یزدفردا :پروفسور مولانا اندیشمند معاصر و مشاور رییس جمهور عصر سه شنبه بیست و پنجم فروردین ماه امسال به دعوت رییس دانشگاه یزد در جلسه شورای این دانشگاه که با حضور اعضا و تنی چند از مدیران گروه های آموزشی دانشگاه برگزارشد، حضوریافت و پس از یک سخنرانی کوتاه، به پرسش های حاضران پاسخ گفت.متن سخنرانی پروفسور مولانا، پرسش های سه تن از حاضران و پاسخ های وی به شرح ذیل است:


به نام خدا، بنده ابتدا تشکر می کنم از جناب آقای دکتر ميبدي ریاست محترم دانشگاه که لطف فرمودند وبنده را دعوت کردند. اینجا خانه خود بنده است.خودم راصاحب خانه حس می کنم چراكه من 50سال در دانشگاه هاي مختلف یا درس خواندم یا درس دادم یا تحقیق کردم دراین جمع که در حضور شما بزرگواران هستم باعث افتخار من است. دنیای آمریکا، اروپا ومملکت آنها را می بینم و وقتی وارد یزد و دانشگاه یزد شدم خیلی تحت تاثیر قرار گرفتم علت آن بود که یک هماهنگی خیلی خوبی مشاهده می کنم بین تاریخ و تمدن این استان و دانشگاه شما. دانشگاه یزد ازجنبه معماری جدا نمونه است .چون شما این دانشگاه رادر جایی بنا نهاده اید که در آن از زرتشت پیامبر گرفته تادنیای اسلام ودنیاي مدرن جلوه می کند. دانشگاه یزد جایگاه بزرگی دارد .من دو هفته پیش در دانشگاه کردوا در اندولس اسپانیا درباره یزد صحبت می کردم. نقطه اشتراک دانشگاه هاي دنیا، علم وفضیلت است. وقتی شما به دانشگاه کردوا اسپانیا نگاه می کنید همان فضیلت و تجلی است که در دانشگاه یزد می بینید. من 5دقیقه در باره یزد صحبت کردم و پیشنهاد نمودم سمینارهای مشترکی بین دانشگاههای ایرانی وآنجا برای افزایش هماهنگیهای بیشتر در رشته های پژوهشی وآموزشی برگزارگردد.
در اينجا قصد سخنراني ندارم و بيشتر علاقه مندم تا صحبت هاي شما را بشنوم و اگر سؤالي داشتيد، پاسخ گويم.


در اين بخش سؤالاتي از سوي اعضاي هيأت علمي و مسؤولان حاضر در جلسه مطرح شد و پروفسور مولانا به آن پاسخ گفت كه در ادامه سؤالات يادشده به همراه پاسخهاي وي درج شده است.
• تعریفی که از جامعه آمریکا دارید بفرمایید:
تقریبا 500سال پیش وقتی آخرین حکومت اسلامی درشهر آندولس به دست مسیحیان و پادشاهان اسپانیا افتاد این علامت سقوط فعالیتهای اسلامی در غرب شد ولی همزمان با آن در شرق اروپا شاهد ظهور خلفا و امپراتوری عثمانی و در ایران حکومت صفوی بودیم. اگر تاریخ را بررسی کنیم ما هیچ وقت در کره زمین خاموش نشده‌ایم یک جا که سقوط کردیم جای دیگر بالا رفتیم و آمریکا را باید در این چارچوب بررسی کنیم. چند سال پس ازاین که کناره‌های آمریکا کشف شد آن وقت بود که اسلام درشبه جزیره اسپانیا پایین رفت. اگر امروز من بخواهم تعریفی از آمریکا داشته باشم این تعريف خیلی نادر است چراکه هیج جای دنیا ما تمدن آمریکایی نداریم و تمدن آن خیلی متفاوت است با تمدنهای دیگر، یک تمدن تکنولوژی است که ما تا به حال نداشتیم و از آن جهت ابر قدرتی است که نمی شود با ابرقدرتهای دیگر خوب تطبیقش داد. امروز آمریکا در حال افول است. از جنبه اقتصادی، سیاسی واجتماعی وقتی صحبت ازافول می‌شود به این معنا نیست که آمریکا دارد نابود می‌شود از این جهت آمریکا با این عظمت و اهدافی که دارد با این وضع فعلی نمی تواند روی پای خود بایستد چون آمریکا بیش از یک ایالت متحده یا یک قاره است. آمریکا می خواهد دنیا را مدیریت کند و این الگوهایی که آنها تهیه کرده‌اند کفایت این کار را نمی دهد. هيچ امپراتوری در دنیا نداریم که همیشه دوام داشته باشد. یکی از درس‌هایی که ما از تاریخ می‌گیریم این است که امپراتوری‌ها می‌آیند و می‌روند ما کمتر بحث می‌کنیم که چرا اینها نابود می‌شوند؟ چرا هخامنشیان نابود شدند؟ چرا رومی‌ها نابود شدند؟ هر کس جواب این سوال‌ها را بدهد دروازه علوم انسانی را باز کرده و حتی وارد علم هم شده‌است. بنابراین آمریکا هم اكنون آن کشوری نیست که بوده‌است و نخواهد ماند. هفت ماه پیش در آمریکا رسانه‌های اقتصادی سکوت اختیار کرده بودند که وضع اقتصادی دنیا و آمریکا چگونه است. در سپتامبر گذشته زمانی که دکتر احمدی نژاد در نیویورک بود، فاش شد که وضع اقتصادی دنیا سلامت ندارد و امروز یک بحران خیلی بزرگ در دنیا به وجودآمده که از سال 1930وجود نداشته است و هیچ دارويي براي درمان این مریضی کسی ننوشته است و همه فقط امیدوارند این وضع ادامه پیدا نکند. از این جهت آمریکا با اهمیت است که باید آن را آن طور که هست بشناسیم نه آن طور که آمریکايی‌ها می‌خواهند. دانشگاهيان و ما معلم‌ها ماموریت داریم که علم و دانشی که داریم را در خدمت دانشجویان بگذاریم و یکی از وظیفه‌های اصلی ما انتقال این دانش به نسل آینده به طور صحیح است. اگر بخواهیم این کار را به طور صحیح انجام دهیم باید به پدیده‌های اجتماعی از جنبه انتقادی نگاه کنیم نه از جنبه تعریفی. من نباید بگویم آمریکا 800 دانشگاه دارد 50 دانشگاه بزرگ دارد، کتابخانه‌های مجهز دارد این‌ها همه واضح است. باید دو جمله را بررسی کنیم که نزدیک به علم شویم یکی اینکه چرا اینها و تحت چه شرایطی در آمریکا به وجود آمده اند؟ و دوم اینکه اینها چه خواهند شد و چه استفاده ای می شود از این موقعیت كرد؟ آمریکا به عنوان یک الگو در100سال گذشته بوده است اما الان همه شک دارند که می تواند الگو باشد یا نه.
دانشگا ه شما یک نمونه بارز است. چرا که در 20سال پیش ما دانشگاهی به نام دانشگاه يزد نداشتیم و حالا داريم. من خوب خاطرم هست که در بدو انقلاب اسلامی ما در آمریکا بیش از 50هزار دانشجو داشتیم و آمار آن در ایران 160هزار نفر بود اما الان بیش از 3میلیون و200هزار نفر دانشجو درایران است. طی 50 سال آینده باید وضع ما عوض شود اگر جهش بزرگ علمی کنیم پیشرفت خواهیم کرد من امروزاز پارک علم و فناوری اقبال دیدن کردم جداً نمونه خوبی ازکارهای بزرگ در کشورمان است. چالش‌های فرا روی آموزشهای عالی از نگاه بین‌المللی و راهکارهای علمی به منظور توسعه پایدار درایران را بايد به دقت بررسي كرد. ما باید آزادی فکری داشته باشیم و در هیچ جایی جز دانشگاه‌ها نمی‌توان این را تجلی داد. بنابراین باید از دانشگاه‌های خودمان محافظت کنیم. خلاقیت باید بر روی فرهنگ ما باشد. چون ما انسانها مساوی خلق شدیم ولی تفاوت ما در فرهنگ‌های ماست و فرهنگ‌های ما، ما را بالا برده و حتی از جنبه‌های فیزیکی باعث تفاوت می شود. ما باید انتقاد دیگران را بشنویم و از خودمان هم انتقاد کنیم. گفتگو بدون تمدن نمی‌تواند وجود داشته باشد.
• چگونه شما بااینکه سالهای زیادی در آمریکا بودید یک کلمه انگلیسی هم در صحبت‌هایتان استفاده نکردید؟
اولاً من می خواستم معذرت خواهی کنم که فارسی را نمی توانم خوب صحبت کنم و از تشویق شما تشکر می کنم. یک انتقاد کوچک دارم من دردانشگاه شما یک تابلویی دیدم که نوشته بود خدمات سلف سرویس دانشجویان ما فارسی آن را داریم، حتی یزدی آن را هم داریم. اینجاست که ما خیلی باید مواظب باشیم ما در زبان شناسی یاد می‌گیریم که دانش تنها حاصل پیام وارتباط نیست زبان اندیشه وافکار را تعریف می‌کند و در این 30سال گذشته هر سال که من به ایران آمدم متوجه شدم که بدون اینکه خودمان بدانیم در مسیری می‌رویم که خطر ناک است. در دانشگاه‌های اروپا هم علامت‌های انگلیسی هست اما هر کدام بنا به ضرورت و در جای خود به کار می‌روند.
• وجهه یک ایرانی در بین دانشمندان کشورهای دیگر چگونه است؟
من درباره کشور آمریکا بحث می‌کنم در آنجا بستگی دارد این فرد کیست؟ در رشته خودش چقدر تبحر دارد؟ گاهی اوقات خصوصیات فرد خیلی تاثیر دارد. خوشبختانه ایرانی‌ها در رشته‌های خودشان خیلی تبحر دارند و قضاوت سایرین از استادان ایرانی بسیار مثبت بوده چه استاد ریاضی باشد چه کامپیوتر یا برق. در غرب و آمریکا دانشمندان را پیداکرده و به کار می گیرند.
یک بار دیگر از اینکه مرا در جمعتان پذیرا شدید سپاسگزارم و از اینکه به دلیل کمبود وقت و ضرورت حضورم در جلسه‌ای دیگر نمی‌توانم اینجا بمانم، عذرخواهی می‌کنم. خدا نگهدار شما.

یزدفردا

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا