یزدفردا :سرویس مجموعه های آموزشی یزدفردا :موفقیت>>>خوشبختی:احساس خود ارزشمندینظریه پردازان شخصیت، همگی بر این عقیده اند كه داشتن خود ارزشمندی نقش اساسی در رشد سالم شخص دارد و اظهار می دارند كه زندگی سالم روانی تنها در سایه احساس ارزش خود مثبت شكل می گیرد. خود ارزشمندی تجربه توانا بودن برای رویارویی با مسایل اساسی زندگی و احساس شایستگی و خودباوری است. خودارزشمندی از دو مقوله تشكیل یافته:
۱) احساس كارآمدی شخص: به معنای اعتماد به عملكردهای ذهنی و توانایی های خود برای فكر كردن، یاد گرفتن، قضاوت كردن، اتنخاب كردن و تصمیم گرفتن و مهمتر از همه به معنای مقابله و غلبه بر مسایل و مشكلات متعدد و مختلف زندگی و كنترل خود است.
۲) احترام به خود: به معنای باورداشتن حق خود برای زندگی كردن و خوشحال بودن و فراتر از آن باور داشتن خود برای ابراز ایده ها، احساسات، خواسته ها، نیازها و سزاوار بودن برای رسیدن به هدف و موفقیت است و خود را شایسته محبت و احترام دیگران دانستن است. این كه گفته می شود احساس باارزش بودن نیاز اساسی هر انسانی است، بدین معناست كه خود ارزشمندی نقش حیاتی در فرآیند زندگی ایفا می كند و در حقیقت برای بقا و زیستن ضروری است. به نظر راجرز تصویر خویشتن رشد یافته، انسان را به سوی سازگاری با جهان بیرون سوق می دهد.
خود ارزشمندی در واقع به منزله سیستم خودآگاهی ایمن عمل می كند و مقاومت، قدرت و توانایی لازم را برای بازسازی ایجاد می كند و بدون آن رشد روانی فرد مختل می شود و زمانی كه احساس خود ارزشمندی پایین است:
▪ قدرت مقابله و میزان انعطاف پذیری شخص در برابر مشكلات و سختی ها كاهش می یابد.
▪ شخص دچار آشفتگی، اضطراب و پریشانی می شود.
▪ شخص خود را درمانده و شكست خورده می پندارد.
▪ شخص بیشتر می خواهد از غم و اندوه اجتناب كند تا بخواهد شادی و نشاط را تجربه كنند.
▪ موارد منفی بیشتر از موارد مثبت بر فرد حكمرانی و تسلط دارد.
▪ پیشرفت آن ها كمتر از حد واقعی شان می باشد.
▪ قادر نیستند از موفقیت خود خوشحال شوند و رضایت درونی به دست آورند.
▪ نسبت به احساسات و افكار خود تردید دارند و از ابراز آن ترس دارند.
تمایل چندانی برای تعامل با دیگران را ندارند و گاهی آن را خصمانه تلقی می كنند.
بنا به نظر كوپراسمیت (۱۹۶۵) احساس خود ارزشمندی یك ارزشیابی و قضاوتی شخصی است از شایستگی خود كه ویژگی عام شخصیت است نه یك نگرش لحظه ای برای موقعیت های خاص. به نظر وی والدین مهم ترین عامل رشد احساس خود ارزشمندی سالم در كودكان و نوجوانان هستند.
والدین ترجیحاً اصول زیر را در رفتار با كودكان و نوجوانان جهت رشد خود ارزشمندی رعایت كنند:
۱) فرزندان را با عشق و احترام بزرگ كنند و این احساس را در آن ها ایجاد كنند كه به اندازه كافی خوب و قابل قبول هستند.
۲) در محیطی حمایت كننده نقش های مناسب و قابل اجرا را به آن ها محول كنند.
۳) از آن ها متناسب با توانایی هایشان انتظار و توقع داشته باشند.
۴) آن ها را دچار تناقص نسازند.
۵) برای كنترل آن ها به رفتارهایی نظیر مسخره كردن، ایجاد احساس گناه، تحقیر كردن و سوء رفتار جسمی متوسل نشوند.
۶) از هر فرصتی استفاده كنند تا به آن ها نشان دهند كه به شایستگی و خوب بودنشان اعتقاد دارند.
۷) آن ها را برای آشكار ساختن احساسات غیرقابل قبول مجازات نكنند.
۸) توانایی خویشتن داری را در آن ها پرورش دهند.
۹) آن ها را به اندازه ای حمایت و محافظت كنند كه یادگیری و اعتماد به نفسشان خدشه دار نگردد.
۱۰) احساسات و افكار آن ها را ارزشمندی و با اهمیت تلقی كنند.
خوشبختی/آنهایی که از خودشون راضی نیستند ، بخونند!/آنهایی که از خودشون راضی نیستند ، بخونند!ـ آیا شما هم فرد کمال گرایی هستید؟؟؟
ـ آیا شما هم هموار فکر می کنید آن کسی که می خواهیم باشید نیستید؟
ـ آیا احساس می کنیم کارهایی که به اتمام رسانده ایم به اندازه کافی خوب نیستند؟
ـ آیا نوشتن مقالات و طرحها را با اهداف انجام دقیق آنها به تعویق می اندازیم ؟
ـ آیا احساس می کنیم کارها را باید صد در صد درست انجام دهیم و در غیر این صورت فردی متوسط و یا حتی بازنده هستیم؟
اگر چنین باشد در آن صورت ما به جای حرکت در مسیر موفقیت سعی در کامل بودن داریم.
● کمال گرایی:
به افکار و رفتار های خود تخریب گرانه ای اشاره می کند که هدف آنها رسیدن به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه است. در جامعه امروزی به اشتباه کمال گرایی چیزی مطلوب و حتی لازم برای موفقیت در نظر گرفته می شود.
به هرحال مطالعات اخیر نشان می دهند نگرش کمال گرایانه موجب اخلال در موفقیت می شود. آرزوی کامل بودن ، هم احساس رضایت از خودمان را از ما می گیرد و هم ما را به اندازه سایر مردم ( کسانی که اهداف واقع گرایانه دارند ) ، در معرض ناکامی قرار می دهد.
● علل کمال گرایی
اگر ما فردی کمال گرا باشیم ،احتمالا در کودکی یاد گرفته ایم دیگران با توجه به میزان کارآییمان در انجام کارها به ما بها می دهند در نتیجه آموخته ایم در صورتی ارزشمندیم که مورد قبول دیگران واقع شویم ( فقط بر پایه میزان پذیرش دیگران به خود بها می دهیم ) ، بنا بر این عزت نفس ما ، بر اساس معیارهای خارجی پایه ریزی شده است . این امر می تواند ما را نسبت به نقطه نظرها و انتقادات دیگران ، آسیب پذیر و به شدت حساس سازد. در نتیجه تلاش برای حمایت از خودمان و رهایی از اینگونه انتقادات ، سبب می گردد کامل بودن را تنها راه دفاع از خود بدانیم . بعضی از احساسات ، افکار و باورهای منفی ذیل ،احتمالا با کمال گرایی مرتبط هستند:
● ترس از بازنده بودن:
افراد کمال گرا ،غالبا شکست در رسیدن به هدف هایشان را با از دست دادن ارزش و بهای شخصی مساوی می دانند.
● ترس از اشتباه کردن :
افراد کمال گرا ،غالبا اشتباه را مساوی با شکست می دانند . موضع آنها در زندگی ،حول و حوش اجتناب از اشتباه است . کمال گراها فرصت های یادگیری و ارتقاء را از دست می دهند.
● ترس از نارضایتی :
افراد کمال گرا ، در صورتی که دیگران شاهد نقایص یا معایب کارشان باشند ، غالبا به دلیل ترس از عدم پذیرش از سوی آنان ، دچار وحشت می گردند. تلاش برای کامل بودن در واقع روشی جهت حمایت گرفتن از دیگران به جای انتقاد ، طرد شدن یا نارضایتی می باشد.
● همه یا هیچ پنداری :
افراد کمال گرا، بندرت بر این باورند که در صورت به پایان رسانیدن یک کار بطور متوسط ، هنوز با ارزش هستند. افراد کمال گرا در دیدن دورنمای موقعیت ها دچار مشکل هستند. برای مثال ، دانش آموزی که همیشه نمره (A) داشته ، در صورت گرفتن نمره ( B ) بر این باور است که - که من یک بازنده کامل هستم-
● تاکید بسیار بر روی بایدها :
زندگی کمال گرا غالبا بر اساس لیست پایان ناپذیری از بایدها بنا شده است که با قوانین خشکی برای هدایت زندگی آنها به خدمت گرفته می شود . افراد کمال گرا با داشتن چنین تاکیدهایی بر روی باید ها بندرت بر روی خواسته ها و آرزوهای خود حساب می کنند.
اعتقاد داشتن به این امر که دیگران به آسانی به موفقیت می رسند:
افراد کمال گرا مشاهدات خود را به گونه ای جمع آوری می کنند که بگویند افراد دیگر با کمترین تلاش ، خطاهای کم ، استرس های عاطفی کمتر و بالاترین اعتماد به نفس به موفقیت دست می یابند . در عین حال افراد کمال گرا کوششهای خود را پایان نا پذیر و ناکافی تلقی می کنند.
● شما چطور ؟
منبع : همدردی-ویستا- روزنامه ایران
> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید
این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید
مخاطبان آن لاین یزدفردا -فرداییان همیشه همراه یزدفردا در سراسر جهان
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
چهارشنبه 18,دسامبر,2024