به گزارش "مهین رستگار خبرنگار یزد فردا درخاتم" ، شهرستان خاتم با دارا بودن جاذبه های منحصر به فرد توریستی و اکوتوریستی (گردشگری و گردشگری طبیعی) پذیرای هموطنان عزیز و علاقه مندان به ایرانگردی و جهانگردی می باشد.
خاتم با آثار طبیعی نظیر کوه‌های سر به فلک کشیده، غارها، جنگل‌ها، درختان کهنسال و البته آثار و ابنیه تاریخی همچون نگینی بر انگشتری گردشگری استان یزد می درخشد.
این شهرستان از شمال به شهرستان مهریز، از شمال غرب به شهرستان ابرکوه، از شرق به شهرستان شهربابک در استان کرمان، از غرب به شهرستان بوانات در استان فارس و از جنوب با شهرستان نیریز از استان فارس هم مرز است.
سوابق و پیشینه تاریخی
در مورد قدمت هرات و مروست، آثار و شواهد نشان می‌دهد که این دو منطقه بسیار قدیمی و تاریخی است و مورخان را بر این باور است که منشأ سکونت در این منطقه به زمان ورود آریایی ها به ایران باز می‌گردد. باستانی پاریزی مورخ معروف و استاد بازنشسته دانشگاه تهران، با اشاره به اسامی آریایی هرات و مروست (مرو)، به تمدن و گذشته باشکوه این دیار اشاره و شادروان جمشید صداقت کیش ایرانشناس و باستان شناس متوفی دانشگاه شیراز نیز ولایت هرات و مروست را از بلاد معروف و آباد کوره استخر در عهد ساسانیان قلمداد می کند.
و اینک شهرستان خاتم در جنوب استان یزد و حدفاصل استان های فارس و کرمان، به رشد و بالندگی خود در میهن اسلامی ادامه می دهد و افتخار دارد با آثار و جاذبه های زیر پذیرای گردشگران نوروزی باشد:
از مهمترین آثار باستانی و تاریخی این شهرستان می توان به ابنیه زیر اشاره کرد:
1- قلعه مروست: قلعه ای که ظاهراً روی تپه ای با ارتفاع بیش از ۴ متر ساخته شده است و به نظر می رسد که قبلاً دو طبقه بوده که طبقه زیرین آن تخریب شده باشد. قدمت آن به بیش از ۸۰۰ سال قبل می رسد و در وسط شهر مروست قرار گرفته و در قدیم اطراف آن خندق بوده است.
2- 2- قلعه گبری واقع در بالای کوه سرچشمه با فاصله ۵ کیلومتری شهرهرات.
۱- قدمگاه علی در ۵ کیلومتری غرب هرات.
۲- امامزاده پیر غیب با سنگ نوشته هایی به خط میخی در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب غربی هرات (منطقه بوروییه).
۳- مسجد فتح آباد در ۵ کیلومتری شمال شرقی هرات.
۴- برج آسیاب میر: این آسیاب متعلق به شخصی به نام میر محمد رضا بوده است که به وسیله آب چشمه رئیسی چرخانده می شده است. با وجود اینکه چند آسیاب دیگر هم در هرات وجود داشته است این آسیاب بزرگترین وعمومی ترین آسیاب بوده است و هنوز بقایای برج آن وجود دارد.
۵- قلعه ملکی در حدود ۲۰۰ سال پیش احداث گردیده که خیلی ها معتقدند توسط فرج ا… خان از خوانین معروف منطقه احداث گردیده است. زیر بنای این قلعه حدود ۱۵۰۰۰ مترمربع می باشد که ساختمان های داخل آن سالم و قابل استفاده می باشد. این قلعه درفاصله ۲۰۰ متری فرمانداری شهرستان خاتم قرار دارد.
۶- قلعه محمد باقری هرات که قلعه‌ای است با نقشه ی(پلان)چهار ضلعی و قدمت ۳۰۰ ساله که منسوب به "حاج محمدباقر"نامی است. ساختمان های داخلی آن در سال ۱۳۶۵ش بر اثر سیل ویران شده، اما سردر ورودی و برج‌های بنا کاملاً سالم مانده.
و اما در بخش گردشگری طبیعی، شهرستان خاتم دارای وضعیت متفاوتی است زیرا علاوه بر این که دارای تنوع زیستی قابل توجهی است، اکوسیستم های آن نسبتاً پایدار بوده و علاوه بر این مجموعه ای از انواع زیستگاه ها را در خود جای داده که در ذیل به برخی از توانمندی های شهرستان جهت مطرح شدن به عنوان قطب ویژه اکوتوریستی استان یزد می پردازیم:
۱- کویر هرات و مروست که با پوشش گیاهی عمدتاً تاغ، اشنان، گز و … زیبایی خاص خود را داشته و قابلیت مناسبی جهت برگزاری تورهای بیابانگردی، شتر سواری، آسمان کویر و … دارد.
۲- وجود ۶۴۰۰۰ هکتار جنگل زاگرسی منحصر به فرد شامل جنگل های باغ شادی، باغ معدن و چاه منج بوده و جمعیت قابل توجه و متنوعی از پرندگان، خزندگان و حشرات را در خود جای داده و خوشبختانه احیا و زادآوری جنگل به خوبی در این منطقه مشاهده و قابلیت مناسبی جهت ایجاد مرکز تحقیقات گونه های جنگلی کشور و همچنین ایجاد شکارگاه مصنوعی جهت جذب محققین، گردشگران و شکارچیان مجاز را دارد.
۳- وجود استودان (استخوان دادن) و غارهای طبیعی شگفت انگیز مانند غار خانه خدا و غار بابا زاهد.
۴- مناطق جذاب و دیدنی کر، تیه، لای تاریک و لای روغنی در کرخنگان که به علاوه چنارهای ۲۰۰۰ ساله که مجموعه اکوتوریستی جامع و قابل توجهی را فراهم نموده است.
۵- پناهگاه حیات وحش بوروایه با مساحت تقریبی ۱۰۰ هزار هکتار که با دارا بودن تنوع گیاهی از جمله گیاهان دارویی مثل آویشن، کاکوتی، انقوزه، آلاله کوهی و تنوع جانوری قابل توجه و منحصر به فرد کشور است.
۶- منطقه شکار ممنوع قره تپه هرات با وسعت ۸۰ هزار هکتار که علاوه بر انواع آهو و جبیر دارای جمعیت قابل توجهی از هوبره بومی بوده و وجود همین پرنده نادر و با شکوه تنها مرکز تحقیقاتی هوبره کشور در شهرستان خاتم راه اندازی و کار تکثیر در آزمایشگاه را به خوبی انجام دهد. ضمناً زاغ بور تنها پرنده ای است که در ایران وجود دارد و زیستگاه بومی آن همین منطقه قره تپه می باشد.
۷- منطقه جنگلی حفاظت شده باغ شادی با وسعت حدود ۹ هزار هکتار که از نوع جنگل های زاگرس با پوشش گیاهی بنه، بادام کوهی، کیکم، ارزن آلوچه وحشی، درمنه، گون، شقایق وحشی و ... است و اخیراً پذیرای چند راس گوزن زرد ایران از دشت ناز ساری بوده است. رودک عسل خوار نیز در این منطقه علاوه بر گونه های جانوری دیگر مشاهده شده است.
۸- آبگیر های فصلی شهرستان مثل کفه مروست، سد مروست، چشمه شور، حوالی چاه آرتزین و ... که پذیرای پرندگان مهاجر مثل درنا، مرغابی کله سبز، کنگر، آنقوت و ... در فصل زمستان هستند.
۷- سرچشمه نهر مسیح و پارک جنگلی آن که در فاصله ۵ کیلومتری هرات واقع و نهر مسیح با دبی ۳۲۰ لیتر در ثانیه از آن سرچشمه و از قلب شهر هرات مرکز شهرستان خاتم عبور می کند. علیرغم این که این پارک جنگلی هنوز ساماندهی نشده ولی پذیرای تعداد قابل توجهی از مردم محلی و اهالی شهرستان های مجاور است.
۱۰– کوچه باغ های قدیمی و چشمه سارهای متعدد و قنوات مختلف که از آن جمله می توان به قنات تاج آباد (محمد کریم خان) با دبی ۲۰۰ لیتر در ثانیه و طول ۳ کیلومتر و قنات نفس القریه با دبی ۲۵۰ لیتر در ثانیه و طول ۱۷ کیلومتر اشاره کرد.
مقدمتان را پاس می داریم
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
پنجشنبه 16,ژانویه,2025