یزدفردا

کارگاه "یزد؛ شهرخلاق و جهانی شدن"  توسط دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری یزد با همکاری خانه صلح و اندیشه یزد  روز چهار شنبه مورخ3/10/1393 در محل پارک علم و فناوری اقبال با تدریس دکتر دهشیری معاون امور آموزشی و پژوهشی مرکز ملی مطالعات جهانی شدن و با حضور مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری یزد، مدیرکل  سیاسی استانداری یزد، مدیرکل امور بانوان  استانداری یزد، مدیر امور فرهنگی شهرداری یزد و جمعی از فعالین اجتماعی و فرهنگی استان برگزار شد. مشروح گزارش این کارگاه که در دوبخش با موضاعات جهانی شدن و شهرخلاق برگزار شد به شرح ذیل می باشد:

جهانی شدن

جهانی شدن یک تحول است که ما باید آن را مدیریت کنیم. یک تعبیری داریم به نام change management (مدیریت تغییر) بدین معنا که  در جهان یک تغییردر حال رخ دادن است و ما باید بتوانیم آن را مدیریت کنیم..

در مورد جهانی شدن دو تئوری مطرح است:

1)      جهانی شدن از بالا

2)      جهانی شدن از پایین

جهانی شدن از نگاه سرمایه داری ترویج مصرف گرایی و جنسیت است یعنی لاابالی گری و اباهی گری و این مربوط می شود به جهانی شدن از بالا

اما در رویکرد دوم فقط جامعه جهانی تصمیم گیرنده نیست بلکه جوامع از پایین هم می توانند روی جامعه جهانی تاثیر بگذارند. یعنی بازیگران جدیدی ایجاد شده اند که روی جامعه جهانی تاثیر می گذارند.

این بازیگران سطوح مختلفی دارند:

1. محلي یا فروملی
2. ملي
3. منطقه اي
4. بين المللي

اول شهرها كه به عنوان سطوح محلي هستند بعد دولت ها بعداز دولت ها  منطقه هم خودش بازيگر است و در نهایت در سطح بين المللي سازمان هاي بين المللي و شركت هاي چندمليتي به نقش آفريني مي پردازند.

 سطح فرو ملی است بدین معنا است که قومیت ها می توانند روی فضای جهانی شدن تاثیر بگذارند. شهرها هم به عنوان بازيگران محلي مي توانند به عنوان بازيگران عمده در عصر جهاني شدن قلمداد شوند.

 بحث شهر خلاق که در ادامه مطرح می شود در همین راستا است. اگر  شهر یزد به عنوان شهر خلاق انتخاب شود می تواند یک بازیگر جهانی باشد غیر از این شهرها هم خودشان می توانند تاثیر گذار باشند.

يكي از بحث هايي كه خيلي مطرح است شهرهاي جهاني است يعني بعضي شهرها مثل نيويورك، پاريس، لندن، توكيو بعنوان جهان شهر مطرح هستند تهران هم مي تواند بعنوان جهان شهر باشد.

عصر جهاني شدن عصر تمركز زدايي است. همه چيز در اختيار دولت نيست. دولت اقتدار خود را پخش كرده است سازمان هاي مردم نهاد بخشي از آن اقتدار را در اختيار دارند. شهرها هم بخشي از اختيارات دولت ها را در عصر جديد دارا هستند

یکی از بازیگران مهمی که در فضای جهانی شدن به نقش افرینی می پردازند ngoها هستند و در مجامع بین المللی از اعتباری مساوی با دولت ها برخوردار هستند.

یکی از مشکلاتی که ما در ایران با آن مواجه هستیم این است که جامعه مدنی کشور را بین المللی نکرده ایم و تماما داخلی است.

 

نکته مهم دیگر درعرصه جهانی تصویر سازی است.  یک واقعیت داریم و یک فرا واقعیت که واقعیت مهم نیست بلکه آن چیزی که به عنوان واقعیت نشان داده می شود مهم است. تلقی دیگران از واقعیت ما و تصویر ما مهمتر از خود واقعیت است. این تصویر را رسانه های می سازند. در رسیدن به شهرخلاق هم تصویر سازی از شهر مهم ترین مورد است.

در فضای جهانی شدن ما دو نوع تغییر داریم که بسیار مهم است. و هردو از پیامد های جهانی شدن هستند. یکی تغییرات اقلیمی  مانند تخریب لایه ازون و آلودگی هوا که این ها چالش هایی  هستند که باید در عصر جهانی شدن بر ان ها غلبه کنیم. و  دیگری تغییر ذهنیت ها است . یعنی می شود ذهن انسان ها ، الگوهای رفتاری، توانمندی ها و باور به خود را متناسب با محیط تغییر داد.

فرهنگ شش بخش دارد:

1. باورها یعنی جهان بینی و اعتقادات ما.
2.  ارزش ها  یعنی باید ها و نباید ها. عدالت و راست گویی ارزش هستند.
3. هنجار ها؛ هنجار یعنی الگوی رفتاری برآمده از ارزش ها. فرض کنید بگوییم عفاف یک ارزش است و حجاب هنجار پس هنجار در واقع جنبه عینی و تجسمی دارد.
4.  آیین ها، جشن های مختلفی که برگزار می کنیم مانند نوروز جز ایین ها است.
5.  نمادها  مانند خط، پرچم، مشاهیر و...
6. فناوری ها یا توانمندی ها؛ جهانی شدن در افزایش مهارت های زندگی هم تاثیر می گذارد.مثلا ما  در غذا خوردن توانایی هایی پیدا کرده ایم و دیگر  با دست غذا نمی خوریم. فناوری روی فرهنگ انسان ها اثر می گذارد.

به سه مورد اول(باور، ارزش و هنجار) هسته فرهنگ و به سه مورد دوم(آیین ها، نماد ها و فناوری)پوسته فرهنگ می گویند.جهانی شدن روی پوسته فرهنگ اثر می گذارد نه هسته آن. بنابراین باید هسته فرهنگ خود را نگه داریم و تغییراتی متناسب روی پوسته ان ایجاد کنیم.

آخرین بحث، بحث نهاد های چند جانبه غیر رسمی است. در حال حاضر داموس به عنوان یک نهاد چند جانبه غیر رسمی فعالیت دارد که همه اقشار مانند تجار، اساتید دانشگاه، روسای جمهور سابق دولت ها و... در ان جمع می شوند و نظر می دهند. داموس نظم اقتصادی جهان را تعیین می کند که این نشان می دهد نهاد های غیر رسمی و غیر دولتی در عرصه جهانی و جهانی شدن تاثیر زیادی دارند.

در فضای جهانی شدن استفاده از فضای مجازی یک عامل بسیار مهم است اما به تنهابی کفایت نمی کند.این را هم بگویم که اگر به زبان فارسی مطلبی را در فضای مجازی انتشار دهیم زیاد بیننده نخواهد داشت و باید به چند زبان دیگر هم ترجمه شود.

 

 

شهر خلاق

شهر خلاق سه ویژگی دارد:

1)خلاقیت

 باید خلاقیت و نواوری شهر را نشان دهید.  شهر خلاق باید توانایی هایش را در یکی از هفت مورد زیر نشان دهد.

1. ادبیات .
2.  موسیقی  .
3.  صنایع دستی.
4.  معماری .

• به نظر من یزد در این زمینه می تواند برای شهرخلاق فعالیت کند. به خصوص که از معماری یزد در جهان الگو برداری هایی هم شده است.

1. هنر های رسانه ای. مانند هنر های دیجیتال و عکاسی و..
2.  مسائل خوراکی 

مثلا یک شهر به عنوان شهر پیتزا معرفی می شود. چنین شهری  باید ویژگی های زیر را داشته باشد:

•  همه صنایع ان حول محور پیتزا شکل بگیرد.
•  تمام موادش در همان شهر تولید شود.
• در دانشگاه رشته مربوط به ان غذا وجود داشته باشد
•  گردشگری ان نیز از طریق این غذا صورت گیرد.

1. فیلم  و سینما

یکی از این هفت مورد می تواند برای رسیدن به شهر خلاق در نظر گرفته شود اما در این راستا باید موارد زیر را در نظر داشت:

• همه اجزای شهر باید با هم هماهنگ باشند، یعنی همه مقامات محلی شهر نقش خود را مشخص کنند و تمام تلاش خود را روی ان هدف متمرکز کنند.
•  اموزش ها در مدارس و دانشگاه های شهر باید در جهت  ان هدف باشد.
•  اشتغال هم باید از طریق همان هدف باشد.
• فقط افراد ماهر و متخصص دارای شغل نباشند بلکه افراد اماتور هم باید مورد توجه واقع شوند . یعنی مثلا افراد اماتور باید بتوانند دور هم جمع شوند و موسیقی بنوازند یا تئاتر بازی کنند و... و خود را در شهر نشان دهند.

2)تکنولوژی

 فناوری های جدید در خدمت یک عرصه قرار گیرد مثلا تکنولوژی های جدید در رشته معماری وجود دارد که بایستی از انها استفاده کرد.

3)      تعامل

یعنی امکان تعامل فرهنگ های مختلف وجود داشته باشد. خوشبختانه یزد از این لحاظ بسیار شاخص است. هم زیستی مسالمت امیز مسلمانان و زرتشتیان در کنار هم که در عین تنوع از وحدت برخوردار است و این نکته بسیار مهم است.  معماری یزد هم می تواند در عین تنوع یک روح کلی داشته باشد.

مدیریت اقتصادی در کنار مدیریت اجتماعی حائز اهمیت است باید یک استراتژی برای توسعه شهری تعیین کنیم. انچه که در جهانی شدن مهم است این است، معرفی شهر خلاق به عنوان شهر کار آفرین است.

شهر کار افرین در ذیل شهر خلاق مطرح می شود. شهر کارافرین 7محور دارد:

1)خودکفایی در امور مالی: شهر خلاق باید از لحاظ مالی تقریبا خودگردان مدیریت شود و وابسته به بودجه های دولتی نباشد.

2) ارتقای کیفیت اموزشی: یعنی کیفیت اموزشی به گونه ای باشد که بتوانیم فرهنگ سازی اجتماعی کنیم. بتوانیم ارزشهای مشترکی بین شهروندان ایجاد کنیم مثلا همه مردم باید احساس کنند که بایستی در راستای گردشگری گام بردارند.

3) کاهش جرم و جنایت: یعنی گردشگر احساس امنیت کند چون برای توریسم بسیار مهم است. مثلا برایشان مهم است که شهر امنیت داشته باشد و بتوانند تا ساعت 12 در شهر قدم بزنند.

4)رعایت قانون و مقررات: یعنی شهر خلاق حاکمیت قانون دارد و قانونمند است و اگر کسی به کسی تعرضی کرد از او دادخواست شده و احقاق حق در مورد وی صورت می پذیرد.

5)افزایش توسعه اقتصادی:  پیوند بین صنعت ، دانشگاه و بازار وجود داشته باشد. یعنی انچیزی در دانشگاه تدریس  شود که به درد صنایع و بازار بخورد.

6)افزایش رفاه اجتماعی: بحث های مربوط به امید به زندگی، کیفیت زندگی شهروندان، اسکان عمومی و...

7) نقش افرینی جامعه مدنی :  جامعه مدنی باید بتواند دوشادوش دولت ها در حل و فصل معضلات اجتماعی گام بردارد و شهر مظهر کار جمعی باشد. مثلا در مورد یزد طرح شهرخلاق به سازمان های مردم نهاد واگذار شده است که این بسیار خوب است.در جهانی شدن مشارکت بخش خصوصی و عمومی مهم است.

در عصر جهانی شدن هویت ها با همدیگر تکمیل می شوند. جهانی شدن عرصه تعارض ها و تضاد ها است. یعنی در عین اینکه

برای اینکه شما  در چرخه جهانی شدن دچار مشکل نشوید و این فرایند را سرعت ببخشید پنج راه حل وجود دارد:

1)   حالت ها و امکانات جدیدی را ایجاد کنید که تا به حال وجود نداشته است مثلا ایجاد قطب های فناوری، شهر هوشمند، طراحی شهر چند فرهنگی، ایجاد سیستم یکپارچه حمل و نقل شهری و...

2)      استقرار زیرساخت های نوین فیزیکی، اجتماعی و مجازی از طریق ایجاد شبکه های مشارکت بین بازیگران شهری در دوشکل افقی و عمودی .

3)   یافتن منابع جدید برای ارتقای مزایای رقابتی شهر یزد. مثلا یزد محل ترانزیت کالا از جنوب کشور به سمت تهران است. شما باید ببینید چه خدماتی می توانید ارائه کنید که امکانات ترانزیتی یزد را بالا ببرید تا رانندگان از ان استفاده کنند .

4)   بازتنظیم سلسله مراتب شهری یا تنظیم امایش درونی یک شهر خاص یعنی شما بایستی برنامه ریزی انجام دهید که از طریق ان مدیریت پشتیبانی انجام شود، نهادهایتان با سایر نهاد های فراملی رابطه داشته باشند و یا صادرات را بیشتر کنید کلیات بحث من برای رسیدن به شهر خلاق این سه مورد بود:

1)       تمام اجزای شهر با این هدف هماهنگ شوند

2)       استراتژی بلند مدت شهری داشته باشید

3)      امکان رقابت پذیری در شهر را بالا ببرید

در این راستا نقش مقامات شهری پررنگ می باشد و باید این امکانات را گسترش و تشدید نمایند.