یزدفردا :هفته نامه آیینه یزد :«بخش‌هايي از مصاحبه ماهنامه فرهنگي تاريخي «شاهد ياران» در شهريور ماه 1388 با رضا سلطان زاده  مديرمسئول هفته نامه آيينه يزد پيرامون ابعاد شخصيتي دكتر سيدرضا پاك‌نژاد كه در كنار برادر بزرگوارش دكتر سيدمحمد پاك‌نژاد در حادثه 7 تيرماه 1360 به درجه رفيع شهادت نائل شدند.»
 

گفت و شنود «شاهد ياران» با رضا سلطان زاده:آشنايي جناب عالي با شهيد پاك نژاد از چه زماني آغاز شد؟

وقتي در سال 1344-1343 در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران رشته زبان و ادبيات عرب مي‌خواندم، برخي از دوستانم با دكتر پاك نژاد در خصوص مسائل علمي و مذهبي آشنايي داشتند و من هم در اين جلسات شركت مي‌كردم ضمن اينكه در يزد هم دكتر و خانواده شان را مي‌شناختم، اما ارتباط عميق ما از سال 1343 شروع شد. هر سال تابستان كه مي‌شد، به يزد مي‌آمديم و همراه و همگام يكديگر بوديم.

براي روشن ترشدن فعاليتهاي انقلابي ايشان بفرماييد كه شهيد صدوقي به عنوان ركن اساسي انقلاب اسلامي در يزد چگونه دكتر پاك نژاد را راهنمايي مي‌كردند؟

كتابهايي كه اخيراً درباره شهيد پاك نژاد و صدوقي به چاپ رسيده به اسامي 29-28 نفر از ياران امام اشاره مي‌كند كه تمام كارهاي مربوط به نهضت، انقلاب و به تعبيري كارهاي ضد ملي و ميهني كه در سال 1356 انجام مي‌شده، برعهده آنها بوده و شهيد صدوقي در رأس آنها قرار داشته است. شهيد پاك نژاد كسي بود كه آيت ا... صدوقي بيش از همه به او اعتماد و اطمينان داشت وحتي مي‌توانم به جرأت بگويم، در مواردي به صورت رابط پيغام‌هاي انقلابي عمل مي‌كردند. جمعيتي كه با شهيد صدوقي ارتباط تنگاتنگ داشتند، براي همه مردم يزد مشخص بودند.

در اين جريانات، به مردم يزد چه كمكهايي مي‌شد؟

دكتر، به افرادي كه در جريان انقلاب بازداشت مي‌شدند، كمك مي‌كردند، فكر مي‌كنم سال 1354 بود كه يكي از افرادي كه در يزد به دبيرستان مي‌رفت، به خاطر كارهاي به قول عمال رژيم: «ضد ملي و ميهني» چندين بار از طرف ساواك احضار شد و از او بازجويي كرده بودند. رئيس آن مجموعه به او گفته بود كه اگر يكبار تو را احضار كنند و بگيرند، كسي نمي‌تواند كاري انجام دهد. اما بعد از اينكه دستگير شد، شهيد پاك نژاد زمينه هايي را فراهم و با مسئولان صحبت كرد تا زمينه‌هاي آزادي او را فراهم كند.

 از جلسات و نشست هايي تعريف كنيد كه در آستانه انقلاب تشكيل مي‌شد.

مرحوم پاك نژاد، بطور كلي، در تمام جلساتي كه تشكيل مي‌شد، حضور داشت و از حضور افراد يا انقلابيون در يزد مطلع بودند. يادم است سال 1354كه من در شهرستان تفت كارمي كردم، مأموري از طرف وزارت آموزش و پرورش براي بازرسي آمده بود. بعد از صحبت درباره كارهاي اداري گفت كه مي‌خواهد آقاي دكتر صلواتي را كه آن موقع به يزد تبعيد شده بود، ببيند. من احساس كردم كه آن آقا مي‌خواهد عليه من مدركي پيدا كند به همين دليل هم اظهار بي اطلاعي كردم وگفتم اگر بحث و صحبتي هست، بايد جاي ديگري مطرح شود و با افراد ديگري صحبت كنيد، اما او گفت كه از طرف دكتر پاك نژاد به آنجا آمده است. من، باز هم اطمينان پيدا نكردم و مكان آقاي صلواتي را به او نشان ندادم، چون من مسئول اداره بودم و مسائلي هم از جهات انقلاب مطرح بود من آن بحث را تمام شده تلقي كردم. بعدازظهر آن روز كه با آقاي دكتر پاك نژاد تماس گرفتم، گفتم كه چنين فردي آمده و چنين حرفي زده است. دكتر گفتند كه خودشان آن آقا را فرستاده‌اند تا درباره آموزش و پرورش، روحانيت و اختلافات دروني بين آنها بحث كند. روز بعد با ايشان تماس گرفتم و او را بردم تا جلسه شان را با آقاي صلواتي تشكيل دهد. درواقع دكتر پاك نژاد در زمينه هايي كه به روحانيت و انقلاب مربوط مي‌شد، به عنوان فردي مورد اطمينان وقابل احترام مطرح بوده است. دكتر تا جايي كه توان داشت، وقتش را براي انقلابيون و خانواده هايشان صرف مي‌كرد.

عکس:رضا سلطان زاده -مرحوم شیخ محمد علی صدوقی-مرحوم مناقب -شهید دکتر پاکنژاد

 

جريان شناسي انقلاب اسلامي از اين منظر كه شهيد پاك نژاد در فعاليت‌هاي آموزش و پرورش حضور و دخالت داشته، مهم است. تحصن 25 روزه معلمان را به ياد داريد؟

قبل از انقلاب در يزد تشكلي به نام جامعه معلمان يزد ايجاد شد، به اين دليل كه احساس مي‌شد گروهي دارند در يزد فعاليت مي‌كنند كه آدمهاي لايقي نيستند. دراين گيرو دار عده‌اي از فرهنگيان با هم صحبت كردند و حظيره را به عنوان پايگاه شان انتخاب كردند و با شهيد صدوقي ارتباط داشتند. همان زمان به اين نتيجه رسيديم، گروهي كه با روحانيت همگام هستند، بايد اين جريان را تشكيل دهند تا تحصن ها، اعتصابات، اعتراضات فرهنگي و دانش آموزي را كنترل كند. مسئوليت اين تشكل برعهده شش نفر، از جمله بنده، بود. بعد از تشكيل جلسات متعدد، فعاليت اصلي اين مجمع آغاز شد- به خصوص از مهر 1357 كه مدرسه‌ها كارشان را شروع كرده بودند- براي بحث اعتصابات و تحصن هم برنامه ريزهاي مرتب ومنظم انجام شد و تمام كارها با همگامي و همراهي روحانيت و در رأس آن شهيد صدوقي و شهيد پاك نژاد انجام مي‌شد.

در آن زمان درباره خيلي از مسائل و مشكلات با ايشان صحبت كرديم و 25روز در محل فعلي سازمان آموزش و پرورش فرهنگيان متحصن شديم. خواسته هايمان را طي اعلاميه‌هاي مختلف بيان كرديم و آن را در اختيار عموم مردم هم قرار داديم كه اولين عنوان‌آن، تشكيل حكومت اسلامي بود. اين اطلاعيه‌ها را در خدمت شهيد صدوقي براي عموم مردمي كه در حظيره جمع مي‌شدند، مي‌خواندم.

آقاي دكتر پاك نژاد اتفاقات انقلابي را درآن زمان چگونه دنبال مي‌كردند؟ به خصوص در شهرستانهاي تفت و اردكان تا چه اندازه مورد وثوق مردم بودند؟

ممكن است كه گروه و افراد خاصي در روشها نظرات خاصي را دنبال مي‌كردند، ولي اكثريت، عقيده دكتر پاك‌نژاد را قبول مي‌كردند. به ياد دارم، اواخر سال 1355 يا اوايل سال 1356 بود كه در يك جلسه انجمن اسلامي، شهيد صدوقي مسأله‌اي را مطرح كردند. دوستاني كه در آن جلسه بودند، در نحوه اجراي روشها به اختلاف برخوردند. وقتي از قول شهيد صدوقي عنوان شد كه نظراين است كه ما بايد دراين زمينه كار كنيم و در زمينه‌هاي انقلابي قدم برداريم، اكثريت قريب به اتفاق كساني كه آنجا بودند، پذيرفتند و همراهي با شهيد صدوقي را حفظ كردند كه شهيد پاك نژاد هم قطعاً در رأس آنها بوده اند، بنابراين ممكن است سليقه‌ها و رفتارها متفاوت باشد و حتي عده‌اي هم نسبت به رفتارها اعتراض داشته باشند، ولي شكي نيست كه عظمت و مديريت شهيد صدوقي بخاطر روحانيون و بخصوص آشنايي شان با حضرت امام به قطب مبارزات يزد تبديل شد.

به نظر شما ياد وخاطره شهيد پاك نژاد تا چه اندازه در يزد و مردم آن باقي مانده؟

يكي از كارهاي مهم دكتر كه بايد الگو قرار بگيرد، در اتفاقي نهفته است كه مي‌خواهم برايتان تعريف كنم. حدود دو سه ماه پيش از انجام اين مصاحبه به مطب پزشكي رفته بودم كه 12 سال سابقه كاري دارد. او بدون اينكه ارتباط مرا با دكتر پاك نژاد بداند، نكته‌اي به من گفت كه برايم خيلي جالب بود. داشتيم درباره مشكلات دارو و درمان صحبت مي‌كرديم كه ايشان به من گفت از روز اولي كه پزشك شده، از خداوند خواسته است تا روش پاك نژاد را در عالم پزشكي در پيش بگيرد. اين مسأله خيلي مهم است كه كسي كه سالها پيش شهيد شده، در ياد و خاطره پزشكان، 20-30 سال بعد از خودش بماند و...

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا