اسطوخودوس ( لاواندر )   Lavander

نام علمی   Lavandula

اسطوخودوس گیاهی است خودرو که آرامبخش است و برای درمان انواع سردردها، رفع بی‌خوابی و... موثر است.

اسطوخودوس، ‌گیاهی است چندین ساله به ارتفاع حدود نیم متر با برگ‌های متقابل، باریک،‌ دراز، سبز رنگ و پوشیده از گل‌های سفید پنبه‌ای است. گل‌های آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله می‌باشد.

اسطوخودوس در بیشتر نقاط دنیا به صورت خودرو می‌روید و بسته به شرایط محیط و خاک به انواع مختلف ظاهر می‌شود.

قسمت مورد استفاده این گیاه،‌ گل‌ها و سر شاخه‌های گلدار آن است.

اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی دارد ولی طعم آن تلخ است و به علت بوی مطبوع آن در عطر سازی مصرف می‌شود.

از دیر باز ملل مختلف با خواص این گیاه دارویی آشنا بوده‌ و از آن برای رفع بسیاری ناراحتی‌ها از جمله مشکلات هاضمه، بی‌خوابی، اضطراب استفاده می‌کردند.

در جنگ جهانی اول از خواص دارویی این گیاه برای درمان و ضدعفونی کردن زخم‌ها استفاده می‌‌کردند و کشاورزان انگلیسی برای پیشگیری از سردرد و آفتاب‌زدگی گل‌های این گیاه را درون کلاه‌های خود می‌گذاشتند.
اسطوخودوس در بيشتر نقاط دنيا بحالت خود مي رويد مخصوصا در جنوب فرانسه مناطق مديترانه و در تورنتو به مقدر زياد وجود دارد و بسته به شرايط ميط و خاك به انواع مختلفه ظاهر مي شود .

اسطوخودوس گياهي است چندين ساله به ارتفاع حدود نيم متر با برگهاي متقابل ، باريك ، دراز سبز رنگ و پوشيده از كركهاي سفيد پنبه اي . گلهاي آن برنگ بنفش و بصورت سنبله مي باشد .

قسمت مورد استفاده اين گياه ، گلها و سرشاخه هاي گلدار آن است . اسطوخودوس بوي بسيار مطبوعي درد . طعم آن تلخ است و بعلت بوي مطبوع آن در عطر سازي مصرف مي شود .

اسانس اسطوخودوس كه از تقطير گل و سرشاخه هاي گلدار اين گياه بدست مي آيد مايعي است زردرنگ يا زرد مايل به سبز كه داراي بوي مطبوعي است .
تركيبات شيميايي:

اسانس اسطوخودوس داراي حدود 40% استات ليناليل است همچنين در آن تركيباتي نظير اسيد بوتيريك ، اسيد پروپيونيك و اسيد والريك ، لينالول آزاد و ژرامبول وجود دارد .
خواص داروئي:

سطوخودوس؛ گیاهی آرام بخش

اسطوخودوس گیاه اعجاب انگیزی است که در سلامتی بدن معجزه می کند! این گیاه جای سوختگی و نیش حشرات را تسکین می دهد، خواب راحتی به ارمغان می آورد، به هضم غذا کمک می کند و یک داروی ضدعفونی کننده ی فوق العاده به حساب می آید. در مطلب پیش رو شما را با خواص این گیاه شگفت انگیز و نیز روش استفاده آن، آشنا می کنیم:

اسطوخودوس، التیام بخش سوختگی

وقتی قسمتی از بدن دچار سوختگی می شود، به اسطوخودوس فکر کنید. دکتر کریستین سی یور ترانکا، دکتر داروساز می گوید: " روغن گیاه اسطوخودوس عملکرد قابل ملاحظه ای در روند احیای پوستی دارد".

روش استفاده: به مدت 15 دقیقه، روی ناحیه ای که دچار سوختگی شده آب سرد بریزید. توجه داشته باشید آب خیلی خنک نباشد. سپس با یک دستمال تمیز، پوست را به آرامی خشک کرده 2 الی 5 قطره روغن گیاه اسطوخودوس را روی پوست سوخته بمالید.

روزانه سه مرتبه، تا درمان کامل بافت های آسیب دیده این کار را تکرار کنید.

اسطوخودوس و خواب راحت

اسطوخودوس گیاه شگفت انگیزی است که در درمان اختلالات جزئی خواب، موثر عمل می کند. این گیاه به خاطر این که سردرد، اضطراب و ناراحتی های عصبی را برطرف می سازد، خواب راحتی را به شما هدیه می دهد. آزمایش های بالینی که در سال 2005 در بریتانیا انجام شد نشان داد اسطوخودوس در درمان بی خوابی موثر است.

روش استفاده: 5/1 گرم برگ و گل خشک اسطوخودوس را در 15 سی سی آب جوش دم کرده و از صافی رد کنید و هنگام خواب 1 فنجان بنوشید. در صورتی که اختلالات خواب مربوط به مشکلات عصبی گوارش باشد، صبح، ظهر و شب 1 فنجان از این دم کرده شفابخش را میل نمایید. به مدت یک الی دو ماه این درمان را در پیش بگیرید و اگر لازم بود تا حل مشکل بی خوابی دوره جدیدی را شروع کنید.

اسطوخودوس، تسکین دهنده سوزش نیش حشرات

آیا تاکنون پشه، زنبور، عنکبوت، عروس دریایی یا حشرات دیگری شما را نیش زده است؟ دانیال فستی، نویسنده " کتاب مقدس عصاره های گیاهی من" می گوید: " در صورتی که حشره ای شما را نیش زد، اگر یک شیشه روغن گیاه اسطوخودوس به همراه دارید، نگران چیزی نباشید؛ چون اسطوخودوس التیام بخش و پادزهری فوق العاده است." این گیاه همچنین ضد عفونی کننده نیز هست.

روش استفاده: اگر لازم است نیش حشره را در بیاورید و بلافاصله 1 الی 2 قطره روغن گیاه اسطوخودوس را روی جای نیش بمالید و نیم ساعت بعد به تعداد 3 تا 4 بار این کار را تکرار کنید. پس از آن روزانه 3 مرتبه گیاه اسطوخودوس را روی جای نیش بمالید و تا درمان کامل مرتبا از این روغن استفاده کنید. لازم به ذکر است روغن اسطوخودوس برای درمان مارگزیدگی هیچ تاثیری ندارد و باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه شود.

اسطوخودوس، هضم کننده غذا

آیا شما نیز از نفخ یا یبوست رنج می برید؟ در این صورت بهتر است به اسطوخودوس اعتماد کنید. دکتر کریستین سی یور ترانکا می گوید: "اسطوخودوس خاصیت ضداسترس دارد و به همین دلیل به هضم غذا کمک می کند."

روش استفاده: 1 الی 2 قاشق چایخوری گل خشک اسطوخودوس را در 15 سی سی آب جوش بریزید و بگذارید به مدت 10 دقیقه دم بکشد؛ سپس از صافی رد کنید و روزانه 2 یا 3 فنجان و 1 فنجان نیز موقع خوابیدن از این دم کرده بنوشید. علاوه بر این، می توانید روغن گیاه اسطوخودوس را به صورت موضعی استفاده کنید به این ترتیب که 2 الی 4 قطره از این روغن را در یک قاشق سوپخوری روغن گیاهی رقیق کرده و روی شکم خود بمالید و در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید تا کاملا جذب پوست شود.

اسطوخودوس، ضد میگرن

گیاه اسطوخودوس به خاطر خواصش در رفع سردرد و همچنین میگرن شهرت بسیاری دارد؛ زیرا استرس را از بین می برد و این امر تاثیر آن را در مبارزه با سردرد بیشتر می کند.

روش استفاده: 2 قطره روغن گیاه اسطوخودوس را روی شقیقه ها، پیشانی یا پشت گردن خود بمالید و ماساژ دهید. اگر لازم باشد، این کار را یک بار دیگر تکرار کنید.

اسطوخودوس، یک ضد عفونی کننده گیاهی

برای ضدعفونی کردن زخم هیچ گیاهی بهتر از اسطوخودوس نیست. اسطوخودوس، یک ضدعفونی کننده و ضدباکتری قوی محسوب می شود.

روش استفاده: زخم را به دقت با آب و صابون شستشو دهید و 2 الی 4 قطره از روغن اسطوخودوس را روی آن بمالید و در طول روز چندین بار این کار را تکرار کنید.

اسطوخودوس و استرس

برای مقابله با استرس نیز هیچ گیاهی به اندازه اسطوخودوس موثر نیست. دانیال فستی در کتابش می نویسد: "اسطوخودوس اعصاب را آرام و عضلات را شل می کند. این گیاه آرام بخش، دستگاه عصبی و تحریک پذیری آن را کنترل می نماید". بر اساس مطالعات متعددی که روی اسطوخودوس انجام گرفته، روغن این گیاه، استرس بعد از عمل را در بیمارانی که عمل جراحی قلب انجام داده اند، کاهش می دهد و اضطراب زنانی را که تحت همودیالیز قرار می گیرند، کم می کند.

روش استفاده: 15 سی سی آب جوش را روی یک قاشق چای خوری گل اسطوخودوس بریزید؛ در ظرف را بگذارید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد؛ سپس محلول را از صافی رد کنید و روزانه 2 تا 3 فنجان از این دم کرده بنوشید توجه: دکتر کریستین سی یور ترانکا خاطر نشان می کند: "از مصرف بیش از اندازه این دم کرده(بیش از مقدار ذکر شده) خودداری کنید. در صورت زیاده روی احتمال این وجود دارد که اسطوخودوس تاثیر معکوس داشته باشد و به جای آرام بخشی باعث تحریک اعصاب شود."

اسطوخودوس، بهبود دهنده زخم

اگر دچار جراحتی شده اید یا جای زخم و جوشی دارید که خوب نمی شود، وقت را از دست ندهید و از اسطوخودوس کمک بگیرید. این گیاه اعجاب انگیز سرعت بهبودی زخم را به طور چشم گیری افزایش می دهد و پوست را احیا می کند.

روش استفاده: زخم را با آب و صابون تمیز کنید و روزانه 2 الی 4 قطره از روغن گیاه اسطوخودوس را به مدت 10 روز روی زخم بمالید.

اسطوخودوس و دل درد

تحمل استرس در مواقعی مثل اسباب کشی، دغدغه ها یا درگیری های خانوادگی و ... اغلب باعث ایجاد اختلالاتی در عملکرد روده ها می شود و اسطوخودوس می تواند درمان موثری برای این قبیل ناراحتی ها باشد. دکتر کریستین سی یور ترانکا می گوید: " اسطوخودوس به عنوان یک مُسکن و ضد اسپاسم روی اختلالاتی که منشا عصبی دارند اثر گذاشته و باعث کنترل و تسکین آن ها می شود. "

روش استفاده: 1 تا 2 قاشق چایخوری گل خشک را با 15 سی سی آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید و روزانه 2 تا 3 فنجان و 1 فنجان نیز موقع خواب از این دم کرده میل نمایید. همچنین می توانید 2 الی 4 قطره از روغن گیاه اسطوخودوس را با 1 قاشق سوپ خوری روغن گیاهی رقیق کرده و مستقیماً روی شکم خود بمالید. نواحی دردناک(روی دستگاه گوارش) را در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید تا روغن جذب پوست شود.

اسطوخودوس، باز کننده مجاری تنفسی

اسطوخودس، برای مبارزه با التهاب نایژه یا همان برونشیت، سلاح خوبی است. دانیال فستی در کتاب خود می نویسد: "گیاه اسطوخودوس ضد عفونی کننده ریوی موثری است که ترشحات برونشیتی را کاسته و به خلط انداختن آن را آسان تر می سازد".

روش استفاده: 15 سی سی آب جوش را روی یک قاشق چای خوری گل اسطوخودوس بریزید، در ظرف را بگذارید و اجازه دهید 10 دقیقه دم بکشد. روزانه 2 الی 3 بار یک فنجان از این دم کرده میل کنید (بعد از غذا) البته توجه داشته باشید که در صورت بیماری برونشیت، مصرف دم کرده اسطوخودوس باید به عنوان درمان مکمل در کنار درمان مخصوص این بیماری در نظر گرفته شود.

آیا اسطوخودوس ضد فشار خون است؟

روغن گیاه اسطوخودوس قلب را آرام می کند و می تواند در کاهش فشار خون بالا موثر باشد. به همین دلیل توصیه می شود برای مقابله با فشار خون بالا از اسطوخودوس به عنوان درمان مکمل استفاده کنید.

روش استفاده: می توانید از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنید یا 2 قطره از روغن اسطوخودوس را با 20 قطره روغن گیاهی رقیق کرده و روی ستون فقرات، انحنای کف پا و یا کف دست ها بمالید. این کار را دو بار در روز انجام دهید.

اسطوخودوس، ضد بید

برای خلاص شدن از شر بیدها کافی است اندکی روغن گیاه اسطوخودوس به کار برید. در قدیم از اسطوخودوس برای از بین بردن بید استفاده می کردند. دانیال فستی می گوید: " اسطوخودوس به اندازه ی گلوله های نفتالین و دیگر حشره کش های سمی برای از بین بردن بیدها موثر است".

روش استفاده: 4 قطره روغن گیاه اسطوخودوس را روی یک مکعب چوبی یا سنگ اسفنجی بریزید و آن را در گوشه ای از گنجه یا کمد لباس ها قرار دهید. مرتباً این کار را تکرار کنید؛ به خصوص در ماه شهریور که زمان از تخم درآمدن بیدها است. همچنین می توانید گل های اسطوخودوس را خشک کرده داخل کیسه های کوچکی بریزید و بدوزید. کیسه های کوچک اسطوخودوس را در کمد لباس های تان قرار دهید به این ترتیب لباس های شما بوی مطبوعی خواهند گرفت و از آسیب بیدها در امان خواهد ماند.

اسطوخودوس مورچه ها را فراری می دهد

دانیل فستی که استفاده از اسطوخودوس را برای از بین بردن مورچه ها توصیه می کند، در کتاب خود می نویسد: " مورچه ها از عصاره و روغن های گیاهی بیزارند و زمانی که با روغن گیاه اسطوخودوس از آن ها پذیرایی کنید، پا به فرار می گذارند".

روش استفاده: برای استفاده ی بهینه از اسطوخودوس، 5 قطره روغن گیاه اسطوخودوس، 10 قطره روغن(عصاره) نعنای تند و یک چهارم لیتر الکل 40 درجه را در یک آب پاش بریزید و روزانه چندین بار به محل تجمع مورچه ها بپاشید. چند روز این کار ادامه دهید خواهید دید که مورچه ها به جای دیگری نقل مکان می کنند.

اسطوخودوس از نظر طب قديم ايران گرم و خشك است .

1)براي رفع خستگي و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ريخته و براي مدت يكربع ساعت در آن دراز بكشيد .

2)گرفتگي ها را باز مي كند .

3)مقوي معده است .

4)ادرار آور مي باشد .

5)معرق است و تب را پائين مي آورد .

6)صفرا بر بوده و كبد را بكار مي اندازد و بيماري هاي كبدي را برطرف مي كند .

7) ضد تشنج است .

8)براي تقويت عمومي بدن خوب است .

9)كرم هاي معده و روده را از بين مي برد .

10)بيماري هاي سينه و سرفه را برطرف مي كند .

11)در معالجه زكام موثر است .

12)از آن مي توان بعنوان مسهل و تميز كننده استفاده كرد.

13)براي رفع بيماريهاي مجاري و ادرار مفيد است .

14)براي برطرف كردن رعشه و سرگيجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط كرده و هر شب بخوريد .

15)براي رفع فراموشي و تقويت حافظه از دم كرده اسطوخودوس استفاده كنيد .

16)براي رفع بيخوابي يك قطره از روغن اسطوخودوس را روي يك تكه پنبه بچكانيد و آنرا داخل بالش خود قرار دهيد خواب مطبوعي براي شما مي آورد .

17)براي برطرف كردن غم و اندوه هر روز دم كرده اسطوخودوس بنوشيد .

18)اگر دست و پاي شما خواب مي رود از اين گياه استفاده كنيد .

19)براي پيشگيري از آب آوردن بدن دم كرده اسطوخودوس بنوشيد .

20)زردي را برطرف مي كند .

21)براي رفع حالت تهوع و سرگيجه مفيد است .

22)سردرد و سردردهاي يكطرفه را درمان مي كند .

23)براي معالجه ضعف اعصاب مفيد است .

24)طپش قلب را از بين مي برد .

 25) آسم را برطرف مي كند .

26)براي رفع ترشحات زنانه مي توانيد از اين گياه استفاده كنيد .

27)براي برطرف كرده سوء هاضمه يك قطره اسانس اسطوخودوس را در يك ليوان آب نيم گرم ريخته و يا يك فنجان از دم كرده آن را بنوشيد .

28)اسطوخودوس درمان كنده رماتيسم ، آرتروز و نقرس است . براي اين منظور كمپرس آنرا بر روي عضو مورد نظر بگذاريد و يا اينكه 2 قطره روغن آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و عضو دردناك را با آن ماساژ دهيد .

29)زخم هاي كهنه را با ماليدن اسانس اسطوخودوس كه در الكل حل كرده ايد برطرف كنيد .

30)براي درمان بيماريهاي ريوي 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با يك قاشق غذا خوري روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و سينه و پشت بيمار را ماساژ دهيد .

31) ماليدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفوني كرده و التيام مي بخشد .

32)براي برطرف كردن بوهاي نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ريخته و بگذاريد به آرامي بجوشد عطر مطبوعي را در هوا پخش مي كند .

33)براي رفع بيخوابي يك قاشق چايخوري پودر اسطوخودوس را با يك قاشق چايخوري پودر سنبل الطيب مخلوط كرده و در يك ليوان آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . اين دم كرده را يكساعت قبل از رفتن برختخواب ميل كنيد تا بيخوابي شما برطرف شود .
طرز استفاده:

1) دم كرده اسطوخودوس : حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و يا گل اين گياه را در يك ليتر آبجوش ريخته و بمدت 10 دقيقه دم كنيد . مقدر مصرف اين دم كرده 4-3 فنجان در روز است .

2)كمپرس اسطوخودوس : 30 گرم گل و يا سرشاخه گلدار اين گياه را با يك ليتر آبجوش مخلوط كرده و بمدت 10 دقيقه دم كنيد .

3)اسانس و روغن اسطوخودوس را مي توانيد از فروشگاههاي گياهان دارويي و يا برخي از داروخانه ها تهيه كنيد براي مصرف يك قطره از آنرا با يك قاشق روغن بادام و يا روغن زيتون مخلوط كرده و براي ماساژ استفاده كنيد . و يا يك قطره آنرا روي يك حبه قند و يا يك قاشق عسل مخلوط كرده بخوريد .
مضرات :

اسطوخودوس گياهي است بي ضرر كه همه مي توانند از آن استفاده كنند . فقط براي اشخاص صفراوي مزاج خوب نست و باعث آشفتگي مي شود . اينگونه اشخاص بايد آنرا با سكنجبين يا كتيرا بخورند .

از همه اینها که بگذریم زیبایی مزرعه  مزرعه اسطوخودوس  است که به چندبار دیدنش می ارزد

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا