یزدفردا :برج تاريخي "رادكان" در جنوب شهرستان كردكوي در غرب گلستان از آثار تاريخي و ديدني است كه با بيش از يك هزار سال قدمت نياز به توجه و حفاظت بيشتري دارد. برج يا ميل رادكان با حدود ۳۲متر ارتفاع و ۱۵متر قطر از دو قسمت گنبدي و بدنه تشكيل شده كه گنبد آن به صورت مخروطي بلند و كشيده و به صورت دو پوسته‌اي است كه بر بدنه استوانه‌اي قرار دارد.
اين بناي تاريخي و بلند با توجه به اينكه درمسير جاده ابريشم قرار دارد در گذشته به عنوان راهنماي بازرگانان و مسافران مورد استفاده قرار مي‌گرفت.
از نظر موقعيت جغرافيايي اين برج در يك منطقه كوهستاني، جنگلي و بر فراز تپه طبيعي صخره‌اي در نزديكي روستايي به همين نام احداث شده‌است.
در اين زمينه گفته شده است كه با توجه به آثار باقيمانده، بناي ديگري در ضلع شمالي گنبد رادكان وجود داشت.
براي بناي برج رادكان تاكنون پژوهشگران كاربردهايي همچون قصر، مقبره، گنبد و برج بيان كرده‌اند، اما تا زمان خواندن تمام كتيبه‌هاي اين بنا براي قطعيت اين موضوع، بايد منتظر بود.
تاكنون براساس متنهاي قرائت شده برخي از اين كتيبه‌ها، گفته شده است كه بناي رادكان متعلق به يكي از اسپهبدان آل باوند ( باوندیان ) طبرستان به نام ابوجعفرمحمدابن وندريان بوده است.
شمال شرق خاستگاه برج آرامگاهي در ايران بشمار مي‌رود.
آرامگاهها بخش قابل توجهي از بقاياي معماري قديم را به خود اختصاص داده‌اند.
اين بناها با نقشه دايره، چهارضلعي، هشت ضلعي و با شيوه‌هاي گوناگون احداث شده‌اند و با نامهاي بقعه، پير، امامزاده، مزار، گنبد و برج در جاي جاي كشورمان مورد احترام است.
در ميان زيرمجموعه‌هاي آرامگاهي، "برج آرامگاهها" از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است.
می توان از برج رادكان در استان گلستان به عنوان قديمي‌ترين نمونه برج‌هاي آرامگاهي در ايران نام برد.
از روزگار پيش از تاريخ تاكنون اين هنر مورد توجه گروههاي مختلف انساني قرارگرفته و سعي زيادي براي تكامل و گسترش آن انجام گرفته است.
در زمينه نحوه ساخت برج رادكان بايد گفت كه مصالح بنا از آجر و نوعي گچ است كه در نماي خارجي آن نيز در بين سرآجرها تزئينات گچي تورفته با انگشت دست وجود دارد.
همچنين در فواصل معين بدنه خارجي آن حفره‌هايي ديده مي‌شود كه گويا در هنگام احداث بنا به منظور داربست تعبيه شده است.
ورودي هلالي شكل بنا در ضلع جنوبي است كه در بالاي سردر آن يك قاب مستطيل شكل با كتيبه‌اي به خط كوفي و تزئينات گچي و آجري وجود دارد كه قسمتي از آن از بين رفته است.
نماي داخلي بناي برج رادكان كردكوي نيز به صورت مدور و با گچ‌اندود شده است.
زيباترين قسمت نماي خارجي بنا در بخش فوقاني آن است كه دو رديف تزئينات آجري با گچبري گلهاي مشابه گل لاله به همراه كتيبه كوفي و پهلوي دورادور قسمت زيرين گنبد را گرفته است.
براساس نظركارشناسان ميراث فرهنگي وجود كتيبه‌هاي پهلوي نشان‌دهنده حضور و تداوم زبان و خط پهلوي تا اواسط سده‌هاي اوليه اسلامي در اين منطقه است.
برج يا ميل رادكان كه در فاصله ۴۲كيلومتري كردكوي قرار دارد در منطقه به نام قلعه "گبري" نيز ناميده شده‌است، اين بنا به شماره ۱۴۵در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
شروع كار بناي برج رادكان در ربيع‌الثاني ۴۰۷هجري قمري زمان فرمانروايي اسپهبد ابوجعفر و اتمام آن در ۴۱۱هجري قمري، بدست معمار احمدبن عمر بوده‌است.
براساس اسناد تاريخي اسپهبد ابوجعفرمحمدابن وندر از شاهزادگان سلسله باوندي طبرستان (باونديان ازنوادگان كاووس، پسرقباد، شاه ساساني بوده‌اند) بوده كه در دوران تسلط سلسله آل زيار در قسمت جلگه‌اي و در نواحي كوهستاني طبرستان حكومت مي‌كردند.
كردكوي با حدود ۸۰هزار نفر جمعيت در ۲۷كيلومتري غرب گرگان مركز استان گلستان واقع شده است.
اين شهرستان با مساحتي در حدود ۸۱۵كيلومتر مربع از شمال به بندرتركمن، از غرب به بندرگز، از شرق به گرگان و از جنوب به استان سمنان محدود است.
جاده "شاه عباسي"، شهر باستاني "تميشه"، امامزاده "روشن آباد، ابراهيم و چهاركوه"، دهكده‌هاي "درازنو و جهان نما" وپارك جنگلي "امام رضا(ع)" ازجمله مناطق ديدني اين شهرستان است.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
شنبه 23,نوامبر,2024