طی سالهای اخیر، درآمد سرشار نفت رونق اقتصادی قابل ملاحظه ای در کشور آذربایجان و بطور خاص در شهر باکو ایجاد نموده است. به عنوان مثال قرار است در سال ۲۰۱۹ بلندترین برج دنیا به ارتفاع ۱۰۵۰ متر (۱۸۹ طبقه) به ارزش ۲۵/۱ میلیارد پوند در شهر باکو افتتاح شود که به این ترتیب رکورد برج خلیفه دوبی شکسته خواهد شد. همچنین سال گذشته باکو شهر میزبان دور نهایی یوروویژن بود که از اتفاق خشم روحانیون و قشر مذهبی ایران را برانگیخت به نحوی که ایران در اعتراض رسمی به این برنامه، سفیر خود را از آذربایجان فراخواند.

روند سرمایه گذاری در باکو با اقبال جهانی همراه شده است به نحوی که هم اکنون سرمایه گذاران امریکایی، چینی و اروپایی به دنبال افزایش سهم خود در تولید و اکتشاف منابع نفت و گاز این کشور هستند. همچنین این کشور میزبان بسیاری از گردشگران خاورمیانه ای نیز می باشد. روند روزافزون جریان سرمایه از آذربایجان به انگلستان سطحی از روابط اجتماعی، اقتصادی بین این دو کشور ایجاد نموده که در عین حال منافع سرشاری نیز نصیب اتباع انگلیس شده است. در سال ۲۰۰۹ تونی بلر (نخست وزیر سابق انگلستان) طی سفرش به آذربایجان برای یک سخنرانی بیست دقیقه ای ۹۰۰۰۰ پوند دریافت نمود؛ یعنی دقیقه‌ای ۴۵۰۰ پوند!

اما سوی دیگر رونق اقتصادی، فساد مالی خانواده الهام علی اف است. میزان ثروت خانواده علی اف به روشنی معلوم نیست، اما از روی ریخت و پاشهای مالی دخترانش می توان حدس زد که سهم قابل ملاحظه ای از ثروت فروش نفت نصیب این خانواده می شود، حال آنکه بخش بزرگی از مردم آذربایجان در فقر به سر می برند. در شرایط حاضر لیلا و آرزو علی اف مالک مستغلاتی در دوبی، پاریس و لندن به ارزش پنجاه میلیون پوند می باشند. لیلا، دختر بزرگ الهام علی اف که ۲۶ سال سن دارد به همراه همسر و دو پسرش در آپارتمان مجللی مشرف به هایدپارک در لندن زندگی می کنند. همسر وی، امین آگالاروف یک خواننده روسی و فرزند یکی از ملاکان میلیاردر روسی می باشد. لیلا، بعنوان یک فعال اجتماعی، ارتباط نزدیکی با افراد سرشناسی همچون الیزابت مرداک (فرزند روپرت مرداک، غول رسانه ای)، لرد مندلسون (سیاستمدار انگلیسی) و پرنس اندرو (فرزند ملکه بریتانیا) برقرار کرده است. با آغاز سکونت وی در لندن، سیلی از پولهای حاصل از فروش نفت آذربایجان روانه بازار املاک و مستغلات و همچنین بنگاههای تجاری لندن شد. لیلا صاحب یک رستوران لوکس به نام باکو در لندن است که در منوی آن خاویار و مشروب به قیمت هر بطری ۴۴۰۰ پوند به مهمانان ارائه می شود. براساس برخی شایعات، لیلا در یک مهمانی خصوصی، ۳۰۰۰۰۰ پوند برای تهیه شامپاین مرغوب خرج کرده است که البته وکلای وی این مورد را انکار می کنند.

البته این ولخرجی ها محدود به دختران الهام علی اف نمی شود. پسر یازده ساله وی بنام حیدر نیز رفتارهای مشابهی دارد. در سال ۲۰۱۰ و در طول دو هفته سفر به دوبی، این پسر یازده ساله، ۹ فقره ویلای مجلل مشرف بر آب به ارزش ۲۸ میلیون پوند را یکجا خرید. برای مقایسه کافیست اشاره شود که یک شهروند متوسط آذربایجانی برای جمع آوری چنین مبلغی باید ده هزار سال کار کند. جالب اینکه وقتی سخنگوی دولت در این خصوص مورد سئوال قرار گرفت صرفا به این جمله اکتفا کرد که "من هیچ توضیحی در این مورد ندارم".

اخیرا کاربرد جدیدی از نفت خام نیز در جمهوری آذربایجان برای ثروتمندان رایج شده که آن هم حمام نفت (!) در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد است. دراز کشیدن برهنه در وان پر از نفت خام بین بانوان پولدار در باکو، پایتخت کشور نفت خیز آذربایجان، طرفداران بسیاری پیدا کرده است. اگرچه حمام با نفت خام بسیار پرهزینه است، اما بین زنان آذربایجانی بسیار محبوب است. گفته می شود که این روش به درمان بیماریهای پوستی، روماتیسم، ورم مفاصل، و آرامش اعصاب کمک می کنند اما متخصصین توصیه می کنند که مدت زمان این کار نباید بیشتر ۱۰ دقیقه! باشد، زیرا ماندن در نفت خام برای مدت بیشتر باعث فعال شدن سلولهای سرطانی میشود!

بنا به گفته سازمان ناظران حقوق بشر و همچنین عفو بین الملل، الهام علی اف هرگونه اعتراض از سوی شهروندان را به شدت سرکوب می کند. همچنین شواهد زیادی از شنود مکالمات تلفنی شهروندان و شکنجه بازداشت شدگان قبل از هرگونه دادرسی در این کشور وجود دارد به نحوی که برخی از این شکنجه ها منجر به مرگ افراد بازداشتی شده است. یکی از کارهای پلیس مخفی آذربایجان، نصب دوربین مخفی در منزل روزنامه نگاران زن و فیلمبرداری از لحظات خصوصی زندگی آنها و سپس انتشار آنها برای بدنام کردن خبرنگاران می باشد. با توجه به مسلمان بودن اکثریت مردم آذربایجان و باورهای سنتی و مذهبی غالب جامعه، اینگونه رفتارها علیرغم غیر اخلاقی بودنش موجب مرعوب شدن روزنامه نگاران شده است.

اخیراً در مسیر باکو به فرودگاه، دو طرف بزرگراه دیوارهایی به ارتفاع چهار متر ساخته شده که مسافرین خارجی قادر نباشند مناطق فقیر نشین موجود در این مسیر را ببینند. متاسفانه سود سرشار تجارت با آذربایجان باعث شده که طرفهای ذینفع خصوصاً مقامات انگلیس چشم خود را به روی موارد نقض حقوق بشر و فقر گسترده موجود در این کشور ببندند.

آخرین زمانی که باکو بخشی از قلمرو ایران به حساب می آمد، دوران پادشاهی فتحعلیشاه قاجار بود که در آن طی جنگهای ایران و روس و بر اساس عهد نامه گلستان این شهر از سرزمین ایران جدا شد. منطقه قدیمی شهر باکو که دربرگیرنده کاخی بزرگ مربوط به زمان شاه عباس صفوی می باشد، از جمله آثار تاریخی است که به خوبی از قرنها پیش پابرجا مانده و یکی از آثار ثبت شده در یونسکو به عنوان میراث فرهنگی جهانی است. اما باکو تنها هدیه ایران به جمهوری آذربایجان نیست. چندی پیش جمهوری آذربایجان تار ایرانی را بعنوان میراث فرهنگی آذربایجان ثبت کرد!

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا