به بهانه 8 اسفند ،سالروز تاسیس امور تربیتی در مدارس توسط شهیدان والا مقام رجایی وباهنر بر خودوظیفه دانستم با بیان روشهای تربیت اسلامی ومقایسه آن با روشهای تربیتی رایج وضعیت خودمان را در مورد این اصل مهم اندکی روشن نمایم.
قبل از هر چیز باید ببینیم هدف اسلام از تربیت چیست؟چراکه متاسفانه عمده مشکل ما درامر تربیت نداشتن هدف است واین بلا تکلیفی باعث شده نه تنها در این امر نتوانیم موفق شویم بلکه نتیجه عکس هم گرفته ایم.
هدف تربیت از دیدگاه اسلام ، انسان بارآوردن و انسان نگاه داشتن همه افراد آدمی است. اسلام به تربیت همه جانبه فرد معتقد است، یعنی فردی که دست ، قلب ومغز او با هم تربیت شوندیعنی هم کار و هم هنر بداند(دست) و هم از تعادل عاطفی برخوردار باشد(قلب)و بتواند درست و منطقی بیندیشد و داوری کند(مغز). پس تربیت فرایندی است که در سراسر عمر انسان اتفاق می افتد وجنبه صعودی و تکاملی و رشدی دارد بدین معنی که هر چه جلوتر می رویم فرد شکوفاترشود. وقتی گفته می شود : تعلیم و تربیت هدایت فرد است این بدین معناست که به فرد کمک شود بهتر تشخیص دهد.
در یک جمله ساده حضرت علی (ع) می فرمایند:" أؤضع العلم ما وقف علی الانسان" یعنی پست ترین علم آنست که در سطح کلمات و زبان متوقف شود یعنی فرد تنها چهار کلمه یا چند جمله را حفظ نماید.
در جای دیگری می فرمایند:
"وأرفعه ما ظهر فی الجوارح و الارکان" یعنی:والاترین درجه علم آنست که در اعضاء و ارکان وجود انسان ظاهر شود.
برترین اهداف تربیت اسلامی را قرآن کریم در آیه دوم سوره جمعه اینگونه مطرح کرده است:
هدف از بعثت پیامبران و رسولان:
الف – آگاه ساختن انسان ها از نشانه های الهی
ب - تزکیه آنها
ج- علم آموزی به آنها
پس تعلیم و تربیت یعنی هدایت فرد در بعد فکری و عقلانی ، معنوی و اخلاقی ، بعد اجتماعی ، بعد عاطفی و هدایت فرد در بعد بدنی و این نشان دهنده جامعیت اسلام است.
بی گمان برای رفتن به سوی مقاصد تربیت ،لازم است راه درستی انتخاب شود واز روشهای مناسب بهره گرفته شود ،در غیر این صورت تلاش ها وزحمات به بار نخواهد نشست وبرنامه ها وهزینه ها تباه خواهد شد.
روشهای تربیتی دراسلام:
1-الگویی 2- محبت3- تذکر4- عبرت5- موعظه6- توبه7- ابتلا وامتحان8- مراقبه ومحاسبه9- تشویق و تنبیه
آنچه که در این مقاله مورد توجه است تشریح وتفسیر اهداف وروشهای تربیت اسلامی نیست بلکه طرح این سئوال است که کسانی که در عرصه تربیت فعالیت دارند ،حتی پدران ومادران دلسوز آیا با سبک وروش اسلامی به این امربسیار مهم می پردازند یا اینکه.....؟!!!
به عنوان نمونه برای معرفی الگوی یک قهرمان واقعی به کودکان ،نوجوانان وجوانان آیا به شیوه رسول اکرم (ص) عمل می نماییم که بعد از گرم گرفتن با چند جوانی که با بلند کردن سنگ، قهرمانی وشجاعت خودشان را به رخ یکدیگر می کشیدند ،فرمودند: شجا ع ترین مردم آن کسی است که بر هوای نفس خود غلبه نماید،یا اینکه الگوه جوانان ما فلان بازیکن ورزشی است که بیشترین بد اخلاقی را دارد ؟!!!
حال خود قضاوت کنید !
از کارتن های تلویزیونی تا عروسکهای باربی وبازی های رایانه ای ،مدل مو ولباس خواننده های غربی تابازیگران ماهواره ای .
متولیان محترم امر تربیت ، پدران ومادران عزیز !تنها نتیجه ای که نویسنده می خواهد از این مقاله بگیرد این است که : اگر می بینیم که نوجوانان وجوانان ما کاملاً با ارزشها واعتقادات اسلامی فاصله گرفتندورد پایی از تربیت اسلامی در آنها مشاهده نمی شود، جای تعجب نیست چرا که روشهای تربیتی ما روش اسلامی نیست یا اینکه به صورت صحیح اجرا نمی شود.لذا بهترین راهکار این است که با مبانی تربیت اسلامی آشنا شویم وآن رادر عمل بکار گیریم
مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
شنبه 20,آوریل,2024