آيت الله عليرضا اعرافي در سال 1338 در شهر ميبد واقع در استان يزد در ميان خانواده‌اي اهل علم و با تقوا به دنيا آمد. پدرش آيت الله محمد ابراهيم اعرافي از علماي مشهور آن ديار و از دوستان نزديك امام خميني(ره) بود كه آيت الله عليرضا اعرافي نقش بسزايي در بيداري مردم ميبد و يزد ايفا كرد. آن عالم وارسته سالها قبل از انقلاب اسلامي نماز جمعه بر پا مي‌كرد و خود، با سلاح در آن خطبه مي‌خواند. مادر استاد اعرافي نيز از زنان پاكدامن و مؤمن روزگار بود و از فرزندان آيت الله شيخ كاظم افضلي اردكاني(ره) به شمار مي‌آمد.
دوران تحصيل
استاد اعرافي تحصيلات كلاسيك خود را در ديار خود آغاز كرد. او پس از خواندن مقداري از دروس ادبيات، در سال 1349 به قم آمد و همان جا تحصيلات دوره ابتدايي خود را تكميل كرد و همزمان دروس حوزه خود را آغاز نمود، و به سرعت دروس دوره مقدمات و سطح را به پايان رسانيد؛ به گونه‌اي كه در سال 1356 به درس خارج بزرگان قم راه يافت.
او در طي اين سالها از شركت در دروس فلسفي نيز باز نماند و آن دروس را نيز به حد كمال فرا گرفت و نيز در درس اخلاق استادان خود حضور جدّي داشت. او در ضمن تحصيل دروس حوزوي زبانهاي عربي و انگليسي را فراگرفت و از مطالعات در رشته‌هاي رياضي و فلسفه غرب نيز باز نماند و بسياري از كتب را كه در آن روزگار در حوزه متداول نبود، فرا گرفت و در دوره تعليم و تربيت دفتر همكاري حوزه و دانشگاه (پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) شركت كرد و در تعطيلات به مباحثه تفسير الميزان و شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد پرداخت.
استادان و دوستان
استاد اعرافي در سالهاي تحصيل خود به محضر عالمان بسيار شرفياب شد. او كه در تفسير شاگرد آيت الله مشكيني و در هيئت شاگرد استاد حسن زاده آملي بود، كتابهاي فلسفتنا و اقتصادنا نوشته شهيد صدر(ره) را نزد آيت الله سيد كاظم حائري فرا گرفت.
در درس خارج فقه و اصول شاگرد استاداني چون آيت الله العظمي حاج شيخ مرتضي حائري(ره)، آيت الله العظمي فاضل لنكراني، آيت الله العظمي وحيد خراساني، آيت الله العظمي جواد تبريزي، آيت الله العظمي مكارم شيرازي و آيت الله العظمي شبيري زنجاني بود.
او دروس اسفار اربعه، برهان شفا، فصوص الحكم و تمهيد القواعد را نزد آيت الله جوادي آملي و بخشي از اسفار را نزد آيت الله شهيد مطهري(ره) آموخته و در زمينه فلسفه از آيت الله مصباح يزدي بهره‌هاي بسيار برد.
استاد اعرافي در سالهاي تحصيل خود با استادان و فضلاي بسيار رابطه دوستي داشت و دروس پيش آموخته را مباحثه مي‌كرد كه از جمله آنان حجة‌الاسلام و المسلمين محمدعلي مدرسي يزدي، حجة‌الاسلام و المسلمين محمدكاظم بهرامي، حجة‌الاسلام و المسلمين علي نقي فقيهي، حجة‌الاسلام و المسلمين محمد بهشتي را مي‌توان نام برد.
فعاليتهاي علمي و فرهنگي
حجة‌الاسلام و المسلمين اعرافي، در سالهاي عمر خود فعاليتهاي بسياري را در زمينه علم و فرهنگ به انجام رسانده است. او بسياري از كتب دوره سطح را بارها تدريس كرده و سالها به تدريس اسفار اربعه و خارج فقه قضا و تربيت (فقه التربية) اشتغال داشته است. ويژگي تدريس او نوآوري و تطبيق مباحث موجود در كتب قدما با مباني امروزين علوم است. او كتابهاي بسياري در زمينه علوم تربيتي به چاپ رسانده است كه از جمله آنان مي‌توان به موارد ذيل اشاره كرد.
طرح‌هاي تحقيقاتي و تأليفات
1. فلسفه تعليم و تربيت / تأليف.
2. اهداف تعليم و تربيت از ديدگاه اسلام / اجراي طرح.
3. در باب استعداد آدمي / اجراي طرح.
4. آراي تربيتي دانشمندان مسلمان جلد دو و چهار / اجراي طرح.
5. آراي تربيتي دانشمندان مسلمان جلد يك و جلد سه / تأليف.
6. سيره تربيتي پيامبر (ص) و اهل بيت (عليهم السلام) – سه جلد / اجراي طرح.
7. نظام تربيت اسلامي – سه جلد / اجراي طرح.
8. نقش تربيت معلم / مشاور و ناظر.
9. ارتباط معرفتي علوم تربيتي و اسلام / مشاور و ناظر.
10. درسهاي فقهي تربيتي و درسهاي قضا و شهادات.
11. مجموعه مقالات و سخنراني‌ها.
مقالات علمي
1. تعليم و تربيت از ديدگاه ابن خلدون / مجله نور علم / 1370.
2. نقد و بررسي وحدت حوزه و دانشگاه / فصلنامه دانشگاه اسلامي / 1377.
3. مسايل و مشكلات جوانان در يك نگاه / نشريه داخلي مؤسسه امام خميني (ره) / 1377.
4. مفهوم شناسي مشاوره ديني / مجموعه مقالات همايش مشاوره از ديدگاه اسلام / 1378.
5. نقد و بررسي وحدت حوزه و دانشگاه در دو دهه اخير / مجموعه مقالات كتاب دوم حوزه و دانشگاه / 1378.
6. مفهوم‌شناسي مشاوره ديني / فصلنامه حوزه و دانشگاه / 1378.
7. مناسبات علوم انساني و دين / فصلنامه حوزه و دانشگاه شماره 20 و 22 / 1378.
8. آسيب‌شناسي، روش‌شناختي و راه‌حل‌ها / فصلنامه پژوهش و حوزه / 1379.
9. روش‌هاي استنباط آداب و تعليم و تربيت / كتاب اول تربيت اسلامي / 1379.
10. تربيت در سيره و كلام امام علي (ع) مجموعه مقالات تربيت اسلامي / 1379.
11. نقش پژوهش در تعامل ميان حوزه و دانشگاه / پيام پژوهش / 1381.
12. آرامش روان از منظر اسلام / چكيده مقالات مؤسسه آموزشي پژوهشي امام خميني (ره) / 1381.
13. وحدت حوزه و دانشگاه «بيم‌ها و اميدها» / جزوه ويژه همايش 27 آذر / 1382.
14. حوزه و دانشگاه و اقتضاي همگرايي / نشريه پگاه حوزه شماره 97 – 96 / 1382.
15. وحدت حوزه و دانشگاه (هست‌ها) و (بايدها) / خردنامه همشهري / 1380.
16. حوزه و دانشگاه از واگرايي تا همگرايي / نشريه پگاه حوزه / 1380.
17. پژوهشهاي حوزوي، ظرافت‌ها و چالش‌ها / نشريه پگاه حوزه / 1382.
18. گام‌هاي آغازين در نظريه پردازي ديني / نشريه پگاه حوزه / 1382.
19. قلمروهاي جهاني حوزه / پگاه حوزه 116 و 115 / 1382.
20. حدود آزادي بيان / ارائه به شوراي عالي انقلاب فرهنگي.
جوايز علمي:
1. كتاب آراي دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن، جلد 1 به عنوان كتاب برتر حوزه در سال 1377.
2. كتاب تربيت فرزند، سيره تربيتي پيامبر (ص) و اهل بيت (عليهم السلام) جلد اول برگزيده سومين دوره كنگره دين‌پژوهان كشور در سال 1380.
3. كتاب آراي دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن جلد 3 رتبه نخست بيست و يكمين دوره انتخاب كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در سال 1382.
سوابق و مسؤليت‌ها:
از جمله سوابق و مسؤوليت‌هاي ايشان مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:
1ـ رياست مركز جهاني علوم اسلامي و عضويت در هيئت امناي آن؛
2ـ عضويت در شوراي فرهنگي ـ اجتماعي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري؛
3ـ عضويت در شوراي فرهنگ عمومي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي؛
4ـ رياست پژوهشكاه حوزه و دانشگاه قم؛
5ـ مديريت گروه علوم تربيتي مؤسسه امام خميني (ره)؛
6ـ عضويت در هيئت امناي مؤسسه بين المللي هدي؛
7ـ معاونت پژوهشي حوزه علميه قم؛
8ـ رياست هيئت امناي دانشكده علوم قرآني ميبد؛
9ـ عضويت در كنگره دين پژوهان كشور؛
10ـ مدير مسؤولي فصلنامه‌هاي «حوزه و دانشگاه»، «جستار اقتصادي» و «تربيت اسلامي»؛
11ـ عضويت در هيئت امناي دفتر تبليغات حوزه علميه قم؛
12ـ عضويت در شوراي پژوهشهاي علمي كشور؛
13ـ عضويت در هيئت امناي مركز جهاني و سازمان مدارس خارج از كشور
استاد اعرافي سالها در دانشگاههاي سراسر كشور و مؤسسات وابسته به آموزش عالي تدريس داشته و از اين رهگذر شاگردان خوبي را تربيت كرده است.
فعاليتهاي سياسي
استاد اعرافي در سالهاي عمر خود تا به امروز در عرصه سياست فعاليتهاي بسياري را به منصه ظهور نهاده است. او كه فرزند پدري عالم و مجاهد بود همواره با نهضت امام(ره) همراه بود و در بسياري از سمت هايي كه پيش‌تر ذكر آنها گذشت، فعاليتهاي سياسي نيز داشته و به تحقق آرمان هاي انقلاب كمك شاياني نموده است. او در سال 1371 با حكم مقام معظم رهبري به امامت جمعه شهر ميبد برگزيده شده بود.
قرار است تا روز جمعه و همزمان با برگزاری نماز عبادی سیاسی جمعه در حرم حضرت معصومه(س) و با حضور حجت الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری، مراسم معارفه آیت‌الله اعرافی برگزار شود.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 27,دسامبر,2024