قشربندی سیاسی و اقتصادی بازار یزد؛ در سالهای 1320 تا 1342

سرویس معرفی کتاب وپایان نامه ها دانشگاهی یزدفردا " قشربندی سیاسی و اقتصادی بازار یزد؛ در سالهای 1320 تا 1342 عنوان پایان نامه کارشناسی ارشدی است که با راهنمائی های استاد دکتر ناصر فکوهی و مشاوره استاد دکتر عابدی اردکانی توسط آقای محمد حسین زاده در سال 1386در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به اتمام رسید.

اگر بخواهیم در مورد چکیده این تحقیق و پایان نامه به صورت مختصر برداشت آزادی داشته باشیم می توانیم ببینیم که در این رساله اقشار سیاسی و اقتصادی شهر یزد در دوران پس از سقوط رضاشاه تا ابتدای استبداد محمدرضاشاه (42-1320 ه‍.‍ش‌) مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاکی از آن بود که قشربندی یزد در این سالها بیش از آنکه برآمده از تقابل اقشار فرودست و فرادست باشد، حاصل تقابل نخبگان اقتصادی و پیوند ایشان با نخبگان سیاسی بوده است. گروه‌های فرودست بیشتر متناسب با روابط شغلی و شخصی به عنوان سربازان این کشمکش، برگرد نخبگان قرار می‌گرفتند. روابط خویشاوندی و نفوذ انگلیس دو عامل مهم در گروه‌بندی این نخبگان تشخصی داده شد. درحالی‌ که مذهب در این گروه‌بندی‌ها تاثیر قابل توجهی نداشته است.

در این تحقیق با اتخاذ روش تاریخ شفاهی، دو جناح سیاسی و اقتصادی عمده در شهر یزد شناسایی شد؛ جناح موسوم به تشکیلی(بعداً مرتجعین) که به لحاظ اقتصادی در پیوندی گسترده با تجار بود و روابط دوستانه‌ای با انگلیس داشت و جناح مسلط شهر بود. در مقابل جناح موسوم به ضدی(بعداً آزادیخواه) که پیوند عمیقی با ملاکین و نوادگان خوانین محلی - که در میان عامه مردم از منزلت سنتی برخوردار بودند- داشت. جناح اخیر در سال‌ها 42-1320 جناح سیاسی اپوزیسیون محلی را تشکیل دادند. علت تفوق جناحی که بیشتر در پیوند با تجار قرار داشت بر جناحی که با مالکان دارای منزلت اجتماعی در پیوند بود، بنابر دیدگاه ماکس وبر در سرعت تغییرات تکنولوژیک و برتری ثروت بر منزلت در چنین شرایطی می‌توان دانست. از طرف دیگر بنابر دیدگاه پارتو ریشه این تقابل را می‌توان در تفاوت ذاتی دو نوع نخبگان اقتصادی، یعنی اجاره‌گیران و بازرگانانِ مخاطره‌جو جستجو کرد.

فهرست مطالب این رساله که در 6 فصل تنظیم شده است به ترتیب:

1-فصل اول: کلیات

2- فصل دوم: مباحث نظری

2-1- مقدمه

2-2- تاریخچه موضوع

2-2-1- سرمایه‌داری وابسته

2-2-2- تجار و ساختار سیاسی

2-2-3- منش سیاسی اقشار بازار

2-2-4- سرمایه‌داری درباری

2-3- پیشینه تحقیق

2-4- دیدگاه‌های نظری

2-4-1- بسترمندی اقتصاد

2-4-1-1- اقتصاد و امر سیاسی

2-4-1-2- اقتصاد و خویشاوندی

2-4-2- نظریه قشربندی ماکس وبر

2-4-3- نظریه چرخش نخبگان پارتو

2-4-4- شکاف اجتماعی در دوره پهلوی

2-4-4-1- شکاف ایدئولوژیک

2-5- جمع‌بندی

3- فصل سوم: روش شناسی

3-1- مقدمه

3-1-1- تاریخ شفاهی

3-1-2- اسناد تاریخی در تحقیقات اجتماعی

3-2- مشکلات تحقیق

3-2-1- منابع تاریخ محلی

3-2-2- مشکلات مصاحبه

3-2-3- ضبط صوت

3-2-4- تعهد اخلاقی در قبال مصاحبه شوندگان

3-3- مصاحبه شوندگان

4- فصل چهارم: زمینه تاریخی

4-1- مقدمه

4-2- تحولات سیاسی و اقتصادی ایران در سال‌های 42-1320

4-2-1- یزد انگلوفیل و آذربایجان روسوفیل

4-2-2- بازار و ملی‌گرایی مصدق

4-2-3- کودتای 1332 و استیلای آمریکا

5- فصل پنجم: یافته‌های تحقیق

5-1- مقدمه

5-2- بازار یزد

5-3- اقشار اقتصادی شهر یزد

5-4- اقشار سیاسی شهر یزد

5-4-1- نبرد طبقاتی در یزد

5-5- عدم تمایز قشربندی اقتصادی از قشربندی سیاسی

4-5-1- پیوندهای خویشاوندی در اقشار سیاسی و اقتصادی

5-5-2- تحصیلات در قشربندی سیاسی و اقتصادی

5-6- ایدئولوژی و قشربندی سیاسی و اقتصادی

5-7- استبداد و انهدام نیروهای اجتماعی

6- فصل ششم: نتایج تحقیق

6-1- نتیجه‌گیری

6-2- پیشنهادات تحقیق

می باشد .

گفتنی است :جلسه دفاعیه از پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته انسان شناسی با موضوع « قشربندی سیاسی واقتصادی بازار یزد ( سال های 1320-1342) » روز یک شنبه 26/12/86 86 ساعت13 ،در تالار شریعتی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. این پایان نامه به راهنمایی دکتر ناصر فکوهی و مشاوره دکتر محمد عابدی اردکانی نگاشته شده است.داوری کار را دکتر پویا علاءالدینی بر عهده داشت. محمد حسین زاده در این جلسه از پایان نامه خود دفاع نمود.

البته اطلاعی از انتشار این رساله بصورت کتاب در اختیار نداریم.

یزدفردا