مجری پروژه میلیاردی آستان قدس رضوی:
در «زلال‌ بی‌انتها» هم مذهب بود، هم پول و هم اتفاقات ویژه

میترا فردوسی، گروه فرهنگ و هنر- سحر ریحانی بازیگر جوان سینما و تلویزیون است. او در فیلم سینمایی «بیرون آوردن مردگان» و «پاتو زمین نذار» شناخته شد و حدود هفت نقش اول را بازی کرده است. این بازیگر که در عرض مدت زمان کوتاهی توانست نقش‌های زیادی را در فیلم‌های سینمایی برعهده بگیرد حدود یک سال است که جلوی دوربین حاضر نشده است. شنیده‌ها حاکی از درگیری او در پروژه‌ عظیمی به تهیه‌کنندگی تولیت آستان قدس رضوی است. پروژه‌ای که به گفته خود ریحانی بیش از یک میلیارد و 500 میلیون خرج برداشته است.
در گفت‌وگویی تلفنی از او در خصوص اینکه چه شد بازیگر سینما آن هم بازیگر تازه‌کاری چون او سر از آستان قدس رضوی درآورد و هم اینکه چگونه موفق شد به عنوان تهییه‌کننده در چندین پروژه میلیاردی حضور داشته باشد پرسیدیم و البته اینکه در آینده قرار است چه کارهایی را از او ببینیم.
** خانم ریحانی شنیدیم که به تازگی به سفارش تولیت آستان قدس رضوی مشغول ساخت فیلمی در خصوص امام رضا (ع) بودید. کمی درباره آن بگویید؟
- بله، شش‌ ماه گذشته را مشغول ساخت فیلم 700 دقیقه‌ای به نام «زلال بی‌انتها» بودم. این فیلم راجع به کلیه وجوهات امام رضا بود؛ فیلمبرداری حدود یک ماه است که به پایان رسیده است و اکنون در مرحله تدوین هستیم.
** ماهیت این فیلم چیست؟ منظورم این است در چه دسته‌ای قرار می‌گیرد: سریال است مستند است فیلم داستانی است یا...؟
- باورتان می‌شود که خود من آخرش نفهمیدم این فیلم داستانی بود یا مستند. نفهمیدم چه از آب درآمد؛ اما هرچه بود به مستندنگاری نزدیک‌تر است تا داستانی.
** قبلا هم در حوزه فیلم‌های معنوی و دینی کارکرده بودید؟
- نه همیشه داستانی کار می‌کردم؛ آن هم بازیگری. تولید این فیلم هم اتفاقی شد. قرار بود که اول روی موقوفات «حاج حسین ملک» کار کنیم، اما وقتی وارد کار شدیم دیدیم که خود امام رضا دارایی‌های بسیار گسترده‌ای دارد. من مطمئنم که هیچ مسافری تا حالا موفق نشده است که تمامش را کامل ببیند. مثلا قانون نقاره‌زنی را هر زائری حداکثر بتواند در زمان اذان آن هم فقط صدای آن را بشنود. یا آیین غبارروبی را کسی از نزدیک ندیده است؛ چون هر چهار ماه یکبار ضریح قرق شده و این اتفاق می‌افتاد. آییین شست‌وشوی ضریح هم که هر 48 ساعت یکبار انجام می‌گیرد از همین قاعده تبعیت می‌کند. همچنین مراسمی که ماهیانه توسط مهم‌ترین طلافروشان خاورمیانه انجام می‌گیرد و به آن پرداخت ضریح می‌گویند. همه این‌ها و دارایی‌های امام رضا به قدری برای ما جذابیت ایجاد کرد که پروژه حاج ملک را رها کردیم و «زلال بی‌انتها» را ساختیم.
** میانه‌تان با مسائل مذهبی حتما خیلی خوب است؟ به هر حال کسی که برای تهیه‌کنندگی آثار سفارشی مذهبی و اعتقادی انتخاب می‌شود آن هم در همکاری با آستان قدس، حتما باید سبقه‌ای در این زمینه داشته باشد...
- اتفاقا من اصلا آدمی مذهبی نیستم. یکی هستم مثل خود شما. مثل همه دخترهای بیست و هفت هشت‌ ساله تهرانی؛ زیاد از بعد مذهبی سر در نمی‌آورم، اما کل پروژه برای من جالب بود و خیلی لذت بردم. الان یک ماه است که کار تمام شده است و من هنوز آن حس را دارم.
** شما گفتید نه علقه‌های مذهبی دارید و نه فعالیت خاصی در زمینه فیلم‌های مذهبی داشته‌اید. چی شد که شما را برای این کار انتخاب کردند؟
- سوال خوبی است. باورتان می‌شود که من اصلا نمی‌دانم که چه شد؟ ما فقط یک قرارداد بستیم و من تهیه‌کننده آستان شدم؛ دفتر آن را هم قرار شد من در تهران متمرکز کنم. بعد هم قرار شد برای اولین کار یک پروژه کوتاه و سبک را شروع کنیم؛ اما بعد که وارد داستان شدیم گفتیم که می‌شود در مورد کارهایی که تولیت آستان در همین 33 سال بعد از انقلاب کرده است، فیلمی بسازیم. موقوفه‌ها و کاری که تولیت با نذرهای مردمی که در ضریح ریخته می‌شد می‌کردند، بی‌نظیر بود. پروژه‌ای که هم در آن مذهب بود، هم پول و هم اتفاقات حسی ویژه.
** اول چی؟ شما از وسط همکاری توضیح می‌دهید. ایده شما بود که با آستان همکاری کنید یا آن‌ها گشتند و از میان همه شما را برگزیدنند؟ به هرحال آدم حرفه‌ای که قبلا هم پروژه مذهبی کار کرده باشد کم نداریم...
- خب... برای جواب شما باید به گذشته برگردم. من دانشجوی صنعتی شریف هستم و چهار سال متوالی در المپیاد ریاضی برنده شدم. سال گذشه که برای مسابقه به کره رفته بودیم حاج آقای طبسی هم در مراسم تجلیل حضور داشتند. یک روز حرف رسید به این که خواسته‌های من چیست. من گفتم حاج آقا من خیلی دوست دارم در ایران دفتر تولید داشته باشم که از نظر بودجه و حمایت‌ها در سطح عالی باشد و حرف اول را بزند. گفتم، حاج آقا دوست دارم آدم پولداری باشم. البته این فقط برای من آرزو بود چون می‌دانستم به قد و قواره من این حرف‌ها نمی‌خورد. ایشان ولی گفتند ایده خوبی داری ولی باید پله پله شروع کنی، اما من گفتم که نمی‌توانم یواش یواش کار کنم و کمال‌گرا هستم و اگر ساپورت مالی و قانونی پشت دفتر تولید نباشد زمین می‌خورم. بعد از این حرف بود که حاج آقا پیشنهاد داد که به رغم اینکه حرفه‌ای نیستم، به خاطر جایزه‌ای که در ریاضی دریافت کردم و البته اینکه آن را به آقا امام رضا اهدا کرده‌ام در آستان شروع به کار کنم. این شد که کم‌کم فعالیت‌های ما شروع شد. ایشان خوششان آمد و یک‌دفعه وارد مرکزیت آستان شدم و اینقدر این کارهایی که انجام دادیم خوب شده که خودم باورم نمی‌شود. خدا را شکر ایشان هم جواب اعتمادشان را گرفتند.
** چه کسانی با شما در این پروژه همکاری داشتند؟
- 90 درصد زحمات این پروژه برعهده رئیس دفتر تولیت بود؛ یعنی حاج مصطفی واعظ طبسی. 10 درصد بقیه هم کار ما، یعنی قسمت فنی بود. خلاصه حداقل 40 نفر دست‌ اندر کاران تولید این فیلم بودند. تولید فرزاد نشاط، سیستم تریدی مکس‌مان هم کمپانی الکومین فرانسوی بود. صدابرداری کار را هم هادی افشار انجام داد.
** بازیگر هم داشتید؟
- نه، چون فیلم بازنمایی اتفاقات واقعی بود، بازیگر نداشتیم.
** پس شما در چه کسوتی با این 40 نفر کار می‌کردید؟
- من تهیه‌کننده کار بودم.
** من رزومه کاری شما را تورق می‌کردم غیر از چند مورد بازیگری به مورد دیگری برنخوردم. آیا در زمینه تهیه‌کنندگی یا کارگردانی تجربه‌ای داشته‌اید؟
- آغاز کار من در این زمینه از همکاری با آستان قدس رضوی آغاز شد و خوشبختانه من با بودجه‌ای عظیم وارد این کار شدم و همچنان هم به این همکاری ادامه خواهم داد.
** طبعا ساخت آثار مذهبی و اعتقادی برای اینکه کار فاخر و در خور توجه تولید شود مستلزم تخصیص هزینه‌های شایسته است. آستان قدس برای ساخت این فیلم چقدر تقبل کرد؟
- صد در صد هزینه‌ها، یعنی چیزی بالغ بر یک میلیارد و 500 میلیون تومان.
** پروژه دیگری را با همکاری آستان تعریف کرده‌اید؟
- امسال حداقل سه تا پروژه «الف ویژه» در دست ساخت داریم. بعد از پروژه زلال بی‌انتها که همین فیلم امام رضاست در حال انجام مراحل پیش‌ساخت سریال «پرستاران ایرانی» هستیم.
**  در چه شبکه‌ای پخش خواهد شد؟
- زمانش مشخص نیست، ولی در سوپرمارکت‌ها پخش خواهد شد؛ یعنی پخش خانگی.
** قصد نداری با جای دیگری همکاری کنی نه؟ به نظر می‌رسد که به همین‌جا سفت و سخت چسبیدی؟
- بله درست است. من اینقدر از کار با آستان لذت بردم که به هیچ وجه حاضر نیستم از دستشان بدهم.
** آره خب کی از پول بدش می‌آید؟
- هم پولش مهم است و هم اینکه پشتت را می‌گیرند. مهم‌تر از همه اینکه کاری نمی‌کنند که هنرمند برای قسطش بدود. من افتخار می‌کنم با آستان کار می‌کنم. اگر اهمیت وجود امام رضا را هم از آن کم کنیم اهمیتش به این است که واقعا از من هنرمند می‌سازند نه یک گدا.
** خب ببین نظر بسیاری از هنرمندانی که آزاد کار می‌کنند این است که این ساپورت مالی به بهای از دست رفتن خلاقیت است و کلا زیر بار سفارشی کارکردن نمی‌روند. نظر تو این نیست؟
- آستان ما را محدود نکرده است. فقط همان ابتدای کار، چند تا المان اخلاقی مشخص کرد تا توهینی به کسی یا اعتقادی نشود.
من با این حرفی که می‌زنید موافق نیستم. همین آستان در من انگیزه‌ای ایجاد کرده است که احساس قدرت و امنیت می‌کنم. کدام ارگان – ارگان هایی که هنرمندان با آن ارتباط دارند منظورم است- این قدرت را به هنرمند می‌دهد؟ مثلا الان برای پروژه پرستاران ایرانی 1500 تا 2000 دقیقه را سفارش داده‌اند. هنوز هیچی نشده سه هفته پیش آمدند دفتر من را تجهیز کردند والله – قسم کبیره است ها- سه بار ناظر فرستاده‌اند، نه باب فضولی، برای اینکه بپرسند آیا کم و کسری دارید؟ باور کنید از هر چیزی که نیاز دیدند بهترینش را خریدند. در حدی تجهیز کردند که حتی برای صدابرداری مجبور نباشم به جای دیگری برویم. طبقه پایین دفتر را برایم صداگذاری دالبی گذاشتند. چیزی که در ایران فقط یک نفر دارد؛ یعنی بعد از عروج فیلم دفتر من است که حدود 400 متر سیستم دالبی است. همه جوره همکاری کردند با سلیقه من کنار آمدند. مثلا آرزو داشتم کنار ضریح گل رز پرپر کنم! حاج آقا و دیگر عوامل در کمال ناباوری اجازه دادند. همین پلان اینقدر خوب درآمده که هر کس که دیده به گریه افتاده است.
این را هم بگویم که اگر من ساکن مشهد بودم و بزرگ‌تری مانند تولیت آستان بالای سرم بود مطمئن باشید که من الان در «ونکوور» درس می خواندم و حداقل جزو اعضای ناسا بودم.
** بازیگری را کلا کنار گذاشتی؟
- ببینید، من خیلی ناپخته وارد این حرفه شدم. هیچگونه اطلاعاتی راجع به این حرفه نداشتم. در بدو ورودم هم هفت تا نقش یک بازی کردم که سه تای آن‌ها در نوبت اکران است. ترجیح دادم به خودم یک سال فرجه بدهم تا حداقل به قولی کمی خاک صحنه بخورم... الان یک سال سپری شده است و قصد دارم که با فیلم پرستاران به جلوی دوربین برگردم.
** یعنی هم بازیگری هم تهیه‌کنندگی؟
- بله!
** گفتی که تهیه‌کننده هستی. تهیه‌کننده در پروژه‌هایی که شما با آستان انجام می‌دهید چه تعریفی دارد؟
- ما به صورت شراکتی با آستان کار می‌کنیم.
** یعنی خودت هم پول می‌ذاری؟
- می‌خواستم 50 درصد شراکت مالی داشته باشم. که اگر منافع ریالی داشت به همین شکل تقسیم شود.
** یعنی در پروژه امام رضا هم که گفتی یک میلیارد و 500 میلیون تومان تمام شد هم پول گذاشتی؟
- نه این نه. برای من خیلی سنگین بود.
** خب پس چه‌جوری تهیه‌کننده بودی؟
- وقتی که از پس هزینه‌هایش برنیامدم قرار شد بودجه آن را بدهند و بعد از ساخت دوباره به خودشان بفروشم.
** خانم ریحانی این زلال بی‌انتها را مردم ما کی و چگونه خواهند دید؟
- کار مورد تایید آستان قدس رضوی، ارشاد و صدا و سیما قرار گرفته است، اما مسقیما تا امروز تصمیمی در خصوص چگونگی پخش فیلم صورت نگرفته است؛ اما ایده‌ال خود من شرکت‌دادن فیلم در جشنواره‌های خارجی است و مطمئن هستم که توجه داوران را برخواهد انگیخت.
** ممنون از وقتی که گذاشتید.
- من هم از شما بابت توجه به پروژه زلال بی‌انتها ممنونم.

سحر ریحانی : پول میلیاردی نگرفته ام

 سحر ریحانی تهیه کننده برنامه "زلال بی انتها” در تکذیبیه‌ای ضمن رد شایعه قرارداد میلیاردی آستان مقدس رضوی در خصوص این برنامه ، هرگونه آمار نجومی ارائه شده را بشدت رد کرد.
به گزارش انتخاب به نقل از افق ، در تکذیبه سحر ریحانی آمده است:

بسمه تعالی

در پاسخ به مطالب منتشر شده در خصوص مجموعه تلویزیونی "زلال بی انتها”  در یکی از پایگاههای خبری و  استناد برخی از پایگاههای محترم به این مطلب  و همچنین سوء استفاده برخی رسانه های معاند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از این مطالب به استحضار می رساند:

۱- در خصوص ادعای یکی از پایگاههای خبری در مورد دریافت مبلغ میلیاردی پروژه مذکور توسط اینجانب ، هرگونه دریافت این مبالغ نجومی از اساس کذب محض بوده و اصولاً کسانی که سعی دارند با ارائه مبالغ نجومی و چندین برابری از یک اثر فرهنگی و هنری ارزشمند و وزین، آمار غلط و نادرست دهند ، ره به جائی نخواهند برد و اینگونه حرکات سخیف قطعاً در راستای تشویش اذهان عمومی و ایجاد جنگ روانی سازمان یافته و خوارک دهی غلط به اهالی رسانه و افکار عمومی می باشد که دریافت این مبالغ به شدت تکذیب می گردد.

۲- همچنین در مورد قرارداد لازم می دانم به محضر اهالی فرهنگ و رسانه برسانم که قرارداد ذکر شده بر اساس اعلام نیاز مردمی به آستان مقدس رضوی در مورد لزوم آشنائی با آثار و اراضی ملکوتی امام رضا(ع) و پس از استعلام های متعدد و بر اساس پائین ترین رقم پیشنهادی به اینجانب واگذار گردید که مدارک و ادله کافی برای اثبات موضوع موجود است.

۳-در خصوص سوء برداشت رسانه های محترم در مورد مذهبی نبودن اینجانب نیز لازم می دانم به این موضوع اشاره کنم که بنده به هیچ عنوان نگفته ام که مسلمان نیستم و اعتقادی به اسلام ندارم بلکه تنها به این موضوع اشاره کرده ام که بنده تنها یک دختر مسلمان معمولی هستم و لطف امام رضا (ع) شامل حال اینجانب برای انجام این مسئولیت مهم گردیده است و عرض نموده ام : ” در جایگاهی نیستم که بخواهم در مورد مذهب اسلامی اظهار نظر کنم” و البته بنده نافی بهره مندی این اثر از مشاوره اهالی علم و معرفت رضوی و روحانیت معظم در این طرح عظیم نبوده ام.

۴- و اما در مورد آماتور بودن و یا نبودن اینجانب، که اظهار نظر در این مورد را به اهالی فرهنگ و هنر و همچنین فن محول می نمایم و تنها برای بنده این نکته حائز اهمیت است که با تمام الطاف رسانه ای برخی دوستان و به قول برخی با اینکه بازیگر شانه تخم مرغی بیش نیستم  افتخار حرکت در این مسیر مقدس و قبول مسئولیت تهیه کنندگی این اثر فاخر و ارزشمند نصیب بنده حقیر گردیده است که به لطف امام رضا (ع) و کسب موفقیت های بی شمار پاسخ اعتماد مسئولان را داده ام.

در پایان از تمامی اهالی محترم و فخیم حوزه رسانه، همچنین از کلیه افراد جامعه تقاضامندم تا باهم بیائم طوری بنویسیم و بخوانیم که فردای قیامت بتوانیم جوابگوی اوستا کریم باشیم.

مسئولان آستان قدس رضوي درباره سپردن پروژه اي 1.5 ميلياردي به يك بازيگر غير متخصص سكوت اختيار كرده اند.
 
به گزارش الف؛ سحر ریحانی که سابقه بازی در چند فیلم دست سوم را فقط در کارنامه خود دارد و فاقد سابقه تهيه كنندگي و كارگرداني سينماست، طی مصاحبه ای که چند روز گذشته با سایت قانون داشته خبر از اختصاص بودجه یک و نیم میلیاری آستان قدس رضوی به این بازیگر برای ساخت " مجموعه زلال بی انتها " داد ، مجموعه ای که خود ریحانی هنوز نمی داند فیلم داستانی است یا مستند .
 
ریحانی در این مصاحبه در مورد نحوه شروع به کار در آستان قدس و گرفتن این پروژه میلیاردی می گوید : " من دانشجوی صنعتی شریف هستم و چهار سال متوالی در المپیاد ریاضی برنده شدم. سال گذشه که برای مسابقه به کره رفته بودیم حاج آقای طبسی هم در مراسم تجلیل حضور داشتند. یک روز حرف رسید به این که خواسته‌های من چیست. من گفتم حاج آقا من خیلی دوست دارم در ایران دفتر تولید داشته باشم که از نظر بودجه و حمایت‌ها در سطح عالی باشد و حرف اول را بزند. گفتم، حاج آقا دوست دارم آدم پولداری باشم. کمال‌گرا هستم و اگر ساپورت مالی و قانونی پشت دفتر تولید نباشد زمین می‌خورم. بعد از این حرف بود که حاج آقا پیشنهاد داد که به رغم اینکه حرفه‌ای نیستم، به خاطر جایزه‌ای که در ریاضی دریافت کردم و البته اینکه آن را به آقا امام رضا اهدا کرده‌ام در آستان شروع به کار کنم. این شد که کم‌کم فعالیت‌های ما شروع شد. ایشان خوششان آمد "
 
درپی انشتار این خبر، خبرنگار الف برای اطلاع از علت اعطای این پروژه  و برطرف کردن ابهامات آن قصد انجام گفتگویی با شورای فرهنگی آستان قدس و حجت الاسلام و المسلمين حسيني دبير شورا داشت که بعد از یک روز تلاش، حاج آقا حسيني از اين گفتگو طفره رفت و منشی وی اعلام کرد که حاج آقا گفتند به هیچ مسئولی در شورای فرهنگی آستان ارجاع ندهید. بعد از این ضمن تماسی با آقای هاشم آبادی رئیس اداره اطلاعات ،اخبار و رسانه خواستار پاسخگویی به سوالاتی درباره این قرار داد شدیم که وی مصاحبه را به ده دقیقه بعد موکول کرد و بعد از ده دقیقه، تلفن خود را تا لحظه انتشار خبر خاموش كرده است.
 
در این میان مسئل دفتر شورای فرهنگی آستان قدس اعلام کردند که پروژه تمام شده و یک شخصی حرفی زده و به ما ربطی ندارد. حاج آقاي حسيني هم مصاحبه نخواهد كرد و به همه دستور داده در اين باره حرفي نزنند.
 
صرف هزینه های میلیاردی برای یک بازیگر دست چندم که به قول خودش آدم مذهبی نیست و فقط پول برایش مهم است و تجهیز دفتر وی چه معنایی دارد ؟ آیا به صرف خوش آمدن مسئولی در آستان قدس رضوی باید اینگونه پروژه های مرتبط با بزرگترین سرمایه مذهبی و معنوی کشور به شخصی فاقد تمام شرایط اعطایی این پروژه داد؟
 
مسئولان آستان قدس رضوی بايد با شکستن سکوت خود، پاسخگوی افکار عمومی و رسانه ها باشند .

آستان قدس رضوی در بیانیه‌ای، قرارداد منعقده با سحر ریحانی در خصوص تولید مستندهای آیینی را در قالب 10 اثر 25 دقیقه‌ای به مبلغ 500 میلیون تومان و مطابق با ضوابط توصیف کرد/ 'ایجاد علاقه عاطفی در هنرمندان برای انجام کار در حرم رضوی با رویه‌های معمول در سایر نهادها متفاوت است'

به گزارش نسیم، متن کامل این بیانیه به این شرح است:

باسمه تعالی

نظر به برداشت‌های گوناگون رسانه‌ها از گفتگویی که در خصوص مستند «زلال بی‌انتها» انجام شده است، به اطلاع‌ می‌رساند:

1- قرارداد سرکار خانم ریحانی در خصوص تهیه و تولید مستندهای آئینی حرم مطهر رضوی با عنوان «زلال بی‌انتها» در قالب 10 اثر 25 دقیقه‌ای به مدت کلی 250 دقیقه و به مبلغ پانصد میلیون تومان به سفارش معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی منعقد گردیده است و دقیقا مطابق با ضوابط و آئین‌نامه معاملات آستان قدس رضوی بوده است و تاکنون بیش از 700 دقیقه از تصاویر باکیفیت مطلوب و ارزشمند تحویل این مجموعه گردیده است.

لازم به توضیح است سایر ارقام مطرح شده توسط ایشان مربوط به برآوردهای احتمالی از سایر پروه‌هایی است که در دست بررسی بوده و جنبه عملیاتی پیدا نکرده است.

2- ایجاد علاقه عاطفی در هنرمندان برای انجام کار در حرم مطهر رضوی و تقدیم اثر هنری به پیشگاه امام رضا (علیه‌السلام) با برخی رویه‌های اداری معمول در سایر نهادها متفاوت است. آستان قدس رضوی در این گونه موارد ضمن رعایت اصول و مقررات، سعی بر حمایت و همکاری دارد و ملاک اصلی، کیفیت و خروجی کارهاست. تصاویر تهیه شده توسط تهیه کننده محترم در خصوص مستند «زلال بی‌انتها» از کیفیت بسیار بالا و ارزشمندی برخوردار بوده و مورد تأیید کارشناسان و اهل فن این حوزه قرار گرفته است.

شایان ذکر است قبل از این، مشابه این گونه همکاری‌ها با شخصیت‌ها و اساتید برجسته هنری مانند مجید مجیدی، منوچهر طیاب، محمد رضا اصلانی، رسول صدر عاملی و... در زمینه تهیه و تولید مستندهای گوناگون از فعالیت‌های آستان قدس رضوی صورت پذیرفته و کارهای ارزشمندی تولید شده است.

3- این معاونت ضمن احترام به دغدغه‌های فرهنگی و هنری اصحاب محترم رسانه انتظار دارد همواره جایگاه رفیع معنوی و قداست ملکوتی این آستان مقدس را در نظر داشته باشند و از درج مطالب حاشیه‌ای که احتمالا موجب تشویش اذهان عمومی نسبت به این مجموعه مذهبی می‌شود، پرهیز نموده و نظرات حرفه‌ای و تخصصی خود را از مجاری مشخص پیگیری نمایند.

در مورد این پروژه خاص که تصویرگر بخش اندکی از افتخارات و خدمات ارزشمند نظام مقدس جمهوری اسلامی در صیانت از موقوفات و نذورات حرم مطهر امام رضا (علیه‌السلام) محسوب می‌گردد نیز قضاوت اصلی را به زمان ارائه کار واگذار می‌کنیم.

سید جلال حسینی

معاون تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی

نامه فعالان فرهنگی و هنری خطاب به آیت‌الله طبسی درباره مستند میلیاردی
سحر ریحانی، مجری پروژه میلیاردی آستان قدس رضوی:در «زلال‌ بی‌انتها» هم مذهب بود، هم پول و هم اتفاقات ویژه
باورتان می‌شود که من اصلا نمی‌دانم که چه شد؟ ما فقط یک قرارداد بستیم و من تهیه‌کننده آستان شدم!

به گزارش فارس در پی انتشار اخبار درباره ساخت مستندی با عنوان «زلال بی‌انتها» توسط آستان قدس رضوی با بودجه‌ای کلان، جمعی از هنرمندان و فعالان فرهنگی و رسانه‌ای خطاب به آیت‌الله طبسی درخصوص روند تولید این مستند نامه‌ای منتشر کردند.
متن این نامه به شرح زیر است:
باسمه تعالی
هیچ شخص یا نهادى نمی‌تواند با عذر انتساب به اینجانب یا دیگر مسئولان کشور، خود را از حساب کشى معاف بشمارد./ رهبر معظم انقلاب اسلامی/ 10 اردیبهشت 1380
حضرت آیت‌الله واعظ طبسی
تولیت محترم آستان قدس رضوی
سلام علیکم و رحمة الله
با تقدیم احترام، مدتی بود که اخباری مبنی بر واگذاری تولید مستندی در اماکن متبرکه رضوی به یکی از بازیگران به گوش می‌رسید؛ اما از آنجا که استناد به شنیده‌ها چندان معقول نیست توجه زیادی بدان نشد. تا اینکه در روز شنبه بیست و یکم مرداد مصاحبه‌ای از خانم سحر ریحانی در سایت رسانه قانون منتشر شد که ابهامات جدی و فراوانی را به وجود آورد. بازیگر مذکور دو روز بعد صرفاً بخشی از این مصاحبه را در خصوص مبلغ پروژه تکذیب نمود (و عملاً دیگر بخشها را تأیید کرد). از آنجایی که این مصاحبه حاوی نکات مبهم و سؤال برانگیز متعددی است، بهتر دیده شد تا سؤالات و ابهامات با حضرت‌عالی در میان گذاشته شود.
الف ـ در چنین پروژه‌هایی هزینه‌ها بستگی مستقیم به کیفیت و کمیت کار و تجهیزات مورد استفاده دارد. بنابراین پرداختن به مبلغ در چنین حالتی مصداق قول به غیر علم است. اما این مهم است که فرآیند انعقاد قرارداد چگونه بوده است.
نامبرده در تکذیبیه مورد اشاره در خصوص قرارداد مدعی شده است که: «پس از استعلام‌های متعدد و بر اساس پائین‌ترین رقم پیشنهادی به اینجانب واگذار گردید». طبعاً نمی‌توان به صرف پایین بودن رقم، تولید اثری هنری را به فردی سپرد. چه مزیت و مؤلفه‌ای باعث ترجیح این خانم بازیگر که حتی کمترین سابقه کارگردانی و یا تهیه‌کنندگی نداشته، بر دیگر هنرمندان شده است؟ چطور یک بازیگر نه چندان معتبر و مشهور که به اعتراف خودش خیلی ناپخته وارد این حرفه شده است، صرفاً به خاطر اهداء مدال المپیاد ریاضی به آستان قدس تهیه‌کنندگی پروژه باعظمتی درباره وجوهات و موقوفات رضوی را بر عهده می‌گیرد؟ وی شخصاً اعتراف نموده است که: «خود من آخرش نفهمیدم این فیلم داستانی بود یا مستند. نفهمیدم چه از آب درآمد.»
ب ـ بسیاری از هنرمندان ملی و خراسانی و حتی عوامل صدا و سیما خاطرات تلخی از کار در حیطه اماکن مقدسه دارند. بارها طی تولید پروژه‌هایی که بعضاً به سفارش خود آستان قدس بوده است، ورود و استقرار تجهیزات به بن‌بست خورده است و گاهی با آنها برخوردهای بسیار زننده‌ای صورت پذیرفته است. حال چگونه می‌شود که محوطه ضریح برای این خانم قرق می‌شود؟ آیا دیگر افراد هم می‌توانند به این راحتی در حرم عکاسی و فیلم برداری کنند (حتی بدون ایجاد محدودیت و یا مسدود نمودن جایی)؟ لازم است چه فرآیندی طی شود تا چنین همکاری‌های بی‌نظیری صورت پذیرد؟ اعلام شفاف این فرآیند می‌تواند دل بسیاری از هنرمندان ارادتمند به ساحت قدسی حضرت امام رضا علیه‌السلام را شاد نماید. بسیاری از کارگردانان معتبر ملی در حوزه سینما و مستند مایل‌اند حتی بدون دریافت هزینه برای امام رئوف فیلم بسازند. در چنین شرایطی چه عامل یا عوامل ناشناخته‌ای باعث این سطح از همکاری بی‌سابقه با یک تازه‌کار می‌شود؟
ج ـ یکی از سؤالات بی‌پاسخ و ابهامات جدی پس از مطالعه مصاحبه خانم ریحانی، نقش آقای مصطفی طبسی در آستان قدس رضوی است. جایگاه ایشان دقیقاً چیست و بر اساس چه مسئولیت و اختیاراتی می‌توانند چنین پشتیبانی قوی و بی‌سابقه‌ای را از تولید این مستند انجام دهند؟ آیا حضور پررنگ ایشان صرفاً به خاطر انتساب به حضرت‌عالی است و یا اینکه مسئولیت رسمی، تخصص و توانمندی خاصی در این زمینه دارند؟
اصولاً در این بین جایگاه عنوان پرطمطراق «شورای عالی فرهنگی آستان قدس» چیست و این شورا چه نقش مباشرتی و یا نظارتی در این پروژه عظیم هنری داشته است؟
د ـ خانم ریحانی در مصاحبه خود در خصوص پیشنهاد و انجام حمایت شخص تولیت آستان قدس از خودش (در خصوص آرزوی داشتن دفتر تولید و پولدار بودن)، مطالبی را مطرح می‌سازد که سرشار از ابهام و سؤال و به شدت شگفت‌انگیز است و سناریوی فیلمهای هندی را به ذهن متبادر می‌سازد. وی اظهار می‌دارد که با بودجه عظیم آستان قدس وارد کار تولید شده است. آیا چنین فرصتی به دیگر استعدادهای هنری (از جمله جوانان هنرمند و مستعد خراسانی) داده می‌شود؟ بر اساس کدام مزیت و یا معیاری این شخص خاص مشمول چنین الطاف کریمانه‌ای شده است؟ علاقه‌مندان به کار هنری و البته ارادتمند به ساحت قدس رضوی، چگونه و از چه مسیری می‌توانند بر سر سفره احسان مسئولان آستان قدس رضوی بنشینند؟ این خانم هنرپیشه چه توانمندی داشته که آستان قدس حاضر شده است برای تجهیز دفتر ایشان بهترین امکانات را خریداری نماید؟
سؤال اساسی‌تر اینکه علی‌رغم تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب مبنی بر ضرورت تقویت و حمایت هنرمندان متعهد به اسلام و انقلاب اسلامی، کوتاهی در حمایت از هنرمندان جوان، متعهد و معتقد استان و در مقابل حمایت از شخصی که به اعتراف خودش مذهبی نیست چه مفهوم و معنایی دارد؟ این تعارض با منویات صریح رهبر معظم انقلاب چه توجیهی دارد؟ نسبت آستان قدس با گفتمان فرهنگی و هنری رهبر معظم انقلاب چیست؟
آستان قدس چه برنامه مشخص و مدونی برای فرهنگ و ادب و هنر خراسان به ویژه مشهد به عنوان یکی از مهم‌ترین قطبهای فرهنگی مذهبی دارد و ارتباط این‌گونه اقدامات با این برنامه چیست؟ قطبی که هم‌اکنون نیز ظرفیت تبدیل به مرکز فرهنگی، هنری و رسانه‌ای در منطقه را دارد.
هـ ـ آنچه درباره چگونگی شروع کار، فرآیند انجام آن و گسترش پروژه در این مصاحبه آمده است، پر از ابهام و نشان‌دهنده بی‌برنامگی مفرط است. آیا چنین عملکرد پر سؤال و ابهامی که ذکر آن در بندهای قبلی رفت مصداق «مدیریت اسلامی» است، که آستان قدس رضوی داعیه‌دار آن است؟
و ـ خانم ریحانی در جایی می‌گوید: «این را هم بگویم که اگر من ساکن مشهد بودم و بزرگ‌تری مانند تولیت آستان بالای سرم بود مطمئن باشید که من الان در «ونکوور» درس می‌خواندم و حداقل جزو اعضای ناسا بودم»! این سخنان بی‌ربط و البته توهین‌آمیز، افق دید و سطح نگرش وی را به روشنی مشخص می‌سازد. این خانم در جایی قیاس به نفس می‌کند و خطاب به مصاحبه‌کننده می‌گوید: «من اصلا آدمی مذهبی نیستم. یکی هستم مثل خود شما. مثل همه دخترهای بیست و هفت هشت‌ ساله تهرانی.» چگونه می‌شود کسی که به اعتراف خودش مذهبی نیست کار مذهبی بسازد؟ در حوزه فرهنگ، مذهب و باورها و در مرحله بعد فرهنگ‌سازی، تبلیغ و ترویج آنها، «ایمان به پیام مورد نظر» اصل اول است. «از کوزه همان برون تراود که در اوست».
دردناک‌ترین و مهم‌ترین بخش ماجرا همین‌جاست. وقتی اثری توسط شخص یا اشخاصی تولید شود که دغدغه‌ای درباره آن ندارند، در نگاهی خوشبینانه ما با یک اثر خنثی مواجه خواهیم بود. در نگاهی واقع‌بینانه‌تر این احتمال جدی وجود دارد که چنین اثری، کاری اشرافی، روشنفکرمآب و بی‌درد باشد و حتی اینکه به صورت آگاهانه و یا ناخودآگاه لایه‌های پیدا و پنهان اثر درگیر انحرافات مختلفی از قبیل عرفانهای کاذب و نگاه لوکس، تزئینی و سکولار و فردگرایانه به دین شود. طبعاً پس از پخش این مستند می‌توان این احتمال را راستی‌آزمایی نمود.
ز ـ این توقع وجود دارد که آستان قدس رضوی به صورت جدی و رسمی پاسخگویی در برابر پرسشها و مطالبات مردمی را رویه جاری خود قرار دهد. پاسخ به ابهامات موجود درباره تولید این مستند می‌تواند آغازی بر این حرکت باشد.
ح ـ اگر حضرت‌عالی در سالیان دراز مدیریت آستان قدس رضوی، همچون پیش از انقلاب دیدار و ارتباط مستمر با جوانان مؤمن و انقلابی را رویه خود قرار می‌دادید و از آنان و توانمندیهای بی‌نظیرشان آگاه می‌بودید، شاید اکنون هیچ‌گاه حاضر نمی‌شدید تولید چنین آثاری را به هر کسی بسپارید.
ط ـ با توجه به اینکه عملکردهای سلیقه‌ای، کارشناسی‌نشده و بعضاً دارای نتیجه معکوس در حوزه فعالیتهای فرهنگی آستان قدس تبدیل به رویه شده، محدود به این مورد خاص نبوده و مسبوق به سابقه‌ای مکرر است، از نهادهای نظارتی همچون سازمان بازرسی کل کشور درخواست داریم تا به حوزه فرهنگی آستان قدس ورود نموده و آن را مورد کنکاش و بررسی جدی قرار دهند.
ی ـ در نهایت منتظر رونمایی از این اثر هنری برای عموم مردم هستیم؛ طبعاً در آن زمان می‌توان درباره وجوه فنی و هنری و کیفیت آن قضاوت منطقی داشت.
در پایان ضمن عذرخواهی از تصدیع وقت، از توجه شما سپاسگزاریم.
امضاکنندگان
تشکل‌ها:
مجمع مطالبه مردمی مشهد مقدس-جنبش عدالتخواه دانشجویی-مؤسسه فرهنگی نرم‌افزاری آرمان-نهضت مردمی پوسترهای عاشورا-بنیاد فرهنگی اسلام ناب-کانون فرهنگی یادگاران امام(ره)-

شخصیت‌های فرهنگی و اجتماعی:
حجت‌الاسلام اسماعیل صرافیان-حجت‌الاسلام علیرضا جهانشاهی/ طلبه عدالتخواه سیرجانی-خلیل موحدی/ فعال فرهنگی-علی سهیلی/ فعال فرهنگی-علیرضا دلبریان/ فعال فرهنگی، راوی سیره یاران شهید
هادی آجیلی/ عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، حوزه فرهنگ و رسانه-

مستندسازان:
سید سلیم غفوری/ مستندساز-محمدمهدی خالقی/ فیلمنامه‌نویس، مستندساز و برگزیده جشنواره فیلم عمار-محمدرضا دهشیری/ مستندساز و برگزیده جشنواره فیلم عمار-یاسر عرب/ مستندساز و برگزیده جشنواره فیلم عمار-هادی حاجتمند/ فیلمساز-مهدی مختاری/ مستندساز و پژوهشگر-محسن اسلام‌زاده/ مستندساز-سید محسن اصغرزاده/ مستندساز-محمدصالح نوروزنژاد/ مستندساز-مهدی عوض‌زاده/ مستندساز-یاسر قدسی/ نویسنده و مستندساز-داوود مرادیان/ عکاس و مستندساز-هنرمندان و فعالان فرهنگی و رسانه‌ای:
محمدحسین بدری/ روزنامه‌نگار و سردبیر ماهنامه داستان-رضا زاده‌محمدی/ روزنامه‌نگار و برگزیده جشنواره مطبوعات-محسن مهدیان/ فعال رسانه‌ای-مجید عسگری/ مدیر و فعال فرهنگی-مهدی ابوالقاسمی/ مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی مشهد-روح‌الله ایزدخواه/ فعال فرهنگی در حوزه اقتصاد-امیر جلیلی‌نژاد/ فعال رسانه‌ای-حامد معدولیت/ عکاس، طراح گرافیک، مدیر هنری
سید محمدرضا میری/ گرافیست، فیلمساز و فعال فرهنگی-امیر سعادتی/ روزنامه‌نگار و فعال فرهنگی-مهدی خوجگی/ فعال فرهنگی-مرتضی سعیدی‌زاده/ فعال فرهنگی-احمدمنصوب/-نقاش، گرافیست، عکاس
حمید سبحانی/ عکاس و فیلمساز-مجید شعرباف/ فعال فرهنگی-سعید سلمانی/ فعال فرهنگی و فضای مجازی-سید مصطفی خاتمی/ وبلاگ‌نویس و فعال فرهنگی-مصطفی معمی‌وند/ طراح گرافیک فرهنگی و مذهبی، مشاور و مدیر هنری-حمیدرضا شکیبانیا/ برنامه‌نویس و طراح صفحات وب-محمد افشار/ طراح گرافیک-حسام قوام/ فعال فرهنگی و مدیر موسسه صراط الحق-عباس نظری/ گرافیست
سید مهدی حسینی/ فعال فرهنگی-مصطفی دلبریان/ معمار، عکاس و طراح گرافیگ-احسان مینایی‌راد/ فعال فرهنگی-حسن سلطانی/ پژوهشگر تاریخ شفاهی-سمیه وظیفه‌خواه خیری/ روزنامه نگار
میثم مهدیار/ فعال رسانه‌ای-محسن حسام مظاهری/ پژوهشگر و سردبیر دوماهنامه هابیل-حسام‌الدین جدی/ عکاس، گرافیست و فعال فرهنگی-علیرضا ضرابی گل خطمی/ گرافیست-مهدی عشقی رضوانی/ تولیدکننده رسانه‌های دیجیتال-مریم قربان‌زاده/ نویسنده-زینب باقری/ نویسنده-رقیه فاضل/ فعال فرهنگی-هادی کافی/ روزنامه‌نگار-ابراهیم ابوذری/ فعال فرهنگی و رسانه‌ای
حسین رسولی/ طلبه و فعال رسانه‌ای-مهدی احمدی محصل/ مدیر کانون فرهنگی طاها-حمید قربان‌پور/ طراح و گرافیست-حامد امامی گردفرامرزی/ گرافیست و فعال فرهنگی-علی اللهیاری/ فعال فرهنگی و رسانه‌ای-محمد ولیان‌پور/ فعال فرهنگی و رسانه‌ای-مصطفی لشکری/ روزنامه‌نگار-هادی ذالکی/ روزنامه‌نگار-مهدی درویشی/ فعال فرهنگی-مصاحبه قانون با سحر ریحانی

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا