یاران اصلی بابک زنجانی کیستند؟
۲۹ مرداد ۱۳۹۳ -/شايد در پرونده‌هاي فساد اقتصادي ايران هيچ پرونده‌يي به اندازه بابك زنجاني جنجال‌آفرين نبوده است. اين پرونده از نظر فساد اقتصادي كماكان رتبه اول را به خود اختصاص داده است. فسادي حدود سه ميليارد يورو آن قدر بزرگ است كه به گفته يك مقام عاليرتبه نفت، اختلاس يا فسادهاي ديگري كه طي چند سال گذشته در اين صنعت رخ داده و ارقام كلاني هم به نظر مي‌رسد، در مقابل آن گم است. او در اين ارتباط به رقم 400 ميليارد توماني اشاره مي‌كند كه از منابع نفت برداشته‌اند و يك آب خنك هم روي آن نوشيده‌اند.

در ارتباط با پرونده بابك زنجاني تاكنون هفت نفر بازداشت شده‌اند و بازداشتي‌ها كه افزايش مي‌يابد، مقام و سمت‌هاي آنها هم رو به بالا مي‌رود. اگر زماني دستيار بابك زنجاني دستگير مي‌شد، ابهامي به اين بازداشت وارد نبود اما زماني كه بازداشتي‌ها به سوي مديران عاليرتبه دوره گذشته صنعت نفت مي‌رود، اين سوال مطرح مي‌شود كه نقش اين مديران در پولدار شدن بابك زنجاني چه بوده است؟ بابك زنجاني از كدام روزنه توانست استفاده كند تا منابع نفت و كشور را ببلعد؟بدون شك ماجراي تحريم‌ها نقش مهمي در اين رخداد ايفا كرده است.

تا قبل از اعمال تحريم نفتي، بابك زنجاني اگر از صادرات سالامبور و پوست و روده توانست پولي به‌هم بزند و خود را چهره موفقي در اين زمينه نشان دهد اما بايد سال‌ها كار مي‌كرد تا اين‌گونه سرشناس شود و پولدار، به‌طوري كه هلدينگ بزند و شركت‌هاي اقماري در ايران و تاجيكستان تاسيس كند. آنچه به كمك او آمد و توانست روزنه اميد را به رويش باز كند، تحريم‌هاي نفتي ايران بود چه آنكه ايران براي فروش نفت خود نياز به واسطه‌گران و دلالاني داشت كه برخي آنان تا پيش از تحريم‌ها امكان گذر از كنار شركت ملي نفت را به ذهن خود راه نمي‌دادند چه برسد به آنكه يك طرف ميز مذاكره قرار بگيرند. اما تحريم‌هاي نفتي ايران به سرعت اين زمينه را براي آنها فراهم كرد زيرا شرايط فروش نفت خام پس از اعمال تحريم‌ها زمين تا آسمان فرق كرده بود.

تا پيش از اعمال تحريم‌ها، ايران براي فروش نفت خود شرايطي داشت كه دو مورد آن بسيار مهم بود و در اصل مشتريان را غربال مي‌كرد و خريداران معتبر وارد جرگه فروش و معاملات نفت خام ايران مي‌شدند: اول، خريدار يا پالايشگر نفتي و صاحب پالايشگاه باشد يا آنكه با يك يا چند پالايشگاه قرارداد معتبر داشته باشد. از اين رو نفت ايران روي آب نمي‌ماند و فروش مي‌رفت؛ شرط دوم هم اين بود كه سه بانك معتبر جهاني خريدار نفت ايران را تاييد كنند. اين دو شرط عملا خريداران نفت ايران (حقوقي يا حقيقي) را معتبر و ريشه‌دار مي‌ساخت. از اين رو مشتريان تازه از راه رسيده امكان ورود به فهرست خريداران نفت ايران را پيدا نمي‌كردند. اما تحريم‌هاي نفتي فرصتي را براي برخي واسطه‌گران فراهم ساخت تا به فهرست خريداران نفت ايران راه يابند. زيرا با شروع تحريم‌ها اين دو شرط عملا از شرايط قرارداد فروش نفت ايران حذف شد و حذف آن چنان حيرت‌آور بود كه حتي خود نفتي‌ها باور نداشتند بتوان به اين راحتي چوب حراج به نفت ايران زد، به‌طوري كه يكي از اين مقامات در گفت‌وگويي به اين نكته اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «... هيات‌مديره شركت ملي نفت، تنها مقررات فروش نفت را اصلاح كرده بود. تعديل مقررات فروش نفت، براي خود ما هم تعجب‌آور بود. پيش از اين، امور بين‌الملل شركت ملي نفت، تنها به شركت‌هايي نفت مي‌فروخت كه حايز يكسري ويژگي‌ها بودند؛ ازجمله اينكه پالايشگاه داشته باشند و سال‌ها در بازار نفت معامله كرده. يكسري مقررات مالي هم براي فروش نفت داشتند. نظير اينكه شماره حساب‌هاي بانكي معتبر داشته باشند. اما با توجه به شرايط سخت تحريم‌ها، هيات‌مديره شركت ملي نفت، شرط پالايشگاه داشتن را از شروط مشتريان نفت ايران برداشت.»

در اين راستا است كه براي فروش نفت ايران خريداراني از راه مي‌رسند: « مجموعه‌هايي مانند آستان قدس رضوي، بانك صادرات و برخي نهادها با توجه به شرايط تحريم، مجوزهايي براي صادرات نفت گرفتند. برخي خريداران نفت از كشورهاي ديگر هم نظير روسيه، چين و كشورهاي CIS براي خريد نفت ايران، اعلام آمادگي كردند. اين شركت‌ها هم به امور بين‌الملل شركت ملي نفت معرفي مي‌شدند... وقتي شرط داشتن پالايشگاه از مشتريان نفت ايران برداشته شد، آمدند گفتند كه اينها مي‌توانند نفت بفروشند. يك مقداري هم به شكل فرمايشي بود.»آيا حذف اين دو شرط توانست فروش نفت ايران را مطلوب نگه دارد، سوالي است كه بايد در جريان بررسي پرونده بابك زنجاني به آن رسيدگي شود. به نظر مي‌رسد كه دو فرد بازداشت شده‌يي كه جزو مديران عالي ‌رتبه صنعت نفت بوده‌اند بتواند نوري بر اين پرونده بتا بانند .

افراد بازداشت شده چه كساني هستند؟

س. ج. س: او از مردان نفتي دولت دهم بوده است. مي‌گويند مرد شماره يك ايران در بازار نفت طي آن دولت بود واز مديران عاليرتبه نفتي دولت احمدي‌نژاد كه سابقه مديريت در چندين شركت اصلي نفتي را بر عهده داشت، چهار سال پيش از شركت ملي نفت به شركتي پا گذاشت كه ماموريت‌هاي اقتصادي، تجاري و كمك به كمبود منابع مالي داخلي شركت‌هاي تابع نفت را برعهده دارد و نقش مهمي در واردات بنزين و فروش بخش عمده‌يي از نفت خام ايران ايفا مي‌كند و طي ماه‌هاي اخير درگير مباحث مربوط به سوآپ نفت ايران بوده است. نام اين مدير نفتي در فهرست تحريم‌هاي امريكا قرار دارد.

و. ا. ا. و: از مديران و مشاوران نزديك به وزير اسبق نفت كه در دولت احمدي‌نژاد اصلاح ساختار امور حقوقي و قراردادهاي صنعت نفت به وي سپرده شده بود.

ع. ع: از مديران عامل اسبق يكي از مناطق آزاد تجاري صنعتي در دولت احمدي‌نژاد كه در مقطعي هم شايع شد در نزديكي مرزهاي غرب، حين فرار از كشور دستگير شده است.

ح. م. ك: از معاونان و دوستان متهم اصلي كه پس از انتشار تصوير دو نفره‌شان بابك زنجاني وي را از «دوستان و تجار خوب» خواند. گفته مي‌شود اين فرد مدت زمان كوتاهي در بازداشت بوده و آزاد شده است.

ح. ش. م: نخستين فرد بازداشتي پس از بابك زنجاني، از دستياران اصلي وي كه رسيدگي به امور مربوط به پروژه‌هاي كيش را بر عهده داشته است. او كمتر از يك هفته پس از دستگيري رييسش در دفتر كار خود بازداشت شد.

ب. ز: يكي از وابستگان بابك زنجاني.
کد خبر: ۲۰۳۵۰۸
۳۱ مرداد ۱۳۹۳ - ۱۳:۰۹
وزیر نفت در تشریح عملکرد یک ساله وزارتخانه‌اش با دفاع از خود بیان کرد: در خصوص پرونده بابک زنجانی گفته بودم که هشت هزار میلیارد تومان نمی‌تواند کار یک شخص باشد و احتمالا افراد دیگری هم در این کار دخیل بوده‌اند. اما سوء برداشت‌هایی صورت گرفته است. من در اینجا تصریح می‌کنم به هیچ شخصی به خصوص مدیران بالادستی نفتی و مدیران قبلی وزارت نفت اهانت نکردم.
 
به گزارش ایسنا، بیژن نامدار زنگنه شب گذشته (30 مرداد) دربرنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به تشریح عملکرد یک ساله وزارتخانه‌اش پرداخت و در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی را در وزارتخانه نفت انجام داده‌اید گفت: مهم ترین و فوری‌ترین کارها را در زمان تصدی خودم در وزارت نفت افزایش صادرات و تولید گاز می‌دانم.
 
وی با اشاره به اینکه، تولید گاز نیز بسیار حائز اهمیت است ادامه داد: توانستیم بدون مشکل مردم را از زمستان سرد سال گذشته عبور دهیم به طوری که علاوه بر این ادامه طرح‌ها از مهم ترین کارها به شمار می‌آید.
 
زنگنه با بیان اینکه، طرح‌های بسیار بزرگی را با حداقل 60 میلیارد دلار در دست اجرا داریم خاطرنشان کرد: فکر می‌کنم قدم مهمی برای هوای پاک در سال گذشته برداشته شد.
 
وی با اشاره به اینکه، توزیع بنزین یورو 4 آغاز شد گفت: بنزین یورو 4 را به همین شکل برای شهرهای بزرگ اضافه خواهیم کرد به گونه‌ای که شاهد تغییر محسوس در هوای تهران هستیم.
 
زنگنه در ادامه گفت: تصمیم ما این است که تمام میعانات گازی را در داخل کشور پالایش کنیم. بخشی از آن در پالایشگاه خلیج فارس، قسمتی از آن در مجموعه‌ای به نام فراگیر پالایشی سیراف در سایت دو عسلویه پالایش می‌شود که هشت پالایشگاه 60 هزار بشکه‌ای توسط بخش خصوصی احداث می‌شود. 100 هزار بشکه برای پالایشگاه پارس در نظر گرفته‌ایم و برنامه‌ی ما این است که این پالایشگاه‌ها تا چهار سال آینده به بهره‌برداری برسند.
 
وی افزود: پالایشگاه سیراف 20 مشارکت‌کننده و تقاضا‌کننده دارد که بررسی‌ها تا پایان شهریورماه انجام می‌شود و هشت مشارکت‌کننده را انتخاب می‌کنیم.
 
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه مهمترین اقدامات صورت گرفته در حوزه پالایشگاه خلیج فارس در طی یک سال گذشته چیست گفت: پالایشگاه ستاره خلیج فارس مهمترین طرح راهبردی کشور در صنعت نفت پس از پارس جنوبی است.
 
وزیر نفت افزود: این پالایشگاه به علت مشکلاتی که داشت مدتی متوقف شده بود در حالی که اهمیت فوق العاده‌ای برای کشور دارد.
 
وی میزان تولید روزانه بنزین در این پالایشگاه را 36 میلیون لیتر دانست و عنوان کرد: با به مدار آمدن این پالایشگاه ما برای حدود 12 تا 13 سال از نظر حجم بنزین مورد نیاز داخلی خودکفا می شویم در حالی که از نظر کیفیت هم بنزین تولید استاندارد یورو 5 را خواهد داشت.
 
زنگنه پیشرفت فیزیکی این طرح را 75 درصد ذکر کرد و گفت: با پیگیری‌ها، تغییرات مدیریتی و رفع مشکلات هم اکنون کار به خوبی در حال انجام است.
 
وی گفت: هدف کوتاه مدتی را برای نیمه اول 1394 تعریف کردیم که بر مبنای آن واحد اول حتی نه به طور کامل بلکه در زمان تعیین شده نفت گاز، نفت سفید، گاز مایع و نفتا تولید کند و سپس هر چند ماه واحدهای بعدی وارد مدار شوند.
 
زنگنه با اشاره به اینکه با همه پیمانکاران برنامه‌ها را مورد بررسی قرار داده‌ایم افزود: سال آینده تصور می‌کنم بیش از 12 میلیون تولید بنزین از آنجا اضافه شود، شاید شروع راه اندازی خط دو را هم داشته باشیم.
 
وی ادامه داد: سال 1395 ان‌شا‌الله همه مجموعه وارد مدار می‌شود و ما صادر کننده گازوئیل و نفت سفید و عمده دیگر محصولات این پالایشگاه خواهیم بود و با اتکا به این تولیدات می‌توانیم به همه کشور بنزین یورو 4 و در برخی شهرها یورو 5 را بدهیم.
 
وزیر نفت گفت: در این پالایشگاه‌ها ارزش افزوده به نحو خوبی تامین می‌شود. ما نیز امکاناتی مثل آب خنک‌کن و برق این پالایشگاه‌ها را تامین می‌کنیم. کار دیگر ما مربوط به پالایش نفت بسیار سنگین است که علاقه‌ داریم در جاسک و بندر‌عباس انجام شود، البته بستگی به تقاضای سرمایه‌گذاران دارد.
 
زنگنه بیان کرد: مهم‌ترین کاری که برای جلوگیری از خام‌فروشی باید انجام دهیم، توسعه پتروشیمی‌هاست که بتوانیم گاز مایع را به خوراک پتروشیمی که اتان و گاز طبیعی است تبدیل کنیم. اگر بتوانیم این مسیر را در صنایع بالا‌دستی پتروشیمی ادامه دهیم صنایع پایین‌دستی نیز توسعه پیدا می‌کند. همچنین شش الی هشت پالایشگاه پتروشیمی که می‌تواند گاز طبیعی را به پلاستیک تبدیل کند در دست طراحی داریم. انجام این قبیل کارها موجب کاهش خام‌فروشی، ایجاد اشتغال، ایجاد ارزش افزوده و تولید محصولات نهایی و عرضه به بازار می‌شود.
 
وی در ادامه بیان کرد: تا به حال محصولات بالا‌دستی پتروشیمی را می‌فروختیم و اقدامات دیگر در جاهای دیگر انجام می‌شد.
 
وزیر نفت گفت: ما برای همکاری با بخش خصوصی دو مسیر را در پیش گرفته‌ایم مسیر اول این است که بخش خصوصی مراجعه می‌کند و در صورتی که حداقل‌های مورد نظر ما را داشته باشد و مطمئن باشیم که می‌توانیم پولمان را پس بگیریم، به آنها نفت می‌فروشیم. مسیر دوم که سالم‌ترین و منطقی‌ترین راه است عرضه کالا در بورس انرژی است. وزارت نفت امکان این را فراهم آورده است که میعانات گازی به‌طور نامحدود با پشتوانه پالایشگاه بندر‌عباس در بورس ارائه شود. این روش به‌طور نمونه‌ای عرضه شده و باید مشکلاتش حل شود تا اضافه شود.
 
زنگنه در خصوص قیمت نفت و گاز در بورس گفت: اگر ما مطمئن شویم کالای ارائه شده در پالایشگاه داخلی پالایش می‌شود، به قیمت قانونی یعنی 95 درصد فوب خلیج فارس به فروش می‌رسانیم در غیر این صورت نمی‌توانیم ارزان‌تر بدهیم.
 
وی درباره‌ی اقتصاد دانش‌بنیان گفت: یکی از برنامه‌هایی که ما با وزارت علوم دنبال می‌کنیم این است که دانشگاه‌ها در افزایش ضریب بازیافت نفت از میدان‌های نفتی مشارکت کنند. دانشگاه‌هایی مثل دانشگاه تهران، شریف، شیراز، سهند و پژوهشگاه نفت در این زمینه فعالیت می‌کنند. پیشنهاد ما این بود که به هر کدام از این دانشگاه‌ها تعدادی از میادین نفتی را به مدت 10 سال به طور توافقی بدهیم تا مسائل این میدان‌ها را به‌طور کامل دنبال کنند و بتوانیم افزایش برداشت داشته باشیم. وقتی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا در این میدان‌ها کار کنند پس از مدتی افرادی را داریم که تخصص و تمرکز فعالیت‌شان در یک میدان نفتی است.
 
وزیر نفت همچنین افزود: در زمینه‌ی شرکت‌های دانش‌بنیان 10 خانواده کالایی را مشخص کرده‌ایم. تقاضای ما این است که اگر کارخانه‌ها می‌خواهند وارد کار شوند پیشرفت تکنولوژی انجام دهند و تولید با استاندارد‌های لازم انجام شده و گواهی استاندارد به ما بدهند تا هم تولید داخلی و اشتغال راه بیفتد و هم بتوانیم به روش ساده‌تری در تامین نیاز‌های کشور خودکفا شویم.
 
زنگنه گفت: نکته‌ی مهم دیگر بحث بهینه‌سازی است. وزارت نفت فعالیت‌های زیادی در این زمینه انجام داده که مهم‌ترین آنها گازرسانی به شهرهای کوچک و روستاهایی است که گاز‌رسانی نشده‌اند و تقریبا هشت هزار میلیارد تومان صرف این بخش کرده‌ایم.
 
وی افزود: کمک به توسعه مترو در شهرهای بزرگ فعالیت دیگر ما در این بخش است به این صورت که به ازای هر مسافر که به حمل‌ونقل مترو اضافه شود مبلغی را پرداخت می‌کنیم تا به واسطه‌ی این تعهد دستگاه‌ها و امکانات لازم خریداری شود و بازپرداخت آن توسط دولت و به واسطه بند «ق» صورت پذیرد.
 
وزیر نفت گفت: تعویض تاکسی‌های فرسوده با تاکسی‌های گازسوز و همچنین خارج شدن اتوبوس‌های فرسوده از چرخه‌ی حمل‌ونقل باعث صرفه‌جویی در مصرف نفت و گاز می‌شود. همچنین طی توافقی که با شهرداری تهران انجام دادیم 40 هزار موتورسیکلت برقی قرار است وارد تهران شود که در بهبود هوای تهران نیز تاثیر به‌سزایی دارد.
 
زنگنه گفت: اکتشافات در مرحله‌ای نیست که خبر بدهیم و تا به حال اکتشاف جدیدی صورت نگرفته است.
 
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا