دکتر علی بشارت - ایمپلنتولوژیست/هاليتوز يا بدبويي دهان يك شكايت شايع در بين بيماران مراجعه كننده به مطب متخصصين داخلي و گوش و حلق و بيني ، دندانپزشكان و پزشكان عمومي مي باشد. اكثر بيماران بدون گرفتن نتيجه خاصي ، از مراكز درماني خارج مي شوند و گاه اين پديده باعث بروز مسايل جدي در خود و خانواده آنها مي گردد.

بيماريهاي رواني

هنگامي كه بيماري از بوي بد دهان شكايت دارد و در معاينه بويي حس نشود ، نبايد فورا آن را به حساب مسايل رواني گذاشت ، زيرا هاليتوز ممكن است منقطع باشد . بهر حال اگر معاينه مكرر بوي بدي نشان ندهد و علت ارگانيكي يافت نشود، بايد به بيماريهاي رواني انديشيد.
بوهايي كه علتي ارگانيك دارند ، معمولا با گذشت زمان توسط بيمار كمتر حس مي شوند ولي در اينها بيمار پيوسته از بوي بد شاكي است . اين بيماريها را مي توان به دو گروه تقسيم كرد : در گروه اول توهم بويايي از نظر بيمار منشا خارجي دارد . يك علت مهم آن اسكيزوفرني است . در گروه دوم توهم بويايي منشا داخلي دارد و مي تواند به علت DH يا MH باشد . چنين بيماراني معمولا از اينكه اطرافيان بوي ناخوشايند فرضي را بسادگي تشخيص مي دهند ، رنج مي برند. ممكن است حركات ساده ديگران را به نادرست واكنشي نسبت به بوي بد فرضي تلقي كنند . توهم بوي بد مي تواند به رفتاريهاي وسواسي مثل شستن مكرر دهان يا كناره گيري اجتماعي بينجامد. در DH بيمار نمي تواند بپذيرد كه علت ارگانيكي وجود ندارد و مكررا از پزشكي به پزشك ديگر مراجعه مي كند، ولي در MH  بيمار مي پذيرد كه ممكن است مشكل وي اساس حقيقي نداشته باشد و حتي ممكن است موقتا قانع شود كه مشكلي وجود ندارد.
صرع لوب گيجگاهي: توهم بويايي به ندرت علامتي از صرع لوب گيجگاهي است . توهم كوتاه مدت بوده ، كمتر با هاليتوز واقعي اشتباه مي شود.

درمان
غالبا توجه به بهداشت دهان و رسيدگي به پاتولوژي دنداني مشكل را برطرف مي كند . مسواك زدن ساده ، بخصوص اگر همراه با مسواك زدن سطح زبان باشد ، براي نفس صبحگاهي كافي است .
شستشوي دهان با يك محلول دهانشويه آنتي سپتيك نيز مفيد است . نفس گرسنگي پس از خوردن غذا يا حتي آب كشيدن دهان برطرف مي شود.
هاليتوز ناشي از خشكي دهان به هر علت كه باشد با مرطوب كردن دهان بهبود مي يابد. اين كار مي تواند به كمك جرعه هاي مكرر آب ، جويدن آدامسهاي بدون قند ، تركيبات حاوي كربوكسي متيل سلولز سديم درصد يا داروهاي محرك ترشح بزاق مثل بتانكل يا پيلوكارپين انجام شود.
پريودنتيت ، ژنژيويت ، دندانهاي مصنوعي يا پر شده نامناسب يا ساير علل دنداني بايد بطور مناسب درمان شوند. ضايعات ويژه دهان ، بيني ، سينوسها ، حلق ، معده ، ريه ها و بيماريهاي سيستميك بايد تشخيص داده و درمان شوند. طفره رفتن از بررسي بيمار و اكتفا كردن به توصيه استفاده از دهانشويه فقط تشخيص را عقب مي اندازد . استفاده از مسهل ها در درمان هاليتوز نقشي ندارد و نبايد تحت فشار بيماراني كه معتقدند يبوست سبب بوي بد دهان آنها شده ، تجويز شود. در صورت وجود بيماريهاي رواني بايد بطور مناسب درمان شود . غالبا افسردگي نيز وجود دارد و توجه به آن مفيد است.
اثر رژيمهاي درماني مختلف در از بين بردن عفونت هليكوباكترپيلوري ثابت شده است و پيشنهاد مي شود در بيماراني كه علتي براي هاليتوز در آنها يافت نمي شود يك دوره درماني تجويز گردد( جدول 5 ).
ممكن است استفاده از دهــانشويه ها بطور موقت باعث كاهش هاليتوز گردد به ويژه دهانشويه هاي حاوي كلرهگزيدين مفيد گزارش شده اند. استفاده از محصولات محتوي كلرفيل بي حاصل است . محصولات حاوي روي يا اسيد آسكوربيك بوي دهــــــان را كم مي كنند ولي بصورت تجارتي موجود نيستند.

  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا