نسل سوم از خاندان شیرینی‌پز خلیفه رهبر
یزدفردا "نرگس‌جودكی-سرمایه:در ضلع شرقی میدان امیر چخماق یزد، مغازهء دو نبش ساده‌ای است كه روی آن نوشته شده:«بنگاه شیرینی‌پزی حاج خلیفه رهبر و شركا»
وارد یزد كه می‌شوی از هر سوی این شهر بادگیرها كه سراغ از سوغاتی بگیری، یكسر هدایتت خواهند كرد به میدان امیر چخماق; شرینی‌فروشی حاج خلیفه رهبر.
مشتری‌ها نخست باید صورت درخواست خود را روی یك برگهء كاهی رنگ كوچك بنویسند و بعد هم در دوصف وزن كردن و بعد هم در صف پرداخت قبض منتظر بمانند. این مراحل كه طی شد شیرینی به دست و سرخوش مغازه را ترك می‌كنند تا سوغات یزد را به شهر خودشان ببرند.
دو عكس بزرگ از سیدمحمد خاتمی، رییس‌جمهوری سابق و آیت‌الله هاشمی رفسنجانی رییس مجلس خبرگان رهبری روی دیوار شیرینی فروشی به چشم می‌خورد. هاشمی و خاتمی در عكس نیم نگاهی به شیرینی‌های متنوع حاج خلیفه دارند و در حال خوش و بش با مسوول شیرینی فروشی هستند.
كارگرها همه لباس سفید پوشیده‌اند. زنان در اندرونی مغازه به تولید شیرینی مشغول‌اند. در بخش فروش و بیرونی مغازه اما خبری از حضور زنان نیست. ولی رهبر، نسل سوم خاندان حاجخلیفه رهبر از پشت میز پهن و كوتاهی كه دو متر بالاتر از سطح مغازه است، برمی‌خیزد. در همهمهء شرینی‌فروشی، رهبر پاسخگوی سوالات است و آرام‌آرام سخن می‌گوید.
قدمت این بنگاه شیرینی‌پزی به چه سالی بازمی‌گردد؟
1295 هجری شمسی بود كه حاجخلیفه رهبر، پدربزرگم تصمیم گرفت كه این بنگاه را راه بیندازد; مقارن با 1922 میلادی.
حاج خلیفه چرا سر از شیرینی‌پزی در آورد؟
پدربزرگم از همان ابتدا شاگرد قناد بود. بعدها هم مغازه‌ای در بازار حاج قنبر به راه انداخت و با سه چهار شاگرد كار پخت و پز شیرینی را آغاز كرد.
دلیل موفقیت او را چه می‌دانید؟
فرمول‌های خاص خودش را داشت. شاید به این دلیل كه عاشق كارش بود. شاید هم به این دلیل كه به كیفیت كارش خیلی اهمیت می‌داد.
این روزها چه آدم‌های معروفی برای خرید به شیرینی‌فروشی حاجخلیفه آمده‌اند؟
مصطفی معین كه در دورهء پیش نامزد ریاست‌جمهوری شده بود. عمو پورنگ كه مجری برنامهء كودكان در تلویزیون است و مجید قناد. علی نصیریان و محمدعلی كشاورز هم چندی پیش بود كه به «خلیفه رهبر» آمدند.
خب وقتی مهمان سرشناسی از راه می‌رسد برخورد شما چطور است؟
می‌نشینیم و گپ می‌زنیم و بعد هم عكس یادگاری می‌گیریم. الان هم یك آلبوم داریم كه پر است از عكس‌های یادگاری ما.
چقدر از كارتان در بنگاه حاج خلیفه رضایت خاطر دارید؟
من سال‌های پیش مدرك مهندسی‌ام را از آلمان گرفتم و بعد هم كه به ایران آمدم در یك كارخانهء خودروسازی كار می‌كردم. تصور نمی‌كردم روزی برای كار به اینجا بیایم. در هر صورت اصرار پدرم و كهولت سن او موجب شد كه درخواست او را قبول كنم. الان پنج سال است كه اینجا هستم.
اگر روزی حاج خلیفه را ترك كردید، چه خواهید كرد؟
به كاری می‌پردازم كه سال‌ها برایش درس خوانده‌ام. كار در كارخانه رنگ‌سازی یا خودروسازی.
محصولات حاج خلیفه چند نوع است؟
انواع لوزی به شكل لوز بادام، پسته و نارگیل را تولید می‌كنیم و انواع قطاب و همچنین حاج بادام. البته اخیرا هم یك لوز مخلوط ابداع كردیم كه مخلوطی از لوز بادام و پسته است و محصول جدیدی به شمار می‌آید.
به فرزندانتان هم توصیه می‌كنید كه كار شما را ادامه بدهند؟
خیر، ترجیح می‌دهم كه ادامهء تحصیل بدهند و درس بخوانند. نمی‌شود كه حاج خلیفه همیشه فامیلی اداره شود.
پدرتان چند سال است كه در اینجا فعالیت می‌كند؟
تقریبا 70 سال. اما در نظر داشته باشید كه در عرض این 70 سال، او تقریبا دو شیفته كار كرده است. هر چند این روزها كسالت دارد و در خانه می‌ماند و هر از گاهی چند دقیقه‌ای به مغازه می‌آید اما همیشه حضورش در «حاجخلیفه» پررنگ بوده است.
صادرات هم دارید؟
بله تقریبا به تمام قاره‌های دنیا صادرات داریم. البته اروپایی‌ها خیلی استقبال می‌كنند.
وضعیت تقاضا چطور است؟
محور عرضه و تقاضا در حاجخلیفه همیشه نامتعادل است. تقاضا تقریبا 10 برابر عرضه است. ما نمی‌توانیم میزان عرضه را از یك حدی بیش‌تر كنیم.
چرا ؟
كیفیت كار و حفظ نام حاج خلیفه برای ما مهم است.
شعبه هم دارید؟
یك شعبهء اصلی در یزد داریم اما در دیگر شهر‌ها و استان‌ها خیر.
وجه تسمیه حاج بادام چیست؟
پدربزرگم سال‌ها پیش برای زیارت خانهء خدا راهی مكه شد. آن موقع سفر به مكه حدودا شش ماه طول می‌كشید. حاج خلیفه كه به سفر می‌رود با خودش كلی شیرینی می‌برد از جمله «بادامی» كه نوعی از شیرینی‌ها بود. بعد كه از سفر باز می‌گردد چند بادامی توی جیبش جا مانده بود. مردم هم كه «بادامی»ها را می‌بینند شیرینی را «حاجی بادام» می‌نامند.
خودتان شیرینی مصرف می‌كنید؟
خیلی كم. شاید 100 گرم در طول سال.
حتی زمانی كه آلمان بودید هم این‌قدر كم شیرینی می‌خوردید؟
نه. آن موقع این‌طور نبودم. آدم وقتی در فضا قرار می‌گیرد این‌طور می‌شود. بوی شیرینی مدام توی فضاست و دلزده‌ام كرده است. در آلمان همیشه تا سوغات‌ها می‌رسید روی هوا تمام می‌شد.
از صادرات راضی هستید؟
صادرات خوب است اما شیرینی‌های ما در كشورهای دیگر به قیمت خیلی بالاتر از خرید به فروش می‌رسد. برای مثال باقلوای ما را كشورهای عربی 2 دلار می‌خرند و در كشور خودشان 20 دلار می‌فروشند..
خاطره‌ای هم دارید؟
یك جهانگرد سوییسی روزی به اینجا آمد و بعد شیرینی‌های ما را تست كرد. آخر كار هم با كلی تعریف گفت كه اگرچه در سوییس انواع و اقسام شیرینی‌ها و شكلات با مارك‌های معروف وجود دارد اما شیرینی شما طعم دیگری دارد.
سازمان میراث فرهنگی یزد با شما همكاری می‌كند؟
مغازه در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است و بر همین اساس ایجاد هرگونه تغییر و تحول در آن با اجازه كارشناسان سازمان صورت می‌گیرد.
چند نفر در حاج خلیفه مشغول به كار هستند؟
نزدیك عید30 تا 40 درصد افزایش كارگر داریم اما به‌طور معمول 100 تا 150 نفر در اینجا مشغول به كارند.
خانم‌ها چطور؟ در كار با شما همكاری می‌كنند؟
بله 50 نفر از كاركنان ما ،خانم هستند.
میزان تولیدتان روزانه چه میزان است؟
حدود 5 تا 10 تن روزانه تولید داریم.
رمز موفقیت حاج خلیفه را چه می‌دانید؟
دقت در عمل و وفاداری به سطح كیفیت.
عکس :جلالی -یزدفردا
یزدفردا
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
http://www.yazdfarda.com/news/af/8322/
یکشنبه 12,ژانویه,2025