برای استفاده از دستگاه تصفیه آب در وهله اول باید شک و تردیدی نسبت به سلامت آب وجود داشته باشد وگرنه جایی که آب سالم است، اصلا نیازی به استفاده از این دستگاه‌ها نیست. به‌عنوان مثال در جایی مانند شهر تهران به دلیل نظارت کامل شرکت آب و فاضلاب اصلا بحث آلودگی آب مطرح نیست مگر در مواردی استثنایی که به دلایلی نظیر شکستگی لوله یا برخی کنده‌کاری‌ها احتمال ورود آلودگی به آب وجود داشته باشد و معمولا نیز این موارد مقطعی است. در حال حاضر انواع و اقسام مختلفی از دستگاه‌های تصفیه آب برای رفع آلودگی آب وجود دارد و میزان کارآمدی این دستگاه‌ها نیز بسته به سیستم تصفیه‌کنندگی آنهاست.

برخی از این دستگاه‌ها دارای فیلتر‌های مختلفی نظیر کربن فعال و پوشش‌های سرامیکی هستند یا در برخی دیگر به منظور از بین بردن آلودگی آب از کلر یا نقره استفاده می‌شود. البته بسته به نوع آلودگی موجود در هر مکان ممکن است کارایی یکی از این دستگاه‌ها بیشتر باشد بنابراین نوع آلودگی آب نیز مهم است. بنابراین نمی‌توان به‌طور کلی گفت که استفاده از این دستگاه‌ها برای سلامت مشکلی ایجاد می‌کند یا خیر. بلکه باید با بررسی پروسه تصفیه هر دستگاه، نسبت به مضر یا مفید بودن آن ابراز نظر کرد.

به عنوان مثال اگر سیستم تصفیه دستگاهی، کربن فعال باشد معمولا کربن فعال می‌تواند میکروب‌های آب را بگیرد و حتی بو و رنگ نامطبوع آب را نیز از بین ببرد. ولی در مورد دستگاه‌های دارای فیلتر سرامیکی در وهله اول باید بررسی کرد که آیا سوراخ‌های تعبیه شده در این سیستم قادر است از نفوذ میکروب به آب جلوگیری کند یا خیر.

دستگاه‌های تصفیه آب معمولا چیزی به آب اضافه نمی‌کنند بلکه فقط ممکن است نتوانند میکروب‌ها و آلودگی‌های موجود در آب را از بین ببرند. ولی این امر در جایی که فرد با اطمینان ناشی از مصرف این دستگاه، آب آشامیدنی خود را تهیه می‌کند، بسیار حائز اهمیت باشد و باید از دستگاه‌هایی استفاده کرد که مهر تایید استاندارد را داشته باشند.

اما در مورد ماشین‌های ظرفشویی، مساله کاملا متفاوت از دستگاه تصفیه آب است زیرا در دستگاه ظرفشویی یک ماده شیمیایی و آلی که همان پودر ظرفشویی است به دستگاه اضافه می‌شود که اگر به هر دلیل ماشین ظرفشویی نتواند به‌طور کامل این ماده شیمیایی را از روی ظروف پاک کند و مقداری از آن هر چند اندک روی سطوح ظروف باقی بماند، می‌تواند سلامت کاربران را به مخاطره بیاندازد.

دقیقا مثل آن است که این دستگاه نتواند برخی ترکیبات شیمیایی نظیر مواد نفتی همچون بنزن و... را از روی ظروف کثیف پاک کند و مصرف‌کننده نیز با اطمینان از شستشوی کامل، داخل این ظروف مواد غذایی بخورد. بهترین روش برای اطمینان از پاک‌کنندگی کامل این دستگاه‌ها نیز این است که ظروف شسته شده در این ماشین‌ها در آزمایشگاه‌های مخصوصی که به همین منظور وجود دارند، مورد بررسی قرار گیرند. معمولا نیز بار این مسوولیت بر دوش اداره استاندارد است.

اما متاسفانه به نظر می‌رسد به رغم گسترش این دستگاه به عنوان یکی از لوازم مرسوم خانگی، هنوز به‌طور روشن روی قابلیت پاك‌کنندگی آن کار نشده است تا به این نگرانی به حق مردم پاسخ داده شود.

امید است که با طرح این مسایل در رسانه‌ها و انعکاس نگرانی‌ها و توجه قابل تحسین امثال شما، اداره استاندارد با به?کارگیری کارشناسان معتبر به این ابهامات موجود در جامعه پاسخ دهد.

خطرات مواد شوینده و پاک کننده برای سلامت انسان

استفاده از شوینده ها و پاک کننده ها و سفید کننده ها در خانه ها با نزدیک شدن نوروز و رواج خانه تکانی گستردگی خاصی پیدا می کند

اما باید توجه نمود که این مواد شیمیایی خطراتی برای سلامت مصرف کننده و اطرافیان به ویژه اعضای خانواده با بیماریهای زمینه ای دارد و آشنایی با آنها و کاربرد منطقی و صحیح آنها می تواند مانع آسیب ها گردد. این نوشته چنین هدفی را دنبال می کند و به سفیدکننده ها و مخلوط کردن مواد تمیز کننده با هم و توصیه ها می پردازد.

 

الف: سفید کننده ها (وایتکس):

یکی از موادی که به منظور تمیز کردن بیشتر و سفید کردن وسائل و سطوح به کار می رود سفید کننده ها یا وایتکس است که با نام های مختلف در بازار مصرف وجود دارد. استفاده از این مواد خالی از خطر نبوده و اطلاعاتی درباره آنها لازم است داشته باشیم که در توصیه ها به آن می پردازیم.

ب: ترکیب مواد مورد استفاده در نظافت با همدیگر:

گاه با فکر اثر بیشتر و قوی تر مواد در نظافت، چند ماده شیمیایی در دسترس در منازل با هم ترکیب می شود که خطرناکترین آنها ترکیب سفید کننده (وایتکس) و جوهر نمک (اسید) می باشد که سبب آزاد شدن و متصاعد شدن بخار کلر می شود و از طریق تنفس از بینی و دهان وارد مجاری تنفس یعنی بینی، مجاری ریه و ریه می شود و تولید اسید می کند که به این قسمت ها آسیب می رساند و ایجاد ورم می کند و فرد با حالت بیماران ریوی مثل خس خس و تنگی نفس به پزشک مراجعه می نماید. اکثراً ترکیب این مواد در محیط بسته صورت می گیرد که آسیب رسانی را بیشتر می کند. میزان آسیب به میزان گاز وارد شده به مجاری و مدت در تماس بودن با آن و وضعیت خود فرد بستگي دارد و اگر فرد به پزشک مراجعه کند ممکن است آثار آن موقتاً بهبود یابد ولی دائم او را رنج خواهد داد، به گفته یکی از مقامات بهداشتی کشور در یکی از کلینیک های فوق تخصص ریه در تهران سیصد زن خانه دار به این دلیل تحت درمان و مراقبت هستند و مشتری این مرکز شده اند که این هشداری است برای جدی بودن خطر ترکیب این دو ماده با همدیگر. البته دیگر شوینده ها و ترکیب آنها با همدیگر هم دارای اثرات سمی و خطرناک بر فرد و محیط زیست هستند که در فرصت های مناسب به آن خواهیم پرداخت. با توجه به مطالب گفته شده لازم است همشهریان گرامی به ویژه خانم های محترم به این نکات توجه فرمایند.

1- در نظافت و خانه تکانی دچار وسواس نشوند و در صورتی که علائمی از بیماری وسواس در خود می بینند بهتر است به دنبال درمان این بیماری باشند تا رفتارهای افراطی در نظافت و استفاده از شوینده ها.

2- بی دلیل از شوینده ها و سفیدکننده استفاده نشود و بايد توجه نمود که این مواد هم برای فرد و هم محیط زیست زیان آور است، مواد شیمیایی را به هیچ وجه با هم مخلوط نفرمایید که امکان تولید مواد خطرناک وجود دارد.

3- مواد شیمیایی را به دلیل فرار بودن و آزاد کردن عوامل در محیط های دربسته استفاده نفرمایید و هنگام استفاده درب و پنجره را باز بفرمایید.

4- توجه بفرمایید که این گونه مواد، به ویژه سفیدکننده ها برای سالخوردگان و کودکان و احتمالا زنان آبستن ضرر دارد و هنگام استفاده نباید در محیط باشند.

5- این مواد برای افرادی که دارای حساسیت، آسم و بیماری های تنفس و تنگي نفس و قلب و حتی سردردهای میگرنی هستند خطر مضاعف دارد و می تواند بسیاری از آن ها را تشدید کند که البته بستگی به مدت و میزان برخورد با مواد دارد.

6- به هیچ وجه مواد شیمیایی مثل وایتکس همراه با مواد دیگر حرارت داده نشود.

7- توجه بفرمایید که سفیدکننده ها و جوهر نمک از دسته مواد خورنده محسوب می شوند که بر پوست و لباس و وسایل و بافت آنها اثرات تخریبی دارد و آنها را از بین می برد و در صورت تماس با پوست و چشم و یا چیز دیگری اولین اقدام گرفتن سریع زیر شیرآب به مدت ده تا پانزده دقیقه می باشد تا ماده شسته و فرصت اثر نداشته باشد.

8- مواد شیمیایی از ظرف اصلی جدا نشود و در ظروفی که برای خوردن و آشامیدن استفاده می شود مثل لیوان و بطری نوشابه ریخته نشود که امکان فریب افراد به ویژه کودکان و افراد کم حافظه و کم بینا وجود دارد و خود ظروف هم بهتر است در دسترس کودکان نباشد.

9- هرگز جوهر نمک و سفیدکننده ها در وسایل مثل کولر که هوار را به اطراف پخش می کنند استفاده نشود.

10- توجه بفرمایید که سفیدکننده ها برای همه لباس ها و سطوح بویژه رنگ شده و رنگی و لباس های پشمی قابل استفاده نیستند و رقیق نشده آن می تواند به لباس آسیب رسانده و لکه ایجاد کند.

11- سفیدکننده ها را در جای خنک و تاریک نگهداری کرده و درب آن را باز نگذاریم و برای رقیق کردن آن از آب داغ استفاده نشود.