها و فشارهای قانونگذاران آمریکایی، دولت اوباما را به خاطر مذاکرات جاری در منگنه قرار داده و از این رو، مذاکره کنندگان باید امتیاز قابل توجهی کسب کنند تا با استناد به آن، مخالفان خود در کنگره را نسبت به سیاست خود در قبال ایران در عرصه هسته ای قانع نمایند.
11:51- ایتارتاس گزارش داد، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه گفت: نمایندگان شرکت «روساتم» این هفته به مذاکرات هستهای با ایران در وین می پیوندند. تیم ما، همه کارشناسان و همه متخصصان در تمام مدت مذاکرات اینجا خواهند ماند. نمایندگان شرکت دولیت روس اتم نیز هفته جاری به ما خواهند پیوست. معتقدیم مشارکت و همراهی روسیه ملموس است و پیشرفت به سمت توافق را تسریع می کند. با این حال تلاش های عظیمی همچنان باید انجام شود.
وی گفت: من باید برای شرکت در نشست کشورهای عضو بریکس در برزیل که طی روزهای 15 تا 17 جولای [24 تا 26 تیر ماه] برگزار میشود وین را ترک کنم. شرکت روس اتم پیمانکار ساخت نیروگاه بوشهر است که بر اساس آخرین اخبار قرار است 2 واحد جدید در نیروگاه اتمی بوشهر را نیز این شرکت بسازد.
پایان سومین نشست نگارش توافقنامه، دیدار ظریف و اشتون فردا صبح
مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هستهای کشورمان، از عصر امروز با ادامه نگارش متن توافقنامه جامع توسط سید عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین محمدجواد ظریف و کاترین اشتون از سر گرفته میشود تا پنجمین روزِ ششمین دور مذاکرات هستهای بدین شکل آغاز شود.
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ زوندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و حال در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران، برقراری جلسات نگارش و استمرار این نشستها را دلیلی برای پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز که ظاهراً تعداد چشمگیری است، گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
1:45 بامداد دوشنبه- قرار است 9 صبح فردا به وقت محلی، ظریف و اشتون با یکدیگر دیدار کنند.
1:31 بامداد دوشنبه- دقایقی پیش چهارمین روز مذاکرات ایران و 1+5 برای تدوین توافق جامع با مذاکرات دو ساعته عراقچی و اشمید پایان یافت.
00:24 بامداد دوشنبه- سومین دور رایزنی سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاونان محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) پس از دو ساعت و نیم پایان یافت و با پایان این رایزنی، چهارمین روز مذاکرات وین پایان یافت.
22:50- علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی امروز در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، با بیان اینکه در دهسال اخیر مسأله هستهای کشور دارای ابعاد مهمی بوده است، گفت: رویکرد کنونی در مذاکرات هستهای مفید است و این موضوع ابزار فشار به ایران را کاهش میدهد.
رئیس قوه مقننه در بخشی دیگر از سخنانش نیز تأکید کرد: مجلس در موضوع هستهای، کمبود اطلاعات ندارد و تقریباً نمایندگان در جریان کلیت موضوع هستند و البته ضرورت هم ندارد که جزئیات مذاکرات و ریز گفتوگوها در همه محافل مطرح شود.
22:45- «سرگئی ریابکوف» نماینده روسیه در مذاکرات گروه 5+1 با ایران، وین را به مقصد برزیل ترک کرده و برای تدارک مقدمات نشست کشورهای عضو بریکس به برزیل سفر کرده است. بریکس نام گروهی به رهبری قدرتهای اقتصادی نوظهور است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای عضو برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده است. در آغاز این گروه «بریک» نام داشت اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی به بریکس تغییر نام یافت.
نماینده روسیه در مذاکرات هسته ای ایران و 5+1 در چند روز آتی دوباره به مذاکرات میپیوندد. به گفته ریابکوف هیأت مذاکره کننده روسی به همراه تمامی کارشناسان همراه در محل مذاکرات در وین خواهند ماند.
22:42:- چهارمین جلسه رایزنی نگارش متن توافق جامع مشترک با حضور معاونان ظریف و اشتون از ساعت 19 امشب به وقت وین در هتل کوبورگ وین آغاز شده است.
سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در حالی عصر امروز( یکشنبه) ادامه کار نگارش متن توافق جامع مشترک را در دستور کار قرار دادهاند که در سه نشست قبلی طی دو روز گذشته نزدیک به بیست ساعت در این زمینه رایزنی کرده بودند.
لحظه به لحظه با ششمین روز «وین ۶»؛
دیدار دوباره ظریف و اشتون در صبح روز سهشنبه
ششمین روز از دور ششم مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هستهای کشورمان، با نشست محمدجوادظریف و کاترین اشتون آغاز شد تا طرفین به ارزیابی و جمعبندی درباره مذاکرات در پنج روز گذشته بپردازند و درباره شیوه این دور از مذاکرات بپردازند.
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا، قرار است ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و حال در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران برقراری جلسات نگارش و استمرار این نشستها را دلیلی برای پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز که ظاهراً تعداد چشمگیری است، گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو و نیم ساعته داشتند. حال روز ششم مذاکرات با رایزنی محمدجوادظریف و کاترین اشتون آغاز شد.
۲۲:۵۰ـ در ادامه رایزنیهای تیم مذاکره کننده ایرانی با گروه ۵+۱ در وین فردا (سهشنبه) قرار است محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و گفتوگو کنند. علاوه بر این قرار است سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه و هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشستی جداگانه در خصوص نگارش متن پیش نویس جامع هستهای گفتوگوهایشان را ادامه دهند.
۱۹:۱۵ـ سید محمدعلی حسینی مشاور وزیر امور خارجه با جدی و صریح خواندن فضای مذاکرات گفت: همه اعضای تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان با تمام توان و تخصص خود به دنبال یافتن راهکاری اصولی و منطقی که تأمین کننده منافع ملی و حقوق هستهای کشورمان باشد، هستند. حمایتها و رهنمودهای مقام معظم رهبری، بزرگترین پشتوانه و تعیین کننده مسیر تلاشهای تیم مذاکره کننده است.
وی با تأکید بر اهمیت ادامه مذاکرات به منظور دستیابی به توافق جامع افزود: در عین حال رمز و راز موفقیتهای کم نظیر ملت ایران در عرصههای گوناگون، اتکا به ظرفیتها و قابلیتهای متنوع و گسترده داخلی و ایستادگی و پایمردی در مقابل زیاده طلبی قدرتهای سلطهجو بوده است.
۱۸:۰۳ـ آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه آمریکا در جریان مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۵ در پاسخ به اینکه آیا جان کری برای شرکت در مذاکرات به وین سفر خواهد کرد، اظهار داشت: ما همیشه گفتهایم از هیچ تلاشی برای رسیدن به توافق نهایی فروگذار نخواهیم کرد و اگر احساس شود حضور آقای کری میتواند کار را پیش ببرد، وی به وین میآید.
وی درباه اینکه آیا احتمال تمدید مهلت برنامه اقدام مشترک ژنو پس از بیستم جولای وجود دارد و در صورت تمدید فکر میکنید آیا تمدید برای شش ماه دیگر خواهد بود یا زمان کوتاهتری، پاسخ داد: ضرب الاجل سی تیرماه برای رسیدن به این توافق به سرعت نزدیک میشود. در حال حاضر کمر همت بستهایم که کار را به پایان برسانیم، حصول به این توافق امکان پذیر اما خیلی دشوار و زمان در حال از دست رفتن است. ما به تمدید فکر نمیکنیم و فقط به رسیدن به توافق تا سی تیرماه متمرکز شدهایم. اگر به این تاریخ نزدیک شدیم و احساسمان این بود که به چند روز دیگر وقت نیاز داریم به این مسأله فکر میکنیم. تمدید مدت زمان مذاکرات آن گونه که برخی تصور کنند اصلاْ خودکار انجام نخواهد شد و همه طرفها باید با چنین تصمیمی موافق باشند.
۱۷:۱۰ـ با پایان یافتن سومین مذاکره ظریف و اشتون در این دوره از گفتوگوهای وین، دو طرف توافق کردند امروز دو جلسه کارشناسی برای بررسی جزییات این توافقنامه برگزار کند. قرار است جلسه اول کارشناسی ساعت ۱۵:۳۰ به وقت وین و به ریاست حمید بعیدینژاد برگزار شود. جلسه کارشناسی دیگری امروز ساعت ۱۷ بین دو طرف برگزار خواهد شد.
۱۶:۱۷ـ روزنامه الشرقالاوسط نوشت: دستیابی به توافق نهایی میتواند راه را برای اینکه ایران به عنوان یک عضو مهم در میان قدرتهای بینالمللی شناخته شود هموار کند. اکنون سه هفته باقی است تا نتیجه این مذاکرات تاریخی مشخص شود.
دستیابی به یک توافق جامع و نهایی درباره برنامه هستهای ایران میتواند به این معنا باشد که جامعه جهانی جمهوری اسلامی ایران را در ردیف خود پذیرفتهاند. همچنین دستیابی به چنین توافقی برابر است با یک گام مهم در دیپلماسی ایران؛ بدین معنا که این توافق نه تنها میتواند به اختلافات بر سر برنامه هستهای ایران پایان دهد بلکه راه را برای اینکه ایران به عنوان یک عضو مهم در میان قدرتهای بینالمللی شناخته شود هموار میکند.
۱۴:۵۰ـ روزنامه الانبأ به نقل از یک منبع پارلمانی با تأکید بر اینکه لبنان در معرض خطرات متعددی قرار دارد، مدعی شد با تفاهم غرب با ایران در مذاکرات اخیر این خطرها از بین خواهد رفت. عربستان سعودی برای فشار بر غرب در مذاکرات با تهران، برگه اقدامات تروریستی در لبنان برای انتقال بحران سوریه به این کشور را کلید زده است، ریاض از سوی دیگر در روند تشکیل دولت لبنان نیز مانعتراشی میکند تا بتواند در فضای ملتهب منطقهای اوضاع لبنان را تحت کنترل خود داشته باشد.
۱۴:۲۶ـ مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا با انتشار پیامی روی صفحه توئیتری خود اعلام کرد که اشتون و ظریف هماکنون و برای ارزیابی پیشرفت در مذاکرات با یکدیگر دیداری را برگزار کردند.
۱۴:۰۶ـ یک دیپلمات غربی به آسوشیتدپرس گفته است، گفتوگوهای هستهای وین پیشرفت کمی داشته است. به نوشته این خبرگزاری به دلیل مقاومت ایران در برابر مطالبات آمریکا و غرب مذاکرات هستهای پیشرفت کمی داشته است.
پس از پنج روز مذاکره در وین بین ایران و گروه کشورهای ۱+ ۵ دو دیپلمات اعلام کردهاند همچنان عدم توافق درباره محدودیتهایی که ایران در مقابل رفع کامل تحریمها میپذیرد وجود دارد. با این حال بزرگترین مانع موضوع غنی سازی است، ایران خواستار فعالیت ۵۰ هزار سانتریفیوژ برای تأمین سوخت راکتور فعلی خود است و به گفته این دو دیپلمات نشست کارشناسی روز دوشنبه بدون تغییر رسمی در این موضع آغاز شد.
آمریکا تنها با بخش کوچکی از این تعداد موافقت میکند و در حالی انگلیس، فرانسه و آلمان حامی موضع آمریکا هستند که چین و روسیه با هر توافقی که بین تهران و واشنگتن کسب شود موافقت میکنند.
به گفته این دیپلماتها همچنان درباره چگونگی کاهش خطرات اشاعه توسط یک راکتور که پلوتونیوم تولید میکند اختلاف نظر وجود دارد. به علاوه ایران در مقابل فشارها برای تغییر کاربری یکی از سایتهای غنی سازی که در اعماق کوه برای ایمنی در مقابل حمله احتمالی ساخته مقاومت میکند.
۱۳:۵۲ـ نشریه واشنگتنپست در گزارشی با اشاره به نوشته جان کری وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه «زمان برای اینکه ایران بتواند آینده خود را انتخاب کند در حال اتمام است» نوشت که وی در اظهارات بموقع و معقول خود آورده است که «در تمام این مدت، تمامی این مذاکرات درباره (ارائه) یک گزینه برای رهبران ایران است... هماکنون ایران باید انتخاب کند». با این حال، این موضوع برای آمریکا نیز مطرح است که این کشور باید با واقعیتهای در حال ظهور روبهرو شود، پارادایم خود را تغییر داده و این گزینه را اختیار کند که با ایران همچون یک متحد بالقوه در آینده رفتار کند یا اینکه بیش از پیش از آن فاصله بگیرد.
همچنان که حوادث اخیر عراق و دیگر نقاط خاورمیانه نشان داده است، منافع ملی ایالات متحده در منطقه تنها از طریق دیپلماسی دوجانبه و چهره به چهره حفظ میشود. هدف مشترک ایران و ایالات متحده بایستی به یک معامله بزرگ بینجامد ـ که شامل یک تضمین امنیتی ملموس، قابل راستیآزمایی و پایدار برای ایران از سوی آمریکا و متحدان غربی آن در مقابل گشودن کامل برنامههای اتمی ایران به روی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به منظور اطمینان بخشی به غرب در مورد ماهیت صلحآمیز آن است. این معامله باید تضمین امنیتی در اختیار ایران قرار دهد و به موازات آن این کشور باید حمایت کامل و غیرمشروط خود برای با ثبات کردن ناحیه گسترده خاورمیانه از افغانستان تا عراق، سوریه و لبنان را به کار گیرد.
مشاهده اینکه جان کری از کاربرد عبارت کلیشهای «تمامی گزینهها روی میز است» خودداری کرده و از توصیه توماس جفرسون، نخستین وزیر خارجه آمریکا که گفته بود، من امیدوارم خرد ما همراه با قدرت ما رشد میکند و به ما یاد میدهد که هر چه کمتر از قدرت خود استفاده کنیم، دارای قدرت بیشتری هستیم، پیروی کرده است، امری تازه و خوشایند است.
۱۳:۴۰ـ مایکلمان سخنگوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره مذاکرات کنونی در وین بین ایران و ۱+۵، عنوان کرد: ما مذاکرات دوجانبه و چند جانبه با ایران را به منظور بحث درباره مسائل مشخص و ارزیابی همه مواضع و کاستن از اختلافات انجام میدهیم. این شیوه متکی به مذاکرات دوجانبه است و بهترین وسیله برای پیشبرد مذاکرات به شمار میرود.
مان مذاکرات دوجانبه بین سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون اشتون را ـ با وجود برخی دشواریها ـ سازنده و مثبت توصیف کرد و این مذاکرات را سازنده در فضای کاری مثبت خواند و از برگزاری نشستهای فنی در سطح کارشناسان دو طرف سخن گفت.
سخنگوی اشتون همچنین در گفتوگو با خبرنگاران تصریح کرد: موعد مشخصی برای پایان دور کنونی مذاکرات نیست. مذاکرات تا دستیابی به توافقنامهای ـ صرف نظر از زمانی که خواهد بردـ ادامه خواهد یافت.
۱۳:۳۶ـ نشست دوجانبه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای لحظاتی پیش در هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز شد.
لحظه به لحظه با هفتمین روز «وین ۶»؛
ظریف: نزدیک به ۵۰ درصد متن مورد توافق قرار گرفت
هفتمین روز از دور ششم مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هستهای کشورمان، با نشست علی عراقچی و هلگا اشمیت، معاونان ظریف و اشتون در راستای ادامه نگارش توافق نامه نهایی آغاز شد و سپس با نشست ظریف و اشتون ادامه یافت و در نهایت در شرایطی به پایان رسید که وزیر امور خارجه کشورمان از به توافق رسیدن بر سر ۵۰ درصد متن توافق نامه جامع خبر داد.
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و حال در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران، برقراری جلسات نگارش و استمرار این نشستها را دلیلی برای پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً تعداد چشمگیری است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجوادظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز بنا بر برنامه اعلام شده با رایزنی عراقچی و اشمیت آغاز شد که احتمالاً در راستای ادامه نگارش متن توافق نامه جامع است.
در این میان بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ جزو مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
ایشان حرف امریکاییها را که به بهانه نگرانی از سلاح هستهای، با دانش و فناوری بومی هستهای ایران مخالفت میکنند، ناحق و غیر منطقی دانستند و گفتند: تضمین برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هستهای، راههای مشخص و دستگاههای مسئولی دارد که جمهوری اسلامی ایران اشکالی در این موضوع نمیبیند و تضمین هم شده است، اما امریکا حق ندارد در مورد احتمال دستیابی کشورها به سلاح هستهای اظهار نگرانی کند، زیرا خود امریکا از این سلاح استفاده کرده و اکنون نیز چند هزار بمب هستهای دارد.
رهبر انقلاب اسلامی خطاب به امریکاییها افزودند: با پروندهای که شما درباره استفاده از سلاح هستهای دارید نگرانی در مورد سلاح هستهای به شما مربوط نیست.
حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها در مورد تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
۰۰:۳۵- شرکت روسی «اتم استروی اکسپرت» روز سهشنبه اعلام کرده رآکتور شماره ۱ نیروگاه اتمی بوشهر پس از سوختگذاری هستهای، بر پایه برنامهریزیهای قبل و انجام تعمیرات به ظرفیت کامل عملیاتی خود رسیده است.
بنا بر گزارش ایتارتاس، مجموعاً ۵۴ مجموعه سوختی در این نیروگاه سوختگذاری شدهاند. در همین حال، مهدی صناعی، سفیر ایران در روسیه به کانال تلویزیونی روسیه ۲۴ گفته، قرارداد ساخت دو واحد جدید در نیروگاه اتمی بوشهر به زودی به امضا خواهد رسید.
۰۰:۲۳- بامداد چهارشنبه، سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش ادامه متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای صبح چهارشنبه با یکدیگر دیدار کرده و به گفتوگو میپردازند.
۲۳:۴۵- علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی که امشب (سهشنبه) در گفتوگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما سخن میگفت: زنجیره ۱۶۴ تایی سانتریفیوژ نسل سوم IR۶ که ۱۰ سو است هنوز راهاندازی نشده است و الان زنجیره میانی آنکه ۱۰ ماشین است بر پاست و به سمت ۱۶۴ تایی حرکت میکنیم. پیشنهاد ما در زمینه غنی سازی، پلکانی است. ما میگوییم ۱۹۰ هزار سو میخواهیم و تأمین این نیاز بستگی به نوع ماشینی دارد که استفاده میکنیم. ما برای چند سال همین تعداد ماشینهایی که نصب شده گاز دهی کرده و استفاده کنیم و زمانی توانستیم نواقص ماشینهای نسل جدید را رفع کرده و به مرحله تولید انبوه برسانیم، یکی دو سال قبل از هشت سال بتوانیم ماشینهای جدید را نصب کنیم که به ۱۹۰ هزار سو برسیم.
صالحی افزود: ما همان گونه که در آب سنگین اراک انعطاف از خودمان نشان دادیم در بحث غنی سازی هم این انعطاف را از خود نشان دادیم که پلکانی کار را به جلو ببریم و این فاصله چند ساله را زمان اعتمادسازی بگذاریم که به همان مقداری که داریم بسنده کنیم و به جلو برویم. ما حدود ۲۰ هزار ماشین نصب شده داریم که این را برای چند سال با همین عدد نگه داریم، ولی در زمینه تحقیق و توسعه روی ماشینهایمان کار میکنیم. ما دو زنجیره شاهد IR۲M و IR۴ و یک زنجیره میانی IR۶ داریم که این زنجیرهها در مرکز تحقیقات ما بیش از یک سال است کار میکنند. همه اینها زیر نظر آژانس است و نسل جدید سانتریفیوژ چند سال زمان خواهد برد که به تولید انبوه برسیم.
صالحی در پاسخ به پرسشی درباهر سایت غنی سازی فردو عنوان کرد: فردو یک مرکز تحقیقاتی و مکمل نطنز است و به خاطر تهدیداتی که کردند و ملت ایران ملت هشیار و هوشمندی است و نمینشیند به انتظار کاری که دیگران انجام دهند و به همین خاطر سایت فردو را ساخت که مصون از حملات هوایی است و از کل فناوری غنی سازی کشورمان نگهداری میکند. در این سایت نزدیک ۲ هزار و چند صد ماشین سانتریفیوژ و ۶۰۰ ماشین نصب شده دیگر داریم که ۵ درصد تولید میکند و در حال حاضر در فردو اورانیوم ۵ درصد تولید میکنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه پیشنهاد آنها تعطیلی این سایت بود، خاطرنشان کرد: این پیشنهاد آنها خندهدار بود. پیشنهادهایی برای آینده فردو است که مرکز تحقیق و توسعه باشد، به اضافه اینکه بتواند ایزوتوپهای پایدار تولید کند که این پیشنهاد روسها بوده که این نیاز به سانتریفیوژ دارد. الان پیشنهادهای متعددی در رابطه با فردو مطرح است، ولی مطلبی که رهبری هم فرمودند این مرکز باید به عنوان مرکز تحقیق و توسعه و پشتیبان نطنز مدنظر قرار گیرد، به اضافه فعالیتهای دیگری که میتوان در فردو انجام داد. منطقه وسیعی است و آنها هم پیشنهاد دادند که میتوان آزمایشهای فیزیکی را انجام دهیم و با توجه به اینکه بیش از ۸۰ متر زیر زمین است، تشعشات کیهانی از آنجا عبور میکند و ما آنجا میتوانیم آشکارساز بگذاریم. ما گفتهایم آمادگی داریم با طرفهای مقابل همکاری کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره گریز هستهای Breakout نیز گفت: گریز هستهای عبارت ساختگی است که برای بهانه جویی ساختهاند، مثلا در مورد آب سنگین این عبارت را به کار بردند که من چندین ماه قبل اعلام کردم، اگر آب سنگین برای شما مایه نگرانی است حاضریم بازطراحی کنیم که میزان پلوتونیوم را از ۱۰ کیلو در سال به یک کیلو در سال کاهش دهیم. بعد از اینکه استقبال اولیه عجیبی شد طرف مقابل واژه جدیدی را اختراع کرد با نام سوء استفاده Misuse، گفت درست است بازفرآوری میکنید، ولی ممکن است سوءاستفاده کنید. آنها از هر عبارتی استفاده میکنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنانش درباره میزان غنی سازی گفت: ما غنی سازی ۲۰ درصد را تعلیق کردیم که به جای ۲۰ درصد ۵ درصد تولید میکنیم که اگر توافق نشد و نظام تصمیم گرفت شیرها را عوض میکنیم و به ۲۰ درصد بازمیگردیم.
معاون رئیس جمهور یادآور شد: ما در شرف بستن یک قرارداد با روسها برای ایجاد دو نیروگاه هستهای هستیم و در تلاشیم در یک افق ده تا پانزده، ساله پنج نیروگاه را در کشور ایجاد کنیم. امیدواریم دولت به زودی مصوبه بدهد که شاهد انعقاد قرارداد برای دو نیروگاه باشیم. البته دو نیروگاه را همزمان شروع نمیکنیم. امیدواریم اولین نیروگاه را در سال جاری در بوشهر کلنگ زنی کنیم و کلنگ نیروگاه بعد دو سال پس از نیروگاه اول به زمین زده خواهد شد.
۲۳:۳۰- یک منبع آگاه در هیأت مذاکره کننده هستهای ایران و ۱+ ۵ از احتمال پیوستن وزرای کشورهای ۱+ ۵ به مذاکرات در روزهای پایانی هفته خبر داد و گفت: احتمالا وزیران ۱+ ۵ اواخر هفته برای کمک به گفتوگوها در راه رسیدن به توافق به وین سفر خواهند کرد. احتمالا حضور آنها در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه خواهد بود و البته این حضور به معنای رسیدن به توافق نیست. حضور وزیران برای کمک به رسیدن به توافق است و آنها در این مرحله پس از انجام گفتوگوهایی به کشورهای خود بازمیگردند و مذاکرات پس از آن ادامه خواهد یافت تا به توافق جامع دست یابیم.
۲۳:۰۵- محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، عصر روز سه شنبه با اشاره به یک هفته مذاکره اعلام کرد: به هر حال همه این دیدارها به نزدیک کردن مواضع کمک میکند. اینکه بخواهم بگویم در این مدت توانستهایم مشکلات اساسی را رفع کنیم،هنوز این گونه نشده است اما بر روی متن، همکارانم به ویژه معاونین دو طرف مذاکره کننده از طرف ما آقایان عراقچی و روانچی و از طرف مقابل خانم اشمید کار قابل توجهی کردهاند.
وی گفت: من در پایان دور گذشته اظهار کردم که پرانتزها بیشتر از تعداد کلمات متن است اما الان میتوانیم بگوییم که شاید نزدیک به ۵۰ درصد متن مورد توافق باشد که البته این به آن معنا نیست که ما روی نقاط اختلافی به نتیجه رسیدهایم. شاید روی موضوعات مهم هنوز فاصلهها زیاد باشد اما دوستان ما دستکم توانستهاند متنها را به هم نزدیک کنند تا تصمیمگیران سیاسی بدانند چند موضوع مانده است تا روی آن موضوعات باید به نتیجه برسند.
وی با بیان اینکه هفته گذشته هفته پرکاری بود، گفت: هفته گذشته بسیار پرمحتوا بود، ضمن آنکه موفقیت، بسیار نبود اما این گونه نیست که بگوییم هفته گذشته کاملا موفقیت آمیز نبوده است.
ظریف در پاسخ به اینکه دوازده روز به پایان ضربالاجل مانده است، فکر میکند در این مدت بتوان به نتیجه رسید و همچنین اخبار حاکی از آن است که وزرای ۵+۱ اواخر همین هفته در وین حاضر خواهند شد، افزود: من احساس میکنم که اگر وزرای خارجه تصمیم بگیرند به وین بیایند برای رسیدگی به موضوعات نهایی نیست، بلکه برای این است که از آخرین تحولات آگاه شوند.
وزیر امور خارجه افزود: ضمن اینکه از آمدن آنها ما هنوز خبر قطعی هم نداریم و بعد از آمدن آنها مذاکرات ادامه خواهد داشت. به این خاطر که همان طور که شما هم گفتید ۱۲ روز دیگر به پایان این دور از مذاکرات و ضربالاجل ۲۹ تیر زمان داریم و اگر وزرا بخواهند به وین سفر کنند برای آگاهی از آخرین تحولات است. قبل از ورود آنها حتما مذاکرات بسیار فشردهای خواهیم داشت و پس از ترک وین از سوی آنها هم مذاکرات ادامه خواهد یافت تا اینکه نزدیک به روزهای آخر ببینیم کار انشاءالله به توافق میرسد یا اینکه نیاز است تصمیم دیگری گرفته شود.
۲۲:۲۵- مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ تصریح کرد: ایران حاضر است تا همه مسائل مانده در خصوص برنامه هستهای را تا بیستم جولای حل و فصل کند. ما امیدواریم تا نتایج مذاکرات را تا پیش از بیستم جولای ببینیم. ایران حاضر است تا همه مسائل را حل و فصل کرده و توافقنامه را امضا کند. من فکر میکنم شش قدرت جهانی نیز مسئولیت زیادی در این قبال دارند.
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران گفت: تحریمها ضد ایران از همان آغاز ناعادلانه بوده است. ایران حق دستیابی به برنامه هستهای غیر نظامی را داشته است. این خط قرمز برای ماست و این مسأله کاملا بر مبنای قوانین بینالمللی است. اگر هر گونه پرسش یا ابهام یا سوء تفاهمی باشد، تهران همواره حاضر است تا نشان دهد که ماهیت برنامه هستهایش صلح آمیز است.
۲۰:۰۷- یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هستهای در گفتوگو با خبرنگار فارس، از احتمال حضور وزرای خارجه شش کشور در آخر هفته جاری (جمعه، شنبه و یکشنبه) در وین خبر داد و در عین حال گفت، حضور آنها به معنای دستیابی به توافق نیست. این منبع جزییات بیشتری در این زمینه ارائه نکرد که کدام یک از وزرا حضور خواهند داشت.
این عضو تیم مذاکره کننده با بیان اینکه حضور وزرای خارجه برای کمک به توافقنامه صورت میگیرد، خاطرنشان کرد: وزرای خارجه پس از آن به پایتختهایشان بازمیگردند و مذاکرات ادامه پیدا میکند.
۱۹:۳۰- لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه میگوید که ایران و ۱+ ۵ بر سر هیچیک از موارد اصلی پرونده هستهای به توافق نرسیدهاند. وی همچنین با ارزیابی مواضع کشورهای ۱+ ۵ در مقابل ایران افزود: نشانههای وجود دارد که از اختلاف موضع روسیه و برخی قدرتهای جهانی در موضوع مذاکرات هستهای حکایت میکنند.
فابیوس که در برابر نمایندگان عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس فرانسه سخن میگفت همچنین درخصوص اخبار مربوط به سفر وزرای خارجه ۱+ ۵ به وین برای شرکت در گفتوگوهای هستهای گفت: این سفر به درخواست طرف آمریکایی انجام میشود.
۱۹:۲۲- محمدجواد ظریف بعد از ظهر سه شنبه بعد از نشست چهار ساعته با کاترین اشتون و معاونان هیأتهای مذاکره کننده ایران و ۱+ ۵ در هتل کوبورگ وین در مصاحبه با خبرنگاران، با اشاره به بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در حمایت و ابراز اعتماد به گروه مذاکره کننده هستهای کشور اظهار داشت: ما همواره قدردان حمایتهای رهبری معظم هستیم. بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب به خوبی نشان داد که ایشان در جریان جزییات همه مباحث و مذاکرات هستهای، برنامههای درازمدت کشور در حوزه هستهای هستند و با دقتی ویژه که مخصوص ایشان است، همواره موضوعات مهم و اساسی کشور اعم از موضوع هستهای را با دقت و حساسیت کامل و ریزبینی مد نظر داشته و با رعایت همه ظرافتها بیان میفرمایند.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه لازم است همه دستاندرکاران و به ویژه دوستان عزیز ما و اصحاب رسانه به ظرافتهای بیانات رهبر معظم توجه کنند، افزود: رهنمودهایی که ایشان قبلا به صورت خصوصی به اعضای تیم ارائه فرمودهاند و محورهایی هم که در بیانات دیروزشان و در فرمایشان قبلی ایشان مطرح شده است، حتما چراغ راه ما برای رسیدن به راه حل خواهد بود. لازم است این بیانات و این دیدگاههایی که از طرف ایشان مطرح شد مبنای کار همه دست اندرکاران قرار بگیرد.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در ادامه این گفتوگو درمورد مذاکرات وین ۶ و بحثهای مطرح شده در این دور از گفتوگوها، تأکید کرد: برنامه غنی سازی ایران برنامهای با اهداف کاملا مشخص بوده که نشان دهنده صلح آمیز بودن برنامه ماست. اگر برنامههای بخشهای گوناگون برنامه غنی سازی ایران، از کارخانه تبدیل اورانیوم اصفهان (یو. سی. اف)، تا برنامه غنی سازی نطنز تا کارخانه ساخت سوخت هستهای را در نظر بگیرید همه از ابتدا برای تأمین سوخت نیروگاه بوشهر طراحی شده است.
وی خاطرنشان کرد: همان گونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند در برنامه غنیسازی نه نیاز امروز و فردای ما بلکه در یک آینده چندساله. ما باید به این سمت حرکت کنیم و خود این برای جامعه جهای امر اطمینان بخشی باشد که برنامه هستهای ایران کاملا اهداف صلح آمیز دارد و از آغاز هم با اهداف صلح آمیز طراحی شده است.
ظریف افزود: البته همان طور که رهبری معظم فرمودند، الان سوخت نیروگاه بوشهر تأمین میشود و نیاز ما برای یک آینده چندساله است که باید در آن جهت حرکت بکنیم. این موضع ما بوده که از ابتدای مذاکرات وین یعنی از حدود پنج ماه و نیم قبل به صورت صریح آن را مطرح کردهایم. از نظر علمی هم همکاران ما در تیم مذاکره کننده که از سازمان انرژی اتمی اینجا در مذاکرات حضور دارند، توضیح کافی دادند و بنا بر همین حرکت میکنیم تا اینکه طرف مقابل بتواند این تصمیم دشوار را بگیرد.
۱۸: ۳۰- رویترز گزارش داد، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و وزیران خارجه شش کشور مذاکره کننده با ایران بر سر مسأله هستهایش ممکن است برای ملحق شدن به مذاکرات، عازم وین شوند. مقامات مذاکرهکننده با اشاره به سفر احتمالی وزیران خارجه آمریکا و کشورهای ۱+۵ اعلام کردند: اضافه شدن وزیران خارجه به مذاکرات هستهای را نباید به مفهوم دور آخر مذاکرات دانست.
یک مقام ارشد مذاکره کننده در گفتوگو با رویترز، اظهار کرد: وجود وزیران خارجه کمک میکند که در صورت عملی نشدن توافق جامع با ایران تا ضربالاجل تعیین شده برای تمدید روند مذاکرات مذاکره کنیم، البته رسیدن به توافق تا ضربالاجل تعیین شده که بیستم جولای است، هدف اصلی کشورهای مذاکره کننده است. وزیران خارجه هر گونه توافق احتمالی را نیز امضا خواهند کرد؛ هرچند اکنون ما به هیچگونه توافقی نرسیدهایم و هنوز مسایل مهمی باقی مانده است.
۱۸: ۱۲- محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز (سهشنبه) به همراه معاونانشان در ششمین روز ششمین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ درباره راهحل جامع هستهای درباره نگارش متن توافقنامه جامع (برنامه اقدام مشترک جامع) دو دور گفتوگو کردند. این رایزنیها ساعت ۱۱ به وقت محلی آغاز و پس از حدود دو ساعت متوقف شد و دوباره از ساعت ۱۴ به وقت محلی (۱۶:۳۰ به وقت تهران) دوباره از سرگرفته شد که لحظاتی پیش این رایزنیها بعد از حدود یک ساعت و نیم پایان یافت.
۱۷: ۵۴- بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: پس از واحد اول نیروگاه بوشهر واحدهای دوم و سوم هم در راه است؛ البته نه اینکه امروز و فردا به آنها میرسیم اما در برنامه میان مدت در نظر داریم تا این هدف محقق شود. هر چند نیاز کشور به نیروگاهها بیشتر از این تعداد است.
او اظهار کرد: مواضع ایران منطقی و قابل قبول و قابل دفاع است. ما برنامهمان را در سطح بینالمللی و اروپا ارایه کردهایم و نمیتوان به آن اعتراض کرد. اما طرف مقابل وقتی نمیتواند متعرض برنامه منطقی ما شود، بهانههای سیاسی و روانی و رسانهای میآورد. مواضع تیم ما برای طرف مقابل روشن است و این آنها هستند که باید به لحاظ سیاسی تصمیم بزرگی را بگیرند. آنها باید برنامه هستهای صلحآمیز ایران را بپذیرند و خود را با آن تطبیق دهند. اگر آنها حسن نیت سیاسی داشته باشند، نگرانیهایی که مدعی هستند درباره برنامه هستهای ایران دارند قابل رفع است. اما اگر بهانهجویی باشد به نتیجه نمیرسیم. ایران در دفاع از حقوق هستهای خود مصمم است و مواضع مستدل و محکمی برای تثبیت آن دارد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره برنامه تحقیق و توسعه نیز گفت: مقامات کشورمان از جمله رئیسجمهور بارها تکرار کردهاند که هیچ محدودیتی را در فکر و دانش هستهای نمیپذیریم و در مذاکرات این مسأله شفاف بیان شده است. البته مواضع رسانهای طرف مقابل را نمیتوان مصداق قرار داد. اگر آنها واقعیت برنامه و دانش هستهای ایران را بپذیرند و بدانند که فشارها و تهدیدها نتیجه نمیدهد، ما میتوانیم راههایی را برای رفع نگرانی نشان دهیم. وقتی ما برای رفع نگرانی آنها درباره اراک پیشنهاد کاهش پلوتونیوم آن را مطرح میکنیم که قابل قبول و منطقی است اما باز هم مسائلی را مطرح میکنند، این سؤال به وجود میآید که طرف مقابل واقعا برای حل موضوع تصمیم قطعی دارد یا خیر.
۱۴:۳۵- خبرگزاری فرانسه در گزارش تحلیلی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری درخصوص شمار سانتریفیوژهای مورد نیاز ایران، نوشت: رهبر ایران فاش کرد کشورش ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ میخواهد که تقریباً ۱۹ برابر تعدادی است که قدرتهای جهانی خواستار آن هستند. مذاکره میان ایران و ۱+ ۵ همواره پشت درهای بسته انجام میشود و اظهارات آیتالله خامنهای، صریحترین اعلام در مورد خواستههای ایران است.
این خبرگزاری همچنین در گزارش خود به آن بخش از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران پرداخته که گفته بودند هدف آنها این است که ما با ده هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی که هم اکنون داریم موافقت کنیم. مقامات ما میگویند که ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ لازم داریم. شاید نیاز امروز ما نباشد اما در دو تا پنج سال دیگر این تعداد نیاز مسلم کشور خواهد بود.
این خبرگزاری ادامه داد: غنیسازی اورانیوم میتواند سوخت مورد نیاز برای نیروگاههای برق هستهای را تولید کند و همچنین در سطوح بالا هسته اصلی ساخت بمب اتم به شمار میرود. از این روی، این پروسه حساسترین مسأله مذاکرات میان ایران و گروه ۱+ ۵ است.
بر پایه گزارشهای رسانههای آمریکایی این کشور تنها میخواهد ایران دو تا چهار هزار سانتریفیوژ داشته باشد. همچنین لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه ماه گذشته گفت که ایران تنها میتواند چند صد سانتریفیوژ داشته باشد، در حالی که ایرانیها خواستار صدها هزار هستند.
۱۴:۰۶- مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که نشست کارشناسی میان ایران و گروه ۱+ ۵ آغاز شد.
۱۳:۱۰- آلن ایر، سخنگوی فارسیزبان وزارت امور خارجه ایالات متحده با بیان اینکه نمیتواند جزئیات مذاکرات را با رسانهها مطرح کند، گفت: هنوز شکافهای عمده سر جایشان است. الآن در وسط مذاکرات هستیم. کارشناسان در تعطیلات آخر هفته با همدیگر دیدارکردند. امروز در سطوح گوناگون، هم مدیران سیاسی و هم کارشناسان دیدارهایی بود؛ یعنی همه تلاش میکنند تا پیش از ضربالاجل به یک توافقی برسیم، ولی صاف و پوستکنده باید بگویم که هنوز شکافهای عمده سر جایشان است.
آلن ایر با اشاره به اینکه نمیتواند به جزئیات خاص این مذاکرات بپردازد افزود: ولی آنچه میتوانم بگویم این است که هنوز روشن نیست آیا ایران تصمیم گرفته کارهای لازم را انجام دهد تا به جامعه جهانی نشان بدهد که ماهیت برنامه هستهایش صرفاً صلحآمیز است و خواهد بود. اگر ایران راضی باشد این کار را بکند... ما میتوانیم قبل از ضربالاجل (تعیین شده در توافق موقت آذرماه سال گذشته) به توافق برسیم.
آلن ایر ادامه داد: به طور کلی شما نباید فراموش کنید همان شعاری که همه ما سر میدهیم، یعنی تا بر سر کل توافق به توافق نرسیدهایم، بر سر اجزای مختلف هیچ توافقی وجود ندارد، یعنی در مورد موضوعات گوناگون تلاش میکنیم که فاصله دیدگاهها را کمتر کنیم، ولی تا به یک توافق نهایی و جامع نرسیدهایم، توافق بر اجزای مختلف اصلاً مهم نیست.
وی درباره امکان تمدید مذاکرات گفت: شما نباید همه آن چیزهایی را که در رسانهها میخوانید باور کنید. این فقط واقعیت است که خودکار این توافق تمدید نمیشود، و فقط با توافق همه طرفهاست که این توافق قابل تمدید است. الآن تمرکز ما تنها و تنها بر رسیدن به یک توافق جامع است و الآن اصلاً به فکر تمدید کردن یا نکردن این مهلت نیستیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پایان گفت: اکنون به یک وضعیتی رسیدهایم که اینجا در وین هستیم و تلاش میکنیم تا مسالمتآمیز به توافقی برسیم و این بحران را حل کنیم. همانطور که عرض کردم الآن ایران بر سر یک دوراهی است و واقعاً اگر نیت دارد به دنیا نشان دهد که ماهیت برنامه هستهایش واقعاً صلحآمیز است، رسیدن به یک توافق امکانپذیر است و انشاءالله این اتفاق هم بیفتد.
۱۳:۰۰- همزمان که به پایان ضربالاجل بیستم ژوئیه در مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ نزدیک میشویم، وزرای امور خارجه پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان قرار است روز جمعه به منظور پیشبرد این مذاکرات به وین پایتخت اتریش سفر کنند. این منابع دیپلماتیک به خبرگزاری شینهوا گفتند که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا پس از سفرش به چین برای شرکت در نشست وزرای امور خارجه به وین خواهد رفت.
۱۲:۳۰- سید عباس عراقچی، معاون حقوقی و بینالملل معاون وزیر امور خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان در مذاکرات با ۱+ ۵، در صفحه توئیتر خود نوشت: اعتماد رهبری بزرگترین پشتوانه و باعث دلگرمی ماست. به ایشان و همه ملت ایران اطمینان میدهیم از هیچ یک از حقوق هستهای کوتاه نخواهیم آمد.
۱۲:۲۷- سو یا SWU که در بیانات روز گذشته رهبر انقلاب ذکر شده بود، ﯾﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﻛه ﺑه طﻮر ﺧﺎص در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی هستهای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار میﮔﯿﺮد. اﻳﻦ واﺣﺪ همانند دﻳﮕﺮ واحدهای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی اﺳﺖ (وات، آﻣﭙﺮ، ﻛﺎﻟﺮی و...) ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ؛ ﻋﺒﺎت SWU در واﻗﻊ ﻣﺨﻔﻒ رت Separative Work Unit است و اﮔﺮ ﺑﺨﻮاھﯿﻢ از لحاظ علمی «ﺳﻮ» را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﯿﻢ، بهتر اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﯿﻢ: ﺳﻮ، ﻳﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﺟﮫﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U۲۳۵) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦﺗﺮ آن (U۲۳۸) در اوراﻧﯿﻮم طﺒﯿﻌﻲ جهت اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮل نهایی ﻛﻪ از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚﺗﺮ ﻏﻨﻲﺗﺮ اﺳﺖ.
SWU ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻣﯿﺰان اوراﻧﯿﻮم ﺗﺤﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، درﺻﺪ ﺧﻠﻮص ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ و ﻣﯿﺰان درﺻﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ واﺣﺪ ﺟﺪاﺳﺎزی (ﻳﻚ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﯿﻮژ) است. ﺑﺮای درک بهتر ﻣﻮﺿﻮع، فرض کنید ﺧﻮراک ﺑﺎ دﺑﻲ F و درﺻﺪ ﻣﻮﻧﻲ Nf وارد اﻳﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪاﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﺎ دﺑﻲ p و درﺟﻪ ﺧﻠﻮص Np و ﭘﺴﻤﺎﻧﺪی ﺑﺎ دﺑﻲ W و Nw ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺑﺮ پایه س ﺗﻌﺮﻳﻒ رﻳﺎﺿﻲ ﻣﻲﺗﻮان راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ جهت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ SWU را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﯿﺎن داﺷﺖ: (SWU= P * V (Np) + W * V (Nw) _F * V (Nf ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هر ﭼﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ «ﺳﻮی» ماشینها (ﻣﺨﺮج ﻛﺴﺮ ﻓﻮق) اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ، ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﯿﻮژ ﻛﻤﺘﺮی جهت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻻزم خواهد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ھﺰﻳﻨﻪ ﺛﺎﺑﺖ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﺧﺖ و راهاﻧﺪازی ﺗأﺳﯿﺴﺎت ﻏﻨﻲﺳازی، اﻓﺰاﻳﺶ SWU ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﺟﮫﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﯿﺮوﮔﺎه هستهای خواهد ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻗﻀﯿﻪ از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﯿﺎر بااهمیت است.
اگر بخواهیم سادهتر و بر پایه میزان سانتریفیوژ به این موضوع بپردازیم، باید گفت، ماشینهای نسل یک که امروزه در ایران به IR۱ شهرت یافتهاند، ماشینهایی با ظرفیت یک تا ۱.۲ سو هستند که بنا بر اظهارات کارشناسان درباره نیاز ایران در مباحث مربوط به غنیسازی، در صورت استفاده از این ماشینها ایران، نیازمند ۱۹۰ هزار ماشین سانتریفیوژ نسل یک است و از این روی آنچه باید در مذاکرات توسط طرف ایرانی بجد مورد تأکید قرار گیرد، لزوم گنجاندن چنین حقی در توافق نهایی است.
با این حال با استفاده از ماشینهای نسلهای بالاتر، تعداد سانتریفیوژ میتواند کاهش یابد به گونهای که ماشینهای نسل ۲ امروز ظرفیت ۵ سو غنیسازی دارند که در این صورت برای ۱۹۰ هزار سو غنیسازی نیاز به ۳۸ هزار ماشین سانتریفیوژ است. ماشینهای نسل ۸ که جدیدترین ماشینهای سانتریفیوژ هستند، از ظرفیت ۲۴ سو غنیسازی برخوردارند که در صورت استفاده تام و تمام از این ماشینها نیاز به ۸۰۰۰ ماشین نسل ۸ داریم.
با وجود این، آوردن این نکته بسیار ضروری است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق ماشینهای موجود در تأسیسات غنیسازی کشور را ماشینهای نسل یک و نسل ۲ تشکیل میدهند و از این روی میتوان گفت که ایران اسلامی برای غنیسازی خود نیازمند ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ است.
۱۲:۴۰- جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه با خبرنگاران گفت، موضوع ایران از جمله مسائل مورد بحث جان کری، وزیر خارجه آمریکا در چین خواهد بود. بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا، کری برای شرکت در «گفتوگوی راهبردی چین و آمریکا» راهی پکن شده است.
برخی گزارشها حاکی است، کری از پکن راهی وین، پایتخت اتریش و محل برگزاری مذاکرات هستهای ایران و کشورهای ۱+ ۵ خواهد شد. جن ساکی در این نشست خبری گفت، آمریکا و چین در خلال سفر جان کری به این کشور درباره مسائل جهان و منطقه، از جمله مسائل مربوط به اوکراین، افغانستان و ایران گفتوگو خواهد کرد.
۱۲:۲۴- رایزنی سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره نگارش پیشنویس توافقنامه جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) در ششمین روز از ششمین دور مذاکرات ایران و ۱+ ۵ (آمریکا، آلمان، فرانسه، انگلستان، روسیه و چین) به همراه کارشناسان دو طرف در هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز شد. مدیران سیاسی ۱+ ۵ نیز در این نشست حضور دارند.
لحظه به لحظه با هشتمین روز «وین ۶»؛ 2:13 پنجشنبه
آمریکا: وزرای خارجه به وین میآیند؛ مذاکرات تا ۲۰ جولای ادامه دارد
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و حال در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران، برقراری جلسات نگارش و استمرار این نشستها را دلیلی برای پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً تعداد چشمگیری است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجوادظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیزعراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.
در این میان بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ جزو مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها در مورد تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
در پایان روز هفتم مذاکرات محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر پنجاه درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و در همین راستا برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر 100 درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند؛ اتفاقی که در نوع خود کم سابقه است.
2:13 بامداد پنجشنبه-المانیتور از قول یکی از مذاکرهکنندگان ایرانی گزارش داده ایران خواستار تأمین بومی سوخت نیروگاه بوشهر پس از اتمام قرار داد با روسیه در سال 2021 است.
خبرگزاری انگلیسی رویترز ماه گذشته همزمان با مذاکرات هستهای ایران و کشورهای 1+5 در شهر وین، پایتخت اتریش، این درخواست ایران را یکی از عوامل اختلاف بین دو طرف خوانده بود که میتواند توافق جامع هستهای قبل از اتمام موعد 20 ژوئیه برابر با 29 تیرماه را دشوار کند.
23:55- جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: همانطورکه قبلاگفته ایم، مسلما حل وفصل مسئله اتمی و ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته ای تنها مسئله ما با ایران نیست. موضوع هسته ای درمورد منافع امنیتی ما و امنیت منطقه حیاتی است.23:42-نیویورک تایمز در گزارشی با عنوان «پروندههای کودتای ایران را بگشایید» نوشت: همانطور که دیپلماتهای ایران در وین با نمایندگان شش قدرت جهان در حال چانهزنی برای رسیدن به توافق درباره برنامه هستهای ایران هستند، به نظر میرسد غرب قرار است فصلی جدید در رابطه پر دردسر و طولانی با ایران بگشاید. با چشم انداز توافق جامعی که در پیش است، انگلیس در حال آماده شدن برای بازگشایی سفارت خود در تهران پس از سه سال سردی روابط است و ایالات متحده در حال بررسی همکاری با ایران برای مقابله با تهدید افراطگرایان سنی در عراق است.
نیویورک تایمز در ادامه نوشت: اما همانطور که جهان خواستار این است که ایران درباره فعالیت های هستهای گذشته خود صادق باشد، انگلیس و آمریکا هنوز از شفافسازی درباره کودتای انگلیسی-آمریکایی سال 1953 (28 مرداد 1332) در ایران سر باز میزنند، موضوعی که هنوز به عنوان زخمی تازه در روابط ایران و غرب هنوز محسوب میشود. تمام کودکان دبستانی ایران میتوانند داستان توطئه سرویسهای اطلاعاتی انگلیس و آمریکا در سال 1953 به منظور سرنگونی دولت منتخب مصدق را برایتان تعریف کنند.
نیویورک تایمز تاکید کرد: نقش انگلیس و آمریکا در سقوط مصدق و انتصاب مجدد شاه پهلوی به عنوان دیکتاتور ایران رازی است که نتوانستهاند آن را سرپوشیده نگه دارند و مربوط به دوران جنگ سرد است. تا کنون هم آمریکا و هم انگلیس همچنان با کمک مورخان به تلاش های خود برای فاش نشدن داستان کودتای 1953 ادامه دادهاند.
21:56- سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که مذاکرات احتمالا تا ٢٠ ژوئیه ادامه خواهد داشت و وزرای خارجه هم به آن می پیوندند.ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به بی بی سی گفت: مذاکرات احتمالا تا ٢٠ ژوئیه ادامه خواهد داشت و وزرای خارجه هم به آن می پیوندند. برای ما ملاک موضع مذاکره کننده هاست نه مواضع مقامهای ایران در صحنه عمومی.
21:14- رایزنی بعدازظهر معاونان وزیر امور خارجه ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش پیش نویس توافقنامه جامع هستهای لحظاتی پیش پایان یافت.
19:56- رویترز گزارش داد، مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره مذاکرات در حال انجام وین درباره برنامه هستهای ایران گفت که کشورهای عضو گروه 1+5 در قبال مذاکرات هستهای ایران موضع کاملا واحدی دارند.
این در حالی است که لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه شب گذشته از اختلاف در گروه 1+5 در قبال برنامه هستهای ایران خبر داده بود.
وی اعلام کرد: هیچکدام از بندهای اصلی برنامه هستهای ایران مورد توافق قرار نگرفته است و آمریکا از وزرای خارجه خواسته است که به گفتگوها در وین بپیوندند. هیچکدام از نقاط ابتدایی حل نشدهاند، چه مسئله غنیسازی یا تعداد سانتریفیوژها یا رآکتور اراک. و اینکه فردو چه شود، اینکه کنترل بینالمللی چگونه انجام شود، تحریمها چگونه رفع شوند. هیچکدام از این مسائل در حال حاضر برطرف نشدهاند.
مان تاکید کرد: طی چند روز گذشته نشانههایی از "اختلافات در رویکرد" در گفتگوهای هستهای ایران میان برخی قدرتها و روسیه وجود دارد. 1+5 تا الان همگن بوده است، اما طی چند روز گذشته نماینده های من در مذاکرات شماری از رویکردهای مختلف بین روسیه و برخی از اعضای 1+5 دیدهاند و من امیدوارم که اینگونه باقی نماند.
فابیوس به جزئیات این اختلافات اشارهای نکرد، اما گفت: ما میخواهیم که اتحاد در بین اعضای 1+5 حفظ شود و اینگونه بود که قبلا به توافق رسیدیم.
وی ادامه داد: شرکای آمریکایی ما تمایل دارند که قبل از 20 جولای یک نشست در سطح وزرا برگزار شود. من دیدگاه مستحکمی درباره این موضوع ندارم، اما از الان تا 20 جولای در مقطعی ما باید بدانیم که در کجای کار ایستادهایم.
18:24- نشست بعدازظهر سید عباس عراقچی، مجید تخت روانچی و هلگا اشمیت برای نگارش پیش نویس توافقنامه جامع هستهای لحظاتی پیش در وین آغاز شد.18:00- شبکه خبری بلومبرگ با اشاره به بیانات اخیر مقام معظم رهبری که در آن از اصطلاح سو (SWU) معیار اندازهگیری قدرت و توان ماشینهای سانتریفیوژ استفاده شده بود و سخنان رییس سازمان انرژی اتمی ایران گزارش داد: این تغییر پس از آن صورت گرفته است که روسیه اعلام کرد نمایندگان روس اتم به منظور شرکت در مذاکرات هستهای ایران به وین خواهند رفت.
در شرایطی که قدرتهای جهانی خواستار محدود کردن غنیسازی اورانیوم در ایران هستند این کشور به دنبال این است که در صورت دسترسی پیدا نکردن به سوخت خارجی بتواند سوخت مورد نیاز راکتور هستهای خود را تولید کند. شرکتهایی چون روس اتم، آروا و اوردیف علاوه بر تهیه این سوختهای آماده شده، خدمات غنیسازی را نیز میفروشند.
مارک هیبز، تحلیلگر بنیاد کارنگی میگوید: این که ایران ظرفیت تولید سوخت مورد نیاز راکتورهای ساخت روس اتم را داشته باشد جای سوال است. این احتمال بیشتر وجود دارد که ایران سرویسهای غنیسازی را برای روس اتم تهیه کند که سپس سوخت راکتور را تولید خواهد کرد. مقامات ایرانی در حال تکمیل قرارداد با روس اتم برای آغاز ساخت دو راکتور جدید در سال 2015 هستند. اگرچه قرارداد آنها ممکن است فضایی را برای تهیه خدمات غنیسازی فراهم کند، اما عرضهکنندههای روس تا زمانی که خطر تجارتشان صفر نباشد برای انجام قراردادهای تهیه سوخت مایل نخواهند بود.
همچنین الی گرانمایه، یکی از اعضای بخش روابط خارجی شورای اروپا در اینباره گفت: استفاده رهبر ایران از واژه استاندارد سو، اگرچه وی در بخش دیگری از سخنانش برخی خواستهها در مذاکرات را خندهآور خواند، میتواند برای دستیابی به یک توافق بسیار مفید باشد.
17:47- مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون در اینباره گفت: خانم اشتون در حال بررسی این است که وزیران چه موقع به مذاکرات بپیوندند اما هنوز تصمیمی در این خصوص گرفته نشده است. این میتواند برای آنها فرصتی باشد تا بتوانند از جایی که ما در آن قرار داریم یک ارزیابی درست داشته باشند.17:09- رایزنی سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش پیش نویس توافقنامه جامع هستهای که از ساعت 11 امروز (چهارشنبه) به وقت محلی آغاز شده بود، بعد از گذشت سه ساعت و نیم لحظاتی پیش پایان یافت. قرار است این رایزنیها تا یک ساعت دیگر از سر گرفته شود.
15:50- مایکل مان به خبرگزاری فرانسه گفت: هنوز تصمیمی برای حضور وزرا در وین گرفته نشده است. کاترین اشتون در حال بررسی است تا از وزرای خارجه برای حضور در مذاکرات وین دعوت کند اما هنوز تصمیمی در این باره گرفته نشده است. اشتون زمان حضور وزرای خارجه با موازات پیشرفت گفتگوها را بررسی می کند اما تاکنون هیچ تصمیمی گرفته نشده است.
به اعتقاد مایکل مان حضور وزرا فرصتی است تا از روند گفتگوها مطلع شوند.
15:08- علیرضا جهانگیری در گفت و گویی با روزنامه پرتیراژ ان آر سی هلند تاکید کرد: در پایان ماه جاری میلادی باید توافقنامهای درباره برنامه هستهای ایران امضا شود. پس از سالها تنش، تحریم و تهدید جنگ، این موافقتنامه، موفقیتی بزرگ خواهد بود.
سفیر ایران در لاهه در این باره می گوید: به عنوان یک حقوقدان درک می کنم که این مرحله تا چه اندازه دشوار است. گفت و گوها همیشه آسان تر پیش می رود، اما هنگامی که نگارش متن توافقنامه آغاز میشود، دو طرف با احتیاط فراوان عمل میکنند. هر واژهای مفهوم خود را دارد و احتیاط در مرحله تدوین، موضوع بسیار مهمی است.
با وجود این، سفیر ایران در لاهه، که پیش از این سالها مدیرکل حقوقی وزارت امور خارجه بوده و به ابعاد حقوقی این گونه مذاکرات آگاهی کامل دارد، نسبت به حصول توافق در آینده نزدیک خوش بین است. وی در این باره میگوید: دولت جدید اراده لازم برای دستیابی به توافق و حل و فصل نهایی موضوع را دارد. امیدوارم که طرفهای مقابل نیز همانند دولت ایران چنین اراده ای را داشته باشند.
15:00- مرضه افخم سخنگوی وزارت امورخارجه امروز در کنفراس خبری با بیان اینکه پیشرفت حاصل شده ولی کند بوده، افزود: امیدواریم با واقعبینی از سوی طرفهای مقابل نسبت به برنامه صلح آمیز هستهای ایران، تصمیم عاقلانهای را اتخاذ کنند و تصمیم دشواری را که اعلام میکنند باید از سوی آنها اتخاذ شود.
وی در پاسخ به سوالی تصریح کرد که تیم مذاکرهکننده هستهای ایران درباره هیچ موضوع دیگری غیر از موضوع هستهای با طرف مقابل مذاکره نخواهد کرد.
14:45-یک مقام بلندپایه کاخ سفید روز سهشنبه در کنفرانس روزنامه صهیونیستی هاآرتص بار دیگر بر تعهد واشنگتن نسبت به حفظ امنیت اسرائیل تأکید کرد و ضمن تکرار ادعاها درباره برنامه هستهای ایران گفت کشورش از تمامی ابزارهایی که در اختیار دارد برای جلوگیری از برنامه هستهای ایران استفاده خواهد کرد.
فیلیپ گوردون، مسئول هماهنگی امور مربوط به خاورمیانه، شمال آفریقا و منطقه خلیج فارس در کاخ سفید، در این کنفرانس با بیان اینکه تعهد آمریکا به حفظ امنیت اسرائیل تنها همکاری نزدیک با این رژیم برای حفظ برتری نظامی آن را شامل نمیشود تأکید کرد آمریکا تمامی اقداماتی که در توان دارد را برای مقابله با تحولات تهدیدکننده امنیت اسرائیل به کار خواهد گرفت.
گوردون، در همین راستا جلوگیری از برنامه هستهای ایران را از جمله مهمترین تعهدات آمریکا به رژیم صهیونیستی دانست و گفت: در صدر چنین اقداماتی، تلاش ما برای اطمینان یافتن از عدم دستیابی ایران به سلاح اتمی قرار دارد. طی 6 ماه گذشته و از زمان اجرای طرح اقدام مشترک که جلوی پیشرفت برنامه هستهای ایران را گرفته ما و همکارانمان در گروه 1+5 و اتحادیه اروپا، اقداماتی که ایران باید برای حل و فصل دیپلماتیک این موضوع انجام دهد را به صراحت منتقل کردهایم.اوباما به روشنی گفته که هر توافقی (با ایران) بایستی مبتنی بر تضمینهای ملوس و آزمونپذیر درباره اهداف کاملاً صلحآمیز برنامه هستهای ایران باشد و اینکه ما توافقی که این معیارها در آن رعایت نشده باشد را نمیپذیریم.
14:30-جین ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به گزارشهای رسانهای اخیر مبنی بر احتمال حضور جان کری در مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 در وین گفت: هماکنون، تصمیمی برای سفر وی به وین اتخاذ نشده است.ساکی درباره اظهارات روز گذشته لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، درباره اختلاف بین روسیه و کشورهای غربی در قبال فرآیند مذاکرات و برنامه هستهای ایران گفت: کشورهای 1+5 در این فرآیند متحد ماندهاند... ما هیچگاه نگفتیم که [مذاکرات] آسان خواهند بود، و یقینا اکنون که اختلافات در مباحث وجود دارد این مسأله صادق است.
خبرگزاریهای رویترز و شینهوا در روزهای گذشته به نقل از منابع مطلع دیپلماتیک اعلام کرده بودند که احتمالا وزیر خارجه آمریکا و سایر کشورهای عضور گروه 1+5 در روزهای آتی به مذاکرات هستهای ایران در وین خواهند پیوست.
14:22- نگارش متن پیش نویس توافق جامع در هشتمین روز مذاکرات ایران و 1+5 از صبح چهارشنبه( به وقت محلی) با رایزنی عراقچی و اشمید از سر گرفته شد.
لحظه به لحظه با نهمین روز «وین ۶»؛
تأیید رسمی ورود وزرای خارجه ۱+ ۵ به وین در یکشنبه
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران برقراری نشستهای نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.
در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها درباره تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند. در همین راستا در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و امروز مشخص شد جان کری احتمالاً روز شنبه در وین به تیم مذاکره کننده آمریکا خواهد پیوست.
۱:۰۸ بامداد جمعه- مایکلمان سخنگوی اشتون در پیامی در صفحهاش در توئیتر گفت: اشتون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا، وزرای خارجهای را که در دسترس هستند برای روز یکشنبه به وین دعوت کرده تا دریابند ما در مذاکره با ایران در کجاییم.
۲۲:۵۱- نشست سهجانبه عراقچی، اشمیت و نماینده آلمان پایان یافت و رایزنی عراقچی و اشمیت که قرار بود امشب برگزار شود، به فردا موکول شد.
۲۲:۴۴- رویترز گزارش داد، به گفته یک منبع دیپلماتیک فرانسه، لوران فابیوس وزیر امورخارجه این کشور روز یکشنبه به وین خواهد رفت تا برای پیشبرد مذاکرات هستهای با ایران پیش از ضرب الاجل بیستم ژوئیه به همتایانش در گروه ۱+۵ بپیوندد. فابیوس روز یکشنبه وارد وین خواهد شد.
۲۱:۱۵- دیدار محمدجوادظریف وزیر امور خارجه کشورمان و وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا پس از سی دقیقه به پایان رسید.
۲۰:۰۵- همزمان با دیدار دوجانبه شرمن و ظریف در محل اقامت وزیر امور خارجه ایران، نشستی سه جانبه میان ایران و اتحادیه اروپا و نماینده آلمان در مذاکرات وین ۶ درهتل کوبورگ آغاز شد. این بار طرف مذاکره روانچی و عراقچی، علاوه بر هلگا اشمید و استفان کلمنت، هانس دیتر لوکاس مذاکره کننده ارشد آلمانی است.
۱۹:۵۰- وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا با حضور در محل اقامت محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با وی درخصوص روند مذاکرات هستهای گفتوگو کرد.
۱۹:۳۸- نشست سهجانبه معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایان یافت.
۱۹:۰۸- رویترز گزارش داد، یک مقام رسمی غربی که خواست نامش فاش نشود، امروز پنجشنبه تصریح کرد: من میتوانم به شما بگویم که جان کری وزیر خارجه آمریکا اواخر هفته جاری و شاید روز شنبه در وین خواهد بود. جان کری روز یکشنبه دیدارهای متعددی با سایر وزرای خارجه کشورهای مذاکره کننده با ایران خواهد داشت.
بر پایه این گزارش، هنوز معلوم نیست جان کری و سایر وزرای خارجه قدرتهای جهانی می خواهند تا چه زمانی در وین باشند. این مسأله نیز هنوز معلوم نیست چه تعدادی از وزرای خارجه قدرتهای جهانی به جان کری خواهند پیوست.
این مقام غربی افزود: بعید به نظر میرسد که وزرای خارجه برای امضای توافق نامه بین ایران و شش قدرت جهانی به وین بیایند، چرا که هنوز شکاف عمیقی بین دو طرف برای پذیرش ابعاد مختلف برنامه هستهای ایران وجود دارد.
۱۷:۱۲- تیم حفاظتی جان کری وارد وین شد تا بدین ترتیب ورود وزیر امور خارجه آمریکا و در پی او، دیگر وزرای خارجه کشور طرف گفتوگو با ایران قطعی شود.
۱۷:۰۰- نشست سه جانبه سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در زمینه نگارش پیش نویس توافقنامه جامع هستهای ساعت ۱۴ به وقت وین آغاز شد.
۱۶:۲۵- وزارت خارجه روسیه اعلام کرد: به رغم مشکلات، در مذاکرات هستهای وین پیشرفت وجود دارد. وزرات خارجه روسیه همچنین افزوده است، انتظار میرود تا بیستم جولای به توافق نهایی دست یابیم.
۱۵:۴۰- یک منبع آگاه سیاسی در مصاحبه با ایتارتاس تصریح کرد: مذاکرات هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی با مانع روبه رو شده و این مذاکرات هیچ پیشرفتی نداشته است. این دیپلمات آگاه همچنین تأیید کرد که احتمال دستیابی به توافق نهایی تا بیستم جولای بین دو طرف هنوز وجود دارد، ولی این شانس و احتمال رو به کاهش است. من میتوانم برآورد کنم که احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات حدود ۶۰ درصد است.
۱۵:۲۲- رایزنی محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش پیش نویس توافقنامه جامع هستهای پس از دو ساعت پایان یافت. بعدازظهر امروز (پنجشنبه) به وقت محلی سید عباس عراقچی، مجید تخت روانچی معاونان ظریف، هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا در این زمینه گفتوگو میکنند.
۱۴:۰۵- نشست کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجوادظریف وزیر امور خاجه کشورمان از دقایقی پیش آغاز شد.
۱۴:۰۰- ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس در مصاحبه با یک نشریه اتریشی واینر زایتونگ گفت: اختلافات اساسی در گفت وگوهای هستهای با ایران باقی مانده است. هنوز به توافق نزدیک نشدهایم اما در دور نهایی گفتوگوها که در وین در جریان است، باید از همه امکانات بهره برد.
وزیر خارجه فرانسه نیز در روزهای اخیر از توافق نکردن بر سر موارد مورد اختلاف خبر داده بود. از سوی دیگر، منابع دیپلماتیک غربی از افزایش احتمال حضور وزاری خارجه کشورهای ۱+ ۵ در وین طی روزهای آتی خبر دادند. مایکلمان، سخنگوی کاترین اشتون اعلام کرد، حضور وزرا برای آگاهی از روند مذاکرات میتواند مفید باشد. بالا رفتن سطح مذاکرات هستهای نشان میدهد، کشورها به مرحلهای رسیدهاند که نیازمند تصمیمات مهمی هستند.
۱۳:۵۰- وال استریت ژورنال نیز از احتمال حضور وزرای خارجه کشورهای ۱+ ۵ در وین، محل برگزاری گفتوگوهای هستهای ایران خبر داد. در حالی که هنوز برنامهای رسمی برای حضور مقامات ارشد دیپلماتیک این کشورها در وین اعلام نشده است، سه دیپلمات به این پایگاه خبری گفتهاند، وزرای خارجه احتمالاً از روز جمعه وارد وین شوند. همچنین دو مقام رسمی اعلام کردهاند، جان کری، وزیر خارجه آمریکا که در چین است، روز شنبه مستقیم از پکن به وین خواهد آمد.
۱۳:۴۵- برخی منابع خبری تأکید دارند، حضور جان کری، وزیر خارجه آمریکا قطعیت یافته و او به احتمال زیاد شنبه در وین خواهد بود تا به همراه حضور در این مذاکرات، در جریان روند رایزنیها قرار گیرد. ویلیام هیگ، لوران فابیوس و فرانک والتر اشتاین مایر، وزرای خارجه سه کشور اروپایی (انگلستان، فرانسه و آلمان) نیز به این مذاکرات خواهند پیوست. البته هنوز زمان قطعی حضور آنها در وین مشخص نیست و هنوز هم معلوم نیست که سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز به این مذاکرات خواهد پیوست یا خیر!
۱۳:۴۰- در ادامه رایزنیهای ایران و کشورهای ۱+ ۵ در وین، بعدازظهر امروز دیدار سه جانبه سید عباس عراقچی، هلگا اشمید و وندی شرمن برگزار میشود.
۱۳:۳۹- کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان در آغاز مذاکرات روز نهم، با هم دیدار میکنند.
لحظه به لحظه با دهمین روز «وین ۶»؛
کاهش پرانتزهای توافقنامه، کنگره آمریکا در پی به درازا کشیدن مذاکرات
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات، که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران برقراری نشستهای نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.
در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای، مسأله بسیار مهم ظرفیت غنیسازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنیسازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئنیم آنها به دستاندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکانپذیر نیست. آنها درباره تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خندهآور است!
در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر ۵۰ درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.
در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین میشود.
در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیشنویس توافقنامه نهایی و برگزاری نشستهای دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، جزئیات دقیقتری از انگیزه حضور وزرای امورخارجه ۱+ ۵ اعلام کردند.
بنابراین، مشخص شد در این حضور متن توافقنامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات به رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتختهایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطهنظرات نزدیک به هم، دوباره در واپسین روزهای مانده تا بیستم جولای راهی وین شوند.
۲:۲۰ بامداد شنبه ـ خبرنگار پایگاه خبری المانیتور که در وین، شهر میزبان مذاکرات هستهای ایران و ۱+ ۵ حضور دارد از قول برخی منابع آمریکایی مدعی شده، تیم ایرانی درباره رآکتور تحقیقاتی در حال تکمیل اراک، سایت فوردو، ذخائر اورانیوم ۳.۵ درصدی و جنبههای نظامی احتمالی برنامه هستهای این کشور انعطافپذیری نشان داده است.
یکی از منابع مورد استناد المانیتور، یک کارشناس مسائل هستهای در واشنگتن بوده که دولت اوباما این هفته وی را در جریان روند این مذاکرات قرار داده است.
۱:۰۵ بامداد شنبه ـ خبرگزاری انگلیسی رویترز از قول برخی از قانونگذاران و دستیاران کنگره مینویسد، این نهاد آمریکایی در نهایت از تمدید موعد مذاکرات درباره برنامه هستهای ایران حمایت میکند و این اقدام را به رغم خواسته برخی از جمهوریخواهان و دموکراتها انجام خواهد داد که میگویند مذاکرت بایستی رها شوند و به تحریمهای سختگیرانه علیه ایران روی آورد.
نمایندگان کنگره آمریکا بیم آن دارند که مذاکرهکنندگان آمریکا به خاطر ولعی که برای توافق هستهای با ایران و اعلام پیروزی در سیاست خارجی دارند، امتیازات زیادی به تهران واگذار کنند، اما دموکراتهای بلندپایه مجلس سنا گفتهاند از طرح تمدید موعد مذاکرات به فراسوی موعد ییستم جولای یا ۲۹ تیرماه موافق هستند. از آنجا که نمایندگان این حزب در سنا غالب هستند، آنها میتوانند مانع تصویب هر لایحهای شوند که مطابق میلشان نیست.
۰۰:۲۰ بامداد شنبه ـ فرانسه روز جمعه به رغم تأکید دوباره بر مواضع متحد کشورهای گروه ۱+ ۵ در مذاکرات هستهای با ایران در وین، شهر میزبان این مذاکرات از پیشنهادات متفاوت به کشور روسیه برای حل اختلاف با این کشور خبر داد. رومان نودال، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز جمعه گفت: کشورهای گروه ۱+ ۵ در یک هدف متحد هستند: دستیابی به توافقی معتبر، کامل و پایدار که تضمین میکند ایران به دنبال دستیابی به سلاحهای اتمی نخواهد بود.
وی این اظهارات را در حالی مطرح کرد که پیشتر گزارشهایی درباره برخی اختلافات روسیه با سایر کشورهای گروه ۱+ ۵ منتشر شده بود. مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم چندی پیش بر مواضع متحد این کشورها برای حل و فصل پرونده هستهای ایران تأکید کرده بود.
وی درباره اینکه چه اختلافاتی در مذاکرات وجود دارند اظهارنظر نکرد، اما گفت که در روزهای گذشته نمایندگان گروه ۱+ ۵ پیشنهادهای متفاوتی به برخی از کشورهای این گروه و همکاران روسی خود دادهاند.
۲۳:۱۱ ـ سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جلسه امروز «عباس عراقچی» معاون حقوقی وزیر امور خارجه کشورمان و «خانم هلگا» اشمیت، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پایان یافت.
۲۲:۴۵ ـ جاشوا ارنست، سخنگوی کاخ سفید درباره گفتوگوهای هستهای ایران در وین اعلام کرد اختلافات اساسی با ایران باقی مانده است؛ اما در حال حل کردن آنها هستیم.
۲۲:۲۱ ـ نشست سید عباس عراقچی و مجید تختروانچی، معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای ادامه نگارش توافق جامع هستهای از سر گرفته شد.
۲۱:۰۹ ـ نشست معاونان و کارشناسان ایران و ۱+ ۵ که از ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر جمعه در هتل کوبورگ با دستور کار رایزنی برای نگارش متن پیشنویس توافق مشترک جامع برگزار شد، لحظاتی پیش پایان یافت.
۱۹:۳۰ ـ بیش از بیست تن از مأموران امنیتی آمریکا در آستانه سفر جان کری به اتریش چندین ساعت در دو روز گذشته مرکز رسانهای مذاکرات وین ۶ را به لحاظ حفاظتی بررسی کردند. این مأموران در حالی که یکی از کارمندان وزارت خارجه اتریش آنها را همراهی میکرد از یکایک سالنهای مرکز رسانهای اتریش (آستریا سنتر) اعم از سالن اصلی و سالنها و اتاقهای جنبی بازدید و آن را بررسی کردند.
۱۹:۰۵ ـ برخی منابع خبری گزارش دادند، هیأتهای مذاکره کننده ایران و کشورهای ۱+ ۵ میخواهند از همه فرصتهای باقی مانده برای رفع اختلافها و دستیابی به متن مشترک توافق نهایی بهره ببرند. تا این زمان از تعداد پرانتزهای متن پیشنویس توافق نهایی کاسته شده و مذاکرات برای پاک کردن سایر پرانتزها ادامه دارد.
۱۸:۳۵ ـ رویترز گزارش داد، ایران گامهای مقدماتی را برای راهاندازی تأسیسات تبدیل اورانیوم برداشته است. این تأسیسات بر پایه تعهدات ایران در توافقنامه موقت ژنو ساخته میشوند.
در حالی که مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ در وین ادامه دارد، این گام نشان میدهد که ایران به یکی دیگر از تعهدات خود بر پایه برنامه اقدام مشترک [توافقنامه موقت هستهای] پایبند است.
۱۷:۳۴ ـ رایزنیهای عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نگارش پیشنویس توافقنامه جامع هستهای که صبح سه ساعت به منظور تدوین ادامه متن پیشنویس توافقنامه جامع در جریان بود، دقایقی پیش در سطح معاونان ظریف و اشتون و کارشناسان از سر گرفته شد.
۱۷:۲۰ ـ خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در گزارشی نوشته، «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا باید با وسیعتر کردن پیشنهادها به ایران تلاش کند قفل مذاکرات هستهای ایران و ۱+ ۵ را بشکند.
علی واعظ، از تحلیلگران ارشد گروه بینالمللی بحران به این خبرگزاری آمریکایی گفت: «در صورتی که قرار است کری کمکی به بیرون آمدن از این بنبست کند، باید به جای تلاش برای کاستن از شکافهای حلناشدنی بر سر ظرفیت غنیسازی ایران، گزینههایش را افزایش دهد. هر دو طرف میدانند که اعلام شکست هزینههایی واقعی در پی دارد».
۱۷:۱۵ ـ قرار است تا ساعتی دیگر این مذاکرات همزمان در دو سطح معاونان وزیران خارجه و کارشناسی در هتل کوبورگ ادامه یابد.
۱۶:۵۵ ـ مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: تلاش ما این است که فاصله نظرها را از یکدیگر کم کنیم و همان طور که میدانید امروز یازدهم ژوئیه است و ما تا بیستم این ماه برای این کار وقت داریم.
مان در مورد حضور وزرای خارجه در وین گفت: همان گونه که پیشتر کاترین اشتون در این باره فکر کرده بود، تصمیم گرفت از وزرای خارجهای که میتوانند این آخر هفته به شهر وین بیایند، درخواست کند تا برای بررسی آنچه تا کنون در مذاکرات انجام شده، این سفر را انجام دهند. تا اینجای کار نمیدانیم کدام یک از وزرای شش کشور میتوانند به وین بیایند اما مطمئنا آنهایی که نمیتوانند بیایند در جریان امور قرار خواهند گرفت. برنامه این است که آنها به وین بیایند تا با یکدیگر گفتوگو کنند و در صورت تمایل گفتگوهایی با آقای ظریف داشته باشند.
وی حضور وزرای خارجه در وین را بسیار مفید خواند و در مورد پیشرفت در نگارش متن توافق هستهای گفت: همان طور که میدانید، کار تدوین پیشنویس از ماه ژوئن آغاز شده و ما الان اواسط ژوییه هستیم، الان هم بیش از یک هفته از این دور گذشته و کار فشرده برای تدوین ادامه دارد. مطمئنا پیشنویسی وجود دارد اما در این مرحله از مذاکرات مسلم است که پرانتزها و جاهای خالی در متن وجود دارد و تلاش ما این است که فاصله نظرها را از یکدیگر کم کنیم و همانطور که میدانید امروز یازدهم ژوئیه است و ما تا بیستم این ماه برای این کار وقت داریم و مصمم به سوی آن پیش میرویم.
۱۶:۴۶ ـ جلسه ظهر جمعه مجید تخت روانچی و عباس عراقچی معاونان وزیر امور خارجه ایران با هلگا اشمید و استفان کلمنت، دقایقی پیش پایان یافت. این جلسه با هدف دستیابی به نقاط مشترک برای متن توافق جامع و در استانه سفر وزیران خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی برگزار شد.
۱۵:۰۰ ـ روزنامه دست راستی واشنگتن پست نوشت: غنیسازی اورانیوم اصلیترین موضوع مورد اختلاف در مذاکرات هستهای ایران است که هم اکنون در وین پایتخت اتریش در حال برگزاری است. آمریکا و همپیمانان غربیاش در این مذاکرات از ایران میخواهند تا تعداد و خروجی سانتریفیوژهایش را کاهش دهد که در نتیجه زمان آنچه که آنها گریز هستهای ایران برای ساخت یک بمب هستهای میخوانند افزایش یابد. ایران میگوید که میتواند توسعه ظرفیت غنی سازیاش را به مدت چند سال به تأخیر بیندازد؛ اما قطعا نیازمند تأمین سوخت جایگزین برای راکتور نیروگاه برق هستهای بوشهر است مذاکره کنندگان ایرانی میگویند به دلیل هزینههایی که برای دستیابی به چنین سوختی پرداختهاند شامل تحریمها و ترور دانشمندان هستهایشان نمیتوانند به روسیه برای ادامه تأمین این سوخت یا توقف ظرفیت سانتریفیوژهای ایران اعتماد کنند.
واشنگتن پست در جمعبندی این مقاله طولانی ادعا کرده است: شاید زمان اجازه دستیابی به توافق در خصوص این مسأله و دیگر موضوعات تا ضرب الاجل بیستم ژوئیه را ندهد اما اگر ایران، آمریکا و دیگر کشورها بر سر تأمین سوخت مورد نیاز بوشهر از جایی دیگر (به جز روسیه) توافق و برنامه غنیسازی ایران را بر تحقیق و توسعه متمرکز کنند، به نفع همگان خواهد بود.
۱۴:۳۷ ـ خبرگزاری فرانسه گزارش داد، باراک اوباما در تماس تلفنی با نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفت که آمریکا توافقی را که تضمین نکند برنامه هستهای ایران کاملا اهداف صلحآمیز را دنبال میکند نخواهد پذیرفت.
آنها همچنین در این گفتوگو تلفنی در مورد حملات نظامی اسرائیل علیه نوار غزه و جنگ میان اسرائیل و گروه حماس گفتوگو کردند. اوباما در صحبتهای خود از طرفهای درگیر خواست تا به تشدید این درگیری دامن نزنند.
۱۴:۱۵ ـ ماری هارف، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه توییتر خود نوشت: جان کری برای دیدار و رایزنی با کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دیگر وزرای امور خارجه ۱+ ۵ به وین که هم اکنون میزبان مذاکرات هستهای ایران است سفر خواهد کرد. جان کری این مسأله که آیا میتواند پیشرفتی در مورد موضوعات مورد اختلاف، پیشرفتی حاصل شود را بررسی میکند. کری همچنین تمایل ایران برای گرفتن تصمیمات سخت را ارزیابی خواهد کرد. جان کری سپس پیشنهادهایی را درباره گامهای بعدی این مذاکرات به باراک اوباما ارائه خواهد داد.
۱۴:۱۰ ـ آریانا طباطبائی، کارشناس مرکز بلفر دانشگاه هاروارد، طی مقالهای در روزنامه آمریکایی بوستونگلوب به تشریح پنج ادعای دروغین کشورهای غربی علیه برنامه هستهای کشورمان پرداخته است.
وی مینویسد: با نزدیک شدن به ضربالاجل بیستم جولای برای رسیدن به یک توافقنامه نهایی بین غرب و ایران درباره برنامه هستهای این کشور، فهم مواضع دو طرف اهمیت بسیاری یافته است. در اینجا به پنج افسانه درباره برنامه هستهای ایران اشاره میشود.
ادعای دروغین ۱: رهبر ایران مانع یک توافق مطلوب خواهد شد
دیدگاه غربیها عموما این گونه است که آیتالله خامنهای، رهبر ایران، پرچمدار تندروها بوده و مانع دستیابی به یک توافق خواهد شد. این دیدگاه فاصله بسیاری از واقعیت دارد. [آیتالله] خامنهای، در بسیاری مواقع به عنوان یک عامل تعدیل کننده در قطبهای متضاد گفتمان داخلی درباره برنامه هستهای، رفتار میکند. وی چندین بار اعلام کرده که از تیم مذاکره کننده حمایت میکند و در همان حین به همگان یادآوری کرده که باید انتظارات خود را پایین نگه دارند. [آیتالله] خامنهای با دعوت تندروها به کاهش انتقادات از حسن روحانی، رئیسجمهور، و محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، راه را برای تیم ظریف هموار میسازد تا به دنبال یک توافق بوده، به لغو تحریمها دست یابند و در همین حین مانع از شکست شود.
ادعای دروغین ۲: فتوا علیه تسلیحات هستهای دروغین است
تهران میگوید که «تولید، ذخیره و استفاده» از تسلیحات هستهای بر اساس قوانین اسلامی ممنوع بوده و اینکه رهبر معظم [انقلاب]، عالیترین مقام کشور، در این باره فتوایی صادر کرده است. بسیاری در کشورهای غربی اعتبار و کارآمدی چنین فتوایی را مورد سؤال قرار دادهاند. اما این فتوا میتواند جهت نیل به هدفی کلیدی در مذاکرات به کار رود. گفتمان جایگزینِ پذیرش نمیشود و اعتماد بدون راستیآزمایی ایجاد نمیشود اما فتوا میتواند یک ابزار اعتمادساز دیگر باشد. این فتوا و تکرار آن توسط مقامات دینی مختلف و سیاستگذاران ایرانی عدول ایران از آن را بسیار سخت میسازد. بیش از یک دهه تکرار اینکه چیزی ممنوع است، سپس نقض این ممنوعیت، هزینه سیاسی بسیاری داشته و منجر به مشروعیتزدایی نظام از داخل خواهد شد.
ادعای دروغین ۳: ایران صرفا میخواهد در برابر جامعه جهانی ایستادگی کند
نگرانیهای ایران بیشتر به عنوان نمودهای عدم پایبندی این کشور به تعهداتی که بر اساس الزامات بینالمللی دارد، رد میشوند. علی اصغر سلطانیه، سفیر سابق ایران در آژانس بینالمللی انرژی هستهای، به تازگی اعلام کرده است که ایران میتوانست پس از انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹ از معاهده منع اشاعه هستهای (انپیتی) بیرون آید. این امر با توجه به تغییر ماهیت نظام قابل فهم و طبیعی بود. در آن زمان بسیاری کشورها به این معاهده نپیوسته بودند. اما ایران تصمیم گرفت عضو این پیمان باقی بماند. به گفته سلطانیه، تهران بعدها تمایل خود را برای همکاری با آژانس در زمینه برنامه همکاریهای فنی اعلام کرد. ایران به دنبال ایستادگی در برابر جامعه بینالمللی نیست بلکه نگرانیهای مشروعی دارد که باید به آنها پرداخته و یا حداقل به رسمیت شناخته شده و فهمیده شوند.
ادعای دروغین ۴: ایران به انرژی هستهای نیاز ندارد
یقینا تندروهای غربی عقاید یکسانی با انقلابیهای ایرانی در دههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ نداشتند، اما هر دو گروه کارآیی برنامه هستهای را برای یک «ابرقدرت انرژی» زیر سؤال میبردند. در حالی که اکنون انقلابیون ایرانی به این نتیجه رسیدهاند که برنامه انرژی هستهای ضروری است، منتقدین غربی هنوز هم بر این باورند که این گونه نیست. ایران دارای چهارمین ذخایر بزرگ نفتی و دومین ذخایر گازی جهان است؛ بنابراین، تنها دلیل برنامه هستهای ایران را باید در جاهطلبیهای نظامی این کشور جستجو کرد. اما همان گونه که سایر ابرقدرتهای انرژی جهان (شامل برخی همسایگان ایران) نشان دادهاند، ذخایر فراوان نفت و گاز دلیلی برای عدم پیگیری سایر منابع انرژی نیستند. تمام کشورها به دنبال متنوعسازی [منابع انرژی] هستند.
اما ایران برنامههای دیگری داد که فراتر از انرژی هستهای است؛ مباحث مرتبط با تولید ایزوتوپهای پزشکی چندین بار تاکنون مطرح شدهاند. یکی از حوزههایی که به آن کمتر پرداخته شده است، فرایند آبشیرینکنی است؛ فرآیندی که ایران باید با در نظر گرفتن وضعیت فزاینده کمبود آب، بیشتر بدان توجه نماید. همان گونه که سلطانیه بیان کرده، ایران از مدتها پیش برای این فرایند برنامه دارد. این کشور قراردادی با ژاپن برای احداث تأسیسات آبشیرین کنی در مجاورت رآکتور هستهای بوشهر امضا کرده است.
ادعای دروغین ۵. برنامه هستهای ایران تهدیدی برای سایر دولتها منطقه است
این عقیده درست است، اما نه بنا به دلایلی که مقامات آمریکایی بیان میکنند. بسیاری از دولتهای منطقه، بالاخص آنهایی که انتقادات رسایی از برنامه هستهای ایران دارند، نه از چشمانداز برنامه هستهای ایران بلکه از نزدیکی بین این کشور و کشورهای غربی نگران شدهاند. انزوای سیاسی و اقتصادی به کشورهایی چون عربستان سعودی که نگران از دست رفتن پیوندها و امتیازات نظامی، اقتصادی و سیاسی با آمریکا هستند، کمک کرده است. بهرحال، ایران و آمریکا تا پیش از سال ۱۹۷۹، دارای روابط نزدیکی بودند و با توجه به اینکه دو کشور دارای مشترکات زیادی هستند، میتوانند بار دیگر روابط بین خود را احیا کنند.
۱۳:۵۵ ـ ۳۴۴ عضو مجلس نمایندگان آمریکا که تقریباً ۸۰ درصد اعضا را تشکیل میدهند روز پنجشنبه در نامهای خطاب به باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا به وی گفتند که اگر خواستار لغو تحریمها علیه ایران به عنوان بخشی از یک توافق هستهای است باید بیش از گذشته به خواستههای کنگره توجه کنند.
بر پایه گزارش پایگاه خبری المانیتور به نظر میآید این مقامات آمریکایی در حالی که به پایان ضربالاجل برای دستیابی ایران و گروه ۱+ ۵ به توافق نهایی نزدیک میشویم، چنین درخواستی را از اوباما مطرح کردهاند.
بر پایه این گزارش، چند سناتور آمریکایی به رهبری رابرت منندز، سرپرست کمیته روابط خارجه سنا در ماه ژانویه طرحی را به منظور تحریمهای جدید علیه ایران ارائه دادند که ۶۰ سناتور از آن حمایت کردند. این طرح با مخالفت کاخ سفید مواجه شد و باراک اوباما گفت که میتواند روند مذاکرات هستهای ایران را تخریب کند. از آن زمان تاکنون اعضای مجلس سنا و نمایندگان تعدادی طرح را ارائه دادند تا نقش کنگره را در مذاکرات بیشتر کنند. آنها از دولت آمریکا میخواهند که در صورت توافق با ایران با کنگره مشورت کند و این کنگره است که باید برای لغو و یا کاهش تحریمها علیه ایران تصمیمگیری کند.
المانیتور در ادامه آورده است: نامه روز پنجشنبه اعضای مجلس نمایندگان، نشان دهنده یک رویه متفاوت از آنهاست که مشخص میکند قانونگذاران معتقدند حرف آخر را باید در مورد لغو تحریمهای ایران به ویژه در حوزه صادرات نفت بزنند. در این نامه آمده، از آنجایی که تصمیمات بسیار بزرگ و مهمی قرار است در مورد امنیت ملی گرفته شود، لازم است که همکاریهای بیشتری میان کنگره و دولت انجام شود و هرگونه لغو تحریمهای کنونی علیه ایران باید با تأئید کنگره باشد.
ادرویس سرپرست روابط خارجی مجلس نمایندگان که این نامه را میخواند، مدعی شد بسیاری از تحریمهای ایران نه تنها با فعالیتهای این کشور در زمینه سلاحهای هستهای مرتبط است، بلکه با پیشرفت این کشور در حوزههایی که در مذاکرات هستهای گنجانده نشده نیز ارتباط دارد.
همچنین در این نامه ادعا شده تقریباً تمام تحریمهای مرتبط با برنامههای هستهای ایران با برنامه موشک بالستیک این کشور نیز مرتبط است. به علاوه بسیاری از این تحریمها با هدف محدود کردن معاملات بانکی ایران که در فعالیتهایی چون پولشویی، حمایت از تروریسم و گسترش سلاحهای کشتار جمعی مشارکت دارند انجام شده است.
۱۳:۴۰ ـ در حالی که تقریباً همه وزاری خارجه به وین خواهند آمد، خبرگزاری ایتارتاس گزارش داد «ولادیمیر ورونکوف» نماینده دائم روسیه در نهادهای بینالمللی مستقر در وین روز جمعه اعلام کرد «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه این کشور، در نشست روز یکشنبه وزیران خارجه گروه ۱+ ۵ که روز یکشنبه در پایتخت وین برگزار میشود، شرکت نمیکند.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به دلیل همراهی رئیسجمهور این کشور در سفر به آمریکای لاتین به وین سفر نخواهد کرد. وزیر خارجه چین نیز احتمالا در مذاکرات روز یکشنبه حاضر نخواهد بود. تاکنون حضور وزرای خارجه آمریکا، فرانسه، انگلستان و آلمان در وین قطعی شده و این مقامات روز یکشنبه آتی نشستی با حضور کاترین اشتون برگزار خواهند کرد.
۱۳:۳۳ ـ نشست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دقایقی پیش در هتل پله کوبورگ (محل استقرار رؤسای هیأتهای ایران و ۱+ ۵ ) آغاز شد. این نشست با دستور کار نگارش ادامه متن توافقنامه قرار بود عصر روز گذشته برگزار شود که به امروز صبح موکول شد.
برادر رئیس جمهور از مذاکرات سر درآورد
دوازدهمین روز از ششمین دور مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هستهای کشورمان با ورود جان کری وزیرامورخارجه آمریکا به وین آغاز شد تا پس از ورود دیگر وزرای کشورهای 5+1، مذاکرات دو و چندجانبهای میان وزرای ایران و این کشورها در روزهای پیش رو برگزار شود.
به گزارش «تابناک»، دوره تازهای مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران برقراری نشستهای نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.
در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها درباره تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.
در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین میشود و البته در نهایت مشخص شد وزیرامور خارجه روسیه و احتمالاً وزیرامورخارجه چین به این مذاکرات نخواهند آمد و لاوروف نیز علت عدم سفرش به وین را همراهی با پوتین عنوان کرده، هرچند برخی ناظران، علت واقعی را با اختلافات داخلی 1+5 بیارتباط نمیدانند.
در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش نویس توافقنامه نهایی و برگزاری نشستهای دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، مشخص شد در این حضور وزرا، متن توافق نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات علی رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتختهایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه نظرات نزدیک به هم، مجدداً در واپسین روزهای باقی مانده تا 20 جولای راهی وین شوند.
در این میان در روز دهم مذاکرات مصادف با یازدهم جولای و بیستم تیرماه و در فاصله 9 روز تا به اتمام ضرب الاجل شش ماهه و در شرایطی که ظاهراً نگارش متن نهایی توافقنامه در حال پیشرفت است، خبرها درباره احتمال تمدید مذاکرات شدت گرفته و مشخصاً کنگره آمریکا در حال بردن مذاکره کنندگان آمریکایی به سمت این گزینه است؛ گزینهای که هم مذاکره کنندگان ایران و هم طرفهای غربی از جمله خود آمریکاییها به عنوان گزینه مطلوبی از آن یاد نکردهاند.
در این میان برخی ناظران تصور میکنند احتمال دارد اصرار بر تمدید مذاکرات توسط برخی نمایندگان کنگره یک تقسیم کار میان دولت و کنگره آمریکا بوده باشد و مذاکره کنندگان آمریکا با همین حربه در واپسین روزهای مذاکرات در پی امتیازگیری بیش از عقلانیت باشند و همان بازی شاهین-قُمری را که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه هشدار داده بود، در پیش گیرند.
در روز یازدهم مذاکرات نیز نشستهایی میان طرفهای ایرانی و غربی برگزار شد و در نهایت اظهارنظرهایی منتشر شد که نشان میداد شکافهای عمیق همچنان وجود دارد. با ورود جان کری به خاک اتریش، عملاً برگزاری نشستهای دوجانبه و سه جانبه کلید خورد؛ نشستهایی که لزوماً به منزله نزدیک شدن به توافق نیست اما احتمال میرود به اخذ تصمیمات سخت توسط طرفهای غربی کمک کند.
19:25- اختلافات بر سر متن توافق نهایی ایران و کشورهای 1+5 و بحران جاسوسی آمریکایی ها از آلمان آنقدر زیاد نبود که حواس وزیران خارجه را از فینال جام جهانی فوتبال در برزیل دور کند. پیش از همه، جان کری وزیر خارجه آمریکا در دیدار دوجانبه در هتل کوبورگ با فرانک والتر اشتاین مایر درهتل کوبورگ برای تیم ملی آلمان آرزوی موفقیت کرد و گفت: امیدوارم قهرمان شوید.
محمد جواد ظریف هم پیش از شروع رسمی دیدار و رایزنی های خود با سه وزیر اروپایی چند دقیقه با اشتاین مایر درباره فینال جام جهانی فوتبال گفت و گو کرد. وزیر خارجه ایران حضور تیم ملی آلمان در فینال جام جهانی فوتبال را به اشتاین مایر تبریک گفت و برای این تیم آرزوی موفقیت کرد.
19:02- در دیدار وزیر خارجه ایران با وزرای خارجه با حضور فرانسه، آلمان و انگلیس، در اقدامی غیرمنتظره، حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور کشورمان نیز حضور دارد. قرار است برادر و دستیار ارشد رییسجمهور در ادامه مذاکرات هیات ایرانی را همراهی کند.
18:54- رایزنی محمد جوادظریف وزیر امور خارجه ایران با سه وزیر خارجه اروپایی از دقایقی پیش در هتل کوبورگ وین آغاز شد. رفع اختلاف ها در زمینه متن توافق جامع موضوع اصلی دیدار لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه، فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان و ویلیام هیگ وزیر خارجه انگلیس با ظریف است.
16:02- ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلستان به منظور شرکت در ششمین دور مذاکرات ایران و 1+5 درباره راهحل جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) وارد وین پایتخت اتریش شد. وزیر خارجه انگلیس هنگام ورود در صفحه توئیتر خود نوشت: شکافهای قابل توجهی در مواضع دو طرف در مذاکرات هسته اى باقى مانده است.
15:36- محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در توئیتر خود تصریح کرد که ما میتوانیم اینبار تا یکشنبه آینده تاریخ ساز شویم. اعتماد یک خیابان دو طرفه است. برای رسیدن به توافق، نگرانی تمامی طرفین باید در نظر گرفته شود. ما وارد بازی مقصرسازی نخواهیم شد. این سبک و شیوه من نیست. من در تلاش خالصانه برای رسیدن به توافق شرکت میکنم و ما هم خواهان رفتاری مشابه هستیم.
14:27- لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان برای شرکت در مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 وارد وین شدند. ورود فابیوس به وین در شرایطی است که بنا به گزارشهای منتشر شده، دولت فرانسه از جمله طرفهایی است که دارای سرسخت ترین مواضع بر سر برنامه هستةای ایران است.
13:44- وزیر خارجه آمریکا که برای دیدار با همتایان اروپایی و همچنین ایرانی خود و شرکت در مذاکرات توافق نهایی و جامع هستهای به وین، پایتخت اتریش، سفر کرده است با حضور در میان خبرنگاران گفت: «اختلافات قابل ملاحظهای بین ایران و شش قدرت جهانی در مذاکرات هستهای باقی وجود دارد و میخواهیم ببینیم که آیا پیشرفت ممکن است یا خیر. بسیار حیاتی است که مطمئن شویم ایران به سمت ساخت بمب هستهای نرفته و برنامه آنها صلحآمیز است.»
13:25- واشنگتنپست در مطلبی با اشاره به مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 نوشت که ممکن است حل این مسأله خاص بین ایران و آمریکا به حفظ عراق کمک کند.
در این مطلب آمده است که یک ضربالمثل عربی وجود دارد که براساس آن "یک مشکل زمانی حل میشوند که سختتر شود." با ارجاع به این عبارت میتوان گفت که پیشرفت داعش در عراق همزمان با اینکه تهدیدی را متوجه آمریکا میکند، انتخابهای پیشروی آنها را نیز شفافتر میکند. در حال حاضر پرسش مطرح پیشروی ایران و آمریکا نه نفس همکاری (با یکدیگر) بلکه چگونگی همکاری با یکدیگر است. در این وضعیت و به علت دههها بیاعتمادی متقابل، ارتباطات بین این دو کشور به واسطه توافقنامه جامع هستهای (میتواند) به شدت تسهیل میشود. برای ایران، از هم پاشیدن عراق و ایجاد یک دولت تکفیری در حکم یک فاجعه است. در این وضعیت ایران با دو گزینه حمایت از دولت عراق و شیعیان متحد خود و یا تلاش برای تشکیل یک عراق فدرال که تمامی اقوام در مسئولیتها و منافع دولتی شریک هستند، روبهرو است.
این در حالی است که ایران و آمریکا منافع مشترکی را در عراق و افغانستان دارند. شبکه اطلاعاتی ایران، ماهیت مذهبی، نفوذ سیاسی، تاریخ و جغرافیای آن به تهران یک نقش عمده و پررنگ را در هر دوی این کشورها داده است. در همان زمان نیز، قدرت نیروی هوایی آمریکا، نیروهای ویژه، مشاوران نظامی، تاریخ اخیر آن و پایبندی آن برای عدم هدر دادن جان و مالی (آمریکایی) که در هر دو این کشورها سرمایهگذاری شده است، متضمن ایفای یک نقش عمده از سوی آمریکا در این ماجرا است. هرچند که برخی گفتگوهای مستقیم و سطح پایین در مورد عراق بین ایران و آمریکا) صورت گرفته است، با این حال پیش از آنکه دو کشور توافق کنند بر سر این موضوع مذاکراتی مداوم داشته باشند،بایستی مذاکرات هستهای حل و فصل شود،
هر دو طرف به طور آشکارا متعهد به انجام حداکثر تلاش خود برای دستیابی به یک توافق (جامع هستهای) تا تاریخ 20 جولای هستند؛ و یک توافق خوب (هماکنون) در دسترس قرار دارد. علیرغم انتظار بسیاری از ناظران، پیشرفتهای قابل توجهی حاصل شده است. ایران تاکنون اغلب تقاضاهای شش قدرت را برآورده کرده است و طرفها در حال کار بر روی تعیین یک چارچوب زمانی عملی برای ایران به منظور تطابق با محدودیتهای (تعیین شده بر) برنامه اتمی خود آن هم تحت نظارت بسیار گسترده آژانس و اجرای دقیق پادمان است.
شکست مذاکرات - که همچنان امری محتمل است - شبح نزاع نظامی را بر میانگیزد و منجر به شکست ائتلافی بینالمللی خواهد شد که ایران را به سر میز مذاکره آورد. چنین امری حتی ارتباطات دو طرفه را نیز غیرممکن میکند، زیرا دو طرف همدیگر را مقصر جلوه میدهند. همچنان که ائتلاف ایجاد شده از سوی آمریکا از هم فرو میپاشد، ایران ممکن است در ایجاد روابط سیاسی و تجاری خود با روسیه، چین و اروپای غربی موفق شود.
شکست مذاکرات همچنین امیدهای موجود به دولت حسن روحانی رئیس جمهوری ایران را تضعیف کرده و میتواند به برکناری رهبران ایرانی منجر شود که تلاش داشتند دوران جنجالی احمدینژاد را پشت سر بگذارند. یک رابطه نوین راهبردی بین ایالات متحده و ایران به نظر غیرممکن و پرخطرناک میآید، با این حال این امر مورد نیاز و به نفع طرفین است. در حالی که ائتلاف این دو کشور غیر قابل تصور و ناممکن است، اقدامات موازی که به صورت متقابل اطلاعرسانی شده باشد برای آنها ضروری است.
در اینجا یک ضربالمثل عربی دیگر نیز مطرح میشود، "در معبر باریک، برادر و یا دوستی وجود ندارد؛" در واقع، همچنان که ما وارد یک عصر نوین از منازعات خاورمیانه میشویم، مسیر و معبر باریک و ترسناک است و ایالت متحده مجبور خواهد شد تا با بسیاری از طرفهای عجیب و غریبی همکاری کند. اما در صورت انعقاد یک توافق هستهای درست و با وجود اتخاذ تصمیمات راهبردی از سوی تهران و واشنگتن، راهی برای پیشرفت وجود خواهد داشت.
13:05- مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون دقایقی پیش به جمع خبرنگاران منتظر در خیابان پیوست و با آنها گفت و گو کرد. او در پاسخ به این سوال که ایا در 29 تیر توافق حاصل و یا مدت مذاکرات تمدید می شود گفت: هیچ چیزمعلوم نیست. همه چیز به ملاقات های امروز بستگی دارد.
12:53- ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه امریکا دقایقی پیش ویلیام برنز و وندی شرمن را از هتل کوبورگ به هتل ماریوت برد تا با جان کری دیدار کنند. این دو پس از گرفتن عکس های خبری، پشت درهای بسته به گفت و گو نشستند.
12:13- وزیرخارجه آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش از ظهر(۱۱:۰۰ به وقت محلی) در وین دیدار میکنند.
11:45- سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای با تشریح مذاکرات فشرده بین ایران و 1+5 در وین گفت: زمان به سرعت می گذرد با این حال ما هنوز در موقعیتی نیستیم که جمع بندی کنیم که آیا امیدی به رسیدن به نتیجه هست یا نیست؛ و هنوز زود است و نمی توانیم قضاوت کنیم. وی افزود: اختلافات کماکان در موضوعات مهم وجود دارد.
• این که چگونه و با چه ترتیباتی می توانیم ظرفیت غنی سازی خودمان را افزایش دهیم تا به سطح نیازهای واقعی برسیم، مسائلی است که اکنون در حال مذاکره درباره آن هستیم؛ و این یکی از سخت ترین قسمتهای مذاکره است و با توجه به حساسیت موضوع غنی سازی و ظرفیت و حجم آن، هنوز نتوانسته ایم به توافقی برسیم، ولی به تلاش خومان ادامه می دهیم و ناامید نیستیم ولی بیش از اندازه هم خوش بین نیستیم.
• عراقچی در خصوص اختلاف درباره تعداد سانترفیوژ بین طرفین، اظهار داشت: این عددها ما را دچار سوء تفاهم نکند؛ ما به غیر از عدد در خصوص زمان هم صحبت می کنیم؛ لذا اینکه چه میزان غنی سازی در چه مقدار زمان صورت بگیرد، موضوع مذاکره است. راه حلها و گزینههایی را پیشنهاد داده ایم و معتقدیم که اگر نیت واقعی برای رسیدن به توافق باشد می توان از این راه حل ها استفاده کرد.
• در خصوص آب سنگین اراک هنوز توافق حاصل نشده و پیشنهادی که ما دادیم این است که با ایجاد برخی تغییرات فنی، نگرانی هایی را که معمولا یک رآکتور آب سنگنین دارد کاهش دهیم؛ و در حقیقت با انجام تغییرات فنی میزان پلوتونیومی را که در سوخت مصرف شده به حداقل ممکن کاهش دهیم که نگرانی ها برطرف شود. پیشنهاد ما کاملا معقول، جدی و متعادل است و در مقابل این، پیشنهادهای دیگری هم ارائه شده که هنوز کارشناسان فنی در حال بررسی این پیشنهادها هستند.
• دوره زمانی یکی از موضوعات مورد اختلاف ما است، که خیلی طبیعی است که در خصوص محدودیتهایی که اعمال خواهد شد، طرفهای مقابل ما طرفدار فواصل طولانی تری هستند؛ ولی ما فاصله های معقولتری را پیشنهاد کردیم و در این خصوص بحث های ما ادامه دارد. توافق ژنو می گوید که پرونده ایران پس از طی دوره زمانی گام نهایی به حالت عادی باز خواهد گشت، و برنامه هستهای ایران هم مشابه برنامه هسته ای هر کشور عضو ان پی تی خواهد بود. این اصلی است که در ژنو درباره آن توافق شده است.
• تعطیلی مجتمع فردو اصلا در دستور کار نیست و این را هم قبلا پذیرفته اند که فردو به کار خودش ادامه خواهد داد، و اینکه چه کارکرد و فعالیتهایی در فردو انجام می شود، در دستور مذاکرات قرار دارد.
• وقتی درباره هرکدام از موضوعات توافق شود، احتیاج داریم که دستورالعمل اجرایی برای آن تهیه کنیم که خود آن نیز با اختلاف نظرهای گسترده ای همراه خواهد بود. ما ظرف هفته آینده کار بسیار مفصل و پیچیدهای را در پیش داریم ؛ حتی وقتی که در باره یک موضوع توافق شود آنگاه زمان آن است که درباره جزئیات آن مذاکره شود تا درباره آن توافق شود. دراین مرحله منتظر هستیم تا در خصوص موضوعات کلان توافق شود.
• فقط در وین درباره موضوع هسته ای مذاکره می کنیم، و هیچ موضوع دیگری در دستور کار ما نخواهد بود.
• 5+1 شش کشور بزرگی هستند با اهداف و دستور العمل های سیاست خارجی متفاوت؛ ولی وقتی در قالب 5+1 با ما صحبت می کنند ما انتظار صدای واحد از آنها داریم قطعا اختلافات داخلی خودشان را دارند، ولی اینکه آنها را چگونه حل می کنند به ما ارتباطی ندارد و ما امیدوار هستیم که اگر اختلاف نظرهایی دارند، آنها را در جلسات بین خودشان حل کنند؛ ما منتظریم که با صدای واحد 5+1 مواجه باشیم و با دیدگاه واحد آنها مذاکره بکنیم. اختلافات داخلی را خودشان به هر ترتیبی که می دانند حتما رفع خواهند کرد.
• عراقچی در خصوص اینکه اگر طرف مقابل سقف خواسته هایش را بالا ببرد و مذاکرات شکست بخورد، گفت: وضعیت کاملا روشن است، اگر مذاکرات شکست بخورد طبیعتا ما به وضعیت قبل از مذاکرات و قبل از توافق ژنو برمی گردیم و برنامه های ما مجددا آغاز خواهد شد؛ طبیعتا تحریم های آنها هم مجددا از سر گرفته خواهد شد. این البته سناریویی نیست که شاید مطلوب هیچ کس نباشد، طرفهای غربی ما به خوبی می دانند که برگشت به حالت سابق چه تبعاتی خواهد داشت و چه اثراتی دارد؛ بخصوص در منطقه ای که شما هم اشاره کردید که به اندازه کافی از پیچیدگی ها و دشواری ها و تنش های مختلف برخوردار است؛ تشدید تحریم های ایران خوب مسلما هیچ کمکی به مسائل منطقه نخواهد کرد؛ این سناریویی هست که هیچ کس دوست ندارد محقق شود همانطور که اشاره کردم اجازه بدهید که ما دیپلمات ها کماکان امیدوار باشیم که مذاکرات شکست نخواهد خورد و مذاکرات را به سرانجام می رسانیم ولی طبعا برای هر سناریویی در صورت شکست مذاکره هم آمادگی داریم.
11:20- «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه با شبکه آمریکایی «ان بی سی» تصریح کرد: ایران به دنبال تسلیحات هستهای نیست. ما هیچ نفعی در گسترش سلاح هستهای نداریم و گفت که کشور ایران تمامی گامهای لازم را برای متقاعد کردن جهان برمیدارد که ایران به دنبال تسلیحات هستهای نیست. ما به هرآنچه که به جامعه بینالملل تضمین دهد که ما به دنبال تسلیحات هستهای نیستیم، متعهدیم زیرا ما به دنبال تسلیحات هستهای نیستیم. ما نفعی در گسترش سلاحهای هستهای نمیبینیم.
وزیر خارجه ایران در پاسخ به مجری برنامه که گفت برای چه نفعی در داشتن سلاحهای هستهای نمیبینید زیرا شما یک کشور شیعه هستید و کشورهای سنی که با شما خوب نیستند، شما را احاطه کردند، پاسخ داد که اینها همه محاسبات اشتباه است که یک کشور شیعه به دنبال گسترش تسلیحات هستهای برای محافظت از خود در مقابل همسایگان سنی است. ما باید به راه خود ادامه دهیم تا همسایگانمان را متقاعد کنیم که ما میخواهیم در صلح و آرامش با آنها زندگی کنیم. سیاست جغرافیایی—این واقعیت که ما بزرگتر شدهایم، این حقیقت که منابع انسانی ما بسیار پیشرفته تر از همسایگان ما است--- تمامی اینها به ما زمینههای ذاتی قدرت میدهد که ما نیازی به تقویت دیگر قابلیتهای خود نداشته باشیم.
وزیر خارجه کشورمان، اصل بازدارندگی هستهای را «دیوانگی» خواند و گفت که پاکستان به واسطه اینکه تسلیحات هستهای دارد، قویتر از ایران تلقی نمیشود. این واقعیت که همه در جامعه بینالملل بر این باورند که انهدام قطعی متقابل کاملاً دیوانگی است. این شیوهای است که آمریکا، روسیه و دیگران از طریق احتمال تخریب یکدیگر به دنبال صلح و امنیت هستند.
ظریف ضمن تأکید بر اینکه سلاحهای هستهای به امنیت کشور دارنده این سلاحها کمکی نمیکند، گفت: اعتقادی ندارم که نیازی به تلقین این مفهوم باشد که سلاحهای هستهای به ایمنی کشورها کمک میکند. آیا این سلاحها به ایمنی پاکستان کمک کرد. آیا این سلاحها به ایمنی اسرائیل کمک کرد؟ آیا به ایمنی آمریکا کمک کرد. آیا به ایمنی روسیه کمک کرد. تمامی این کشورها حساس هستند. هماکنون شما دلیل و مدرک داریم که سلاحهای هستهای یا مقادیری از قدرت نظامی، شما را امن نمیکند بنابراین ما باید در یک نمونه (پارادایم) متفاوت زندگی کنیم و این چیزی است که ما میخواهیم.
11:15- قرار است وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلستان نیز تا ظهر امروز (یکشنبه) وارد وین پایتخت اتریش شوند. «لی بائودونگ» معاون وزیر خارجه چین قرار است بعدازظهر امروز (یکشنبه) به مذاکرات جاری در وین بپیوندد.
11:10- آسوشیتدپرس گزارش داد: جان کری، وزیر خارجه آمریکا به همراه وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس امروز در حالی به مذاکرات وین ملحق می شوند که فرصت زیادی تا پایان مهلت دوره اول مذاکرات 20 جولای(29 تیر) باقی نمانده است و هنوز در برخی موضوعات مهم اختلاف نظر وجود دارد. به نظر می رسد ایران و کشورهای 1+5 برای تمدید زمان مذاکرات آماده می شوند.
یک مقام آمریکایی شب گذشته به خبرنگاران در وین گفت ایران از مواضع «نامناسب و غیرکاربردی» خود در مذکرات با گروه 1+5 کوتاه نیامده است. وی گفت در نظر گرفتن تمدید مذاکرات هسته ای ایران فراتر از 20 جولای (29 تیرماه) بدون شاهد بودن پیشرفت چشمگیر در موضوعات کلیدی، دشوار است.
11:00- روزنامه واشنگتن پست با اشاره به حضور جان کری در وین گزارش داد که احتمال تمدید مذاکرات وجود دارد و در این باره فوزد: جان کری وزیر خارجه آمریکا و دیگر مقامات در وین جمع شدهاند و برای حصول توافق جامع با یک مهلت مشخص مواجه هستند. به هر حال ایران و قدرتهای جهانی به نظر میرسد مذاکرات را تمدید کنند و اجازه دهند زمان بیشتری برای مذاکرات صرف شود.
10:54- محمدجواد ظریف عصر امروز در وین با جان کری، وزیر خارجه آمریکا که برای گفتوگو و شرکت در مذاکرات ایران و 1+5 به اتریش سفر کرده است، دیدار و گفتوگو میکند. قرار است وزیر امور خارجه امروز طی دیدارهای چندجانبه و دوجانبه با وزیران خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان نیز گفتوگو و تبادل نظر کند. همچنین قرار است ظریف عصر امروز با لی، معاون وزیر خارجه چین و احتمالا سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز مذاکراتی داشته باشد.
10:40- وزیر خارجه آمریکا، ساعتی پیش وارد وین شد تا به مذاکرات هستهای ایران و 1+5 آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) بپیوندد. دیپلماتهای غربی اعلام کردند که ورود وزرای خارجه گروه 1+5 به مفهوم نزدیک شدن مذاکرهکنندگان هستهای به توافق جامعه هستهای نیست و از آنجاییکه شکاف میان طرفین مذاکرات چشمگیر است، امکان دارد با توافق طرفین، مذاکرات برای یک دوره دیگر تمدید شود.
لحظه به لحظه با دوازدهمین روز «وین ۶»؛ 21:58
ظریف با جان کری و ویلیام هیگ جداگانه مذاکره کرد
به گزارش «تابناک»، دوره تازهای مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران برقراری نشستهای نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.
در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.
حضرت آیتالله خامنهای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها درباره تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.
در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین میشود و البته در نهایت مشخص شد وزیرامور خارجه روسیه و احتمالاً وزیرامورخارجه چین به این مذاکرات نخواهند آمد و لاوروف نیز علت عدم سفرش به وین را همراهی با پوتین عنوان کرده، هرچند برخی ناظران، علت واقعی را با اختلافات داخلی 1+5 بیارتباط نمیدانند.
در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش نویس توافقنامه نهایی و برگزاری نشستهای دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، مشخص شد در این حضور وزرا، متن توافق نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات علی رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتختهایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه نظرات نزدیک به هم، مجدداً در واپسین روزهای باقی مانده تا 20 جولای راهی وین شوند.
در این میان در روز دهم مذاکرات مصادف با یازدهم جولای و بیستم تیرماه و در فاصله 9 روز تا به اتمام ضرب الاجل شش ماهه و در شرایطی که ظاهراً نگارش متن نهایی توافقنامه در حال پیشرفت است، خبرها درباره احتمال تمدید مذاکرات شدت گرفته و مشخصاً کنگره آمریکا در حال بردن مذاکره کنندگان آمریکایی به سمت این گزینه است؛ گزینهای که هم مذاکره کنندگان ایران و هم طرفهای غربی از جمله خود آمریکاییها به عنوان گزینه مطلوبی از آن یاد نکردهاند.
در این میان برخی ناظران تصور میکنند احتمال دارد اصرار بر تمدید مذاکرات توسط برخی نمایندگان کنگره یک تقسیم کار میان دولت و کنگره آمریکا بوده باشد و مذاکره کنندگان آمریکا با همین حربه در واپسین روزهای مذاکرات در پی امتیازگیری بیش از عقلانیت باشند و همان بازی شاهین-قُمری را که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه هشدار داده بود، در پیش گیرند.
در روز یازدهم مذاکرات نیز نشستهایی میان طرفهای ایرانی و غربی برگزار شد و در نهایت اظهارنظرهایی منتشر شد که نشان میداد شکافهای عمیق همچنان وجود دارد. با ورود جان کری به خاک اتریش، عملاً برگزاری نشستهای دوجانبه و سه جانبه کلید خورد؛ نشستهایی که لزوماً به منزله نزدیک شدن به توافق نیست اما احتمال میرود به اخذ تصمیمات سخت توسط طرفهای غربی کمک کند.
21:58-محمد جواد ظریف پس از دیدار با وزرای کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه، دیدار جدگانهای با جان کری وزیر خارجه آمریکا برگزار کرد و درباره مذاکرات هستهای گفتوگو کرد. این دیدار به منظور پیشبرد مذاکرات هستهای ایران و پس از ملاقات ظریف با وزیران خارجه سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) انجام شده است.
وزیر خارجه ایران همچنین دیدار جداگانهای با ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلستان داشت.
19:25- اختلافات بر سر متن توافق نهایی ایران و کشورهای 1+5 و بحران جاسوسی آمریکایی ها از آلمان آنقدر زیاد نبود که حواس وزیران خارجه را از فینال جام جهانی فوتبال در برزیل دور کند. پیش از همه، جان کری وزیر خارجه آمریکا در دیدار دوجانبه در هتل کوبورگ با فرانک والتر اشتاین مایر درهتل کوبورگ برای تیم ملی آلمان آرزوی موفقیت کرد و گفت: امیدوارم قهرمان شوید.محمد جواد ظریف هم پیش از شروع رسمی دیدار و رایزنی های خود با سه وزیر اروپایی چند دقیقه با اشتاین مایر درباره فینال جام جهانی فوتبال گفت و گو کرد. وزیر خارجه ایران حضور تیم ملی آلمان در فینال جام جهانی فوتبال را به اشتاین مایر تبریک گفت و برای این تیم آرزوی موفقیت کرد.
19:02- در دیدار وزیر خارجه ایران با وزرای خارجه با حضور فرانسه، آلمان و انگلیس، در اقدامی غیرمنتظره، حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهور کشورمان نیز حضور دارد. قرار است برادر و دستیار ارشد رییسجمهور در ادامه مذاکرات هیات ایرانی را همراهی کند.
16:02- ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلستان به منظور شرکت در ششمین دور مذاکرات ایران و 1+5 درباره راهحل جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) وارد وین پایتخت اتریش شد. وزیر خارجه انگلیس هنگام ورود در صفحه توئیتر خود نوشت: شکافهای قابل توجهی در مواضع دو طرف در مذاکرات هسته اى باقى مانده است.
15:36- محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در توئیتر خود تصریح کرد که ما میتوانیم اینبار تا یکشنبه آینده تاریخ ساز شویم. اعتماد یک خیابان دو طرفه است. برای رسیدن به توافق، نگرانی تمامی طرفین باید در نظر گرفته شود. ما وارد بازی مقصرسازی نخواهیم شد. این سبک و شیوه من نیست. من در تلاش خالصانه برای رسیدن به توافق شرکت میکنم و ما هم خواهان رفتاری مشابه هستیم.
14:27- لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان برای شرکت در مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 وارد وین شدند. ورود فابیوس به وین در شرایطی است که بنا به گزارشهای منتشر شده، دولت فرانسه از جمله طرفهایی است که دارای سرسخت ترین مواضع بر سر برنامه هستةای ایران است.
13:44- وزیر خارجه آمریکا که برای دیدار با همتایان اروپایی و همچنین ایرانی خود و شرکت در مذاکرات توافق نهایی و جامع هستهای به وین، پایتخت اتریش، سفر کرده است با حضور در میان خبرنگاران گفت: «اختلافات قابل ملاحظهای بین ایران و شش قدرت جهانی در مذاکرات هستهای باقی وجود دارد و میخواهیم ببینیم که آیا پیشرفت ممکن است یا خیر. بسیار حیاتی است که مطمئن شویم ایران به سمت ساخت بمب هستهای نرفته و برنامه آنها صلحآمیز است.»
13:25- واشنگتنپست در مطلبی با اشاره به مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 نوشت که ممکن است حل این مسأله خاص بین ایران و آمریکا به حفظ عراق کمک کند.
در این مطلب آمده است که یک ضربالمثل عربی وجود دارد که براساس آن "یک مشکل زمانی حل میشوند که سختتر شود." با ارجاع به این عبارت میتوان گفت که پیشرفت داعش در عراق همزمان با اینکه تهدیدی را متوجه آمریکا میکند، انتخابهای پیشروی آنها را نیز شفافتر میکند. در حال حاضر پرسش مطرح پیشروی ایران و آمریکا نه نفس همکاری (با یکدیگر) بلکه چگونگی همکاری با یکدیگر است. در این وضعیت و به علت دههها بیاعتمادی متقابل، ارتباطات بین این دو کشور به واسطه توافقنامه جامع هستهای (میتواند) به شدت تسهیل میشود. برای ایران، از هم پاشیدن عراق و ایجاد یک دولت تکفیری در حکم یک فاجعه است. در این وضعیت ایران با دو گزینه حمایت از دولت عراق و شیعیان متحد خود و یا تلاش برای تشکیل یک عراق فدرال که تمامی اقوام در مسئولیتها و منافع دولتی شریک هستند، روبهرو است.
این در حالی است که ایران و آمریکا منافع مشترکی را در عراق و افغانستان دارند. شبکه اطلاعاتی ایران، ماهیت مذهبی، نفوذ سیاسی، تاریخ و جغرافیای آن به تهران یک نقش عمده و پررنگ را در هر دوی این کشورها داده است. در همان زمان نیز، قدرت نیروی هوایی آمریکا، نیروهای ویژه، مشاوران نظامی، تاریخ اخیر آن و پایبندی آن برای عدم هدر دادن جان و مالی (آمریکایی) که در هر دو این کشورها سرمایهگذاری شده است، متضمن ایفای یک نقش عمده از سوی آمریکا در این ماجرا است. هرچند که برخی گفتگوهای مستقیم و سطح پایین در مورد عراق بین ایران و آمریکا) صورت گرفته است، با این حال پیش از آنکه دو کشور توافق کنند بر سر این موضوع مذاکراتی مداوم داشته باشند،بایستی مذاکرات هستهای حل و فصل شود،
هر دو طرف به طور آشکارا متعهد به انجام حداکثر تلاش خود برای دستیابی به یک توافق (جامع هستهای) تا تاریخ 20 جولای هستند؛ و یک توافق خوب (هماکنون) در دسترس قرار دارد. علیرغم انتظار بسیاری از ناظران، پیشرفتهای قابل توجهی حاصل شده است. ایران تاکنون اغلب تقاضاهای شش قدرت را برآورده کرده است و طرفها در حال کار بر روی تعیین یک چارچوب زمانی عملی برای ایران به منظور تطابق با محدودیتهای (تعیین شده بر) برنامه اتمی خود آن هم تحت نظارت بسیار گسترده آژانس و اجرای دقیق پادمان است.
شکست مذاکرات - که همچنان امری محتمل است - شبح نزاع نظامی را بر میانگیزد و منجر به شکست ائتلافی بینالمللی خواهد شد که ایران را به سر میز مذاکره آورد. چنین امری حتی ارتباطات دو طرفه را نیز غیرممکن میکند، زیرا دو طرف همدیگر را مقصر جلوه میدهند. همچنان که ائتلاف ایجاد شده از سوی آمریکا از هم فرو میپاشد، ایران ممکن است در ایجاد روابط سیاسی و تجاری خود با روسیه، چین و اروپای غربی موفق شود.
شکست مذاکرات همچنین امیدهای موجود به دولت حسن روحانی رئیس جمهوری ایران را تضعیف کرده و میتواند به برکناری رهبران ایرانی منجر شود که تلاش داشتند دوران جنجالی احمدینژاد را پشت سر بگذارند. یک رابطه نوین راهبردی بین ایالات متحده و ایران به نظر غیرممکن و پرخطرناک میآید، با این حال این امر مورد نیاز و به نفع طرفین است. در حالی که ائتلاف این دو کشور غیر قابل تصور و ناممکن است، اقدامات موازی که به صورت متقابل اطلاعرسانی شده باشد برای آنها ضروری است.
در اینجا یک ضربالمثل عربی دیگر نیز مطرح میشود، "در معبر باریک، برادر و یا دوستی وجود ندارد؛" در واقع، همچنان که ما وارد یک عصر نوین از منازعات خاورمیانه میشویم، مسیر و معبر باریک و ترسناک است و ایالت متحده مجبور خواهد شد تا با بسیاری از طرفهای عجیب و غریبی همکاری کند. اما در صورت انعقاد یک توافق هستهای درست و با وجود اتخاذ تصمیمات راهبردی از سوی تهران و واشنگتن، راهی برای پیشرفت وجود خواهد داشت.
13:05- مایکل مان سخنگوی کاترین اشتون دقایقی پیش به جمع خبرنگاران منتظر در خیابان پیوست و با آنها گفت و گو کرد. او در پاسخ به این سوال که ایا در 29 تیر توافق حاصل و یا مدت مذاکرات تمدید می شود گفت: هیچ چیزمعلوم نیست. همه چیز به ملاقات های امروز بستگی دارد.
12:53- ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه امریکا دقایقی پیش ویلیام برنز و وندی شرمن را از هتل کوبورگ به هتل ماریوت برد تا با جان کری دیدار کنند. این دو پس از گرفتن عکس های خبری، پشت درهای بسته به گفت و گو نشستند.
12:13- وزیرخارجه آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیش از ظهر(۱۱:۰۰ به وقت محلی) در وین دیدار میکنند.11:45- سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای با تشریح مذاکرات فشرده بین ایران و 1+5 در وین گفت: زمان به سرعت می گذرد با این حال ما هنوز در موقعیتی نیستیم که جمع بندی کنیم که آیا امیدی به رسیدن به نتیجه هست یا نیست؛ و هنوز زود است و نمی توانیم قضاوت کنیم. وی افزود: اختلافات کماکان در موضوعات مهم وجود دارد.
• این که چگونه و با چه ترتیباتی می توانیم ظرفیت غنی سازی خودمان را افزایش دهیم تا به سطح نیازهای واقعی برسیم، مسائلی است که اکنون در حال مذاکره درباره آن هستیم؛ و این یکی از سخت ترین قسمتهای مذاکره است و با توجه به حساسیت موضوع غنی سازی و ظرفیت و حجم آن، هنوز نتوانسته ایم به توافقی برسیم، ولی به تلاش خومان ادامه می دهیم و ناامید نیستیم ولی بیش از اندازه هم خوش بین نیستیم.
• عراقچی در خصوص اختلاف درباره تعداد سانترفیوژ بین طرفین، اظهار داشت: این عددها ما را دچار سوء تفاهم نکند؛ ما به غیر از عدد در خصوص زمان هم صحبت می کنیم؛ لذا اینکه چه میزان غنی سازی در چه مقدار زمان صورت بگیرد، موضوع مذاکره است. راه حلها و گزینههایی را پیشنهاد داده ایم و معتقدیم که اگر نیت واقعی برای رسیدن به توافق باشد می توان از این راه حل ها استفاده کرد.
• در خصوص آب سنگین اراک هنوز توافق حاصل نشده و پیشنهادی که ما دادیم این است که با ایجاد برخی تغییرات فنی، نگرانی هایی را که معمولا یک رآکتور آب سنگنین دارد کاهش دهیم؛ و در حقیقت با انجام تغییرات فنی میزان پلوتونیومی را که در سوخت مصرف شده به حداقل ممکن کاهش دهیم که نگرانی ها برطرف شود. پیشنهاد ما کاملا معقول، جدی و متعادل است و در مقابل این، پیشنهادهای دیگری هم ارائه شده که هنوز کارشناسان فنی در حال بررسی این پیشنهادها هستند.
• دوره زمانی یکی از موضوعات مورد اختلاف ما است، که خیلی طبیعی است که در خصوص محدودیتهایی که اعمال خواهد شد، طرفهای مقابل ما طرفدار فواصل طولانی تری هستند؛ ولی ما فاصله های معقولتری را پیشنهاد کردیم و در این خصوص بحث های ما ادامه دارد. توافق ژنو می گوید که پرونده ایران پس از طی دوره زمانی گام نهایی به حالت عادی باز خواهد گشت، و برنامه هستهای ایران هم مشابه برنامه هسته ای هر کشور عضو ان پی تی خواهد بود. این اصلی است که در ژنو درباره آن توافق شده است.
• تعطیلی مجتمع فردو اصلا در دستور کار نیست و این را هم قبلا پذیرفته اند که فردو به کار خودش ادامه خواهد داد، و اینکه چه کارکرد و فعالیتهایی در فردو انجام می شود، در دستور مذاکرات قرار دارد.
• وقتی درباره هرکدام از موضوعات توافق شود، احتیاج داریم که دستورالعمل اجرایی برای آن تهیه کنیم که خود آن نیز با اختلاف نظرهای گسترده ای همراه خواهد بود. ما ظرف هفته آینده کار بسیار مفصل و پیچیدهای را در پیش داریم ؛ حتی وقتی که در باره یک موضوع توافق شود آنگاه زمان آن است که درباره جزئیات آن مذاکره شود تا درباره آن توافق شود. دراین مرحله منتظر هستیم تا در خصوص موضوعات کلان توافق شود.
• فقط در وین درباره موضوع هسته ای مذاکره می کنیم، و هیچ موضوع دیگری در دستور کار ما نخواهد بود.
• 5+1 شش کشور بزرگی هستند با اهداف و دستور العمل های سیاست خارجی متفاوت؛ ولی وقتی در قالب 5+1 با ما صحبت می کنند ما انتظار صدای واحد از آنها داریم قطعا اختلافات داخلی خودشان را دارند، ولی اینکه آنها را چگونه حل می کنند به ما ارتباطی ندارد و ما امیدوار هستیم که اگر اختلاف نظرهایی دارند، آنها را در جلسات بین خودشان حل کنند؛ ما منتظریم که با صدای واحد 5+1 مواجه باشیم و با دیدگاه واحد آنها مذاکره بکنیم. اختلافات داخلی را خودشان به هر ترتیبی که می دانند حتما رفع خواهند کرد.
• عراقچی در خصوص اینکه اگر طرف مقابل سقف خواسته هایش را بالا ببرد و مذاکرات شکست بخورد، گفت: وضعیت کاملا روشن است، اگر مذاکرات شکست بخورد طبیعتا ما به وضعیت قبل از مذاکرات و قبل از توافق ژنو برمی گردیم و برنامه های ما مجددا آغاز خواهد شد؛ طبیعتا تحریم های آنها هم مجددا از سر گرفته خواهد شد. این البته سناریویی نیست که شاید مطلوب هیچ کس نباشد، طرفهای غربی ما به خوبی می دانند که برگشت به حالت سابق چه تبعاتی خواهد داشت و چه اثراتی دارد؛ بخصوص در منطقه ای که شما هم اشاره کردید که به اندازه کافی از پیچیدگی ها و دشواری ها و تنش های مختلف برخوردار است؛ تشدید تحریم های ایران خوب مسلما هیچ کمکی به مسائل منطقه نخواهد کرد؛ این سناریویی هست که هیچ کس دوست ندارد محقق شود همانطور که اشاره کردم اجازه بدهید که ما دیپلمات ها کماکان امیدوار باشیم که مذاکرات شکست نخواهد خورد و مذاکرات را به سرانجام می رسانیم ولی طبعا برای هر سناریویی در صورت شکست مذاکره هم آمادگی داریم.
11:20- «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه با شبکه آمریکایی «ان بی سی» تصریح کرد: ایران به دنبال تسلیحات هستهای نیست. ما هیچ نفعی در گسترش سلاح هستهای نداریم و گفت که کشور ایران تمامی گامهای لازم را برای متقاعد کردن جهان برمیدارد که ایران به دنبال تسلیحات هستهای نیست. ما به هرآنچه که به جامعه بینالملل تضمین دهد که ما به دنبال تسلیحات هستهای نیستیم، متعهدیم زیرا ما به دنبال تسلیحات هستهای نیستیم. ما نفعی در گسترش سلاحهای هستهای نمیبینیم.
وزیر خارجه ایران در پاسخ به مجری برنامه که گفت برای چه نفعی در داشتن سلاحهای هستهای نمیبینید زیرا شما یک کشور شیعه هستید و کشورهای سنی که با شما خوب نیستند، شما را احاطه کردند، پاسخ داد که اینها همه محاسبات اشتباه است که یک کشور شیعه به دنبال گسترش تسلیحات هستهای برای محافظت از خود در مقابل همسایگان سنی است. ما باید به راه خود ادامه دهیم تا همسایگانمان را متقاعد کنیم که ما میخواهیم در صلح و آرامش با آنها زندگی کنیم. سیاست جغرافیایی—این واقعیت که ما بزرگتر شدهایم، این حقیقت که منابع انسانی ما بسیار پیشرفته تر از همسایگان ما است--- تمامی اینها به ما زمینههای ذاتی قدرت میدهد که ما نیازی به تقویت دیگر قابلیتهای خود نداشته باشیم.
وزیر خارجه کشورمان، اصل بازدارندگی هستهای را «دیوانگی» خواند و گفت که پاکستان به واسطه اینکه تسلیحات هستهای دارد، قویتر از ایران تلقی نمیشود. این واقعیت که همه در جامعه بینالملل بر این باورند که انهدام قطعی متقابل کاملاً دیوانگی است. این شیوهای است که آمریکا، روسیه و دیگران از طریق احتمال تخریب یکدیگر به دنبال صلح و امنیت هستند.
ظریف ضمن تأکید بر اینکه سلاحهای هستهای به امنیت کشور دارنده این سلاحها کمکی نمیکند، گفت: اعتقادی ندارم که نیازی به تلقین این مفهوم باشد که سلاحهای هستهای به ایمنی کشورها کمک میکند. آیا این سلاحها به ایمنی پاکستان کمک کرد. آیا این سلاحها به ایمنی اسرائیل کمک کرد؟ آیا به ایمنی آمریکا کمک کرد. آیا به ایمنی روسیه کمک کرد. تمامی این کشورها حساس هستند. هماکنون شما دلیل و مدرک داریم که سلاحهای هستهای یا مقادیری از قدرت نظامی، شما را امن نمیکند بنابراین ما باید در یک نمونه (پارادایم) متفاوت زندگی کنیم و این چیزی است که ما میخواهیم.
11:15- قرار است وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلستان نیز تا ظهر امروز (یکشنبه) وارد وین پایتخت اتریش شوند. «لی بائودونگ» معاون وزیر خارجه چین قرار است بعدازظهر امروز (یکشنبه) به مذاکرات جاری در وین بپیوندد.
11:10- آسوشیتدپرس گزارش داد: جان کری، وزیر خارجه آمریکا به همراه وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس امروز در حالی به مذاکرات وین ملحق می شوند که فرصت زیادی تا پایان مهلت دوره اول مذاکرات 20 جولای(29 تیر) باقی نمانده است و هنوز در برخی موضوعات مهم اختلاف نظر وجود دارد. به نظر می رسد ایران و کشورهای 1+5 برای تمدید زمان مذاکرات آماده می شوند.
یک مقام آمریکایی شب گذشته به خبرنگاران در وین گفت ایران از مواضع «نامناسب و غیرکاربردی» خود در مذکرات با گروه 1+5 کوتاه نیامده است. وی گفت در نظر گرفتن تمدید مذاکرات هسته ای ایران فراتر از 20 جولای (29 تیرماه) بدون شاهد بودن پیشرفت چشمگیر در موضوعات کلیدی، دشوار است.
10:54- محمدجواد ظریف عصر امروز در وین با جان کری، وزیر خارجه آمریکا که برای گفتوگو و شرکت در مذاکرات ایران و 1+5 به اتریش سفر کرده است، دیدار و گفتوگو میکند. قرار است وزیر امور خارجه امروز طی دیدارهای چندجانبه و دوجانبه با وزیران خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان نیز گفتوگو و تبادل نظر کند. همچنین قرار است ظریف عصر امروز با لی، معاون وزیر خارجه چین و احتمالا سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز مذاکراتی داشته باشد.
10:40- وزیر خارجه آمریکا، ساعتی پیش وارد وین شد تا به مذاکرات هستهای ایران و 1+5 آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) بپیوندد. دیپلماتهای غربی اعلام کردند که ورود وزرای خارجه گروه 1+5 به مفهوم نزدیک شدن مذاکرهکنندگان هستهای به توافق جامعه هستهای نیست و از آنجاییکه شکاف میان طرفین مذاکرات چشمگیر است، امکان دارد با توافق طرفین، مذاکرات برای یک دوره دیگر تمدید شود.
> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید
این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
یکشنبه 24,نوامبر,2024