برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی منجر به افت شدید سطح آب های زیرزمینی در آبخوان ها شده به گونه ای که این اقدام، یزد را در گروه 10 استان دارای کسری مخزن بالا قرار داده است.

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای یزد، استان یزد با توجه به شرایط خاص اقلیمی و همچنین وقوع دوره‌های خشکسالی شدید و متمادی بیش از سایر نقاط کشور نیازمند بکارگیری شیوه‌های مدیریتی و استفاده بهینه از منابع آب است.

هر ساله به‌طور متوسط بالغ بر یک میلیارد مترمکعب از آب‌های زیرزمینی استان یزد تخلیه می گردد که این حجم برداشت به دلیل تخلیه مازاد بر آب تجدید پذیر موجب افت شدید سطح آب در اکثر دشت‌های استان یزد شده است.

 بخش کشاورزی با مصرف بیش از 83 درصد از منابع آبی استان یزد به‌عنوان مصرف‌کننده عمده آب استان محسوب می‌شود، لذا نظارت و کنترل حجم برداشت در بخش کشاورزی کمک چشمگیری به احیا و تعادل بخشی منابع آبی می کند.

«مهدی برزگری» با بیان این که طرح ملی احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی از سال 1393 با هدف برنامه‌ریزی جهت توقف افت سطح آب طی یک برنامه‌ریزی مشخص آغاز شده است، اظهار کرد: «تعیین تکلیف چاه‌های غیرمجاز»، «نصب کنتورهای هوشمند»، «اصلاح و تعدیل پروانه‌های بهره‌برداری چاه‌های کشاورزی»، «ایجاد تشکل‌های آب بران ابرکوه و بهادران» و«تقویت اکیپ‌های گشت و بازرسی» ازجمله اقدامات کلیدی استان در راستای اجرای این طرح ملی است.

وی عدم کنترل اضافه برداشت در چاه‌های کشاورزی، نبودن الگوی کشت مناسب و همچنین وجود سامانه‌های آبیاری سنتی با هدر رفت زیاد را از جمله معضلات استان عنوان کرد و گفت: رفع این معضل نیازمند آموزش، فرهنگ‌سازی و تعامل بیش‌ازپیش سازمان جهاد کشاورزی است.

کارشناس حفاظت و بهره برداری منابع آب شرکت آب منطقه ای یزد اجرای طرح تحویل حجمی آب را الزامی قانونی برای همه دشت ها دانست و گفت: نصب کنتورهای هوشمند مهمترین اقدام در راستای اجرای طرح تحویل حجمی آب است تا از طریق آن بتوان برنامه خاموشی چاه های کشاورزی را در دشت ها اجرا کرد.

وی افزود: برنامه خاموشی چاه های کشاورزی از سال 95 در اکثر دشت های استان و در سال 96 و 97 در تمامی دشت های یزد اجرا شد.

برزگری در رابطه با مزایای طرح خاموشی چاه ها تاکنون، تصریح کرد: با توجه به این که خاموشی چاه های کشاورزی در زمان مشخصی انجام می شود و در مقابل نیز تخلیه چاه ها به طور همزمان صورت نمی گیرد، در اکثر دشت ها باعث کند شدن روند افت سطح آب زیرزمینی و علاوه بر آن صرفه جویی در مصرف برق شده است.

وی با اشاره به این که دشت چاهگیر به دلیل مجاورت با کفه ابرکوه با معضل تداخل آب شور و شیرین مواجه بوده است گفت: این دشت از نظر کیفیت آب به دلیل شوری بالا یکی از دشت های آسیب پذیر به شمار می رود، که پذیرش مناسب طرح خاموشی چاه ها از سوی کشاورزان و همچنین نصب 100 درصدی کنتورهای هوشمند در این دشت منجر به بهبود کیفیت آب آبخوان چاهگیر و اجرای موثرتر این طرح شده است.

این کارشناس در ادامه با بیان این که حجم آب صرفه جویی شده در سال 95 ناشی از خاموشی چاه ها 44 میلیون مترمکعب، در سال 96 بالغ بر 75 میلیون مترمکعب و در سال 97 نیز 84.49 میلیون مترمکعب است، خاطرنشان کرد: همچنین در سال گذشته از طریق پر و مسلوب المنفعه کردن 65 حلقه چاه غیرمجاز در استان به میزان 2.2 میلیون مترمکعب برداشت غیرمجاز از سفره های زیرزمینی استان کاسته شده است.

وی با اشاره به این که در سال جاری طرح تحویل حجمی آب چاه های کشاورزی برای 10 دشت استان در دستور کار شرکت آب منطقه ای یزد قرار دارد، گفت: برای سایر دشت ها نیز اجرای طرح خاموشی 60 روزه در نظر گرفته شده، که لازم است برای دشت های با شوری بالا و نیازمند به آبشویی، طرح خاموشی به صورت 45 روزه اجرا شود.

برزگری افزود: همچنین شرکت آب منطقه ای برای ترغیب چاه های فاقد کنتور در دشت هایی که طرح تحویل حجمی آب دارند برنامه خاموشی 75 روزه را اجرا خواهد کرد.

این مسئول در پایان یادآور شد: رویکرد شرکت آب منطقه ای برای اجرای طرح خاموشی زمستانه و تحویل حجمی آب، محول نمودن مدیریت مصرف آب به کشاورزان براساس میزان آب مورد نیاز محصولات آن ها است.

  • نویسنده : یزدفردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا