برای منارجنبان خرانق
امیرترقی نژاد
مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان يزد بر اين اعتقاد است كه خالي از سكنه شدن روستای تاریخی خرانق باعث شده ابنيه‌ها و آثار تاريخي این بخش مورد تهديد جدي قرار بگيرد.
رضايي طی گفگویی با اشاره به اين‌كه طرح جامع اين روستاي تاريخي در حال تهيه است،اظهار كرد: بازسازي مسجد جامع و بخصوص منار اين مسجد كه قدمت بسياري طولاني دارد،به بخش خصوصي واگذار شده است.
وي ادامه داد: البته قدمگاه و كاروانسراي روستاي خرانق مرمت و بازسازي شده است.
رضايي مي‌افزايد: سرمايه‌گذار و بهره‌بردار آثار تاريخي اين روستا در تلاش است كه علاوه بر مسجد، حمام تاريخي و آسياب آبي خرانق را در سال جاري مرمت و بازسازي كند ولي بازهم بايد گفت كه مشكل جدي براي آثار تاريخي روستاي خرانق خالي از سكنه شدن و نبود يك متولي در روستاست.
به هرحال آن گونه كه شواهد نشان مي‌دهد منارجنبان مسجد روستاي خرانق يزد كه قدمت آن به دوره ساسانيان برمي‌گردد در آستانه تخريب قرار گرفته است، به طوري كه حتي تكيه‌ها و ابنيه‌هاي تاريخي نيز كه در حواشي و كنار منار اين روستاي تاريخي قرار دارد به دليل بي‌توجهي و غفلت در حال نابودي است.
منارجنبان خرانق به عنوان رقيب منارجنبان اصفهان، يكي از آثار شگفت‌انگيز تاريخي استان يزد شناخته مي‌شود و به اعتقاد كارشناسان به دليل عدم اطلاع‌رساني مناسب، اين ابنيه تاريخي چندان براي گردشگران شناخته شده نيست.
اين مناره بلند داراي 3 طبقه است و در ضلع شمالي مسجد جامع خرانق بر پا شده و قدمت آن از خود مسجد بيشتر است.
اين مناره كه مرتفع‌ترين بناي منطقه است، در قديم به عنوان فانوس‌خانه و برج ديده‌باني استفاده مي‌شده و در قسمت بالايي‌اش ساختاري چوبي داشته كه بر اثر زلزله و وزش باد كج شده است.
منارجنبان روستاي خرانق يك راه‌پله حلزوني دارد كه شامل 2 رديف پله براي رفت و برگشت است. عرض پلكان‌هاي داخل آن در قسمت پايين 60 تا 70 سانتي‌متر و در قسمت بالا به 40 تا 50 سانتي‌متر مي‌رسد.
البته قلعه اين روستاي تاريخي يكي ديگر از آثار تاريخي و شگفت‌انگيز خرانق به شمار مي‌رود كه در حقيقت يك مجتمع مسكوني بر بلندي تپه‌اي كه بر تمام زمين‌هاي اطراف اشراف دارد جاي گرفته است.
همچنين 6 برج نگهباني، براي حفاظت ساكنين قلعه وجود داشته كه متصل به بدنه قلعه است. جنس ديوارهاي قلعه خرانق از خشت و گل و سقف آن از تيرهايي چون حصيرهاي اليافي، چوب و پوشال است.
جالب‌تر اين‌كه در اين قلعه 80 خانه عموما 2 تا 3 طبقه و در جاهايي تا 4 طبقه هم وجود دارد. طبقه بالاي خانه‌ها هم عموما مربوط به خانه ديگر و دور تا دور قلعه هم نيز كانال آب براي حفاظت از آن حفر شده است.
كاروانسراي آجري خرانق هم در دوران قاجار ساخته شده و باني آن شاهزاده ولي ميرزا فرزند فتحعلي شاه قاجار بوده و محل استقرار و استراحت كاروان‌هايي بوده كه به سمت مشهد در حركت بوده‌ا‌ند. از اين كاروانسرا در حال حاضر براي رصد ستارگان نيز استفاده مي‌شود.
پل آبرو (آبراه) خرانق نيز ازقدمت تاريخي برخوردار است و به سبك معماري دوره ساسانيان بنا شده است. اين پل داراي 4 دهانه مي‌باشد و با پايه‌هاي قطور و طاق‌هاي قوسي به يكديگر متصل شده است. مصالح به كار رفته در ساخت آن سنگ و ساروج بوده و طول آن 40 متر است. پل آبرو تنها پل انتقال آب در استان يزد به حساب مي‌آيد.
از ديگر جاذبه‌هاي خرانق علاوه براماكن تاريخي مي‌توان به طبيعت چشم‌نواز، آبشار زيباي ساعتي و منطقه حفاظت شده دره انجير، با دارا بودن حيواناتي چون يوزپلنگ، ميش، قوچ، گربه وحشي و... اشاره كرد.
روستاي تاريخي خرانق اينك خالي از سكنه است و ساكنان آن به تدريج آن را تخليه و به مجموعه خانه‌هاي ساخته شده توسط دولت در بخش بالا دست روستا، كوچ كرده‌اند، اين روستا در85 كيلومتري شهر يزد واقع شده است.
توضیح یزدفردا :با توجه به نظرات مخاطبان عزیز لازم به ذکر است خرانق در شهرستان اردکان واقع شده است و از توابع این شهرستان می باشد هرچند که بحث مکان جغرافیایی این روستا در گزارش مد نظر نبوده است ولی برای عدم برداشت منفی مخاطبان این توضیح اضافه گردید .
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
یکشنبه 29,دسامبر,2024