در پاسداشت سالروز تاسيس آرشيو ملي ايران و گراميداشت روز اسناد مكتوب، نشست خبري مدير اسناد و كتابخانه ملي استان يزد با خبرنگاران رسانه هاي گروهي برگزار گرديد.

    به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد، در اين نشست خبري كه با حضور خبرنگاران و روزنامه نگاران رسانه هاي گروهي در سالن اجتماعات فرمانداري يزد برگزار شد، مدير اسناد و كتابخانه ملي استان يزد از عملكرد، اهداف و برنامه هاي سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان براي خبرنگاران سخن گفت و به سوالات آنان پاسخ داد.

    محمدرضا ملك ثابت ضمن خيرمقدم به خبرنگاران و تبريك فرارسيدن ماه رجب و گراميداشت هفته ارتباطات، اسناد ملي را هويت و شناسنامه ملت و دولت دانست و افزود: سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349و کتابخانه ملی در سال 1316 تشکیل شده بودند که تا سال 1381 هر کدام به نحوی جداگانه وظایفی را به عهده داشتند و پس از ادغام در این سال ، به صورتی مستقل زیر نظر ریاست جمهوری اداره می شود. وي ادامه داد: مديريت اسناد و كتابخانه ملي استان يزد به منظور گرد آوری، سامان دهی و اطلاع رسانی اسناد و مدارک استان در سال 1380 تأسیس گردید و وظیفه خطیر شناسايي، جمع آوری، ارزشیابی، طبقه بندي و حفظ و نگهداری اسناد ادارات و نهادها و همچنین اسناد اهدایی خانواده ها را عهده دار شد. ملك ثابت در تقسيم بندي اسناد گفت: همه اسناد راكد بعد از شناسايي، به دو دسته امحایی(غيرضروري) و انتقالی(ضروري) تفكيك مي‌شوند كه اسناد ضروري براي نگهداري به سازمان اسناد منتقل مي شوند. اين اسناد به محض ورود به سازمان مرحله به مرحله و به ترتیب واحدهاي ضد عفونی، پیش آرشیو، طبقه بندی و در نهایت واحد اطلاع رسانی را پشت سر مي گذارند تا در نهايت به صورت دیجیتالی در اختیار پژوهشگران قرار گیرند.

    مدير اسناد و كتابخانه ملي استان در تشريح بخش هاي ديگر اين سازمان گفت: همزمان با سیر تکامل اسناد، ثبت و ضبط تاریخ شفاهی نيز در این مدیریت شکل گرفت و تا کنون بیش از26 هزار دقيقه خاطرات و وقایع از زبان افراد مطلع و سالخورده ثبت و به گنجینه تاریخ و فرهنگ این مرزو بوم غنا بخشیده است. وي به وجود كتابخانه تخصصي تاريخ و فرهنگ يزد اشاره كرد و افزود: واحد دیگری که در این مدیريت مشغول به فعالیت مي باشد، کتابخانه تخصصی تاریخ و فرهنگ است که بخش یزدشناسی را نیز در خود گنجانده است و با توجه به برقراري ارتباط مجازي  با تهران اخيراً خدمات فيپا، شاپا و شابكا را در كنار ساير خدمات در استان ارائه مي دهد.

   ملك ثابت به اهم فعاليت ها و اقدامات سازمان اسناد و كتابخانه ملي اشاره و افزود: هماهنگي امور اسناد و امور مربوط به كتب اهدائي و خريداري منابع مكتوب و غير مكتوب در سطح استان، ارائه خدمات به دستگاه هاي واگذار كننده اسناد در زمينه استفاده از اسناد آرشيوي منتقل شده و استناد به آنها، ارائه خدمات و رهنمودهاي مشاوره اي به ساير دستگاه هاي دولتي و وابسته به دولت در استان در زمينه هاي آسيب شناسي، آسيب زدائي، مرمت و حفظ و نگهداري اسناد نوشتاري و غيرنوشتاري، نظارت بر امحاي اوراق زائد دستگاه هاي استان، برنامه ريزي لازم در راستاي برگزاري نمايشگاه هاي كتاب و اسناد و نظارت بر اجراي آن ها در سطح استان، اجرا و پيگيري قانون واسپاري، نظارت بر ارائه فهرست نويسي پيش از انتشار در استان براي منابع مشمول قانون فيپا و نظارت بر ارائه شماره استاندارد و بين المللي پيايندها (شاپا)، ارائه شماره استاندارد بين المللي كتابخانه ها (شابكا)، راهنمايي و ارائه خدمات عمومي در زمينه امور اسنادي و كتابخانه اي به كليه نهادهاي فرهنگي، آموزشي و پژوهشي در سطح استان و برگزاري همايش ها و كارگاه هاي آموزشي تخصصي در حوزه اسناد و مباحث يزدشناسي از جمله اهداف و برنامه هاي انجام شده سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد در يكساله اخير بوده است.

    مدير اسناد و كتابخانه ملي استان به تعامل و همكاري متقابل با مراكز دانشگاهي استان اشاره كرد و افزود: با همكاري مراكز دانشگاهي سعي بر آن شده تا پايان نامه ها و پژوهش هاي دانشگاهي به سمت مباحث يزدشناسي سوق داده شود تا از اين طريق تاريخ و فرهنگ غني يزد به خوبي تبيين و شناسانده شود. وي همچنين به انتقال پايان نامه ها و پژوهش هاي دانشگاهي به گنجينه اسناد ملي استان اشاره كرد و افزود: بر اساس مصوبه کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی، از این پس کلیه طرح های پژوهشی دستگاه هاي اجرایی و پایان نامه های وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی در کتابخانه ملی ثبت و نگهداری می شود و دانش آموختگان باید یک نسخه پایان نامه و لوح فشرده مربوطه را به گروه واسپاری و ثبت آثار سازمان اسناد وکتابخانه ملی تحویل نمایند كه در اين راستا تاكنون تعداد زيادي از پايان نامه ها و پژوهش هاي دانشگاهي استان به گنجينه اسناد ملي استان تحويل داده شده است.

   ملك ثابت در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به اهميت اسناد اداري گفت: نکته ی مهمی که حائز اهمیت است ولی ظاهرا بعضی ادارات نسبت به آن بی اطلاع هستند ، قانونی است که می گوید وقتی اسناد ادارات به مرحله بایگانی راکد می رسند باید به سازمان اسناد تحویل داده شوند و سازمان با نظر کارشناسان خود این اسناد را تفکیک و سپس برای بخش غیر ضروری مجوز امحا صادر کند و اسناد ضروری را به سازمان منتقل نماید . وی متذکر شد : بر اساس این قانون چنانچه کسی بدون مجوز لازم حتی یک برگ از اوراق ادارات دولتی را امحا کند علاوه بر پرداخت جریمه نقدی 6 ماه تا 2سال نیز زندانی دارد . مدیر سازمان اسناد گفت : به دلیل اهمیت حفظ اسناد ضروری است که قانونگذار از سازمان اسناد خواسته است نسبت به تعیین تکلیف هر گونه سند مکتوب یا غیر مکتوب ادارات تصمیم گیری نماید و آنها را به دو دسته امحائی و انتقالی تقسیم کند . وی با یاد آوری این مطلب که بخشی از اسناد و کتابهای با ارزش در دست خانواده هاست از مردم شریف استان یزد درخواست کرد ، هر گونه سند تاریخی که در اختیار دارند و اکنون برای آنها استفاده حقوقی ندارد به سازمان اسناد تحویل دهند تا پس از طی مراحل پردازش و ساماندهی در اختیار پژوهشگران در رشته های مختلف قرار گیرد . ملک ثابت در خصوص دريافت اسناد و نسخه هاي خطي گفت : سازمان اسناد به چهار روش اسناد و نسخه های خطی را از مردم شریف دریافت می کند، روش اول اهداکردن يا وقف به سازمان، روش دوم فروش اسناد به سازمان وروش سوم تحویل امانی اسناد است که در این روش صاحب سند یا کتاب می تواند تا هر زمان که مایل باشد کتابها یا اسناد خودرا بصورت امانی به سازمان اسناد ملی تحویل دهد تا پس از مرمت ونگهداری در شرایط ایده آل، در صورت تمایل مالک ، اسناد را به وی باز گردانده شود و روش آخر این که اگر کتابی دارای ارزش باشد می توان نحوه حفظ و نگهداری را به مالک یا مالکین آن آموزش داد تا زمينه حفظ اسناد خطي فراهم گردد.

مدير اسناد و كتابخانه ملي استان، يزد را چهارمين استان كشور به لحاظ اسناد و نسخ خطي دانست و افزود: نسخه هاي خطي باارزشي در يكساله اخير شناسايي شده كه در صورت تامين بودجه مي توان زمينه انتقال آن ها را به سازمان فراهم كرد. وي در اين ارتباط به قديمي ترين نسخه كتاب " من لا يحضره الفقيه" نوشته شيخ صدوق اشاره كرد كه تاريخ كتابت آن 574 هجري است. ملك ثابت همچنين به فعاليت هاي واحد شناسايي و فراهم آوري اسناد ادارات و نهادها اشاره و خاطر نشان كرد: اسناد ادارات ( بر اساس قوانین كشوري) به سه بخش انتقالی، اسنادي كه به صورت دائم در خود دستگاه نگهداري مي شوند و امحايي تقسيم مي شوند كه تاكنون بيش از205 ميليون برگ اسناد ادارات بررسي شده كه در حدود يك ميليون و هفتصد هزار برگ سند به گنجينه اسناد ملي استان انتقال داده شده و بيش از 203 ميليون برگ سند مجوز امحا گرفته اند و در حدود 5000 متر مربع از بايگاني ادارات آزادسازي شده است.

  ملك ثابت ادامه داد: در واحد پيش آرشيو سازمان، پس از مطالعه و تشخيص موضوع و تاريخ اسناد، آن ها را بر اساس ميزان اهميت آرشيوي، تاريخ اسناد و تعداد برگ براي مراحل بعد درجه بندي مي كنند كه تاكنون بيش از 237000 برگ سند مربوط به پرونده هاي شهرداري يزد، خرانق، خضرآباد و فرمانداري يزد پيش آرشيو شده اند. وي در تبيين فعاليت هاي واحد اطلاع رساني اسناد گفت: در اين بخش مجموعه‌های آماده شدة اسناد، تصاوير، نوارها، فیلم‌ها و… نگهداري مي شوند و به مديران، پژوهشگران و علاقمندان در زمینه هاي مختلف از طريق تهيه ميكروفيلم، عكس، میکروفیش و غيره خدمات رساني مي گردد كه تاكنون بيش از 1740 نفر از اساتيد دانشگاه، پژوهشگران و كارشناسان و برنامه ريزان استان از اين خدمات بهره مند شده اند.

   مدير اسناد و كتابخانه ملي استان در ادامه سخنانش به معرفي بخش كتابخانه تخصصي تاريخ و فرهنگ سازمان پرداخت و افزود: ارائه خدمات به پژوهشگران در حوزه تاریخ مکتوب استان و در قالب كتاب، نشريات و اسناد به تفكيك فيلم، صوت، كاست، نرم افزار و... از جمله فعاليت هاي اين كتابخانه بوده است كه در حال حاضر بيش از 6000 جلد كتاب تخصصي تاريخ و مرجع موجود در آن جهت مطالعات تکمیلی اسناد در اختیار پژوهشگران و علاقه مندان قرار داده شده است و اخیراً با توسعه بخش یزدپژوهی امیدواریم در آینده به یکی از کامل ترین منابع استان شناسی تبدیل شود. وي ادامه داد: با رايزني هاي اين مديريت، دونفر از اهالي فرهنگ دوست استان آمادگي خود را براي اهدا و وقف 12 هزار جلد كتاب به كتابخانه ملي استان اعلام كرده اند كه متاسفانه در حال حاضر، به دليل كمبود جا امكان انتقال آن ها وجود ندارد. ملك ثابت به آرشيو مطبوعات محلي استان در گنجينه اسناد ملي استان اشاره كرد و گفت: نسخه هاي مطبوعات محلي استان در بخش كتابخانه اين مركز آرشيو مي شوند تا گنجينه اي از مطبوعات استان گردآوري گردد. رئيس انجمن كتابداري و اطلاع رساني استان از استاندارد سازي 90 درصد از كتابخانه هاي عمومي استان و صدور شابكا براي آن ها خبر داد و گفت: تلاش مي كنيم با آموزش كتابداران استان هر كتابدار را به يك كتابشناس و مشاور و دستيار پژوهشگر تبديل كنيم.

در ادامه اين نشست خبري خبرنگاران رسانه هاي گروهي سوالات و مطالب خود را با مدير اسناد و كتابخانه ملي استان مطرح كردند و در پايان از زحمات خبرنگاران و روزنامه نگاران فعال در عرصه اسناد در نشست به رسم يادبود با اهداء لوح تقدير قدرداني گرديد.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا