با شروع محرم همه چیز رنگ ماتم داشت گوئی زمین و زمان ، در و دیواروحتی شب و روز نیز با شیعیان درعزای مولای خویش همراه و همنوا شده است . از هرکوی و برزن آوای حسین حسین بلند می شد و فرود آمدن دست ها برسینه ها نیز دلنشین ترین نوای این ایام بودکه تلفیق وترکیب این آوا هاونواها ، چشمه های جوشان اشک را برگونه ها ی اهالی جاری می ساخت .

عمده برنامه عزاداری روستا از عصر آغار می شد زیرا درطول روز مردم کشاورز بودند و می بایست به کسب معاش بپردازند وصدالبته عاشورا و تاسوعا همه کسب وکارها تعطیل بود وبرنامه ها ی عزا از صبح علی الطلوع آغاز می شد

روضه خوانی ، مرثیه سرائی ، جوش زدن ، شده برداری ، نخل برداری نمودهای عزاداری در روستا ی عزاباد بود که بعضا با تغییراتی هم اکنون نیز ادامه دارد .

الف - روضه خوانی :

روضه خوانی های خانگی ازجمله مجالس این ایام بود که هرکسی به فراخور وسع خویش اقدامبه برپائی مجلس عزای حسین علیه السلام درخانه مسکونی خود می نمود که تنها روضه خوانیمنزل مرحوم سید حسین حسینی پور معروف به سید حسین آسیابان است که با قدمت افزون بر40 سال هنوز هم ادامه دارد

سید جمال فرزند مرحوم سیدحسین درمورد روضه خوانی درمنزلشان چنین می گوید این مجلس نه وقف است و نه نذر ، بلکه ارادتی است که پدرمان نسبت به اجدادطاهرینش به ویژهحضرت امام حسین علیه السلام داشته و این مجلس را برپانموده وماهم همچنان این مجلس را بعد از فوت پدر با همین عشق وعلاقه ادامه داده ایم .

به سبب رونق وجمعیت عزاباد قدیم ، هرکدام ازمحلات عزآباد مستقلا برای خود حسینیه یا مسجدی داشته که مجلس روضه خوانی درآن برپا می شده است .حسینیه توده ، حسینیه تغاره بند ، حسینیه وردعلی ، مسجد سرحوض از جمله مهمترین این اماکن است .

حسینیه محله وردعلی که به گفته یکی از ریش سفیدان درپشت منزل حاج حسین علیرضا وجنب منزل ابراهیم امین قرارداشته نزدیک به نیم قرن است که درزیرشن های روان مدفون شده وجوانان امروزی نیز حتی ازمحل آن نیز خبری ندارند . حسینیه توده نیز براثر همین شن ها روان ،رو به ویرانی نهاد والبته دوباره بازسازی گردید و از محرم پارسال روضه خوانی درآن ازسرگرفته شد ولی در50 ساله گذشته مسجد سرحوض ومجموعه تغاره بند شامل مسجد وحسینیه مهمترین پایگاه مردم برای عزاداری وروضه خوانی ماه محرم بود .

اگر اندکی زمان را به عقب برگردانیم وبه محرم 57 بازگردیم شروع روضه خوانی عزاباد ازساعت 2 بعدازظهر درمنزل مرحوم سید حسین آسیابان بود و دوساعتی ادامه داشت هنوز روضه منزل سیدحسین به اتمام نرسیده بود که در مسجد محله تغاره بند روضه آغازمی شد واهالیبه صورت گروهی وانفرادی به سوی این محل می رفتند بعضی وقت ها مردم با تشکیل هیئت عزاداری از منزل سید حسین آسیابان به محله تغاره بند عزاداری می کردند وپس از اتمام روضه دراین محله همه با جوش زدن وسینه زدن راهی مسجد سرحوض می شدند وانجا روضه خوانی تا پاسی ازشب ادامه داشت .

روضه با هم خوانی "ذاکرین " آغاز می شد ذاکرین که عمدتا از سادات وافرادی خوش صدا بودند دردو طرف چپ وراست منبر می نشستند وبا توجه به موقعیت زمانی ومناسبتی اشعار ومرثیه هایی را همخوانی می کردند .این گروه دارای تشکیلات ومقرراتی نیزبود .محل نشستن هرکس مشخص بود ، درراس گروه ذاکران معمولا مسن ترین فرد به عنوان "سید الذاکرین" رهبری گروه را برعهده داشت و انتخاب نوع شعر ومرثیه ، نحوه اغاز وپایان وچگونگی انتقال شعر از گروه یمین به یسار توسط او مشخص می شد .

یکی از اهالی می گفت درمقطع زمانی قریب 60 سال قبل 14 ذاکر دردو گروه 7 نفره دوطرف منبرهای روضه خوانی درعزاباد حاضر بودند که انشاالله دربخش های بعدی ازآنها یادخواهم کرد

دردهه اول محرم روضه هرروز به یک موضوع خاص اختصاص داشت مثلا روز اول روضه مسلم بود ، روز دوم روزه ورود امام به کربلا، روزسوم روضه حر می خواندندوالی آخر ...

اگر روحانی دور و زود می آمد این وظیفه گروه ذاکرین بود که مجلس را گرم نگه دارد دراین فرصت ها ذاکرین به نوحه خوانی می پرداختند ومردم را با سینه زنی وجوش زدن درعزاداری مشارکت می دادند.

عزاباد به علت شرایط ویژه فرهنگی از روحانیون متعددی بهره مند بوده که اغلب این افراد از جایگاه علمی قابل قبولی برخورداربودندکه دربخش خادمان حسینی بیشتر درباره آنان خواهم گفت .

روضه های این ایام معمولا بین دو تا سه ساعت طول می کشید وبا برپائی مراسم سنتی "یارون عزا "به پایان می رسید .

ادامه دارد

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا