عدم نظارت بر مدارس غير انتفاعي سبب افزايش نارضايتي مردم شده است
رضا سلطان زاده
مدير مسئول آيينه يزد
مدتها است كه بعضي از مسئولان آموزش و پرورش بر اين امرآگاهي يافته‌اند كه مردم آنطور كه بايد و شايد به مدارس غيرانتفاعي گرايش نداشته و تعدادي از مسوولان اينگونه مدارس بنا به دلايل مختلف با كمبود دانش‌آموز روبه‌رو شده‌اند و حتي عده‌اي از آنان در خطر ورشكستگي قرار گرفته و بعضي نيز براي باز پرداخت وام‌هاي دريافتي با معضلات عديده‌اي مواجه شده‌اند و تسهيلاتي كه در مواردي از وزارت آموزش و پرورش و يا با اجراي برنامه‌هاي ديگري از اين دست توسط سازمانها، ادارات و يا وزارتخانه‌هاي ديگر دريافت كرده‌اند نتوانسته است به حل مشكلات موسسان اين مراكز آموزشي كمك شاياني بنمايد.
بر اساس آمار اعلام شده تعداد كمي از مدارس غير انتفاعي مبالغ زيادي به نام هزينه تحصيلي و به صورتهاي مختلف از خانواده‌ها دريافت مي‌نمايند: از جمله بابت ناهار، سرويس رفت وآمد، جزوه درسي، برگزاري اردو، كلاس كامپيوتر، آموزش زبان خارجي، ساختمان كتابخانه، آزمايشگاه و...
اما تعداد زيادي از مدارس غيرانتفاعي صندلي خالي دارند به طوري كه از 2300 مدرسه غيرانتفاعي در تهران 2000 مدرسه صندلي خالي دارد. 1
در مدت حدود 18 سال كه از شروع كار مدارس غير انتفاعي گذشته است تنها، هفت درصد دانش‌آموزان كشور در اين آموزشگاهها به تحصيل اشتغال دارند. غلامعلي حداد عادل رييس مجلس شوراي اسلامي واز چهره‌هاي فرهنگي در همايش اعضاي شوراي نظارت مدارس غير انتفاعي كشور اينگونه اظهار نظر مي‌كند:
غلامعلي حداد عادل با اشاره به تحولات گسترده بعد از انقلاب و تجربيات كسب شده در آن زمان يادآور شد: خوشبختانه با رخ دادن اتفاقات بسيار در آن زمان و تصويب قانون تاسيس مدارس غير انتفاعي در مجلس وقت، تاسيس مدارس غير انتفاعي قانوني شد.
وي با تاكيد براين كه فضاي كشور در شرايطي قرار دارد كه بايد درمورد فلسفه مدارس غير انتفاعي بحث‌هاي بسياري صورت گيرد، خاطر نشان كرد: متاسفانه در مورد مدارس غيرانتفاعي شبهات بسياري در اذهان وجود دارد كه مسير اين مدارس را محدود و يا باريك مي‌كند.
رييس مجلس با اشاره به استدلال مخالفان تاسيس مدارس غير انتفاعي تصريح كرد: مخالفان تشكيل اين مدارس معتقد بودند كه تمامي كارهاي آموزش و پرورش بايد به دست دولت صورت گيرد چرا كه تنها از اين طريق عدالت آموزش و پرورش تامين و فرصت‌هاي برابر براي رشد دراختيار همگان قرار خواهد گرفت.
حدادعادل افزود: بنابراين به گفته اين افراد اگر مدارس غير انتفاعي تاسيس مي‌شد پولدارها با پول زياد بهترين دبيرها را استخدام مي‌كردند و بهترين ساختمانها را اجاره مي‌كردند، اما محرومان در جاي خود باقي مي‌ماندند كه البته اين مسئله به اختلافات طبقاتي بيشتر دامن مي‌زد.
به گفته وي با وجود تمام مخالفت‌ها اراده محكمي وجود داشت كه موجب شد تامدارس غير انتفاعي تاسيس شوند. چرا كه درهمان سالهاي اول انقلاب كساني وجود داشتند كه حاضر بودند تا با دادن پول بيشترو كلاس فوق العاده فرزندان خود را در تحصيل تقويت كنند.
حدادعادل باتاكيد بر اين كه كساني كه پول بيشترخرج مي‌كنند صرفاً ازقشرهاي مرفه، طاغوتي و ياداراي ثروت‌هاي باد آورده نيستند، گفت: اين افراد كساني هستند كه مي‌خواهند براي تحصيل فرزندانشان سرمايه‌گذاري كنند. بنابراين نمي‌توان آنها را ليبرال، سرمايه دار و يا طرفدار امريكا خواند.2
با قدرداني و ستايش از پيشنهاد دهندگان قانون مدارس غير انتفاعي و با سپاس از تمام دست اندركاران و موسسان اين گونه آموزشگاهها و در نهايت افرادي كه هدفي جز كمك به آموزش و پرورش نداشتند پاسخ به اين سوالات نيز قابل كنگاش و بررسي است آيا:
الف – اين قانون تا چه حد مشكلاتي از معضلات دولت در زمينه فرهنگ و آموزش و پرورش را حل كرده است؟
ب- آيا مسوولان آموزش و پرورش در 15 سال اخير در توجيه تصويب اين قانون و دادن اطلاعات به مردم موفق بوده اند؟
ج – در حاليكه در قانون اساسي به تحصيل رايگان دانش‌آموزان عنايت و توجه شده است مسئولان اجرايي، مديران ذي ربط توانسته‌اند توضيحات لازم را به مردم ارائه نمايند؟
د- آيا وجود اين گونه موسسات آموزشي به طبقاتي شدن جامعه كمك نكرده است؟
هـ - كيفيت آموزش در مدارس دولتي تا چه حد در روي آوردن يا عدم اقبال مردم به مراكز آموزشي غير انتفاعي موثر بوده است؟
و- آيا مردم استان يزد مي‌دانند كه در 99 باب مدرسه غير انتفاعي در استان 21 باب زير 50 نفر و 28 باب كمتر از 100 نفر دانش‌آموز به تحصيل اشتغال دارند. در حالي كه درصد دانش‌آموزان آموزشگاههاي غير انتفاعي استان حدود 6/8% است.
نگارنده دراين گفتار در صدد پاسخ دادن به سوالات فوق نيست و هفته‌نامه آيينه‌يزد آمادگي دارد كه نظريه كارشناسان و موسسان و آگاهان به اين امور را دراين هفته نامه درج نمايد اما معتقد است اگر دست اندركاران آموزش و پرورش نظارت بيشتري برمدارس غير انتفاغي يزد اعمال نمايند. مي‌توانند قدمهاي موثري در جهت حفظ قداست فرهنگ يزد بردارند.
اكنون توجه مسوولين و كارشناسان فرهنگ و آموزش و پرورش استان را به پي‌آمدهاي رفتارهايي كه شنيده مي‌شود در برخي از مراكز آموزشي غير انتفاعي در جريان است معطوف مي‌دارد.
اگر طرز تفكر و برداشت ذهني برخي از مسوولين مراكز آموزشي غير انتفاعي كاسبكارانه و انتفاعي باشد طبيعي است نگاه آنان به مقوله تعليم وتربيت نيز نگاه كاملاً مادي خواهد بود. به طوري كه كم‌كم در بسياري از خانواده ها، مجامع و مراكز آموزشي اين شيوه نادرست با شاخ و برگ مورد بحث و گفتكو قرار مي‌گيرد.
اگر چه ممكن است متاسفانه اين روش ناپسند به وسيله بعضي از خانواده‌هاي ثروتمند پذيرفته شود وبراي ادامه تحصيلات فرزندان خود دراين مراكز وبهره گيري از كلاس درس معلمان و دبيران مشهور و مراقبتهاي ويژه‌اي كه دراين زمينه به كار گرفته مي‌شود از پرداخت هر مبلغي كه پيشنهاد شود دريغ نورزند. گاهي در بعضي مراكز غير انتفاعي در ابتداي سال به ظاهر آزمونهاي ورودي براي انتخاب دانش پژوهان برتر برگزار مي‌گردد. ولي هيچ گاه رتبه واقعي شركت كنندگان درآزمون برگزار شده اعلام نمي‌شود و انتخاب داوطلبان بر اساس معيار‌هاي شخصي و نهايتاً مادي انجام مي‌گيرد. زيرا ممكن است دانش‌آموزي كه از نظر آمادگي‌هاي ذهني بوسيله آزمون مربوطه در مرتبه ما قبل آخر قرار گرفته است! با حضور يكي از والدين وي در مركز غير انتفاعي و ضمانت پرداخت هزينه بخشي از فلان ساختمان و يا واريز مبلغ چند ميليوني به فلان حساب برصدر نشيند و ارج و حرمت يابد و در رديف دانش‌آموزان خوش استعداد و برگزيده قرار گيرد. در اين فرآيند، حريم مقدس تعليم و تربيت آسيب جدي مي‌بيند و در مواردي ناهماهنگي بين دانش‌آموزان كم استعداد و دانش‌آموزان خوش دريافت هوشمند ،فضاي كلاس را از حالت طبيعي خارج مي‌كند و معلم را هر قدر هم كه توانا و با تجربه باشد از نتيجه گيري صحيح باز مي‌دارد.
برآوردن نياز‌هاي بيش از حد و غير قانوني خانواده‌هاي مرفه و پولدار باورهاي اجتماعي را در زمينه قانونمندي آموزش و پرورش و ارزشهاي معنوي فضاهاي آموزشي و حرمت و اعتبار معلم فرو مي‌ريزد و ديد جامعه را نسبت به تعليم و تربيت واقعي عوض مي‌كند. از اين گذشته شيوه نادرست انتخاب دانش‌آموزان نامستعد حتي به تعداد اندك و قرار دادن آنها در كنار بچه‌هاي خوش استعداد در صورتي كه اين روش از نظر آموزشي صحيح باشد در روند تحصيلي آنها اختلال ايجاد كرده و با رشد بي‌رويه و غير منطقي فراگيري ، نااميدي و سقوط آنان را در دوره‌هاي تحصيلي بعدي حتمي مي‌سازد.
به هر حال برنامه ريزيهاي غير كارشناسانه و بر خلاف عرف و معمول براي دانش‌آموزان برتر مراكز آموزشي ديگر و جذب نادرست آنها از راههاي غير اصولي و مغاير با اخلاق اسلامي، تبديل محيط مقدس آموزشي به مركز داد و ستد مالي و جذب سرمايه‌هاي مادي والدين ،كاربرد روشهاي سليقه‌اي و شخصي در نظام آموزش و پرورش ،كوچك كردن حريم تعليم و تربيت و توسعه دادن فرهنگ اشرافي وسرمايه داري همه و همه عوامل مخرب و زيان باري است كه بتدريج زيربناي اصول اخلاقي و آموزشي را تخريب مي‌كند. بنابراين تا دير نشده است، موسسان مدارس با همگامي و همراهي مسئولان امر با نظارت دقيق و همه جانبه چاره‌اي دراين باره بيانديشند.
پي‌نوشت‌ها:
1- «اعتماد ملي»، 14/5/86
2- «كيهان»، 5/9/86
منبع:سرمقاله شماره 82 آيينه يزد
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
شنبه 18,ژانویه,2025