محمد حسین تقوایی : وب سایت زنان یزد، به نقل خبرگزاري زنان ايران و از سايت terra و زنان در ايران زنان متصدي پست رياست جمهوري از سال 1945-2005 به شرح ذيل اعلام کردخ است
فاستا سیمونا مورگانتی (- 1944)
ژنرال و رئیس دولت سن مارینو برای دورهی اول آوریل تا اول اکتبر 2005.
نینو بوردژانادزه ( - 1964)
رئیس جمهور گرجستان از 23 نوامبر 2003 تا 25 ژانویه 2004
والریا چیاواتا (- 1959)
ژنرال و رئیس دولت سن مارینو از اول اکتبر 2003 تا اول آوریل 2004 . هفتمین زنی که در این کشور به این مقام رسید.
مگاواتی سوکارنو پتری (- 1947)
دختر سوکارنو رئیس جمهور پیشین اندونزی، از 23 جولای 2001 تا 20 اکتبر 2004.
ماریا گلوریا مک پاگال آرویو (- 1947)
رئیس جمهور فیلیپین از 20 ژانویه 2001 . دختری دیوزدادو مک پاگال رئیس جمهور پیشین و دومین زن رئیس جمهور در آسیا.
ماریا دومنسیا میچلوتی
ژنرال و رئیس دولت سن مارینا از اول آوریل تا اول اکتبر 2000 . ششمین زنی که از 1981 به این مقام رسیده است.
تارجا کارینا هالونن (- 1943)
نخستین رئیس جمهور زن فنلاند از اول مارس 2000 که دورهاش در سال 2006 تمام میشود.
مایریا الیزا موسکوزو دی آریاس (- 1946)
اولین رئیس جمهور زن پاناما از اول سپتامبر 1999 تا اول سپتامبر 2004. او بیوه ی آرنولفو آریاس مادرید رئیس جمهور پیشین بود.
واریا وایک فرایبرگا (- 1937)
نخستین زن رئیس جمهور در کشورهای اروپای شرقی و مرکزی و کشورهای به جا مانده از شوروی سابق، که توسط پارلمان لیتوانی در 17 ژوئن 1999 برای دورهی چهارسالهای که از 8 زوئن آغاز میشد انتخاب شد.
رزا زافرانی (- 1960)
زنرال و رئیس دولت سن مارینو از اول آوریل تا اول اکتبر 1999
روث دریفوس ( - 1940)
نخستین زن رئیس دولت فدرال سوئیس که پس از او فهرست بلندبالایی از مردان به ریاست یک دورهی یک ساله رسیدند. دریفوس توسط مجمع فدرال برای یک دورهی یک ساله از اول ژانویه 1999 تا اول زانویه 2000 انتخاب شد.
جانت جاگان (- 1920)
رئیس جمهور گینه از 19 دسامبر 97 تا 11 اگوست 99 ، وهمچنین نخست وزیر این کشور از 17 مارس تا 22 دسامبر 97 . وی چند ماه پس از مرگ شوهرش چدی چاگان به ریاست جمهوری رسید. ششمین زنی که در امریکا به این مقام دست یافته و دومین زنی که در جهان علاوه بر ریاست جمهوری نخست وزیری را هم تجربه کرده است. ( اولین نفر چاندریکا کوماراتونگای سریلانکایی بود.)
مری مک آلیس (- 1951)
رئیس جمهور ایرلند از 11 نوامبر 1997 . نخستین رئیس جمهور زن که پس از مری رابینسون، رئیس جمهور زن قبلی روی کار آمد.
روزالیا آرتگا سرانو (- 1956)
عهدهدار ریاست جمهوری کوتاه مدت از 9 تا 11 فوریه 1997 در اکوادور
روث پری (- 1939)
رئیس مجمع دولتی ( مجمع شش نفرهی ریاست جمهوری) لیبریا از 3 سپتامبر 1996 تا 2 آگوست 1997. پری ( به غیر از ملکهها و سیلوی کینیگی نخست وزیر بروندی که عملا رئیس جمهور هم بود) نخستین زن رئیس دولت در افریقا به شمار میرود.
چاندریکا کوماراتونگا ( - 1954)رئیس جمهور سریلانکا از 14 نوامبر 1994، گرچه قبل از این سمت، از 18 آگوست تا مراسم تحلیف ریاست جمهوری نخست وزیر بود. دختر سیریماوو باندرا نایک که او نیز سه دوره نخست وزیر سیرلانکا بود و در سال 2000 وفات یافت. سریلانکا نخستین جمهوری در جهان است که همزمان دو مقام بلندمرتبهی رسمی آن در اختیار زنان بوده است. به علاوه هر دو زن با انتخابات دمکراتیک برگزیده شدند و دختر در سال 1994 مادر را به نخست وزریری منسوب کرد. پدر چاندریکا و همسر سیریماوو، سلومون، در سال 1959 نخست وزیر بود که به قتل رسید. این سرنوشت گریبان همسر چاندریکا، ویجایا کوماراتونگا را نیز گرفت و او در سال 1988 به قتل رسید.
سیلوی کینگی (- 1953)
رئیس جمهور بروندی از 27 اکتبر 1993 تا 5 فوریهی 1994
پاتریشیا بوسیگنانی
ژنرال و رئیس دولت سن مارینو در 1993
ادا چچولی
ژنرال و رئیس دولت سن مارینو از اول اکتبر 1991 تا اول آوریل 1992
مری رابینسون ( - 1944)
رئیس جمهور ایرلند از سوم دسامبر 1990 تا 12 سپتامبر 1997 که به طور غیر منتظره سه ماه قبل از پایان قانونی دورهی ریاست جمهوریاش استعفا داد. پس از آن تا 12 سپتامبر 2002 به عنوان کمیسر عالی حقوق بشر در سازمان ملل متحد مشغول به کار شد.
وایولتا باریوس چامارو (- 1929)
رئیس جمهور نیکاراگوئه از 25 آوریل 1990 تا 10 ژوئن 1997. بیوهی پدرو ژواکین چامارو که در 1978 به قتل رسیده بود.
سابین برگمن پل (- 1946)
ریاست (volkskammer) دراواخر 1990 در جمهوری دمکراتیک آلمان و پیش از اتحاد دو آلمان به طور صوری و موقت بر عهدهی او بود. دورهی او شش ماه طول کشید : از اول آوریل تا دوم اکتبر 1990 . او نخستین زنی بود که ریاست دولت را در اروپای غربی کمونیست بر عهده داشت.
ارتا پاسکال تروئیلوت ( - 1943)
بانو ارتا پاسکال تروئیلوت از 13 مارچ 1990 تا 7 فوریه ی 1991 رئیس جمهور موقت هائیتی بود. او سومین رئیس جمهور زن آمریکا و دومین زن سیاهپوستی بود که پس از اوژینا چارلز نخست وزیر دومینیکن، در این قاره به قدرت رسید.
کرازون (کوری) آکينو ( - 1933)
رئيس جمهور فيليپين از 25 فوريه 1986 تا 30 ژوئن 1992. همسر بنينو آکينو که در سال 1983 ترور شد. اولين زن رئيس جمهور آسيا.
کارمن پریرا (-1937)
رئیس جمهور فعال گینهی بیسائو از 14 می 1986 تا 30 جولای 1992 . بیوهی اکوئینو که در سال 1983 ترور شده بود. نخستین زن رئیس جمهور آسیا.
گلوریا رانوچینی (- 1957)
ژنرال و رئیس دولت سان مارینو از اول آوریل تا اول اکتبر 1984 و از اول اکتبر 1989 تا اول آوریل 1990
آگاتا باربارا ( 2002- 1923)
رئیس جمهور مالتا از 15 فوریهی 1982 تا 15 فوریهی 1987. دومین زن رئیس جمهور در اروپا بعد از ویجدیز فینوگاتیر
ماریا لی پدینی انجلینی ( - 1953)
ژنرال ( co captain- regent ) و رئیس دولت سن مارینو در 1981 ( از اول آوریل تا اول اکتبر )
ویجدیز فینبوگاتیر (- 1930)
رئیس جمهور ایسلند از اول آگوست 1980 تا اول آگوست 1996، از چند نظر نخستین شخص به شمار میرود: اولین زن رئیس جمهور در اروپا، اولین زن که با رای مستقیم مردم انتخاب شد و پس از پایان دورهاش در 1996 طولانی ترین دوران حکومت را به عنوان یک زن فعال سیاسی در جهان بر عهده داشت. او در میان سران کشورهای غیر سلطنتی اروپای از بزرگان به شمار میرود.
سیلویا گوئیلر تجارا (- 1926)
عهدهدار ریاست جمهوری بولیوی از 17 نوامبر 1979 تا 18 جولای 1980، که طی یک کودتای نظامی برکنار شد.
ماریا استلا (ایزابل) مارتینز دی پرون (-1931)
از اول جولای 1974 تا 24 مارس 1976 به عنوان رئیس جمهور آرژانتین ایفای نقش کرد. در 1961 با ژوان دومینگو پرون ازدواج کرد که در دو دوره طی سالهای 1955-1946 و 1974-1973 ریاست جمهوری را بر عهده داشت و خود به خود پس از مرگ شوهر جانشین او شد چون معاونت او و همچنین ریاست سنا را از سال 1973 پس از پیروزی انتخاباتی با شعار پرون_ پرون بر عهده داشت.در حقیقت ناتوانی پرون از 29 جولای، اوا پرون را مجبور به قبول این وظیفه کرده بود. او نخستین زنی بود که در امریکا و جهان به ریاست جمهوری رسید و همچنین نخستین زن رئیس جمهور بود که با کودتای نظامی برکنار شد.
سانگ کینگلینگ (1981-1893)
بیوهی دکتر سان یات سان بنیانگذار جمهوری چین( ازدواج در 1914) و خواهر زن مارشال چیانگ کای- شک، جانشین او به عنوان رئیس جمهور جمهوری چین ( و سپس تایوان) نمونهی منحصر به فردی است. از 31 اکتبر 1968 تا 14 فوریهی 1972 پس از رسوایی لیو شائوکی و طی دوران انقلاب فرهنگی هیچ کس به ریاست جمهوری خلق چین منسوب نشده و تا سال 1972 به طور قطعی هیچ رئیس جمهوری تعیین نشده بود. وونگ بیو و سانگ کینگلینگ پس از آن معاونان رئیس جمهور بودند ( سانگ پیش از انکه در 1949 به عنوان قائم مقام نخست وزیر تعیین شود از 1954 برای تصدی این پست انتخاب شده بود ) بنابراین عملا ( و نه در فرض) هر دو رهبر وظایف ریاست جمهوری را طی سالهای 1972-1968 مشترکا به عهده گرفتند. گذشته از این، وقتی در سال 1976 ژو دی، رئیس دولت و عهدهدار ریاست کنگرهی نلی خلق از دنیا رفت ( چون سال قبل از آن ریاست جمهوری به طور رسمی ملغی شده بود) این کرسی تا سال 1978 و انتخاب لی جیانگ اشغال نشد . در این ماهها 21 نایب رئیس انتخاب شدند که در بین آنها چهار زن بودند:
سانگ کینگلینگ، سیا چنگ، لی سوئن، و ( از دوم دسامبر 1976 ) دنگ یینگ چائو بیوهی نخست وزیر فقید ژو انلای. سانگ فقط وقتی در بستر مرگ بود به عنوان عضو حزب کمونیست به رسمیت شناخته شد و در 1980، کمی قبل از مرگش به عنوان « رئیس جمهور افتخاری » جمهوری خلق چین برگزیده شد.
سوهباترین یانجما (1962-1893)
بیوهی سوهباتار قهرمان ملی مغولستان که ابتدا نایب رئیس شورای حکومتی این کشور
( great khural of Mongolia) بود و سپس در دوران خالی بودن این پست از 23 سپتامبر 1953 تا جولای 1954 به عنوان رئیس این شورا وارد عمل شد. اگر این مقام را داری قدرت حکومتی بدانیم، ( صرف نظر از ملکهها) او قطعا نخستین زن رئیس دولت در تاریخ معاصر است.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
سهشنبه 04,فوریه,2025