سرشناسانی كه به نام خاتمی آمدند
یزدفردا :شیرین افشار: همایش دو‌روزه «دین در دنیای معاصر» با آن مهمانان سرشناس و نام‌آورش كه سال‌های متمادی است چشم جهان را به فعالیت‌های خود روشن كرده‌اند، آنان كه یا سیاستمدارانی خوش‌نامند یا پژوهشگرانی عمیق، آنان كه آرمان‌هایی بزرگ داشته‌اند و در راه تفاهم و توسعه، مدارا و گفت‌وگو، حقوق بشر و صلح كوشیده‌اند و نوشته‌اند و سخن رانده‌اند، این روزها به یك نام در ایران گره خورده‌اند: سیدمحمد خاتمی. اعتبار رئیس‌جمهور سابق ایران و موسسه گفت‌وگوی تمدن‌هایی كه از ایده‌های او رویید و گسترش یافت واسطه دعوت از مهمانان عالی‌قدری است كه این روزها در تهران گرد آمده‌اند و تا سه روز دیگر تعدادی از آنان راهی زادگاه خاتمی می‌شوند. كوفی عنان، دبیرکل سابق سازمان ملل، مری رابینسون، رئیس‌جمهور پیشین ایرلند و کمیسر عالی سابق حقوق بشر سازمان ملل، رومانو پرودی، نخست‌وزیر پیشین ایتالیا و رئیس سابق کمیسیون اروپا، لیونل ژوسپن، نخست‌وزیر سابق فرانسه، صادق المهدی، نخست‌وزیر سابق سودان، جورج سامپایو، رئیس‌جمهور سابق پرتغال و نماینده دبیرکل سازمان ملل در ائتلاف تمدن‌ها تنها بخشی از ستاره‌های شرکت کنند. در جمع ستارگان حاضر در «سمینار دین در دنیای معاصر» هستند در كنار ماگنه کیول بندویک، نخست‌وزیر سابق نروژ و رئیسان‌جمهور پیشین سوئیس و سریلانکا و... هدف از این سمینار دو روزه «بررسی نقش دین در جوامع امروزی» اعلام شده و با همكاری موثر كلوپ مادرید و موسسه‌ای كه در سال 2007 با هدف حمایت از گفت‌وگو بین ملت‌ها، فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و ادیان گوناگون در ژنو سوئیس، شكل گرفت، برگزار می‌شود.ریاست بنیاد گفت‌وگوی تمدن‌ها را محمد خاتمی از ایران در دست دارد گرچه اعضای هیات مدیره آن از کشورهای مختلف، از جمله ایران هستند.محمد خاتمی در زمان تصدی ریاست‌جمهوری ایران موضوع گفت‌وگوی تمدن‌ها را به‌عنوان گزینه‌ای مطلوب در برابر نظریه جنگ تمدن‌ها مطرح کرد و شاید برگزاری این همایش در روزهایی كه اعلام نامزدی‌ها برای ریاست‌جمهوری سال آینده مورد توجه است و در برخی محافل و مجالس بر حضور خاتمی در رقابت‌های انتخاباتی سال آینده اصرار می‌شود و در برخی انكار، برگزاری این همایش با شایعه تبلیغ انتخاباتی همراه می‌شود.
گرچه محمد خاتمی دیروز در حاشیه این همایش به خبرنگاران گفته كه «برنامه‌ریزی‌ها برای این همایش بین‌المللی از دو سال پیش صورت گرفته و ربطی به مسائل داخلی از جمله انتخابات ندارد»، اما معلوم است كه برخی با سوء‌نیت به این رخداد بنگرند و از آن بوی به رخ كشیدن وجهه جهانی خاتمی را استشمام كنند، به‌ویژه آنكه در سه سالی كه دولتی دیگر بر سر كار نشسته، گفت‌وگوی تمدن‌ها و مدارا با كشورهای دوست و حتی دشمن به محاق رفته و جهانیان تصویری مغایر با تصویر سه سال قبل، یعنی دوران دولت خاتمی از ایران عرضه می‌كنند.اگر رئیس‌جمهور خاتمی، مرد لبخند و دوستی بود و از اصلاحات سخن می‌گفت، رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد مردی است از جنس انقلاب كه ساختار نظام بین‌الملل را به چالش می‌گیرد و از محو و حذف كشوری می‌گوید كه به هر حال دیگران به رسمیت می‌شناسندش و... رئیس‌جمهور خاتمی مردی بود كه همراهانش از مذاكره و مفاهمه برای رفع سوءتفاهم‌ها و مذاكره برای حل مسائل مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای و حقوق بشر می‌گفتند و توفیق‌‌هایی ولو كم‌شمار اما موثر به دست آورده‌بودند اما رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد مردی است كه در دوران سه ساله حضور او و همراهانش در دولت، چهار قطعنامه علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد به تصویب رسیده و اتهامات و تردیدهای بسیاری درباره انحراف از فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای و نقض موازین حقوق بشر متوجه ایران شده و مواضع رئیس‌دولت در ورق‌پاره خواندن قطعنامه‌ها و اسناد بین‌المللی، جهانیان را به خشم آورده‌است.
در چنین شرایطی است كه تفاوت‌های دو رئیس‌جمهور نه تنها به چشم ایرانیان بلكه به چشم جهانیان می‌آید و صلح‌جویان و آرامش‌طلبان در جهان و ایران كه بیم بروز فاجعه‌ای دیگر در منطقه خاورمیانه دارند، را به فكر و عمل برای نشان دادن چهره‌هایی دیگر از ایرانیان می‌اندازد. شاید اغراق‌گونه باشد كه تفاوت‌های دو رئیس‌جمهور فقط و فقط به گفتار و كردار شخصی آنان نسبت داده شود، زیرا هر یك از آنان نماد جریانی محسوب می‌شوند.جریان یك‌سو نماد گفت‌وگو و تنش‌زدایی در عرصه بین‌الملل است و در سوی دیگر، جریانی قد برافراشته كه نماد تجدید‌نظرطلبی در مناسبات با جهان و گفتمان استكبارستیزی و انقلابی‌گری است.
واقعیت هم چنین است كه مهمانان خاتمی به جریان او، اصلاح‌طلبی و مداراجویی‌اش و گفتمانی كه او سمبل و نماد آن شده توجه بیشتری دارند تا شخص حقیقی خاتمی.از این روست شاید كه كوفی عنان پس از فشردن دست‌های خاتمی راهی دیدار با هاشمی‌رفسنجانی هم می‌شود؛ چهره دیگری كه جهانیان او را نیز به میانه‌روی و تعامل می‌شناسد. به همین دلیل است كه هر قدر هم تاكید شود برگزاری همایش «دین در دنیای معاصر» با رویكردی فرهنگی و علمی برگزار شده و هیچ پیام سیاسی ندارد، بازهم باورش برای ناظران داخلی و خارجی دشوار است كه این همایش هیچ تلاشی برای ارسال پیامی متفاوت از پیام‌های رسمی و دولتی به جهان ندارد. با این همه معلوم است كه بیشترین دغدغه ناظران خارجی و سیاستمداران رقیب یا رفیق خاتمی این است كه آیا این همایش نوعی تبلیغ انتخاباتی برای محمد خاتمی‌ای است كه می‌خواهد اصرار هوادارانش را بپذیرد و به میدان رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری وارد شود یا خیر.خاتمی تاكنون سخنی قاطع درباره حضور یا عدم‌حضور در رقابت‌های سرنوشت‌ساز سال آینده نزده هرچند نزدیكان و منتقدانش در این‌باره بسیار گفته‌اند و می‌گویند. سیدمحمد خاتمی در جمع خبرنگارانی كه همین پرسش را طرح كرده‌اند، با پرسشی دیگر پاسخ داده: «اگر بخواهیم كار انتخاباتی انجام دهیم چه نیازی به این كار است؟ معلوم است كه اگر بخواهیم در عرصه انتخابات و سیاست حضور داشته باشیم، باید كارهای دیگری بكنیم.»
ولی دوباره با این سوال مواجه شده كه «آخر این همایش بزرگ‌ترین همایشی است كه در ایران و با محوریت و نقش‌آفرینی شما برگزار می‌شود» هر قدر هم خاتمی توضیح دهد كه «وقتی در ایران از این اتفاق‌ها می‌افتد این‌طور می‌شود.من زیاد حضور بین‌المللی داشته‌ام و الان هم بعد از این همایش یعنی هفته دیگر به سفر خارج از كشور خواهم رفت» معلوم است همایشی كه بانی‌اش خاتمی باشد، مورد توجه خاصی قرار می‌گیرد و همه اینها نشان از جایگاهی دارد كه تنها از آن محمد خاتمی است و بس.
یزدفردا
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
http://www.yazdfarda.com/news/af/13227/
پنجشنبه 23,ژانویه,2025