چند سالی هست که زنگ خطر‌ها در خصوص وقوع بحران جمعیتی در کشور به صدا درآمده، ابتدا با هشدارهای کار‌شناسان و متخصصان آغاز شد و با گذشت زمان پرداختن به این موضوع با برگزاری نشست‌های تخصصی و همایش‌های محتلف رنگ و بوی جدی تری به خود گرفت و در ‌‌نهایت سیاست‌های کلی جمعیت در اردیبهشت ماه سال ۹۳ در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری توسط مقام معظم رهبری ابلاغ و این موضوع به یکی از اولویت‌های روز کشور تبدیل شد.

دولت یازدهم در اقدامی عجیب و علی‌رغم سیاستهای کلان نظام که پیش از این از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده بود، سیاستهای کلی جمعیت را در لایحه پیشنهادی حذف کرد.

اردیبهشت سال 1393 بود که رهبر معظم انقلاب طی بیانیه‌ای سیاست‌های کلی جمعیت را به روسای سه قوه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ نمودند که متن این ابلاغیه به این صورت است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم

با عنایت به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملّی؛ و با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به‌عنوان یک فرصت و امتیاز؛ و در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته، سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغ می‌گردد. با در نظر داشتن نقش ایجابی عامل جمعیت در پیشرفت کشور، لازم است برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب باسیاست‌های جمعیتی انجام گیرد. همچنین ضروری است با هماهنگی و تقسیم‌کار بین ارکان نظام و دستگاه‌های ذی‌ربط در این زمینه، اقدامات لازم با دقّت، سرعت و قوّت صورت گیرد و نتایج رصد مستمر اجرای سیاست‌ها گزارش شود.

سیّد علی خامنه‌ای

۳۰/اردیبهشت/۱۳۹۳


«سیاست‌های کلی جمعیت»

1- ارتقاء پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی.

۲- رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینه‌های زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد.

۳- اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران به‌ویژه در دوره بارداری و شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری مردان وزنان و تقویت نهادها و مؤسسات حمایتی ذی‌ربط.

۴- تحکیم بنیان و پایداری خانواده با اصلاح و تکمیل آموزش‌های عمومی درباره اصالت کانون خانواده و فرزند پروری و با تأکید بر آموزش‌ مهارت‌های زندگی و ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره‌ای بر مبنای فرهنگ و ارزش‌های اسلامی- ایرانی و توسعه و تقویت نظام تأمین اجتماعی، خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی در جهت سلامت باروری و فرزند آوری.

۵- ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی- ایرانی و مقابله با ابعاد نامطلوب سبک زندگی غربی.

۶- ارتقاء امید به زندگی، تأمین سلامت و تغذیه سالم جمعیت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، به‌ویژه اعتیاد، سوانح، آلودگی‌های زیست‌محیطی و بیماری‌ها.

۷- فرهنگ‌سازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تأمین سلامت و نگهداری آنان در خانواده و پیش‌بینی سازوکار لازم برای بهره‌مندی از تجارب و توانمندی‌های سالمندان در عرصه‌های مناسب.

۸- توانمندسازی جمعیت در سن کار بافرهنگ سازی و اصلاح، تقویت و سازگار کردن نظامت تربیتی و آموزش‌های عمومی، کارآفرینی، فنی ـ حرفه‌ای و تخصصی با نیازهای جامعه و استعدادها و علایق آنان در جهت ایجاد اشتغال مؤثر و مولّد.

۹- باز توزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت، متناسب با ظرفیت زیستی با تأکید بر تأمین آب باهدف توزیع متعادل و کاهش فشار جمعیتی.

۱۰- حفظ و جذب جمعیت در روستاها و مناطق مرزی و کم تراکم و ایجاد مراکز جدید جمعیتی به‌ویژه در جزایر و سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان از طریق توسعه شبکه‌های زیربنایی، حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری و ایجاد فضای کسب‌وکار با درآمد کافی.

۱۱- مدیریت مهاجرت به داخل و خارج هماهنگ باسیاست‌های کلی جمعیت با تدوین و اجرای سازوکارهای مناسب.

۱۲- تشویق ایرانیان خارج از کشور برای حضور و سرمایه‌گذاری، و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و توانایی‌های آنان.

۱۳- تقویت مؤلفه‌های هویت‌بخش ملی (ایرانی، اسلامی، انقلابی) و ارتقاء وفاق و همگرایی اجتماعی در پهنه سرزمینی به‌ویژه در میان مرزنشینان؛ و ایرانیان خارج از کشور.

۱۴- رصد مستمر سیاست‌های جمعیتی در ابعاد کمّی و کیفی با ایجاد سازوکار مناسب و تدوین شاخص‌های بومی توسعه انسانی و انجام پژوهش‌های جمعیتی و توسعه انسانی.

جایگاه مناسب در پیش نویس برنامه ششم

در همین راستا ستاد برنامه ششم توسعه در جهت تدوین سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه آذرماه امسال جزئیات لایحه پیشنهادی برنامه ششم توسعه را مصوب کرد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی نیز پیش‌نویس این لایحه را برای تصویب نهایی در اختیار دولت قرارداد.

در این متن پیشنهادی در تبصره 10 به اجرای سیاست‌های کلی جمعیت و رفع دغدغه‌های مقام معظم رهبری اشاره‌شده است که متن این تبصره به این صورت است:

«به‌منظور اجرای سیاست‌های کلی جمعیت، تمامی دستگاه‌های اجرایی، نظامی و انتظامی ذی‌ربط مکلف‌اند برنامه عملیاتی جامع مدیریت جمعیت و مهاجرت را که به تصویب هیئت‌وزیران می‌رسد برای تحقق مفاد زیر اجرا نمایند:

1.حمایت از نهاد خانواده.

2.افزایش نرخ باروری به بالاتر از سطح جانشین

3.رفع موانع ازدواج و تسهیل تشکیل خانواده

4.حمایت از زوج‌های نابارور برای فرزند آوری

5.حمایت از زوج‌های دارای فرزند

6.افزایش سهم جمعیت مناطق کم‌تراکم، مناطق مرزی و حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان بر اساس آمایش سرزمین.

مرکز آمار ایران به‌عنوان مرجع رسمی نظام آماری کشور با تدوین شاخص‌های بومی توسعه انسانی وظیفه رصد مستمر سیاست‌های جمعیتی را در ابعاد کمی و کیفی دارد.»

حذف ناگهانی از لایحه اصلی!

اما دولت یازدهم که تا به امروز ادعا داشته که تمامی حرکات و اهداف خود را مبتنی بر مشورت‌های رهبر معظم انقلاب پیش برده است در ارائه برنامه جامع ششم توسعه به مجلس شورای اسلامی نشان داد که آن‌طور که بایدوشاید به دغدغه‌های رهبری پاسخ مثبت نشان نداده است. چراکه با مراجعه به برنامه پیشنهادی دولت به مجلس متوجه حذف تبصره(ماده) دهم از این برنامه می‌شویم که مربوط به سیاست‌های کلی جمعیت می‌شود.
 

متن پیشنهادی برنامه ششم توسعه دولت به مجلس شورای اسلامی

با این تفاسیر جای این سؤال پیش خواهد آمد که چرا چنین برنامه مهمی که آینده کشور را دستخوش خود قرار می‌دهد از متن سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه حذف‌شده است؟ به‌راستی افزایش جمعیت و کمک به سیاست‌های کنترل جمعیت که مواردی از قبیل تأمین نیروی کار، جلوگیری از پیر شدن جمعیت، جلوگیری از ورود مهاجران و ... را در برمی‌گیرد از دغدغه‌های دولت تدبیر و امید نیست؟

برنامه های وزارت بهداشت در برنامه ششم
وزیر بهداشت معتقد است که از کل برنامه های توسعه سوم، چهارم و پنجم حدود 30 درصد اجرا شده است و 70 درصد مواد این قوانین اجرا نشده است زیرا کسانیکه این برنامه را پیشنهاد داده اند بیشتر آمال و آرزوهای خود را به قانون تبدیل کردند، بدون اینکه ابزار اجرای آن را فراهم کنند و خواستند در طول یک برنامه به همه آرزوهای کشور در حوزه سلامت برسند.

از این رو وزارت بهداشت کاهش تصدی دولت در حوزه سلامت، تقویت جایگاه متولی سلامت، تجمیع منابع مالی سلامت، حمایت از بخش خصوصی و هیئت امنایی شدن بیمارستانهای دولتی را جزو اولویتهای برنامه ششم اعلام کرده است. البته مهمترین پیشنهاد وزارت بهداشت در برنامه توسعه ششم گنجاندن طرح تحول سلامت در این برنامه است.


بررسی برنامه ششم توسعه در جلسه کمیسیون بهداشت
پس از پایان تعطیلات تابستانی نمایندگان، اعضای کمیسیون بهداشت اولین اولویت خود را بررسی برنامه ششم توسعه در کمیسیون اعلام کردند.
در همین باره مره صدق عضو کمیسیون بهداشت و درمان به خبرنگار سلامت نیوز می گوید: یکی از پیشنهادهای خوب وزارت بهداشت این است که منابع حوزه سلامت وابسته به درآمد نفت نباشد که با افت و خیز قیمت نفت دچار نوسان شود از این رو ما هم تلاش می کنیم این مورد تصویب شود تا منایع این بخش پایدار باشد.

او با اشاره به اینکه برخی مواد قانون برنامه پنجم در این برنامه تکرار نشده است می گوید: ابتدا برخی نمایندگان دوره پیش به این موضوع انتقاد کردند اما بعد از بررسی مشخص شد که برخی از این مواد با تصویب دولت و مجلس به قوانین دائمی تبدیل شده است و از این رو تکرار آنها لازم نبود.

او ادامه می دهد: یکی دیگر از نکات خوب برنامه تامین منابع از محل اعتبارات سیاست های جمعیتی بین دانشگاه های علوم پزشکی است تا به زوجین بی بضاعتی که فرزندی ندارند، خدمات درمانی ارائه شود و تا حدی مشکلات درمان ناباروری رفع شود.


طرح تحول سلامت در برنامه ششم تغییرات فروانی خواهد کرد
یکی از برنامه های مهم وزارت بهداشت در دوره جدید اجرای سیاست طرح تحول در بیمارستانها بود تا با تغییر در این حوزه پرداختی از جیب مردم را کاهش دهد.هرچند این برنامه منتقدان فراوانی دارد اما در برنامه ششم وزارت بهداشت بار دیگر این برنامه را گنجانده تا با تصویب قانونی آن در تمام دوره ها قابل اجرا باشد.

در این خصوص حسینعلی شهریاری عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به خبرنگار سلامت نیوز می گوید:سال قبل هم به وزیر اعلام شد که طرح تحول سلامت در برنامه ششم تغییرات فروانی خواهد کرد و به همین صورت که اکنون اجرا می شود قابلیت اجرایی ندارد چون تنها به کاهش هزینه ها و درمان توجه دارد و موضوع مهم پیشگیری در آن وجود ندارد.

وی ادامه می دهد: همچنین موضوع بیمه ها هم باید در برنامه اصلاح شود تا توان پرداخت به موقع بدهی خود به بیمارستانها را داشته باشند و مشکلاتی که اکنون وجود دارد حل شود.

شهریاری می افزاید: اگر قرار است این طرح تبدیل به قانون شود باید تمام انتظارات بخش بهداشت اعم از درمان و پیشگیری را حل کرد و به گونه ای برنامه ریزی کرد که با پیشگیری هزینه های بخش درمان کاهش پیدا کند.

تجمیع بیمه ها در برنامه ششم
موضوع دیگری که وزارت بهداشت تاکید فراوانی در برنامه ششم دارد یکسان سازی پرداخت بیمه ها ، بسته بیمه پایه و تجمیع بیمه ها است. طبق مصوبه مجلس اجرای قانون برنامه پنجم تا پایان سال 95 وجاهت قانونی دارد، اما زمانیکه این قانون باز هم قرار است در برنامه ششم تکرار شود نشان از عدم اجرای آن تا پایان امسال دارد.

اصغر سلیمی عضو کمیسیون بهداشت با اشاره به اینکه وزارت بهداشت تلاش زیادی برای تجمیع برنامه ها دارد ادامه می دهد: کشمکش وزارت بهداشت و بیمه ها سبب شد تا سازمان مدیریت و برنامه ریزی در این مورد تصمیم گیری کند که سرانجام هم به برنامه ششم موکول شد.

وی می گوید: تجمیع بیمه ها که در سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری هم به آن اشاره شده و وزارت بهداشت تاکید فروانی دارد نیاز به بررسی دقیق دارد چون مثلا نباید در حق بیمه شدگان تامین اجتماعی که سالیان بسیار حق سرانه بالایی را برای استفاده از بیمه پرداخت کردند اجحاف شود تا شورای نگهبان هم آن را رد کند.

با اینحال سخنگوی دولت از عملیاتی شدن تجمیع بیمه‌ها دربرنامه ششم خبر می دهد و می گوید: پس از برگزاری جلسات بسیار میان دو وزارتخانه بهداشت و رفاه به جمع بندی هایی دست یافتیم و براساس این جمع بندی ها از طریق برنامه ششم این قانون را عملیاتی خواهیم کرد.

حذف ماده مربوط به سیاست‌های افزایش جمعیت در برنامه ششم
همچنین در برنامه ششم توسعه از سلامت مادران و ترویج زایمان طبیعی به‌صورت خاص نام برده شده است هرچند که ابتدا سیاستهای جمعیتی در این برنامه گنجانده شده بود اما ناگهان حذف شد.

در این باره سید علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی با اشاره به تشکیل کارگروه بررسی موضوع سیاست‌های جمعیتی در برنامه ششم توسعه می‌گوید: این کارگروه به سفارش سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به ریاست دکتر عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران تشکیل و طی جلسات محتلف مسائل مورد نظر مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و تصویب شد اما اینکه در این سازمان چه اتفاقی افتاد که منجر به حذف ناگهانی این ماده از برنامه ششم شده است نمی‌دانم!


اما محمد اسلامی، مشاور فنی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت به سلامت نیوز می گوید: خوشبختانه در برنامه ششم توسعه حدود ۴۰ماده و یک سری برنامه عملیاتی برای افزایش جمعیت داریم مانند کم کردن ناباروری در کشور بنابراین نباید تصور کرد که حذف ماده مربوط به سیاست‌های افزایش جمعیت به معنای حذف برنامه‌های عملیاتی در این حوزه است.


بهداشت مقدم بر درمان
در برنامه‌های اول و دوم توسعه، و تا حدودی برنامه سوم بهداشت بر درمان اولویت داشت اما در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه متاسفانه ایرادات فراوانی به سیاست‌های اتخاذ شده در بخش درمان وجود دارد چون این موضوع فراموش شد.

از این رو با توجه به اهمیت دولت به بخش سلامت بسیاری از کارشناسان این حوزه انتظار داشتند که در تدوین برنامه ششم بهداشت مقدم بر درمان قرار گیرد. از سوی دیگر وزارت بهداشت تاکید فراوانی بر پایدار کردن منابع دارد اما هیچ پیشنهادی هم در این زمینه نداده است شاید بهتر باشد برای تحقق این موضوع امکان حضور بخش خصوصی در عرصه سلامت باز شود و این بخش احساس امنیت کند.

چه اتفاقی ناگهان منجر به حذف سیاست‌های جمعیتی از برنامه ششم شد؟!

سید علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی با اشاره به تشکیل کارگروه بررسی موضوع سیاست‌های جمعیتی در برنامه ششم توسعه می‌گوید: این کارگروه به سفارش سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و به ریاست دکتر عادل آذر، رئیس مرکز آمار ایران تشکیل و طی جلسات محتلف مسائل مورد نظر مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

وی می‌افزاید: با وجود برخی مخالفت‌ها با این مباحث در ‌‌نهایت سیاست‌های افزایش جمعیت در این کارگروه تصویب و به سازمان مدیریت ارائه شد و اینکه در این سازمان چه اتفاقی افتاد که منجر به حذف ناگهانی این ماده از برنامه ششم شده است نمی‌دانم!

مرندی تاکید می‌کند: سیاست‌های افزایش جمعیت سیاست‌های کلان کشور و مورد تاکید رهبر معظم انقلاب است و نمی‌توان این سیاست‌ها را از برنامه‌های مهم کشوری حذف کرد و باید راهکارهایی برای بازگشت این ماده به برنامه ششم توسعه ارائه شود.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی ادامه می‌دهد: تا آخرین جلسه کارگروه که بنده حضور داشتم بند مربوط به سیاست‌های افزایش جمعیت در برنامه وجود داشت اینکه چه اتفاقی افتاده که این تبصره از برنامه حذف شده نمی‌دانم.

وی خاطرنشان می‌کند: طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده از دو سال پیش در مجلس ارائه شده اما دولت می‌گوید که اعتباری برای اجرایی شدن آن ندارد حتی در جلساتی با دکتر نوبخت اعلام کردیم که اگر اعتبار برای اجرای کامل طرح ندارید بندهایی از طرح را که نیازمند اعتبار کمتر است اجرا کنید اما هنوز هیچ بخشی از آن اجرایی نشده است.

برنامه ارائه شده به مجلس با ادبیات برنامه نویسی فاصله دارد

کامران باقری لنکرانی، وزیر بهداشت دولت نهم، نیز می‌گوید: درخصوص کل برنامه ششم توسعه ارائه شده به مجلس، برداشت این نیست که این برنامه برنامه نهایی مورد نظر دولت است، اینکه بین دولت و مجلس چه تعاملی وجود داشته را اطلاع ندارم اما این را می‌دانم که چیزی که به مجلس ارائه شده است نامش برنامه نیست.

وی با تاکید بر اینکه برنامه باید دارای اهداف و راهکارهای مشخص باشد، می‌افزاید: برنامه با قانون اساسی تفاوت دارد، برنامه بیان آمال و آرزو نیست؛ بلکه برنامه ششم برنامه اجرایی کشوراست.

رئیس مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه می‌دهد: آنچه در حال حاضر با عنوان برنامه به مجلس ارائه شده است، فاصله زیادی با ادبیات برنامه نویسی دارد و برای کارکرد پنج ساله کشور تاثیر چندانی نخواهد داشت.

بسیاری از معضلات کشور از جمله جمعیت در برنامه ششم نمود ندارد

لنکرانی تاکید می‌کند: احکام مربوط به بخش سلامت نیز در این برنامه دارای کاستی‌های بسیاری است و نمی‌تواند پاسخگوی بسیاری از چالش‌های روز به ویژه در بحث تولیت باشد و بسیارس از معضلات مهم کشور از جمله؛ جمعیت در آن نمود ندارد و با این وضعیت کارکرد برنامه توسعه را نخواهد داشت.

وی تصریح می‌کند: ادبیات برنامه ارائه شده بیشتر بیان چشم انداز و آمال و آرزوهاست و این هیچ کمکی به بهبود امور اجرایی کشور نمی‌کند، یا دولت برنامه دیگری قرار است ارائه کند و یا مجلس این برنامه را اصلاح خواهد کرد.

وزیر بهداشت دولت نهم در خصوص حذف ماده مربوط به سیاست‌های جمعیتی از این برنامه می‌گوید: قطعا یکی از چالش‌های مهم در حوزه اجتماعی بحران جمعیتی است و با این موضوع نمی‌توان به صورت سطحی برخورد کرد.

لنکرانی ادامه می‌دهد: باید در متن برنامه ششم توسعه به صورت مشخص به موضوع سیاست‌های افزایش جمعیت پرداخته شود.

قطعا جمعیت موضوعی دستوری و کوتاه مدت نیست؛ اما این دلیل بی‌توجهی به آن در برنامه ششم توسعه نمی‌شود. طبق بررسی‌های صورت گرفته مهم‌ترین مسئله در افزایش فرزندآوری، ایجاد محیط‌های حمایتی است و باید این موضوع به طور جدی در تمامی برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت مورد توجه قرار گیرد و جایی که نیازمند حمایت است، حمایت و جایی که نیازمند تسهیلات است، تسهیلات لازم ایجاد شود تا شرایط برون رفت از این بحران فراهم شود.

در حال حاضربخش عمده‌ای از دانشجویان کشور را زنان تشکیل می‌دهند و اکثر این افراد بر سر دو راهی ادامه تحصیل یا فرزندآوری قرار می‌گیرند و همین امر باعث تاخیر در بچه دار شدن یا عدم فرزندآوری می‌شود؛ لذا شرایط لازم برای از بین بردن این فضای دوگانه باید به وجود آید.

تعجب کردیم وقتی سیاست‌های جمعیتی به طور کلی از برنامه ششم حذف شد

در همین زمینه دکتر ناصر سیم فروش، رئیس قطب اورولوژی کشور یکی از مهم‌ترین مسائل بحرانی در جامعه را موضوع جمعیت دانسته و می‌گوید: برای رشد و توسعه کشوردر آینده نیازمند نسل جوان و با نشاط هستیم در صورت بی‌توجهی به مشکل کاهش جمعیت در آینده با جمعه‌ای کهنسال روبرو خواهیم بود که توان ادره کشور را ندارند.

وی می‌افزاید: دشمنان نیز به بحرانی بودن موضوع کاهش جمعیت جوان کشور کاملا اذعان دارند و باید این مسئله مورد توجه تمامی مسئولان کشور باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه می‌دهد: همه تعجب کردیم که سیاست‌های افزایش جمعیت به طور کلی از برنامه ششم توسعه حذف شد به طوریکه بسیج دانشجویی هشت دانشگاه علوم پزشکی در نامه‌ای به وزیر بهداشت خواستار پیگیری موضوع شدند.

سیم فروش تاکید کرد: موضوع جمعیت باید در تمام برنامه‌ها اولویت اول باشد و اگر اشتباهات گذشته در حوزه جمعیت هر چه سریع‌تر جبران نشود، قطعا در آینده‌ای نزدیک از نظر جمعیتی با فاجعه‌ای بزرگ مواجه خواهیم شد.

وی خاطر نشان می‌کند: مسائل روزمره در جامعه بسیار است اما جمعیت مسئله‌ای استراتژیک و ریشه‌ای است و در صورتیکه برطرف نشود، در آینده غیر قابل جبران خواهد بود. امروز نیز برای اقدام موثر دیر است و همه دستگاه‌ها و بخش‌ها باید به این موضوع توجه داشته باشند.

به دنبال حذف سیاست‌های افزایش جمعیت از برنامه ششم توسعه دانشجویان بسیجی 8 دانشگاه علوم پزشکی در نامه‌ای خطاب به وزیر بهداشت اعتراض خود نسبت به این موضوع را اعلام و خواستار پیگیری وی در این زمینه شدند.

هاشمی نیز در واکنش به این نامه اعلام می‌کند که شخصا موضوع سیاست‌های جمعیتی را پیگیری می‌کنم و اگر در این مسیر نقصی وجود داشته باشد رفع خواهد شد و دانشجویان همچنان منتظر اقدام موثر وزیر بهداشت در این زمینه هستند!

برنامه‌های عملیاتی افزایش جمعیت با حذف یک ماده از بین نمی‌رود

دکتر محمد اسلامی، مشاور فنی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت می‌گوید: برنامه ششم توسعه شامل یک سری ماده (کمتر از ۴۰ماده) و یک سری برنامه عملیاتی است و حذف ماده مربوط به سیاست‌های افزایش جمعیت به معنای حذف برنامه‌های عملیاتی در این حوزه نیست.

وی با اشاره به تشکیل کارگروه بررسی سیاست‌های افزایش جمعیت به ریاست رییس مرکز آمار ایران می‌افزاید: سیاست‌های مورد نظر اعضا در این کارگروه تصویب و در پیش نویس برنامه ششم توسعه لحاظ شد اما پس از بازنگری توسط دولت چند ماده از جمله ماده مربوط به سیاست‌های جمعیتی از این برنامه حذف شد.

مشاور فنی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت ادامه می‌دهد: اینکه تصور شود تمامی برنامه‌های مربوط به سیاست‌های افزایش جمعیت محدود به یک ماده بوده و با حذف آن تمامی برنامه‌ها از بین رفته قطعا اشتباه است؛ چرا که در تقسیم کار معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری تمامی دستگاه‌ها از جمله وزارت بهداشت موظف به ارائه اهداف و برنامه‌های خود در حوزه جمعیت شدند که اقدامات لازم در این خصوص نیز توسط دستگاه‌ها صورت گرفته است.

اسلامی با تاکید بر اینکه یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت موضوع سیاست‌های جمعیتی است، تصریح می‌کند: در معاونت بهداشتی وزارت بهداشت حدود ۲۰۰ برنامه در حوزه‌های مختلف طراحی و ارائه شده است که در این بین ۱۵ برنامه به عنوان برنامه‌های اولویت دار مشخص شده و بحث سیاست‌های جمعیتی نیز تحت عنوان ارتقای سلامت باروری و فرزندآوری به عنوان اولویت دهم مشخص شده است.

وی اضافه می‌کند: نمی‌توان پذیرفت که حذف یک ماده منجر به کم رنگ شدن اهداف جمعیتی می‌شود چرا که در برنامه‌های عملیاتی هدف گذاری‌های صحیح در وزارت بهداشت و سایر وزارتخانه‌ها صورت گرفته است.

مشاور فنی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت در خصوص برنامه‌های این وزارتخانه در حوزه جمعیت می‌گوید: کاهش ناباروری‌های اکتسابی یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت در جهت ارتقای باروری جامعه است و با اجرای آن به دنبال کاهش نا‌باروری‌های قابل پیشگیری از طریق ارائه آموزش‌های لازم به مردم هستیم.

اسلامی با اشاره به اینکه شاخص طلاق در کشور از وضعیت خوبی برخوردار نیست، اضافه می‌کند: یکی دیگر از برنامه‌های وزارت بهداشت کاهش طلاق وتحکیم بنیان خانواده از طریق افزایش رضایت زندگی زناشویی است.

به گفته وی در سال ۹۴ آمار طلاق نسبت به سال ۹۳ دو هزار مورد کمتر شد اما باید توجه داشت که آمار افزایش طلاق در کشور نگران کننده بوده به ویژه اینکه ۵۰ درصد طلاق‌ها در پنج سال نخست زندگی اتفاق می‌افتد یعنی یا قبل از فرزندآوری یا نهایتا با یک فرزند.

مشاور فنی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت کاهش سزارین و افزایش زایمان طبیعی را یکی دیگر از برنامه‌های حوزه جمعیت وزارت بهداشت دانسته و می‌گوید: سزارین یکی از عوامل محدود کننده در تمایل خانواده‌ها در فرزندآوری است و بر همین اساس ترویج زایمان طبیعی و آموزش خانواده‌ها در این زمینه در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد.

اسلامی اضافه می‌کند: کاهش مرگ و میر مادران، کاهش مرگ نوزادان و کودکان یک تا ۵۹ ماهه، کاهش احتمال مرگ و میر در سنین ۳۰ تا ۷۰ سال، کاهش عوارض ناشی از بارداری و سقط و زایمان، کاهش بار بیماری‌های ژنتیکی از دیگر برنامه‌های وزارت بهداشت در جهت ارتقای سلامت باروری و فرزندآوری و اجرای سیتست‌های افزایش جمعیت است.

گفته می‌شود برنامه ششم توسعه که توسط دولت به مجلس ارائه شده، برنامه نیست و بیان آمال و آرزوست؛ حتی اگر این برنامه را چشم اندازی برای آرزوهای کشورهم بدانیم قطعا یکی از مهم‌ترین آرزو‌ها برای آینده ایران داشتن جمعیتی جوان و با نشاط است و باز هم حذف موضوع جمعیت از این برنامه منطقی به نظر نمی‌رسد و این اقدام چه آگاهانه و با هدف خاص صورت گرفته و چه بدون هدف نیازمند بازنگری و اصلاح است

منابع:

خبرآنلاین

سلامت نیوز

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا