دیروز، روز عقب‌نشینی خریداران در بازار ارز و قدرت‌نمایی فروشندگان بود. در سومین روز هفته، دلار در کانال ۱۷ هزار تومانی آغاز به کار کرد. پس از یک ساعت نوسان در این کانال، فشار فروشی در بازار شکل گرفت که در ابتدا قیمت را به کانال ۱۶ هزار تومان برد و پس از آن، قیمت‌هایی نیز در کانال ۱۵ هزار تومانی به ثبت رسید. به گفته فعالان، نزدیک ساعت یک بعدازظهر، در فضای مجازی اخباری از افزایش حضور مردم در بازار منتشر می‌شد که در حال فروش دلار خود هستند و تصویری با این مضمون نیز در کانال‌های مختلف دست به دست شد. با فشار فروشی که در بازار وجود داشت، قیمت دلار تا مرز ۱۵هزار و ۹۰۰ تومان پایین رفت، ولی با افزایش خریدها در این سطح و کاهش فروش‌ها ساعت ۴ بعدازظهر، دلار روی عدد ۱۶ هزار و ۲۰۰ تومان قرار گرفت. این قیمت ۸۰۰ تومان پایین‌تر از قیمت بسته شده روز یکشنبه بود. دلار در روز دوم هفته نیز ۳۵۰ تومان از ارزش خود را از دست داده بود. پس از ساعت ۵ بعدازظهر روز گذشته بار دیگر قیمت‌های زیر ۱۶ هزار تومان برای دلار ثبت شد. حدود ساعت ۷ عصر، دلار ۱۵ هزار و ۴۰۰ تومان بود. حول و حوش ساعت ۷ و نیم عصر برخی کانال‌های اطلاع‌رسانی و اعلام نرخ حتی از کاهش دلار به زیر مرز ۱۵هزار تومان خبر دادند.

درمورد ریزش دلار از کانال ۱۹ هزار تومان به کانال ۱۴ هزار تومان، نگاه‌های متفاوتی در بازار وجود داشت که می‌توان به‌طور کلی آنها را در دو دسته قرار داد. دسته اول معتقد بودند که قیمت دلار تحت‌تاثیر عوامل متفاوتی با اصلاح قیمت مواجه شده است؛ این در حالی است که گروه دوم، باور داشتند، بازار تحت‌تاثیر تغییر انتظار معامله‌گران با فشار فروش و کاهش قیمت مواجه شده است.در روز سقوط دلار، قیمت سکه تمام بهار آزادی نیز نه‌تنها از کانال ۵ میلیونی عقب کشید، بلکه تا مرز ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پایین رفت. ساعت ۴ بعدازظهر سکه ۴ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان قیمت خورد.ساعت۷ بعدازظهر سکه حدود۴میلیون و۵۶۰هزار تومان بود.

اصلاح قیمت دلار؟

برخی فعالان بازار باور داشتند، کاهش قیمت دلار در روزهای اخیر بیش از هر عاملی متاثر از اصلاح قیمت‌ها بوده است. از نگاه برخی افراد این دسته، اصلاح قیمتی ناشی از آن بود که معامله‌گران در درجه اول از رشد بیشتر قیمت ناامید شدند. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، روش کار نوسان‌گیران بزرگ به این صورت است که پس از برخورد قیمت به سقف، سعی می‌کنند دلار خود را کم‌کم در بازار عرضه کنند. در واقع، برخی معامله‌گران که دلار را در ابتدای ماه در کانال ۱۴ هزار تومانی خریداری کرده بودند، پس از برخورد قیمت به سقف ۱۹ هزار تومانی کم‌کم فروشنده شدند و از این خرید و فروش سود زیادی کسب کردند.

 در این میان، با کاهش قیمت‌ها به کانال ۱۷ هزار تومان، معامله‌گران بزرگ سعی کردند فروش‌های خود را کمی کاهش دهند و این مرز را به عنوان کف قیمت تعریف کنند. در واقع، آنها تمایل داشتند قیمت دلار پس از برخورد به سقف ۱۹ هزار تومانی، تنها با اصلاحی ۱۰تا ۱۱ درصدی مواجه شود. تا زمانی که مردم برای خرید دلار در کانال ۱۷ هزار تومانی تمایل داشتند، این عده فروش‌های خود را برای کاهش بیشتر قیمت شدت نبخشیدند. به گفته فعالان، صبح روز دوشنبه مردم زیادی در بازار برای خرید دلار حضور نداشتند. این موضوع موجب شد که دلالان تغییر موضع بدهند و به یکباره فروش‌های خود را شدت بخشند. شدت فروش پس از ساعت ۱۲ظهر به اندازه‌ای بود که قیمت به سرعت تا ابتدای کانال ۱۶ هزار تومانی پایین رفت. به گفته فعالانی که باور داشتند کاهش روز دوشنبه ناشی از اصلاح قیمت بوده است، دلالان قصد داشتند با افزایش فروش ارزهای خریداری شده در هفته قبل کسب سود کنند و خود را آماده خرید در قیمت‌های پایین‌تر کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد با برخورد دلار به محدوده ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان، حداقل خریدهای دلالان بار دیگر افزایش یافت. فاصله نقطه ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومانی با سقف ۱۹ هزار و ۱۰۰ تومانی حدود ۱۷ درصد بود.  

این دسته عنوان می‌کردند، کاهش فاصله قیمت دلار بازار تهران با هرات افغانستان و سلیمانیه عراق یکی از نشانه‌هایی بود که احتمال بازگشت قیمت را شدت می‌بخشید. در آن سو، آنها عنوان می‌کردند، قیمت دلار در سامانه سنا حدود ۱۶ هزار و ۴۰۰ تومان بود و قیمت بالای سامانه سنا نسبت به معاملات کف بازار نشان‌دهنده هیجان کاهشی بازار بود.در این میان برخی فعالان اعتقاد داشتند، عوامل میان‌مدتی موجب شد که اصلاح قیمت دلار کلید بخورد. از نظر آنها احتمال اصلاح لوایح مربوط به FATF مهم‌ترین موضوعی بود که پیش‌روی معامله‌گران قرار داشت و آنها تصور می‌کردند با تصویب آن قیمت‌ها با افت زیادی مواجه خواهد شد، در نتیجه خود به پیشواز رفتند و ارزهای خریداری شده هفته پیش را به فروش رساندند.

اطلاعات سری معامله‌گران؟

دسته دیگری از فعالان بازار باور داشتند، معامله‌گران زودتر از سایر اقشار به اخبار سیاسی- اقتصادی دسترسی پیدا می‌کنند. از نظر آنها، چنین میزان ریزشی ظرف یک روز کاری را تنها می‌توان به تغییر انتظارات معامله‌گران نسبت داد. به باور آنها، احتمالا معامله‌گران بزرگ به اخباری دست یافته‌اند که برحسب آن انتظاراتشان تغییر کرده و موقعیت فروش گرفته‌اند. این دسته همچنین باور داشتند، در کنار فروش ارز توسط دلالان، حضور مردم در بازار نیز در موقعیت فروشنده تاثیر عمده‌ای در افت قیمت داشته است. به باور آنها، پس از شکست مرز ۱۷ هزار تومانی، مردم عادی از هراس افت بیشتر قیمت وارد بازار شدند تا ارز خود را بفروشند.

اگر افت قیمت دلار ناشی از اصلاح قیمت بوده است، قیمت این ارز در روزهای آتی می‌تواند با رشد مواجه شود، حال آنکه برحسب نگاه دسته دوم، قیمت میل بیشتری به کاهش دارد.دسته اول به‌طور کلی باور دارند، این اصلاح قیمتی به قصد افزایش خرید در نرخ‌های پایین‌تر صورت گرفته است. این در حالی است که دسته دوم باور دارند، دلار با تغییر انتظار معامله‌گران مواجه شده و از این‌رو، در مسیر نزولی قرار گرفته است.  از نگاه گروه اول، این تقاضاست که روند قیمت در بازار را تعیین می‌کند و عرضه در شرایط فعلی تاثیر کمتری در جریان سازی قیمتی دارد. به باور آنها، رشد تقاضا در ابتدا قیمت را به کانال ۱۹ هزار تومانی برد و پس از آن کاهش سطح تقاضا موجب شد که دلالان قیمت‌ها را به سطوح پایین‌تری بیاورند. در این شرایط، اگر تقاضا طی روزهای آتی به سطوح بالاتری برود احتمال صعود قیمت‌ها وجود خواهد داشت.

البته از نظر برخی از اصلاح‌گران دلاری، در صورتی که خبر مثبتی منتشر شود، احتمال کاهش بیشتر قیمت نیز منتفی نیست. «دنیای‌اقتصاد» در گزارش روز گذشته خود عنوان کرده بود که از نظر معامله‌گران فنی با شکست مرز ۱۶ هزار و ۸۰۰ تومان فشار فروش در بازار بیشتر خواهد شد و قیمت به سوی مرز ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان میل خواهد کرد. اکنون باید دید بازار پس از مواجهه با این مرز، با یک اصلاح کوتاه و ادامه روند کاهشی مواجه خواهد شد یا پس از بازگشت به کانال ۱۶ هزار تومانی، تصور می‌کند کاهش قیمت به اتمام رسیده است و خود را برای صعود دیگری آماده می‌کند. آنچه برخی فعالان بر آن تاکید دارند، بازار طی روزهای آتی با اخبار مثبت رو به رو خواهد شد و حداقل تحت‌تاثیر سایه این اخبار قیمت در مسیر صعودی قرار نخواهد گرفت. به عنوان مثال، برخی باور دارند تصویب FATF چنان اثر روانی در بازار دارد که می‌تواند قیمت را تا چند کانال دیگر پایین‌تر بیاورد. از سوی دیگر بالا رفتن قیمت نفت و تراز تجاری مثبت معامله‌گران کاهشی را امیدوارتر کرده است که سطوح پایین‌تری نیز تجربه شود.

۴ دلیل کاهشی افت دلار

در مجموع می‌توان گفت از نگاه فعالان ۴ دلیل مختلف منجر به افت قیمت دلار شده است. اولین دلیل خریدهای سنگین دلالان در هفته گذشته و خالی کردن آن در هفته جاری بود. در این نگاه، نوسان‌گیران پس از خرید در کانال ۱۴ هزار تومانی و برخورد دلار به کانال ۱۹ هزار تومان، فروش‌های خود را کم‌کم افزایش دادند و باعث عقبگرد قیمتی در بازار ارز شدند. دسته دیگری باور داشتند، اختیاراتی که به بانک مرکزی برای مداخله در بازار ارز داده شد، موجب شد که نوسان‌گیران از خرید دست بکشند و در موقعیت فروش قرار بگیرند.

در این میان، گروه سومی باور داشتند، اعلام سیاست‌های جدید بانک مرکزی برای پرداخت ارز حوزه‌های خدماتی به معامله‌گران سیگنال فروش داد. از نظر آنها تحت‌تاثیر سیاست جدید از یک سو تقاضای بازار آزاد کاهش پیدا می‌کند و از سوی دیگر این سیگنال را به معامله‌گران بازار می‌دهد که بانک مرکزی ارز کافی برای مداخله در بازار و برطرف کردن نیازهای کشور را دارد. عاملی که موجب می‌شود احتکارگران دلار دست از انباشت آن بردارند. احتمال تصویب FATF در روزهای آینده از دیگر عوامل انتظاری کاهشی بود.