سازمان جنگلها ، مراتع و آبخيزداري كشور

اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان يزد

اداره منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان ابركوه

 آشنایی با دستاوردهای سی و سه ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران

در بخش منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ابرکوه

  

خداوند متعال زمين و آسمان را بنا نهاد و انسان را برای بهره گيری مطلوب از آن خلق کرد و با توجه به قدرت آفرينندگی و ابتکار که در وجود انسان به وديعت نهاده وی را برای تغيير مثبت چهره زمين برگزيد و از تخريب و نابودی طبيعت برحذر داشت .

منابع طبيعی هر جامعه ، ثروت آن جامعه محسوب مي شود که فقط به نسل حاضر تعلق نداشته بلکه ميراثی است که بايد برای آيندگان نيز باقی بماند ، اگر بخواهيم در آينده جامعه بهتری داشته باشيم بايد در جهت حفظ ، احياء و توسعه اين منابع بيش از پيش بکوشيم در غير اين صورت جهان آينده جهانی توام با فقر و گرسنگی و محيط آلوده و غير قابل زندگی خواهد بود ، با توجه به اينکه در اهداف و سياستهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ، منابع طبيعی از جايگاه ويژه ای برخوردار می باشد ، حفظ ، احياء و بهره برداری با هدف دستيابی به خودکفائی و قطع هر گونه وابستگی اقتصادی خطوط اساسی برنامه اجرائی کشور راتشکيل می دهند و حفظ و حمايت از اين منابع طبيعی تجديد شونده اساس اين سياست می باشد ، به منظور افزايش توليد برای رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده در منابع طبيعی و حفظ و احياء اين منابع ، ضرورت حفاظت و           بهره برداری بهينه از جنگلها ، مراتع ، بيابان و آبخيز به عنوان ارکان اصلی منابع طبيعی بايستی مورد توجه قرار گيرد .

سيماي منابع طبيعي شهرستان ابركوه

شهرستان ابركوه با وسعت 538 هزار هكتار در قسمت جنوب شرقي مركز استان و به فاصله 150 كيلومتري آن واقع گرديده است ، اين شهرستان در مسير ارتباطي يزد – شيراز قرار دارد ، شهرستان ابركوه از قسمت شمال شرق با شهرستانهاي آباده و تفت و از قسمت جنوب و جنوب غرب با شهرستانهاي خاتم و اقليد مرز مشترك دارد ، مركز شهرستان شهر ابركوه و داراي دو بخش به نامهاي مركزي و بهمن مي باشد ، با عنايت به آمارهاي موجود ميانگين بارندگي شهرستان حدود 50 ميلي متر و حداكثر دما 43 درجه سانتي گراد و حداقل آن 12- مي باشد .

وسعت عرصه هاي منابع طبيعي كه شامل اراضي بياباني ، كويري و مرتعي مي باشد معادل 480 هزار هكتار مي باشد كه با عنايت به شرايط اقليمي خاص شهرستان عمده عرصه هاي طبيعي را اراضي بياباني و كويري به وسعت حدود 300 هزار هكتار تشكيل مي دهد ، مراتع از نظر وسعت حدود 180 هزار هكتار از عرصه هاي منابع طبيعي را شامل شده كه عمدتاً مراتع ضعيف با پوشش گياهي كم مي باشد ، پوشش غالب گياهان مرتعي را گونه هاي درمنه ، شور و قيچ تشكيل         مي دهند ، اداره منابع طبيعي شهرستان ابركوه در راستاي اهداف سازماني كه خود كه همان حفظ ، احياء ، توسعه و بهره برداري بهينه از منابع طبيعي در طول دوره سي ساله نظام مقدس         جمهوري اسلامي فعاليتهائي را در بخشهاي مختلف  از جمله حفاظت و بهره برداري ، بيابانزدائي ، جنگلكاري ، مرتع ، آبخيزداري ، امور زمين ، حقوقي و ... انجام مي دهد كه در ادامه به آن اشاره شده است .

بخش حفاظت و بهره برداري- يگان حفاظت

با عنايت به اينكه يكي از اهداف اصلي اداره منابع طبيعي حفاظت از عرصه هاي منابع ملي و انفال مي باشد به همين منظور واحد حفاظت با همكاري يگان حفاظت واحد حقوقي، نيروي انتظامي ، مراجع قضائي و بهره گيري از محافظين افتخاري كه از بين اعضاي شوراي اسلامي روستا و معتمدين محلي انتخاب شده اند وظيفه حراست و حفاظت از اراضي ملي به منظور جلوگيري از تخريب و تصرف غير مجاز و برخورد با متخلفين را به عهده دارد .

پروژه هاي بخش حفاظت و بهره برداري و يگان حفاظت

-    به كار گيري نيروي انتظامي به منظور برخورد با متخلفين و متجاوزين به عرصه هاي ملي و همكاري در تشكيل پرونده تخلف

-    گشت حفاظتي در عرصه هاي منابع ملي سطح شهرستان توسط واحد حفاظت و يگان حفاظت به منظور پيشگيري از تخريب و تصرف اراضي ملي و انجام اقدامات قانوني در صورت مشاهده جرائم مشهود

-    ايجاد كمربند حفاظتي به منظور تعيين مرز منابع ملي و مستثنيات بوسيله نصب تابلو ، كشيدن سيم خاردار ، ايجاد خاكريز

-        تامين و تجهيز نيروهاي حفاظتي

-        تكميل و تجهيز ساختمان حفاظتي بخش بهمن

-        تهيه و نظارت بر طرحهاي بهره برداري محصولات فرعي

-        نظارت بر انجام عمليات معادن

جدول  فعاليتهاي بخش حفاظت و حمايت از منابع طبيعي بعد از انقلاب اسلامي

لازم به ذكر است قبل از انقلاب هيچگونه فعاليتي در اين بخش صورت نگرفته است

 

 

   نمائي از كمربند حفاظتي با نصب تابلو

بخـش بـيابانـزدائي

با توجه به شرايط اقليمي خاص شهرستان ، عمده عرصه هاي منابع طبيعي را اراضي بياباني و كويري به وسعت حدود 300 هزار هكتار تشكيل مي دهد ، اين اراضي بدليل فقر پوشش گياهي ، بارندگي ناچيز ، وزش بادهاي موسمي ،  مستعد فرسايش شده و در نتيجه باعث به وجود آمدن طوفانهاي شن در منطقه مي گردد كه خسارتهاي زيادي به مزارع ، تاسيسات ، راههاي ارتباطي و ...  وارد مي سازد .

به منظور كاهش اثرات مخرب طوفانهاي ذكر شده و همچنين جلوگيري از پيشروي كوير و تثبيت شنهاي روان ،    بخش بيابانزدائي هر ساله اقدام به انجام عمليات بيابانزدائي و تثبيت شنهاي روان در كانونهاي بحران فرسايش با توجه به طرح اجرائي تهيه شده مي نمايد در اين راستا در سنوات گذشته حدود 11 هزار هكتار از عرصه هاي بحراني فرسايش با كاشت گونه هاي مقاوم به خشكي نظير تاغ بيابانزدائي شده است .

جدول فعاليتهاي بخش بيابانزدائي بعد از انقلاب اسلامي

فعاليتهاي بيابانزدائي قبل از انقلاب اسلامي

 

نماي نزديك از چاله كشت نهال تاغ منطقه اسفندآباد

نماي ديگري از منطقه تاغكاري شده

نمائي از منطقه تاغكاري شده

بخش جنگلكاري

با عنايت به شرايط اقليمي منطقه در سطح شهرستان جنگل طبيعي وجود ندارد ولي به منظور افزايش سرانه فضاي سبز و ايجاد تفرجگاه ، در بخش جنگلكاري اقدام به احداث پارك جنگلي و فضاي سبز بين راهي به وسعت تقريبي 40 هكتار شده است كه از جمله بوستان فراغه و بوستان اسفندآباد را مي توان نام برد ، از ديگر فعاليتهاي اين بخش توليد نهال گونه هاي جنگلي مانند سرو ، كاج ، اقاقيا ، سنجد تلخ و ... مي باشد .

جدول فعاليتهاي جنگلكاري و فضاي سبز بعد از انقلاب اسلامي

لازم به توضيح است در بخش جنگلكاري و توسعه فضاي سبز قبل از انقلاب هيچگونه فعاليتي انجام نشده است

 

 نمائي از توليد نهال گلداني گونه سرو خمره اي

نمائي از توليد نهال گلداني گونه سرو شيراز

 

 نمائي از احداث استخر و آبنماي بوستان فراغه

نمائي از سنگفرش پياده رو بوستان فراغه

نمائي از پروژه كنترل علفهاي هرز بوستان اسفندآباد

نمائي از احداث شاسي در گلخانه بوستان فراغه

نمائي از درختكاري در مدارس شهرستان

بـوستـان فـراغـه

نمائي از عمليات نهالكاري در بوستان فراغه

نمائي از احداث استخر بوستان فراغه

نمائي از محوطه سازي در بوستان فراغه

نمائي از توليد نهال

نمائي از توليد نهال گونه سنجد تلخ

نمائي از احداث جاده اصلي بوستان فراغه

نمایی از احداث سکو در بوستان فراغه

نمایی از لوله کشی در بوستان فراغه

همانطوريكه مي دانيد مراتع از عرصه هاي با ارزش منابع طبيعي محسوب مي شوند زيرا به دليل وجود پوشش گياهي در مرتع علاوه بر تامين علوفه مورد نيازدام فوائد ديگري از جمله كنترل و جلوگيري از فرسايش خاك ، بالابردن نفوذ پذيري آب حاصل از بارندگي در خاك و جلوگيري از ايجاد سيلاب ، توليد گياهان داروئي و صنعتي و ... را مي توان نام برد ، وسعت مراتع شهرستان حدود 180 هزار هكتار مي باشد كه عمدتاً مراتع متوسط و ضعيف از نظر پوشش گياهي تقسيم بندي مي شوند ، از پوشش گياهي مراتع شهرستان مي توان گونه هاي درمنه ، قيچ ، شور و ... را نام برد .

جدول فعاليتهاي بخش مرتع بعد از انقلاب اسلامي

لازم به ذكر است قبل از انقلاب اسلامي هيچگونه پروژه اي در بخش مرتع انجام نشده است

 

 نمائي از مراتع شهرستان ابركوه

نصب تلمبه بادي بر روي چاه مالداري در مرتع

نمائي از پروژه ذخيره نزولات توام با بذركاري

نمائي از رويش گونه قيچ در پروژه ذخيره نزولات در مرتع

نماي ديگري از رويش قيچ در پروژه ذخيره نزولات در مرتع

نمائي از رويش گونه آنغوزه در ارتفاعات

نمائي از گونه گياه مرتعي در ارتفاعات

نمائي از مراتع شهرستان ( تيپ درمنه )

نمائي ديگر از مراتع دشتي شهرستان

نمائي از گونه گياهي مرتعي افدرا

نمائي از گونه گياهي مرتعي قيچ

نمائي ديگر از گونه گياهي مرتعي قيچ

علم استفاده بهينه از منابع آب و خاك را آبخيزداري مي گويند ، تحقيقات نشان مي دهد حدود 90 درصد آب حاصل از بارندگي ساليانه در مناطق خشك بدليل فقر پوشش گياهي ، پراكنش نا مناسب و شدت زياد بدون استفاده از دسترس خارج مي شود كه باعث بوجود آمدن سيلاب و فرسايش خاك مي شود ، به منظور جلوگيري از هدر رفتن آب ، كنترل فرسايش خاك ، افزايش نفوذپذيري ، كاهش خطرات ناشي از سيل بخش آبخيزداري اقداماتي به شرح ذيل انجام داده است :

-       احداث بندهاي خاكي با حجم آبگيري 5/6 ميليون متر مكعب به تعداد 13 مورد

-       احداث بند انحرافي و خاكريز حفاظتي به طول 20 كيلومتر در سطح شهرستان

-       پرداخت تسهيلات بانكي به منظور احداث ديوار ساحلي توسط افراد ذينفع

-       ارائه راهنمائي فني در زمينه فعاليتهاي آبخيزداري به متقاضيان

-       همكاري موثر و فعال با ستاد حوادث بويژه در زمان جاري شدن سيل در شهرستان

جدول فعاليتهاي بخش آبخيزداري بعد از انقلاب اسلامي

لازم به ذكر است در بخش آبخيزداري هيچگونه پروژه اي قبل از انقلاب انجام نشده است .

نمائي از آبگير پروژه آبخيزداري



نمائي از سرريز آبخيزداري

روابط عمومي ، آموزش و ترويج

فعاليتهاي آموزشي ، ترويجي و مشاركت مردمي منابع طبيعي شامل آموزشهاي مهارتي مجريان طرحهاي مرتعداري ، بيابانزدائي ، جنگلكاري ، بهره برداري از مراتع و آموزش مروجان تخصصي بوده كه به اين منظور كلاسهاي آموزشي به صورت دوره هاي كوتاه مدت انجام مي پذيرد ، همچنين به منظور ارتقاء فرهنگ منابع طبيعي در ميان اقشار مختلف مردم دوره هاي ترويجي با حضور روحانيون ، اعضاء شوراهاي اسلامي ، دانش آموزان و سازمانهاي غير دولتي فعال در زمينه منابع طبيعي كلاسهاي آموزشي برگزار مي گردد ، سازماندهي محافظين افتخاري تحت عنوان همياران طبيعت و آموزش آنها با هدف جلوگيري از تخريب ، حفاظت و گسترش عرصه هاي طبيعي و همچنين برگزاري مسابقات و نمايشگاههاي آموزشي و ترويجي ، تهيه بروشور و نشريات در زمينه معرفي منابع طبيعي و نيز تهيه و توليد برنامه هاي تلويزيوني و راديوئي از ديگر فعاليتهاي واحد ترويج مي باشد ، اهم فعاليتهاي انجام گرفته در بخش ترويح و مشاركت مردمي اداره      منابع طبيعي شهرستان ابركوه به شرح ذيل مي باشد .

لازم به ذكر است در اين بخش اقدام قابل ملاحظه اي در قبل از انقلاب صورت نگرفته است .

نمائي از مراسم هفته منابع طبيعي

نمائي از توزيع نهال در سطح شهرستان

بزرگداشت هفته منابع طبيعي

نمائي از مراسم هفته منابع طبيعي

مشاركت دانش آموزان در امر نهالكاري

نمائي از درختكاري در دانشگاه آزاد اسلامي ابركوه

نمائي از مراسم نهالكاري با مشاركت دانش آموزان در مدارس

نمائي از مراسم توزيع نهال در محل نماز جمعه 

مراسم گراميداشت هفته منابع طبيعي در مدارس

نمائي از نهالكاري در مدارس شهرستان

مراسم توزيع نهال در كنار گلزار شهدا

حضور مسئولين و مشاركت در امر نهالكاري

بخش امور زمين

 باعنايت به اينكه يكي از نيازهاي اساسي حفاظت از اراضي ملي تثبيت مالكيت دولت بر عرصه هاي ملي مي باشد بنابراين عمده فعاليتهاي بخش مميزي اراضي اجراي مقررات مربوط به تفكيك اراضي ملي و مستثنيات و پيگيري اخذ اسناد اراضي با همكاري اداره ثبت اسناد و املاك مي باشد .

جدول مقايسه اي فعاليتهاي بخش امور زمين

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا