گزارشی از اجرای نمایش اولین گناه  در اردکان و درد دل های کارگردان و مخاطبان این نمایش به همراه حواشی

 گزارش "سید حسین پایدار اردکانی از اردکان: علی زمانیان با جدیدترین کارش که نویسندگی و کارگردانی آنرا خود وی انجام داده، یعنی نمایش" اولین گناه"،در تالار فرهنگ اردکان به روی صحنه رفت

علي زمانيان،  22 ساله در اردكان در حوزه تئاتر مشغول به كار است. هم در عرصه نويسندگي، هم بازيگري و هم كارگرداني دستی بر آتش دارد . كارمند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي اردكان است و بسيار فعال و پرتلاش. اهل كار هدفمند است و منظم.

نمايش"اولین گناه" كه که به گفته او  اول" برادر كشي" بوده اما " " نامش فعلا اولین گناه است.

زمانیان در گفتگویی خودمانی درددلهای خود را اینگونه عنوان نمود.

س: پيامي كه از اجراي اين نمايش مي خواستي به بيننده بدهي چه بود؟

ج: در همه فرهنگها، اعتقاد به منجي هست. در همه آنها اعتقاد به صلح و مهر و دوستي و آزادي و آزادگي هم هست. در همه فرهنگها اعتقاد به عدم خشونت و خونريزي هست. اينها وجوه مشترك همه اديان و فرهنگها و اخلاقيات انسانهاست. ما تنها كليد چاره رهايي از مباحث خشونت زا و برخوردها و جنگ و دعواها را، ظهور منجي و حركت در جهت آگاه شدن و فراهم كردن براي ظهور او مي دانيم. اين نمايش مي خواست تا به بيننده پيام صلح و برادري و دوستي و نگاهي نو به اين مقولات ارائه دهد.

س: ديشب از خودت شنيدم كه كار تو يعني همين " اولین گناه"، توسط هيئت بازبيني جشنواره تئاتر استان پذيرفته نشده! دليلشان چه بود؟

ج: فقط گفتند، كار ضعيف است!!! همين. در صورتيكه اين كار هم از نظر شيوه اجرايي نو بود و هم، كار به روزي بود و هم در مسيري حركت مي كرد كه به عوامل بومي براي كار فرهنگي بها داده بود. با توجه به اينكه همه عوامل اين تئاتر بومي بودند و هم نگاه تازه و تامل برانگيزي را براي بيننده در مقولات مذهبي تداعي مي كرد.

س:  در يك كار خلاقانه و زيبا، گروه موسيقي به صورت زنده به اجراي موسيقيمی پرداختند. در اين خصوص چیزی برای گفتن دارید ؟

ج: همه عوامل گروه موسيقي سه نفره اين تئاتر، بومي بودند كه سرپرستي آن به عهده دوست عزيزم آقاي "وحيد نبي زاده" بود كه شعر پاياني را هم خود ايشان سروده بود كه بسيار از ايشان و گروه موسيقي سپاسگزارم.

س:  بعد اجرا،  پشت صحنه داشتی اشك ميریختی. دليل خاصي داشت؟

ج: حقيقتش اين است كه ما به مدت 4 ماه، بي وقفه در كنار هم ، طي 320 ساعت كار مداوم، با هم زندگي كرديم. كار ، كار سنگيني بود و گروه هم سنگين بود. 17 نفر بازيگر كه 8 نفر از آنها خانم و 9 نفر آقا بودند. شما شرايط سالن را ديديد كه با وجود اينكه هوا در بيرون خنك بود، اما داخل سالن گرم بود. ما در تابستان و در تيرماه و هنگام ماه مبارك رمضان و با دهان روزه، همين بچه ها فقط با يك كولر در اين سالن، تمرينات طاقت فرسايي مي كردند. كار، كار بسيار پرتحركي بود و نياز به تمرين و هماهنگي بالا و امادگي بدني خوب داشت. همين امر باعث مي شد كه گروه، تحرك فوق العاده اي داشته باشد. در كنار همه اين ها، بچه ها طي اين 4 ماه وابستگي شديدي به هم پيدا كرده بودند. حتي ديشب بعد از اجرا، وقتي براي خداحافظي همه به پشت بام سالن رفته بوديم و خانواده هاي بچه ها هم آمده بودند تا آنها را به خانه ببرند، جدا شدن از هم براي ما خيلي سخت بود. همه گريه مي كردند. من هم از اين قائده مستثني نبودم.

س: گنجايش سالن چند نفر ؟ چند شب اجرا  ؟ قيمت بليط چند ؟ چه قدر براي اينكار هزينه ؟ چه قدر از اين مبلغ، با بليط فروشي برگشت؟

ج: سالن فرهنگ، 350 نفر گنجايش دارد و در طول اين 5 شبي كه ما برنامه را اجرا كرديم، ظرفيت سالن كه تكميل شده بود هيچ، خيلي ها هم ايستاده نمايش را تماشا مي كردند. من خودم پيشنهاد دادم كه قيمت بليط 2000 تومان باشد تا به هر حال بيننده اي به سالن بيايد، كه مشتاق ديدن كار باشد و تئاتر را در حداقل پارامترهاي آن، بشناسد. گرچه من خودم سفارش كرده بودم، كه خيلي براي بليط فروشي سخت گيري نكنند، حتي گروهي از بچه هاي بي بضاعت را مجاني دعوت كرديم. بسياري از دوستان و چهره هاي فرهنگي را به همين ترتيب. براي دانشجويان بليط ، نيم بها بود. براي اينكار ، حدود يك ميليون و دويست هزارتومان هزينه شد. و تقريبا 500 هزار تومان آن با بليط فروشي برگشت. يعني 700 هزار تومان ديگر اگر باشد، تازه هزينه كار جبران مي شود! بازيكنان و كليه عوامل هيچ دستمزدي نگرفتند و مسئولين هم حتي يك ريال به اين برنامه فرهنگي كمك نكردند. خود من برايم خيلي سخت است كه حتي نتوانستم يك هديه كوچك براي عوامل و بازيگران اين تئاتر تهيه كنم.

س: چه صحبتي با مسئولين شهرستان اردکان داري؟

ج: واقعاً نمي دانم چه بگويم. در طول اين 5 شب كه اجرا داشتيم. فقط آقاي واحديان رييس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي اردكان و آقاي رزم آور عضو شوراي اسلامي شهر و رييس شوراي شهرستان به ديدن نمايش آمدند. آنها هم فقط نمايش را ديدند كه البته براي همين حضورشان هم ممنونم. منتهي هيچ كدام از مسئولين هيچگونه حمايتي از اين گروه انجام ندادند. حتي ما مي خواستيم، 2 شب ديگر نمايش را تمديد كنيم. چون استقبال مردم بي نظير بود. اما رياست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي اردكان اجازه تمديد كار را ندادند. البته آقاي تابش هم پيغام داده بودند كه مي خواهند كار را ببينند، ولي كار به دليلي كه گفتم تداوم پيدا نكرد. خيلي از مسئولين، به خاطر اين بي توجهي ها به عرصه فرهنگ و جوانان بومي عاشقي كه در اين عرصه بي هيچ چشمداشتي و فقط براي عشق به فرهنگ اين ديار كار مي كنند، گله مندم. در طول اين شبها، نه فرماندار ، نه امام جمعه، نه هيچ كدام از اعضاء شوراي اسلامي شهر اردكان – به جز آقاي رزم آور- به ديدن نمايش نيامدند. حتي من توقع داشتم، در طول اين 4 ماه تمرين، يكبار فرماندار اردكان، سرزده براي ديدن تمرين و دلگرمي بچه ها به سالن بيايد . واقعاً براي كميسيون فرهنگي شوراي شهر اردكان هم متاسفم. نه هيچ كمك مالي و نه هيچ كمك و حمايت معنوي از سوي مسئولان نديدم. در كشوري كه همه مسئولين عاليرتبه نظام، از رهبري تا رده هاي پايين تر بر كار فرهنگي تاكيد دارند و در شهري كه ما ادعاي فرهنگي بودن و يونان كوچك بودن داريم و ادعاي توسعه فرهنگي همپاي توسعه صنعتي را داريم، چرا مسئولين اينگونه با كارهاي فرهنگي برخورد مي كنند؟ شما ببينيد در همين چند شب ما چه قدر از دانشجويان عزيز شهرمان كه ميهمانان فرهنگي ما هستند را جذب اين سالن كرديم و انها اوقات فراغتشان را با ديدن يك كار فرهنگي- مذهبي گذراندند. مسئولين كه اين قدر براي حجاب و عفاف دانشجويان و ديگران شعار مي دهند – كه البته در جاي خود ايرادي هم نيست- چرا براي حمايت، تداوم و تنوع و تكثر كارهاي اينچنيني در اردكان كاري نمي كنند تا ما هم بتوانيم فرهنگ سازي كنيم و براي دانشجويان عزيز، جوانان و خانواده هاي مشتاق اردكاني و ديگر ميهمانان شهرمان، برنامه هاي فرهنگي مناسب اجرا كنيم؟

س: حرف آخر!

ج: از همه عوامل كار، از تك تكشان بي نهايت سپاسگزارم كه با تحمل همه سختيها در طول اين 4 ماه، اينچنين عاشقانه و بي ادعا و بي توقع، براي فرهنگ اين ديار كار كردند. كاش فرصت مي دادند تا اين كار، 10 شب ديگر هم تمديد شود. خودتان استقبال مردم را ديديد. چرا نبايد اين كار چند شب ديگر تداوم پيدا مي كرد؟ اميدوارم مسئولين ما به جاي شعار، اندكي هم حداقل از كسانيكه بي هيچ توقعي در عرصه فرهنگ شهرستان، كار مي كنند حمايت كنند. چه مالي و چه معنوي. مسئولان بايد دنبال بچه هاي فرهنگي بروند براي اجراي كار، نه اينكه ما بدويم دنبال مسئولان براي تمديد كار!"

حاشيه هاي برنامه :

- ساعت اجراي نماش،20 اعلام شده بود. منتهي به دليل ازدحام جمعيت، كار با حدود 30 دقيقه تاخير آغاز شد.

- تنها مسئول حاضر در سالن، ابوالفضل رزم آور، عضو شوراي اسلامي شهر و رييس شوراي اسلامي شهرستان اردكان بود.

- استقبال جمعيت به حدي بود كه حتي با اضافه كردن چند رديف صندلي متحرك به سالن، باز هم تعداد زيادي ايستاده نمايش را مي ديدند.

- موزيكال بودن نمايش، حركات هماهنگ و منسجم و تسلط بازيگران بر كار، نورپردازي نسبتاً خوب، به جذابيت كار افزوده بود.

- اشتياق براي ديدن نمايش توسط مردم، كاملاً مشهود بود. در شهريكه چنين كارهايي انگشت شمار اجرا شده و مردم به ديدن كارهاي فرهنگي نياز دارند، در شهري كه سينما ندارد و... معلوم هست كه بايد چنين استقبال گسترده اي از اين نمايش بشود.

- ديشب آخرين شب اجراي اين نمايش بود. من مطمئنم اگر 20 شب ديگر هم اين نمايش روي صحنه مي رفت، سالن با تمام ظرفيت پر ميشد.

- آنچه معلوم بود، فرهنگ بالاي مردم در حين اجراي نمايش و عدم هيچگونه ناهنجاري در سالن بود كه جاي تقدير و تشكر دارد.

- استقبال دانشجويان، از اين نمايش عالي بود. همچنين خانواده هاي اردكاني با بچه هاي كوچك. خيلي حضور اين بچه ها براي من اميدوار كننده و دلنشين بود و اين نشان از اين دارد كه بايد براي توسعه فرهنگي در اين ديار كوشيد و كارهاي اينچنيني حداقل هر ماه بايد در اردكان اجرا شود.

- قبل از اجراي نمايش اعلام شد كه از گرفتن عكس و فيلم خودداري شود. گرچه باز هم بعضيها زيرآبي مي رفتند!

- در حين اجراي نمايش، دختر كوچولويي رفته بود و لبه سن آويزان شده بود! چند دقيقه اي همانجا ميپلكيد.

- شوخي : حسين طالعي يكي از بازيگران اين نمايش و از همکاران اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي اردكان " سخت ترين نقش را در اين نمايش داشت. ايستادن روي نردباني كه فقط با دو تا طناب مهار شده بود، آنهم در آن ارتفاع و پشت به مردم و بعد حفظ تعادل." به نظر می رسید علي زمانيان ميخواسته یه جورایی از دست اين همكارش خلاص شود كه چنين نقشي را به او داده!!!

- در دقايق پاياني كار، بازيگران نمايش با آينه هايي در دست ، به جلوي سن آمدند و ضمن خواندن سرود پاياني كار، سعي مي كردند تا نور پروژكتورهاي سالن را به وسيله اين آينه ها به جشم بينندگان بندازند! برايم جالب بود.زمانیان علتش را اینگونه عنوان کرد:" من به عمد اينكار را از بازيگران خواسته بودم. اين كار نشانه اين بود كه بازيگر تئاتر دارد به بيننده راه روشنايي را نشان مي دهد. راه درست را نشان مي دهد. نوري را كه از وجود حضرت مهدي متصاعد مي شود نشان مي دهد. يا مي شود اينگونه هم تعبير كرد كه اين نوريست كه از خود بيننده مشتاق ديدن اين كار گرفته مي شود و به خود او بازگردانده مي شود."

اما حرف های ناگفته ای که مخاطبان اردکانی این نمایش می گفتند !:

-بسيار براي مسئولين برگزاري جشنواره تئاتر استاني متاسفیم و آن آقايان هيئت بازبيني كه اين نمايش جسورانه، تامل برانگيز و داراي نگاهي نو به مقولات ديني و اجتماعي و فرهنگي را "ضعيف" قلمداد كردند و از حضور آن در جشنواره جلوگيري نمودند.

-كاري مهم است كه تفكري نو و نگاهي نو را عرضه كند. وگرنه كارهاي روتين و معمول كه ارزشي ندارند. اين نمايش، بيننده را به فكر فرو مي برد. نگاهي نو به مقوله جنگ داشت. به مقوله برداشتهاي گوناگون از مقدسات ديني و بحث استفاده ابزاري از اين مقدسات و دين. اتفاقاً اگر قرار بود كاري در جشنواره ارائه شود، بايد اين كار ارائه ميشد. مهم، مردم هستند كه به اين نمايش نمره 20 دادند.

- گله ای از مسئولين شهر. چرا از اين نمايش ديدار نكرديد؟ چرا از عوامل آن حمايت نكرديد؟ فكر مي كنيد امور فرهنگي و توسعه فرهنگي با شعار درست مي شود؟ با حلوا حلوا كردن مي خواهيد دهن مردم را شيرين كنيد؟ آنوقت وقتي مي گوييم توسعه اردكان نامتوازن در حال شكل گيري است، همه شما فريادتان به هوا مي رود كه چرا مي گويي؟ اگر چهار نفر مدير صنعتي يك جلسه اي داشتند و شما را دعوت مي كردند، والله نمي رفتيد؟ با سر مي رفتيد. چرا؟ برويد، در جاي خود آن هم مهم و مطلوب است. اما چرا به مباحث فرهنگي اهميت نميدهيد يا آنگونه كه بايد اهميت نمي دهيد؟  با اين روند، آينده خوبي براي فرهنگ شهرستان نمي بينیم. بايد دست تك تك اين بچه ها را بوسيد. بي توقع، بدون دستمزد، 4 ماه كار طاقت فرسا و به اين زيبايي و با محتوايي نوين ارائه داده اند و آنوقت شما هيچ حمايتي نمي كنيد؟

اردکان - خبرگزاری مهر: کارگردان نمایش اولین گناه گفت: با انتخاب سلیقه ای داوران جشنواره تئاتر استان، زمینه حضور این کار در جشنواره فراهم نشد و خستگی به تن عوامل اجرای نمایش ماند.

علی زمانیان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ساختار این نمایش اظهار داشت: این کار در قالب فرم اجرا شده است و از نظر موضوع و اجرا کاری نو در سطح استان محسوب می شود.

کارگردان نمایش اولین گناه با بیان اینکه بازیگران برای آماده شدن این نمایش متحمل سختی های فراوانی شده اند، افزود: چهار ماه تمام صرف تمرین حرکت، بیان و تقویت حس بازیگران شده است تا به نقش مورد نظر نزدیک شوند.

وی علت عدم راهیابی نمایش اولین گناه به جشنواره تئاتر استان را برخی دلایل غیر کارشناسی و بی مهری مسئولان جشنواره عنوان کرد و یادآور شد: با وجود 300 ساعت تمرین و تلاش شبانه روزی بازیگران و عوامل اجرا، متاسفانه زمینه حضور این کار در جشنواره فراهم نشد و خستگی به تن عوامل اجرای نمایش ماند.

این کارگردان تئاتر بی توجهی مسئولان نسبت به تامین حداقل نیاز مالی بازیگران و عوامل نمایش همچنین سلیقه ای برخورد کردن داوران در مرحله انتخاب کار برای جشنواره ها را از عواملی دانست که به ناامیدی و دلسرد شدن تئاتری های اردکانی دامن زده است.

زمانیان همچنین با اشاره به اخذ مجوز شش گروه نمایش شهرستان اردکان از مرکز هنرهای نمایشی ایران تاکید کرد: این مسئله نشان دهنده پتانسیل بالای بچه های تئاتر شهرستان است.

این نمایشنامه نویس اردکانی ادامه داد: توانایی و شوق و ذوق هنری، تنها مشوق و ره توشه هنرمندان شهرستانی است و چنانچه این شوق درونی جای خود را به یاس دهد دیگر انگیزه ای برای ادامه کار نمی ماند.

اما نکته ای امید وار کننده :

صبح امروز و در پی استقبال بسیار خوب مردم اردکان از این نمایش، ریاست محترم اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اردکان جناب آقای واحدیان، موافقت خود را برای تمدید اجرای این نمایش برای دو شب دیگر اعلام کردند. این نمایش امشب و فردا شب هم در اردکان راس ساعت 20 در تالار فرهنگ اجرا می شود. 27 و 28 مهرماه.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا