در ديدار اخیر نمايندگان محترم مجلس شورای اسلامی با رهبر معظم انقلاب، که به مناسبت آغاز چهارمین سال مجلس هشتم برگزار شد، يكي از نمايندگان خارج از برنامه تنظيم شده از جاي خود بلند شد و متني را در مدح معظم له قرائت كرد و ايشان نيز پس از پايان سخنراني خود، با اشاره به گفته‌هاي آن نماينده محترم فرمودند: ما همه خدمتگزار مردم هستيم، من كار خودم را انجام مي‌دهم و شما هم كار خودتان را انجام دهيد و اين گونه عبارات هم به ضرر من است و هم به ضرر شما . هر چند مي‌دانم چنين سخناني از سر خلوص باطن گفته مي‌شود ولي كمكي به كارها نمي‌كند و... (نقل به مضمون)

جا دارد با توجه به مصائبی که این رذیله اخلاقی بر سر برخی مدیران و مسئولان جمهوری اسلامی آورده است  تاملی به این رذیله  و راههای درمان آن داشته باشیم. اگر صاحب منصبان و مقامات سعی در از بین بردن این رذیله اخلاقی در خود نمایند بی شک چاپلوسان و فرصت طلبان نیز مجالی برای مدح و ثنا نخواهند یافت و بخشی از مشکلاتی که در نتیجه این پدیده زشت اجتماعی دامنگیر کشور عزیز اسلامیمان گردیده بر طرف خواهد شد.

" هر كس كه دوست دارد مدح او كنند و مى‏ترسد از مذمت، پيوسته طالب رضاى‏مردم است و گفتار و كردار خود را بر وفق خواهش ايشان به عمل مى‏آورد.و به اميدآنكه مدح او گويند و از ترس آنكه مذمت او كنند مطلقا ملاحظه رضاى خالق رامنظور نمى‏دارد. پس بسا باشد كه واجبات را ترك نمايد و محرمات را مرتكب گردد و درامر به معروف و نهى از منكر مسامحه نمايد و از حق و انصاف تعدى كند."

1. دسته اول کسانی که از شدت علاقه به مدح و ثنای دیگران حاضر به ریاکاری و تظاهر و انجام محرمات می شوند که اهل هلاکتند.

2. افرادی که علاقمند به مدح و ثنا می باشند و در این مسیر هم فعالیت می کنند لیکن حاضر نیستند در این مسیر مرتکب حرامی گردند. و این دسته را در حد هلاکت می بیند.

3. دسته ای که طالب مدح و ثنا نیستند و سعی در این مسیر نمی کنند  ولی اگر مدحی از آنان شود راضی و خوشحال می گردند که این گروه را اگر چه ناقص الایمان می داند ولی معتقد است گناهی بر آنان نیست.

4. و بالاخره گروهی که بعد از حمد و ثنای دیگران دلگیر و ناراحت می شوند و مرحوم نراقی این افراد را در حال مجاهده با نفس می داند.

مولوی در شعر زیبایی در مثنوی مدح را فریبی می داند که سبب میشود که دیو تکبر در درون آدمی قوت گیرد و او را همچون فرعون به ورطه بلا افکند.  

مصرع دوم این بیت اشاره ایست به آیۀ 63 سورۀ فرقان بدین مضمون:  و بندگان [خاص] خدای رحمان آنان هستند که بر روی زمین ره به تواضع و فروتنی روند  و هرگاه مردم جاهل به آنها خطاب [و عتابی] کنند  با سلامت نفس [و زبان خوش] جواب دهند.

1. کمال طلبی  

2. مدح و ثنا، دلالت مى‏کند بر اینکه دل آن شخص ثناگوى، مسخر و متمایل انسان  شده و مرید و معتقد او گردیده.و تسخیر قلوب، فی نفسه موجب لذت و نشاط است.

3. مدح و ثنای افراد باعث رغبت و تمایل دل هاى دیگران ‏نیز مى‏شود.

4. کسی که از روی ترس و یا طمع و کلا با قصد و غرضی به مدح و ثنا می پردازد . و این است ‏سبب در لذت بردن از خوش آمدگویى کسانى که آدمى مى‏داندکه آنچه ایشان مى‏گویند اعتقاد ندارند و کسى هم از ایشان قبول نمى‏کند.

1. چنانچه ثناکننده به کمالی که در ظاهر کمال است چون مال ، جاه و... اشاره نماید علی القاعده نباید موجب نشاط  گردد و اگر به کمالات حقیقی چون علم و ورع و... اشاره نماید ثناشوند باید به این بیاندیشد که مادامی که این کمالات ختم به خیر نشود هیچ سودی برای انسان نداشته و نشاطی برایش باقی نمی ماند.

2. سایر محورها را نیز از علائم حب جاه و مقام می داند که در روایات به تفصیل در مذمت این رذیله سخن گفته شده و با شعر زیبایی خواننده را اینگونه نصیحت می کند.  

در معالجه عملی حب مدح و ثنا نیز معتقد است  چون كسى مدح انسان  را گويد روى از او بگرداند و سخن او راقطع كند، با او درشتى و نكوهش كند، و آنچه مقصود و هدف گوینده است‏به عمل نياورد.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا