یزدفردا "سردبیر "در خبر های امروز خبری  را منتشر کردیم که در آن به  حضور رئیس کمیته سپک تاکرا کشور در یزد و دیدار وی با  مدیرکل تربیت بدنی استان یزد با وی اشاره شده بود .

البته به دلیل نوپا بودن این رشته هم ما و هم مخاطبان فردائی شاید کمتر با نام این رشته برخوردی داشته و اطلاعاتی در مورد این رشته ورزشی داشته باشند .

بد ندیدیم که در حد توان با استفاده از اطلاعات موجود در دنیای مجازی با هم با این رشته ورزشی نوپا در ایران آشنا شویم .

  سپک تاکرا چیست؟

Sepak Takraw
سپک تاکرا (Sepak Takraw) ورزش نوپایی در کشور ماست. ورزشی که در حال حاضر دوران ابتدای شکل گیری خود را سپری می کند و میرود تا کم کم جای خود را در میان سایر ورزشهای توپ و تور باز کند. شاید بسیاری از شما چیزی از آن نشنیده باشید ولی همین قدر بدانیم که  این ورزش کاملا" آسیایی وشرقی است . 

چندی پیش سپک تاکرا در ایران به جرگه ورزشهای حرفه ای سازمان تربیت بدنی در آمد و فعلا" به نام "انجمن سپک تاکرا" زیر شاخه ورزشهای همگانی فعالیت میکند.

سپک تاکرا (باهاسا اندونزی و مالایی: Sepak takraw ، به تایلندی: ตะกร้อ ، به لائو: :ກະຕໍ້) ورزشی شبیه والیبال است که به‌جای دست از پا برای گذراندن توپ از تور استفاده می‌شود. این بازی از ورزش‌های بومی جنوب شرق آسیا است و در تایلند، مالزی، لائوس و اندونزی بسیار محبوب است.

سپک یک کلمه مالایی به معنای لگد زدن است و تاکرا در تایی به معنی توپ است.

این رشته در تایلند معمولاً فقط تاکرا نامیده می‌شود و در لائوس به تای تاکرا معروف است. در فیلیپین هم این ورزش به سیپا (Sipa) معروف است. والیبال با پا هم نام دیگری است که به این ورزش داده‌اند.

مسابقات بین‌المللی سپک تاکرا زیر نظر فدراسیون جهانی سپک تاکرا برگزار می‌شود و سپک تاکرا قهرمانی جهان (با عنوان جام پادشاهی) هرسال در بانکوک برگزار می‌شود. سپک تاکرا در برنامه مسابقات بازی‌های آسیایی و بازی‌های آسیایی داخل سالن هم قرار دارد.

پیشینه

سپک تاکرا از ورزش چینی کوجو (به معنی لگد پا) ریشه گرفته که از مسیر ارتباطات تجاری وارد جنوب شرق آسیا شد و از ۵۰۰ سال قبل در این منطقه محبوبیت یافت. این بازی در مالایا سپک راگا (به معنی لگد توپ خیزران) و در تایلند تاکرا نامیده می‌شد.

ورزش سپک تاکرا 500 سال قبل توسط خانواده ای سلطنتی در مالزی پایه گذاری شد که البته آن زمان یک بازی درباری و سلطنتی بود. نام این ورزش از دو زبان گرفته شده. سپک Sepakدر زبان مالزیایی به معنای ضربه زدن و تاکرا Takrawدر زبان تایلندی یعنی توپ. هنگامی که این ورزش متولد شد تا حد زیادی شبیه ورزش ژاپنی "Kemari", بود.

شکل امروزین این رشته از دویست سال پیش پیدا شد. وزارت ورزش سیام در سال ۱۸۲۹ برای نخستین بار مجموعه قوانین سپک تاکرا را منتشر کرد.


عده ای به شکل دایره می ایستادند و با چوب به توب ضربه می زدند و ساعتها به این بازی می پرداختند. به همین دلیل بسیار شبیه بازی کماری بود که بازیکنان یک دایره بزرگ تشکیل می دادند. ساعتها بدون آنکه توپ با زمین تماسی پیدا کند به آن ضربه میزدند و تا زمانی که توپ به زمین می خورد جزو امتیازات آن گروه محاسبه می شد.

در سال 1965 این ورزش به چیزی شبیه والیبال امروزی با قوانینی شبیه آن انجام می شد. ضمن اینکه تور هم به آن اضافه گشته و کمی بین المللی تر شده بود.

مقررات

اندازه زمین و ارتفاع تور بازی شبیه بدمینتون است و هر تیم ۳ بازیکن دارد. قوانین فعلی امتیازگیری در بازی تا حد زیادی شبیه والیبال است. اما ۵ تفاوت مهم دارد که به شرح زیر است:

* استفاده از دست غیر قانونی است ،دست (از سر شانه تا پائین) تنها قسمت بدن است که استفاده از آن ممنوع است.
* هر بازیکن ممکن است قبل از برخورد توپ به تور حداقل یک بار به آن ضربه زده باشد.هر بازیکن می‌تواند قبل از گذشتن توپ از تور بیش از یک‌بار به آن ضربه بزند.
* هیچ چرخش و دورانی برای موقعیت‌های دفاعی یک تیم نیست.
* اگر توپ قبل از افتادن به زمین حریف با تور برخورد بکند یک امتیاز محسوب می‌شود.

و پنجمین تفاوت این است که  اغلب مردم چیز زیادی در باره این ورزش جالب نمی دانند.

سرویس
بازیکنانی که این ورزش را انجام می دهند و بازیکن زننده سرویس پای محوری شان را روی دایره سرویس که در زمین تعبیه شده قرار می دهند (در این حالت پا باید کاملا" ثابت باشد) بازیکنانی که در نیم دایره کناری در چپ و راست زمین (نیم دایره ای به شعاع90 سانتی متر که با خط وسط زمین و خطوط کناری مرتبط بوده) ایستاده اندبه انتخاب توپ را برای سرویس زننده پرتاب میکنند و او به توپ ضربه می زند. پس از انداختن توپ برای بازیکنی که سرویس میزند، 2 بازیکن دیگر دوباره به موقعیت دفاعی خود باز میگردنند.
 

هنگامی که بازی با ضربه سرویس آغاز می‌شود، مهاجم تیم می‌تواند از یک بار تا ۳ بار به توپ ضربه بزند.شما میتوانید هنگام بازی از سر، پشت سر، پاها وهر جایی از بدنتان به غیر از بازوها از سر شانه تا انتهایی ترین قسمت انگشتانتان استفاده کنید. سرعت توپ در سپک تاکرا گاهی به ۱۴۰ کیلومتر در ساعت هم می‌رسد.

کسب امتیاز


هر تیمی که بتواند ۲ ست از ۳ ست بازی را از آن خود کند برنده مسابقه خواهد بود. هر ست ۱۵ امتیاز دارد که در ست سوم تنها کسب ۶ امتیاز برای پیروز شدن تیم مقابل کافی‌ست.

توپ

دو نوع توپ در این ورزش مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک نوع آن از پلاستیک و فایبر گلاس است و نوع دیگر که در گذشته به‌کار می‌رفت از خیزران و بامبو بوده است.توپی که از پلاستیک ساخته شده توسط انجمن آسیایی سپک تاکرا به عنوان توپ رسمی (در دو نوع مردان و بانوان) مسابقات شناخته شده است.

وزن توپ بین ۱۷۰ تا ۱۹۰ گرم و محیط آن ۴۰ سانتی‌متر است. این توپ کوچکتر از توپ هندبال و کمی بزرگ‌تر از توپ سافت‌بال است.

نکات مهم بازی
هر بازیکن می تواند تا آنجا که قدرتش را دارد بالا بپرد و ضربه ای که به توپ میزند در آن صورت شبیه حرکات آکروباتیک است. گفته میشود سرعت توپ در سپک تاکرا گاها" به 140 کیلومتر در ساعت هم میرسد.

انواع سپک تاکرا

در حال حاضر در کل دنیا ۳ نوع سپک تاکرا انجام می‌شود:

* هوپ تاکرا: شبیه بسکتبال؛ با حلقه‌ای که از سقف آویزان است و ۵ بازیکن که زیر حلقه هستند باید طی مدت ۳۰ دقیقه با ضربات پا توپ را وارد حلقه کنند.

* دبل تاکرا: با دو نفر بازیکن که روبروی هم قرار می‌گیرند.

* سپک تاکرای ساحلی: روی شن و ماسه ساحلی مانند والیبال ساحلی که با ۴ بازیکن انجام می‌شود.

سازمان بین‌المللی سپک تاکرا

سران فدراسیون آسیایی سپک تاکرا (ASTAf) و فدراسیون جهانی سپک تاکرا (ISTAF) هر دو در بانکوک، تایلند مستقر هستند و حدود ۱۸ کشور نیز به عضویت آن درآمده‌اند.

منابع:

Wikipedia contributors

"Sepak takraw

" Wikipedia, The Free Encyclopedia

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا