این روزها هشدار نسبت به واردات خودرو افزایش یافته است. ولی رئیس سازمان توسعه تجارت چنین گوشزدهایی را قبول ندارد و معتقد است اعداد واردات خودرو نگران‌کننده نیست.

فعالان حوزه صنعت اذعان داشتند که رشد واردات خودرو آن هم از کشور چین، ‌خارج از بحث کیفیت برای صنعت خودرو، بخصوص قطعه‌سازی مشکل آفرین است لذا باید روند واردات آهسته شود. اما مسئولان دولتی تمایلی به صحبت در این باره ندارند و تنها به این جمله بسنده می‌کنند که افزایش واردات خودرو باعث می‌شود تولیدکنندگان خودرو به سمت رشد تولید و افزایش کیفی محصولات خود حرکت کنند.  این نوع دیدگاه گویای آن است دولت یازدهم مانند دوره‌های گذشته، مخالف افزایش واردات خودرو نیست. همانگونه که سخنگوی دولت در زمان رشد قیمت خودرو توسط شورای رقابت هشدار داد اگر قیمت‌ها اصلاح نشود به سمت حذف تعرفه واردات خودرو حرکت خواهیم کرد تا مردم بتوانند خودرو خریداری کنند. از سوی دیگر دبیر شورای عالی مناطق آزاد نیز این مأموریت را دارد که برای ایجاد قطب سوم خودروسازی آستین بالا بزند و با همکاری برخی از برندهای خارجی در منطقه آزاد چابهار قطب سوم خودروسازی را با هدف انحصارشکنی خودروسازی در ایران ایجاد کند.

نکته اما چرایی افزایش واردات خودرو است که از سال ۹۲ نمایان‌تر شده است. زمانی که به دلیل تحریم کاهش تولید خودرو صورت گرفت و برند‌های بنام، حاضر به حضور در ایران نشدند شرکت‌های خودروساز چینی وارد ایران شدند و با تفاوت قیمت زیاد و آپشن‌هایی که خودروهایشان داشت بازار ایران را قبضه کردند و در این شرایط که بازار ایران تشنه خودروهای جدید و ارزان بود توانست از طریق محصولات چینی سیراب شود. اما با رشد تولید خودرو و کمرنگ شدن تحریم‌ها صنعت خودروی کشورمان به جای آنکه به سمت تولید خودروهای جدید و با کیفیت برود، تنها در زمینه گران کردن محصولات خود اقدام کرد. این نارضایتی از محصولات داخلی باعث شد که تقاضا برای خرید خودروهای خارجی افزایش پیدا کند و در پی آن طی ۴ماهه سال‌جاری میزان واردات ۱۶۸ درصد افزایش یافت. حال اگر خودروسازان بیش از آنکه به فکر گران کردن محصولات خود بودند به سمت تولید کیفی می‌رفتند و به تعهدات خود پایبند بودند شاید اکنون عددهای کمتری در جدول واردات خودرو ثبت می‌شد. طی این مدت نظام تعرفه‌ای واردات خودرو تغییر نکرده است و خودروها با حجم موتور ۲۵۰۰سی سی با ۴۵ درصد تعرفه وارد کشور می‌شود و همچنان واردات خودروهای بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی ممنوع است. از سویی قوانین مربوط به اسقاط خودرو به قوت خود باقی است و هر وارد‌کننده‌ای با اسقاط دو خودرو می‌تواند یک خودرو خارجی وارد کند. این شرایط نشان می‌دهد که مردم سطح توقعشان از صنعت خودرو افزایش یافته است و توقع دارند خودروهایی را خریداری کنند که ضمن ارتقای سطح کیفی، دارای آپشن‌های متعدد باشد. موضوع دیگری که باید به آن اشاره کنیم ابراز نگرانی برخی‌ها است، زمانی که عدد واردات خودرو کمتر از ۱۰درصد تولیدات داخلی است و همچنان ۹۰ درصد بازار در اختیار تولیدکنندگان داخلی است،‌چرا برخی‌ها نسبت به رشد واردات هشدار می‌دهند و ابراز نگرانی می‌کنند. به نظر می‌رسد بعضی‌ها به دنبال افزایش تعرفه واردات خودرو و با ایجاد سد بر سر راه واردات هستند.

محدودیتی برای واردات خودرو وضع نمی‌شود

ولی‌الله افخمی‌راد رئیس سازمان توسعه تجارت در پاسخ به سؤال خبرنگار ایران مبنی بر اینکه واردات خودرو برای برخی‌ها نگرانی ایجاد کرده است، گفت: هیچ نگرانی وجود ندارد چرا که حجم واردات صورت گرفته،  کمتر از ۱۰درصد تولیدات داخلی است. این امر نیز باعث افزایش رقابت بین تولید‌کنندگان خودرو و در نهایت رشد کیفی آن می‌شود.  وی با بیان اینکه خودروهای وارد شده با حجم موتور کمتر از ۲۵۰۰ سی سی است، اذعان داشت: سازمان توسعه تجارت در پی حذف محدودیت برای واردات و صادرات است بدین جهت مانعی بر سرراه تجار قرار نخواهد گرفت و ما دیگر تصمیم‌های یک شبه اتخاذ نمی‌کنیم. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: دو برابر شدن واردات خودرو نگران‌کننده نیست و نباید تعبیر منفی از آن داشت، چراکه به موازات آن تولید داخلی افزایش یافته و تعرفه واردات نیز همچون گذشته است، در عین حال واردات خودروهای با حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی به کشور نیز همچنان ممنوع است.

 تغییر در ذائقه مردم

محمد بیاتیان عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز گفت: قوانین واردات خودرو تغییری نکرده است لذا عمده دلیل رشد واردات خودرو قیمت و آپشن خودروهای وارداتی است. وقتی مردم با قیمت‌های مناسب‌تر می‌توانند خودرو خریداری کنند که آپشن‌های بیشتری دارد به طور قطع به آن سمت می‌روند و در خودروهای لوکس به دلیل ضعف عملکرد خودروسازان باز هم تقاضای مردم برای خرید خودروهای خارجی افزایش پیدا می‌کند.وی با بیان اینکه هشدار در مورد واردات خودرو صحیح نیست، تصریح کرد: کاهش تولید خودرو که طی سال‌های اخیر در صنعت خودرو حادث شد تغییر در ذائقه مردم ایجاد کرد و می‌بینیم که آمار واردات روند صعودی پیدا کرد.

 مخالف واردات خودرو نیستیم

علی علیلو عضو کمیسیون صنایع مجلس در این باره به خبرنگار ایران گفت: واردات خودرو از ابتدای سال‌جاری افزایش یافته است اما نگران‌کننده نیست. اگر رشد واردات در مورد خودروهای باکیفیت بود قطعاً شرایط بهتر بود اما متأسفانه کشور چین بازار ایران را هدف گرفته است. وی افزود: رشد واردات خودرو از چین سبب افزایش کیفیت تولید خودرو‌های داخلی نمی‌شود و از سویی آنها با هماهنگ کردن قیمت‌های خود با خودروهای ساخت کشور، سودهای کلانی می‌برند.

علیلو اذعان داشت: ما مخالف واردات خودرو نیستیم اما این موضوع باید به شیوه درستی انجام گیرد در غیر این صورت ضمن صدمه زدن به صنعت خودرو و قطعه سازی، مردم نیز متضرر خواهند شد چرا که کیفیت خودروهای وارداتی چین بسیار پایین است. رئیس کمیته تحقیق و تفحص از صنعت خودرو گفت: چین با ورود به بازار ایران، می‌خواهد محصولات خود را به کشورهای همسایه ما بفروشد که این امر برای ما هیچ درآمدی ندارد. این خودروها در ایران خط تولید ندارند که باعث اشتغالزایی شوند.

در جدول ارائه شده به میزان واردات خودرو از سال ۸۷ پرداخته شده است. همانگونه که پیداست از سال ۹۲ رشد واردات خودرو صورت گرفته و کشورهای صادر‌کننده خودرو مانند کره جنوبی، امارات و کویت جای خود را به چین داده‌اند. طی سال‌های مورد بررسی تنها در سال‌های ۸۸، ۸۹ و۹۰ کاهش جزئی واردات خودرو داشته‌ایم و پس از آن روند افزایشی واردات خودرو شروع شده است.