ويژه برنامه هاي نوروزي درصداوسيماي مركزيزد
درباره یزد
یزدفردا "سرزمين يزد جلوه‌هايي ازباشكوه‌ترين و درخشانترين ميراث فرهنگي و تمدن كهن ادوار مختلف تاريخي ايران را در خود جاي داده است. تاريخ سكونت انسان در اينخطه از هزاره سوم پيش از ميلاد فراتر رفته است، به طوري كه در عهد پيشداديان طوايف در حال كوچ از بلخ به پارس، اين سرزمين را يزدان، ناميدند و از آن زمان به بعد يزد محل عبادت‌شد دره‌هاي سرسبز و مناطق ييلاقي،چشمه سارها، ارتفاعات و قله‌ها،غارها، حيات وحش و شكارگاهها وبه‌ويژه جاذبه‌هاي كويري ازخصوصيات جالب توجه طبيعت يزد است كه برخي از آنها جزء تفرجگاههاي مهم مردم استان به‌شمارمي‌آيد.
استان يزد از لحاظ كنش‌هاي فرهنگي نيز جالب توجه است. اين منطقه ازلحاظ رفتارهاي فرهنگي مردم‌كانون گوناگوني‌هاست و در اين بين خصوصيات فرهنگي زرتشتيان از پيشينه تاريخي درخشاني برخورداراست.زرتشتيان طبق آئين زرتشت مراسم ويژه‌اي را در روزهاي معيني از سال برگزار مي‌كنند كه از ديدگاه جهانگردي‌براي افراد مسلمان وپيروان ساير اديان جالب توجه وديدني است.
جغرافیای استان یزد
استان يزد در قسمت مرکزی فلات مرکزی ایران، مابین عرضهای 29 درجه و 52 دقیقه تا 33 درجه و 27 دقیقه عرض شمالی و 52 درجه و 55 دقیقه تا 56 درجه و37 دقیقه طول شرقی واقع شده است. این استان با مساحتی در حدود 131575 کیلومتر مربع، چهارمین استان به لحلظ وسعت در کشور است. یزد از شمال و غرب به استان های سمنان و اصفهان، از شمال شرق به استان خراسان رضوی، از شرق به استان كرمان و خراسان جنوبی، از جنوب غربي استان فارس واز سمت جنوب شرقي به كرمان محدود میشودجمعيت استان بر اساس سرشماری سال 85 معادل 983052 نفر می باشد که از این تعداد، 785213 نفر را جمعیت شهری و 197839 نفر را جمعیت روستایی شامل میشوند. منطقه يزد يکی از سرزمينهای باستانی و دارای ميراث درخشانی از فرهنگ و تمدن کهن و ادوار مختلف تاريخی با قدمت 3 هزار سال است.در حال حاضر استان يزد داراي ده شهرستان، بيست و سه شهر، بيست بخش، پنجاه و يك دهستان و حدود پنج هزار روستا است كه تعداد 1323 روستاي آن داير و بقيه به جهت مهاجرت متروك شده است.
ابركوه ـ اردكان ـ بافق ـ تفت ـ خاتم ـ صدوق ـ طبس ـ مهريز ـ ميبد ـ يزد شهرستان يزد با وسعت 2491 کيلومتر مربع بعنوان مرکز استان می باشد.
در استان دو رشته كوه متمايز از هم وجود دارد. اولي بخشي از كوههايي است كه در جهت‌شمال غربي - جنوب شرقي از مركز ايران عبور مي‌كنند. وبه كوههاي مركزي ايران معروف هستند. دومي شامل‌رشته كوههايي است كه در مناطق مركزي، شمالي و شرقي استان قرار دارند. رشته شيركوه كه مانند ديواري‌قسمت‌هاي مركزي استان را از بخش غربي آن (چاله ابرقو) جدا مي‌كند،
فرهنگ بومی حاکم بر استان یزد
استان یزد از سرزمینهای قدیمی و تاریخی است و در میان ایالت های قدیمی و بزرگ پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته است. این سرزمین از معابر و گذرگاههای مهم در ادوار تاریخی محسوب می شده است.این استان از درگیریها و جنگهای سیاسی تاریخ کشور ایران تا حدودی ایمنی داشته است. از طرفی صعب العبور بودن راهها به همراه محدودیت منابع آبی و غیره مانع عمده تسخیر این منطقه توسط بعضی از حکومتهای بزرگ و کوچک حاشیه و پیرامون این منطقه درطول تاریخ بوده است. با توجه و گواهی گرفتن از منابع تاریخی، آبادی نشینی در این منطقه از قدمت طولانی برخوردار است. از مظاهر فرهنگ مادی و معنوی که مردم این خطه از خود به جای گذاشته اند و میراث تاریخی
آنها در دوره های قدیمی به حساب آمده ونشانه هایی از مهر و آناهیتا، ایساتیس وهخامنشی و زندان اسکندر و برج و بارو و کهن دژهای بزرگ و عظیم و پناهگاههای متعدد وموبدان و سران ساسانی و ابنیه ویادگارهایی بعد از اسلام نظیر مساجد وامامزاده ها و مزارها و... نشانگر فرهنگ وتمدن مردم چه قبل و چه بعد از دوره اسلامی
بوده است.
فرهنگ، زبان و گویش مردم یزد
مردم یزد به زبان فارسی رایج با پاره ای ویژگیهای گویشی سخن می گویند و بسیاری ازواژه ها و ترکیبات زیبای فارسی را در گویش خود حفظ کرده اند. در استان یزد برخی ویژگیهای گویشی میان شهرستانهای مختلف محسوس است. معتقدین به آیین زرتشتی در میان خود هنوز به زبان نیاکان شان سخن می گویند و به ویژه مراسم مذهبی خود را با این زبان انجام می دهند.مراسم مذهبی
الف) جشن و سرورهای خصوصی و عمومی:
اکثریت قریب به اتفاق مردم استان یزد پیرو دین اسلام و شعیه دوازده امامی هستند. به همین دلیل مجموعه مراسم تحت تأثیر رفتارها و کنشهای فرهنگی اسلامی و ملی صورت میگیرد.مراسم عروسی، اعیاد ملی و مذهبی نظیر عید نوروز، عید فطر، عید غدیر خم، عید مبعث و سالروز تولد پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار(ع) به ویژه نیمه شعبان (سالروز تولد دوازدهمین امام یعنی امام مهدی (عج)) به طرزی با شکوه و مفصل برگزار میشود.
ب) سوگ و عزاداری های عمومی و خصوصی:
مراسم (نخل برداری) که از قدیم الایام در یزد مرسوم بوده است، جذابیت خاصی دارد.نخل به عنوان تابوت سومین امام یعنی امام حسین (ع) شناخته می شود. نخل، چوب بستی عظیم به شکل برگ درخت است که شباهتی به برگ خرما ندارد. نخل با پارچه سیاه سر تا پا سیاه پوش می شود و صد ها شمشیر، قمه، و خنجر برهنه با تزئینات خاصی مانند: آئینه ها، میوه ها،پولکها، منگله ها، دستمال های ابریشمی رنگی بر دو طرف بدنه نخل بسته می شود. دردهه اول محرم و یا در دهه آخر ماه صفر (دوماه خاص عزاداری شیعیان) نخل توسط مردم عزادار مانند کشتی به حرکت در می آید و سه دور گرد میدان نخل می چرخد و آنگاه آرا آرام به درون آشیانه خود باز می گردد.
همراه با چنین مراسمی، روضه خوانی، سینه زنی و عزاداری انجام می شود.
صنایع دستی
صنایع دستی به بخشی از هنر و صنعت گفته می شود که با بهره برداری از مواد اولیه بومی و انجام کار اساسی به کمک دست و ابزارهای سنتی دستی انجام می پذیرد و منحصر به ساخت محصولاتی می شود که بیانگر ذوق هنری وخلاقیت فکری سازندگان آن می باشد.مهم ترین صنایع دستی در استان یزد عبارتند از:
قالی، قالیچه، گلیم، مخمل، زری، چادر شب، دستمال، مرس ریزه جیم، قناویز، اجرامی،شمد، ترمه، پرده، زیلو، روفرشی، کرباس،بقچه، لنگ، کیسه حمام، خورجین، پتو، سفال،سرامیک، حصیر، کاشی و گیوه.
در میان صنایع دستی قالی بافی، ترمه بافی،زیلو بافی، ساخت سفال، سرامیک و کاشی ازاهمیت ویژه ای برخوردار است. شیرینی پزی دریزد سابقه طولانی دارد. در یزد شیرینی هایسنتی مانند باقلوا، قطاب، لوز نارگیل،پشمک، نان برنجی و حاجی بادام و... تهیه می شود.
برنامه هاي تلوزيوني:
بهار در نوبت بهار
نوبت بهار عنوان برنامه ايست تلويزيوني كه در ايام نوروز از سيماي شبكه تابان پخش خواهد شد.اين برنامه به صورت زنده با حال و هواي بهاري از يكي از هتل هاي سنتي يزد در ايام نورورز با رويكردي فرهنگي و ميهمانان خانه هاي بهاري استان يزد خواهد بود.
از آيتم هاي برنامه نوبت بهار بخش ميهمانان ويژه كه شخصيت هاي فرهنگي و در آن حضور دارند.
ايستگاه نوروزي كه به معرفي مسيرهاي گردشگري استان و جاذبه هاي گردشگري مي پردازد.
نغمه هاي بهاري كه هر شب يكي از تصنيف هاي قديمي ايراني پخش مي شود گزارش نوروزي و.....
تهيه كننده :اسماعيل ثقفي – كارگردان :
محسن عباسي – تصويربردار : فرهاد چراغي –
مجري: سعيد فاتحي – گزارشگران : محسن قانع
– جعفر دل دل زاده
بهار در ادب فارسي
بهار در ادب فارسي عنوان برنامه ايست تلويزيوني كه در ايام نوروزي در شبكه تابان توليد و پخش مي شود.اين برنامه با رويكردي ادبي و فرهنگي با حضور كارشناسان و اساتيد ادب و هنر به بررسي بهار در ادب فارسي مي پردازد.
عوامل برنامه بهار در ادب فارسي :
تهيه كننده: اسماعيل ثقفي – كارگردان : محسن
عباسي – تصويربردار : فرهاد چراغي – مجري :سعيد فاتحي
برنامه هاي راديويي:
عيد آن سالها
عيد آن سالها عنوان نمايشي اشت كه درمعاونت صداي مركز يزد در حال توليد مي باشد.همه فرزندان عبدالعلي خان با هم در خانه قديمي عبدالعلي خان زندگي مي كردند اما ناگهان در روزهاي پاياني سال بر اثرگودبرداري زمين كنار خانه كه براي آرپاتمان سازي انجام مي شود خانه قديمي خراب مي شود و ديوارهاي خانه فرو مي ريزد.
و برنامه امسال تحويل در خانه عبدالعلي خان بهم مي ريزد ودر همين حال خبر خوشحال كننده اي به او مي رسد كه ........
عيد آن سالها قرار است درعيد امسال از صداي استاني مركز يزد پخش شود.
تهيه كننده و كارگردان و نويسنده : آقاي حميد طلايي
گوينده : آقاي محمد عليزاده
صدا بردار : آقاي علي دهقاني زاده
عيد آن سالها به هنرمندي آقايان علي هويدايي – رضا ادهمي – محمدرضا شجريان –ايرج مفيدي – تقوي – حامد امتحاني – علي اصغر كريمي – منوچهر هنردان و خانم
فخرالسادات طباطبايي تهيه مي شود.
نوروز با راديو
معاونت صداي مركز يزد در فصل بهار با برنامه هاي متنوعي گرما بخش خانه هاي مردم يزد مي باشد .
بهارانه : عنوان برنامه ايست راديوئي كه هر روز از ساعت 9 تا 15/12 دقيقه با آيتم هايي ازقبيل پيام ترافيكي ، بهار در شعر فارسي ،آشنايي با فرهنگ مردم يزد ، معرفي جاذبه هاي گردشگري و اماكن تاريخي ، هشدار پليس ،
** نمايش و ارتباط با گزارشگران وخبرنگاران و ... ميهمانان خانه اي مردم خونگرم استان يزد مي باشد .
ترمه و ترنج :
در فصل بهار و با شكوفايي زمين در طبيعت ترمه و ترنج با پرداختن به موضوعاتي بهاري و آيتم اي شاد و متنوع ازقبيل نمايش هاي آخر ، گزارش ، مسابقه ،معرفي اماكن تاريخي و گردشگري ، ارتباط با مراكز و ... گرما بخش خانه هاي كويري استان يزد مي باشد .
تهيه كنندگان : محمد جلال اقتصادي ، احمد دشتي ، حميد طلايي ، حميدرضا اميري ، ندرت نوروزي ، اكرم السادات موسوي ، آرزوتقديسي ، فاطمه دانايي ، راضيه دهقاني زاده ، نعيمه توكلي .
گويندگان : اميد حسين مرشدي ، سعيد طالبي پور ، فاطمه زارع ، الهه دهقان پور .
تهيه كنندگان : ندرت نوروزي ، اكرم السادات موسوي ، آرزو تقديسي ، فاطمه دانايي ،راضيه دهقاني زاه ، نعيمه توكلي
صدا برداران : مهدي نقاش زاده ، عبدالمجيد مجيدي زاد ، اسماعيل ابراهيمي ،ندرت نوروزي.
ارتباطات : جمال فلاح ، مژگان سازنده ،ريحانه دشتي .
نويسندگان : راضيه دهقاني زاده ، نسرين وافي ، فاطمه دانايي
شعر ازهمكاربازنشسته واحدفرستنده راديويي مركزيزد
آقاي علي مرادپوررضاييآمد بهار دشت و طبيعت به بر گرفت
گل واژه هاي بلبل خوشخوان ثمر گرفت
خورشيد روزگار ز پس ابر جلوه كرد
روح زمين به وجد آمد و حال دگر گرفت
عشاق تشه گل و ريحان ز روي شوق
پروا گرفته از طبيعات و پرواز سر گرفت
پروانه گر به شمع بسوزد به شوق و ذوق
با هر بهار آمده جان دگر گرفت
قاصد زيار آمده است با سرود خوش
مجموعه اين ز بلبل و گل اين بصر گرفت
از خرمن گل و غنچه جهان پر است
ز آفتاب دل نواز ببين خود اثر گرفت
زيبا شده طبيعت و دوران به سر خوشي
آوا و لحن رما نواي دگر گرفت
ياران به گرد هم زده حلقه به شوق و ذوق
بازم سرود عيد طبيعت ز سر گرفت
بر بست بار زمستان و سردي ش
خوش باد بر بهار كه اين سان ثمر گرفت
جانا بيا به غنچه و گل چهره شاد كن
صنع خداست كه ما را به بر گرفت
«پوري» چه حاجت است به مشاطه و قلم
چون لطف حق بيامد و دوران اثر گرفت
یزدفردا
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
http://www.yazdfarda.com/news/af/22027/
چهارشنبه 12,فوریه,2025