بانو حمیده زابلی – وکیل پایه یک دادگستری یزد -کارشناس ارشد حقوق مالکیت فکری

درست است که ثبت اختراع همانند حق مولف، علامت تجاری و نرم افزارهای رایانه ای و دیگر مصادیق مالکیت فکری در کشور ایران اختیاری می باشد اما با توجه به آثار مادی و معنوی که ثبت اختراع برای مالک آن دارد، به صورت امری حیاتی و ضروری می نماید. مالک اختراع در صورتی دارای حق بهره برداری و انحصاری از آن و مورد حمایت قانون می باشد که اختراع خود را به ثبت رسانده باشد. حقوق انحصاری شامل حقوق مادی (از جمله حق تولید، عرضه، واردات و صادرات) و معنوی ( حق ذکر نام مخترع یا عدم ذکر آن) می باشد. دلایلی که ضرورت ثبت آن را ایجاب می نماید عبارتند از:
1-مسلما هر مخترعی برای تحقیق و توسعه اختراعش، زمان و هزینه ای را صرف نموده و برای جبران این هزینه ها و حتی بازگشت مضاعف سرمایه، ثبت آن اجتناب ناپذیر می نماید و باعث کس حقوق انحصاری ناشی از آن به مدت 20 سال از زمان ثبت اظهارنامه می گردد.
2- پس از ثبت اختراع و اخذ گواهینامه آن (Patent) می باشد که مخترع قانونا به موجب آن می تواند دیگران را از استفاده تجاری اختراع، منع و یا آن را متوقف نماید و جلوی سواستفاده جاعلین و تقلید کنندگان را بگیرد تا موجبات رقابت سالم در بازار فراهم نماید. مالک اختراع ثبت شده می تواند اقدام قانونی علیه تقلید کنندگان و ناقضان حقوق انحصاری را به عمل آورد و وی می تواند به عنوان تنها بازیگر مطرح در بازار شود.
3- مالک اختراع که ممکن است یک فرد یا یک شرکت باشد صرفا پس از ثبت و اخذ گواهینامه اختراع می تواند آنرا در قالب قرارداد های لیسانس یا اجازه بهره برداری و فروش به دبگران واگذار نماید تا از این طریق نیز حق الامتیاز ( رویالتی Royalty) و درآمد بیشتری را بدست آورد.
4-برای کاهش خطر نقض و سواستفاده از حق اختراع، ثبت آن ضروری می باشد چرا که با ثبت آن اختراع، دیگران قادر نخواهند بود همان اختراع یا حتی مشابه اختراع مورد نظر را به ثبت برسانند. در صورت بهره برداری تجاری از آن نیز احتمال نقض حقوق دیگران را کاهش می دهد.
5-مالک اختراع نیز در صورتی می تواند به بازارهای جدید و خارجی دسترسی داشته باشد که طبق قانون موفق به ثبت آن در کشور های خارجی و اخذ گواهینامه مربوطه شده باشد.
6- جمع آوری منابع مالی و سرمایه (وام، معافیت مالیاتی و گمرکی و جذب سرمایه گذار) برای عرضه محصول در بازار صرفا در گرو به ثبت رساندن اختراع می باشد خصوصا اختراعاتی که در زمینه بیوتکنولوژی وجود داشته باشند.
7-شرکت های مالک اختراع با دارا بودن اختراع به ثبت رسیده در نظر شرکای تجاری، سهامداران، مشتریان و رقبا دارای جایگاه معتبری از حیث مهارت و توانایی و دانش و تخصص و ظرفیت فناوری هستند. و همین امر می تواند موجب کسب منابع مالی، افزایش قدرت چانه زنی، جذب شرکای تجاری و ارتقای ارزش تجاری شرکت گردد. به همین دلیل است که شرکت ها اقدام به ارج اختراعات خود در جراید و آگهی ههای تبلیغاتی می نمایند تا علاوه بر ایجاد تصویری مثبت، جایگاه شرکت خود را در نظر مردم نوآورانه جلوه دهند. اختراع ثبت شده می تواند به عنوان آورده در شرکتها مورد استفاده قرار گیرد.
8- شرکت های مالک اختراع پس از ثبت و اخذ گواینامه اختراع می توانند از اختراعات و تکنولوژی شرکت های دیگر متقابلا از طریق قرارداد های لیسانس دو جانبه استفاده نمایند و در این صورت آنها مجاز به استفاده و بهره برداری از اختراع یا اختراعات مربوطه به یکدیگر طبق قرارداد می باشند. در ضمن انعقاد قرارداد های لیسانس دو جانبه ، این شرکت ها برای توسعه و پیشرفت قادر می باشند به تکنولوژی جدید و به روز دسترسی داشته باشند.
9- و در نهایت با ثبت اختراع می توان از مزایای بنیاد ملی نخبگان و صندوق حمایت از پژوهشگران کشور و نیز تسهیلاتی که قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات برشمرده، بهره مند شد.

مقالات مرتبط:

مالکیت فکری و اهمیت آن (1) تاریخ: 05 شهریور 1396 - 23:43

آیا ایده خلاقانه به خودی خود به عنوان اختراع قابل ثبت و حمایت قانونیست؟(2) تاریخ: 12 شهریور 1396 - 23:27

از طرح جدید محصولات تولیدی خود یا بسته بندی منحصر به فرد آنها محافظت نمایید(3) تاریخ: 19 شهریور 1396 - 23:35

علامت تجاری چیست و چه تفاوتی با برند دارد؟ (4) تاریخ: 26 شهریور 1396 - 23:35

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا