محمد یزدانی روز سه شنبه  افزود: راستای احیای میراث تاریخی شهرستان خاتم، عملیات مرمت و بازسازی قلعه تاریخی محمدباقری هرات آغاز شد.
وی اظهار کرد: قلعه تاریخی محمدباقری هرات؛ قلعه‌ای است با پلان چهارضلعی و قدمت 300 ساله که منسوب به حاج محمدباقری است. این بنا که دارای بافت قدیمی است در مرکز شهر هرات واقع‌ شده است.
وی خاطرنشان کرد: قلعه محمد باقری دارای چهار برج مدور وباحجم مخروطی باریک است که دیوارحصار ان چینه ای بود وبیشتر قسمت ان تخریب شده است. برج ها تا ارتفاع معینی باچینه وباقی ان باخشت ساخته شده است.
وی تصریح کرد: قسمت خشت چین دارای تزییناتی چون نقوش چلیپا،زیگزاگی ونقش شبیه حرف دال میباشد که هر کدام درون باندی مجزا ایجاد شد است. ورودی قلعه نیز در ضلع شرق ودارای قوس جناقی است وبا نقش های چلیپا وزیگزاگی تزیین شده است.
یزدانی با اشاره به‌ضرورت بازسازی آثار تاریخی گفت: با توجه به پلان قلعه، مصالح به‌ کاررفته در این بنا و تزئینات برج‌ها و سردر قلعه،قدمت این اثر تاریخی به دوره زندیه نسبت داده می‌شود.
یزدانی افزود: قلعه محمدباقری هرات ازلحاظ شکل کلی یک مستطیل است که در چهارگوشه‌ی خود چهار برج دایره‌ای شکل دارد. مصالح به‌کاررفته در این بنا را خشت، گل و چینه تشکیل می‌دهد. این قلعه در اردیبهشت سال 1382 با شماره ثبتی 8554 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
وی افزود:پروژه مرمت وساماندهی قلعه محمد باقری هرات از خرداد ماه 1396 شروع و امیدواریم تا پایان تیرماه به پایان برسد.
یزدانی گفت:آیتم های اجرایی این پروژه کاهگل ته کش و روکش نمای بیرونی قلعه،اجرای دیوار بصورت چینه ومرمت برج ها است.
وی یادآور شد: پروژه های مرمتی دیگر از قبیل مرمت قلعه مروست،خانه میرزااحمد دهقان مروست،خانه وقفی مروست،کاروانسرای شعبه مروست وخانه رسولی های روستا فتح اباده رات در برنامه های آینده میراث است.
خاتم دارای 250 اثر تاریخی و فرهنگی است که 56 اثر ان به ثبت ملی رسیده است .
این شهرستان در فاصله 240 کیلومتری یزد قرار دارد.

درباره  قلعه تاریخی محمد باقری هرات
قلعه محمدباقری بنای تاریخی است که در شهر هرات واقع‌شده و قدمت آن به دوران زندیه بازمی‌گردد. این بنا با قدمت ۳۰۰۰ ساله منصوب به «حاج  محمدباقر» است و ساختمان‌های داخلی آن در اثر عوامل طبیعی و انسانی تخریب گردیده اما سردر ورودی و برج‌های اطراف بنا که مرمت هم شده‌اند در سال ۸۲ نیز به ثبت رسید است.
مهندس سعیده اکبری کارشناس معماری و میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار طنین خاتم درباره این بنا اظهار داشت: با توجه پلان قلعه و مصالح استفاده‌شده در بنا و تزیینات برج‌ها و سردر قلعه، قدمت بنا به دوره زندیه بازمی‌گردد.
اکبری گفت: درگذشته قلعه مسکونی بوده است که اکنون به‌صورت متروکه است.
وی افزود: بنای قلعه محمدباقری هرات به لحاظ شکل کلی یک مستطیل است که در چهارگوشه خود دارای چهار برج دایره‌ی شکل بوده است.
کارشناس معماری میراث فرهنگی شهرستان درباره معرفی فضای داخلی قلعه خاطرنشان کرد: پلان قلعه مستطیل، اضلاع قلعه 56 × 36 متر و دارای چهار برج مدور و با حجم مخروطی باریک است. اثری از برج گوشه شمال شرقی موجود نیست. دیوار حصار چینه‌ای بوده و قسمت بیشتر آن تخریب‌شده است، برج‌ها تا ارتفاع معینی با چینه و باقی با خشت ساخته‌شده است. قسمت خشت‌چین دارای تزییناتی است، نقوش چلیپا و زیگزاگی و نقش شبیه حرف دال، هرکدام درون باندی مجزا ایجادشده است. ورودی قلعه در ضلع شرقی است و دارای قوس جناقی است و با نقوش هندسی چلیپا و زیگزاگی تزیین‌شده است. درون قلعه فضاهایی بوده که از بین رفته و آثار سقف آن‌ها بر روی دیوار حصار باقی است.
اکبری افزود: تزیینات در قسمت سردر ورودی و بر روی برج‌هاست که با شکل حرف دال و زیگزاگی و چلیپا هر یک در داخل باندی ایجادشده است.
وی درباره مصالح به‌کاربرده شده در قلعه اظهار داشت: مصالح استفاده‌شده در بنا خشت و گل و چینه است.
اکبری مهم‌ترین مشکل بنا را مشخص نشدن حریم قلعه عنوان کرده و گفت: باوجود امتیازاتی چون ثبتی بودن قلعه و در مرکز شهر بودن و امتیازی چون سالم ماندن نماهای بیرونی مخصوصاً برج و تزییناتش و سر در قلعه، متأسفانه چون تعیین حریم نشده، ساخت‌وسازهایی که در همسایگی قلعه انجام‌گرفته بدون در نظر گرفتن حفظ حریم قلعه بوده که حتی ازلحاظ بصری ناهمگونی محسوسی را ایجاد کرده است.
کارشناس معماری میراث فرهنگی خاتم در پایان خاطرنشان کرد: بابت مرمت قلعه اقدامات زیادی انجام‌شده است و در آینده نیز برنامه‌های در جهت جلب گردشگر طرح‌ریزی‌شده است.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا