یزدفردا
پایگاه خبری و تحلیلی
خودنمايي فساد در نبود نظارت مسئولان
رضا سلطان زاده
مدیر مسئول هفته نامه آيينه يزد
در شماره قبل اين ستون طي مقاله‌اي تحت عنوان «مبارزه با فساد هر چقدر جدي‌تر، جامعه سالم‌تر» يادآوري شد آنگاه حاكمان مي‌توانند ادعا كنند در زمينه جلوگيري از رانت خواري و مبارزه با مفسدان اقتصادي توفيق حاصل نموده‌اند كه مردم احساس و باور كنند: دولتمردان، مسئولان، نمايندگان، قضات، وزراء، استانداران، مقامات و مديران در رده‌هاي گوناگون خواستار همان چيزي هستند كه براي فرزندان، برادران و خانواده‌هاي خود مي‌خواهند.
در آيه شريفه 5 سوره نساء خداوند مي‌فرمايد: «اموال خود را كه خداوند وسيله قوام زندگي شما قرار داده است به دست سفيهان ندهيد... در اين باره عده‌اي از مفسران با استفاده از روايات نقل كرده‌اند: تمام افرادي كه به جهتي از جهات قابل اعتماد نيستند «سفيه» ناميده شده‌اند و از سپردن اموال شخصي و عمومي به آنها نهي شده است. در تفسير برهان ذيل اين آيه آمده است: سفيه كسي است كه مورد اعتماد نباشد. از روايات برمي آيد كه «سفيه» معني وسيعي دارد و از سپردن اموال عمومي و خصوصي به آنها نهي شده است... در واقع اين يك درس بزرگ اجتماعي است كه قرآن به ما مي‌دهد تا افراد قاصر و ناتوان را به خاطر كمك به شخص آنها به كارهايي كه قدرت انجام ان را ندارند نگماريد زيرا اگر اين كار منفعت جزيي براي انها داشته باشد ممكن است زيان‌هاي كلي براي اجتماع به بار آورد بلكه بايد از طريق كمك‌هاي بلاعوض و كارهاي سبك و كوچك آنها را اداره كرد. از اينجا روشن مي‌شود اينكه بعضي از كوته فكران افراد ضعيف و ناتوان را به پست‌هاي تبليغي و مذهبي براي كمك و ارفاق به آنها انتخاب مي‌كنند يكي از زيان بارترين و نابخردانه ترين كارها است...» 1
افرادي كه در سال‌هاي 56 و 57 تظاهرات و اعتصابات مبارزان را به ياد دارند، سرگذشت سختي‌ها و اندوه زنان و دختران و پسران و خانواده‌هاي زندانيان سياسي در سال‌هاي متمادي دوران‌پهلوي را شنيده يا خوانده‌اند، به يقين هيچ گاه ماجرا‌هاي به ياد ماندني و فداكاري‌هاي مردان و دليران را فراموش نخواهند كرد. شعاع نوراني ايثارگري‌هاي مبارزان، رزمندگان و آزادگاني كه براي حفظ دين و استقلال اين مرز و بوم از خود گذشتگي نموده‌اند هميشه درخشان و عظمت و مرتبه شهداي عالي مقام تا ابد جاويد خواهد بود. عالي مقاماني كه پشت به زندگي مادي و دنيوي نمودند و نام خود را سرافرازانه در تاريخ مملكت ثبت و ضبط كردند و امنيت و آسايش را براي ديگر شهروندان وجامعه ايراني به ارمغان آوردند خواستار اين بودند كه اداره امور به ويژه نگهداري و نحوه هزينه بيت‌المال به دست افرادي دين دار و امانتدار سپرده شود. «در عصر انقلاب براي ساختن جامعه انقلابي كه انقلاب به معيشت و امور زندگي مردم بايد سرايت كند، بايد براي هر شغلي و پستي به خصوص پست‌هاي مالي انسان‌هايي مومن، متعهد و متواضع و متخصص و آگاه و انقلابي و امين و انسان دوست و دين فهم و زمان شناس گزيده شوند. انقلاب يعني تغيير بنيادين زندگي مردم، در معيشت و فرهنگ، از وضع نادرست به وضع درست نه فقط تغيير اشخاصي، يا ثابت ماندن يا بسي بدتر شدن همان اوضاع...» 2
اگر عموم مردم در هر استان و شهرستان و بخش به نحوي اطلاع پيدا كنند مقامات حكومتي بر امور نظارت كامل دارند و به جاي نشستن در جلسات پي در پي و يا شركت در گردهمايي و همايش‌هايي كه معلوم نيست تا چه حد كار ساز مي‌باشد به وظيفه اصلي خود كه رسيدگي به مشكلات شهروندان مي‌باشد پرداخته‌اند به طور قطع علاوه بر اينكه در پيشگاه با عظمت الهي ماجور خواهند بود نامشان به عنوان دولتمردي موفق و دلسوز در سينه‌هاي مردم ثبت مي‌شود و يادشان بر سر زبان‌ها باقي خواهد ماند.
بسياري از مردم يزد بعد از گذشت بيش از چهار دهه ياد و خاطره... دبيران فرماندار كل يزد در پيش از انقلاب و اولين استاندار فهيم و دانشمند و هنرمند استان يزد بعد از پيروزي انقلاب را گرامي مي‌دارند و به نيكي از او ياد مي‌كنند و مطالبي را كه از وي شنيده و يا در تاليفات او خوانده به ياد مي‌آورند از جمله در جلسه‌اي آن مرحوم با طمانيه و آرامش از روزهايي ياد مي‌كرد كه در يكي از شهرهاي محل خدمتش در كوچه و خيابان قدم مي‌زده و براي نظارت بر كار اصناف بويژه نانوايان شهر رفت و آمد مي‌نموده تا شخصاٌ ببيند به وزن و كيفيت نان كه قوت اصلي بيشتر مردم مي‌باشد توجه دارند؟ آيا ناظران و مسئولان يزد بعد از گراني اخير قيمت نان بررسي‌هاي لازم را نموده‌اند تا چه حد كيفيت نان بهتر شده است؟ دهها سال پيش از رنسانس در كشوهاي اروپايي و كشف آمريكا و قبل از آن كه ديكتاتورها و پاپ‌ها و كليساها مردم را درگير جنگ و كشتار در قرون وسطي نموده بودند در كشورهاي اسلامي آئين شهرداري و كشورداري را رعايت مي‌كردند.
«نخستين وظيفه محتسب اين است كه گفته خود را به كار بندد و گفتارش با كردارش مخالف نباشد. خداوند متعال در نكوهش بني اسرائيل فرمود: آيا مردم را به نيكي فرمان مي‌دهيد ولي خودتان را فراموش مي‌كنيد؟(آيه44 سوره بقره). و از حضرت پيامبر (ص) روايت شده است كه فرمود در شب معراج مرداني را ديدم كه لبهايشان را با مقراض مي‌بريدند. از جبرئيل پرسيدم كه اينان كيانند؟ گفت: خطيبان امت تو كه مردم را به نيكي فرمان مي‌دادند و خود را فراموش مي‌كردند. و خداوند از شعيب (ع) كه قوم خود را از كم فروشي در وزن و پيمانه باز مي‌داشت چنين خبر مي‌دهد: من نمي‌خواهم در آنچه شما را باز مي‌دارم خلاف كنم و جز اصلاح تا آنجا كه بتوانم قصدي ندارم. - سوره هود آيه 88 - »3
صدا و سيما به عنوان رسانه ملي همراه با بعضي از مطبوعات نبايد حتي با كنايه و اشاره از گروه و دسته خاصي درباره فسادهاي متعدد و فراوان از جمله فساد 12 هزار ميلياردي و يا اخذ صدها بورسيه‌هاي غيرقانوني آنهم بدان علت كه مدركي بالاتر بدست آورند تا در نظام اسلامي اداره‌امري را در نهاد و سازماني به عهده بگيرند و مجري عدالت و رفع تبعيض باشند حمايت كنند يا زمينه‌هايي فراهم ننمايند تا از قبح و زشتي اين گونه كارهاي ناپسند كاسته شود يا با تنظيم گزارش‌هاي متعدد نخواسته باشند به مردم نشان دهند موضوع چندان مهم نبوده كه عده‌اي به دنبال افشاي آن بر آمده‌اند. با تاسف شاهد هستيم در هر روز و هفته‌اي گوشه‌اي از تباهي‌هاي اين چنيني برملا مي‌شود.
مردم بايد قبول داشته باشند سران قوا به طور مستمر عملكرد دولتمردان از جمله وزراء و استانداران را زير نظر دارند و يا گزارش‌هاي ارائه شده از سوي نهادهاي نظارتي را مطالعه مي‌نمايند، توصيه و سفارش اين يا آن را نمي‌پذيرند، آقازاده‌اي را در صورت تخلف مورد حمايت قرار نمي‌دهند و همه مفسدان اداري و اقتصادي و سوء استفاده كنندگان از بيت‌المال را به دست قانون مي‌سپارند.
مسئولان ذي ربط به طور شفاف به مردم پاسخ دهند: چطور جواني يا زن سرپرست خانواده‌اي يا كارگري براي ازدواج يا گره گشايي از مشكلاتشان بارها بايد پله‌هاي ساختمان‌هاي بانكي را طي كنند از اين اتاق به آن اتاق بروند تا بتوانند يك يا چند ميليون تومان وام بگيرند در مواردي هم به اصطلاح تيرشان به سنگ مي‌خورد و نااميد مي‌شوند اما روز و هفته‌اي نيست كه موضوع تسهيلات پرداختي ميلياردي به زراندوزان و حيف و ميل كنندگان افشاء نگردد.
آيت ا... جوادي املي در ديدار با وزير توانمند و متعهد و مردمي بهداشت، درمان و آموزش پزشكي گفت:
«كشور ما داراي خاك و آب مناسبي در جهان است و با وجود اين نعمت الهي واردات گندم براي كشور ما فاجعهاي بسيار بزرگ و تاسف برانگيز است. و با اشاره به گراني كالاهاي مايحتاج مردم، گفت: ما كشوري نيستيم كه نياز به بيگانه داشته باشيم چرا كه كشور ما يكي از غنيترين كشورهاي جهان از لحاظ معدن، خاك و آب است و اگر به تواناييهاي خود ايمان داشته باشيم و به آنها اتكا كنيم ميتوانيم اين گراني و تورم را شكست دهيم. آيتا... جوادي آملي در پايان با بيان اينكه «امام علي(ع) طبيب جامع الادوار بود و براي طبابت هم مرهم سفارش مي‌كرد و هم داغ» تصريح كرد: دولت هم بايد براي مردم طبيب باشد و مرهم براي مشكلات مردم فراهم كند و از طرفي هم كساني كه براي مردم مشكل ايجاد مي‌كنند مانند اختلاسگران را داغ كند تا درس عبرتي براي ديگران شود. »4
هيچ يك از شهروندان انتظار و توقع ندارند دولتمردان و حاكمان انگونه زندگي كنند كه مولاي متقيان(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) زندگي كرده‌اند اما آن عده از مسئولاني كه با ماشين‌هاي چند صد ميليون توماني رفت و آمد مي‌كنند در اتاق‌هاي اداري آن چناني كه دكورهايش چشم‌ها را خيره مي‌كند مي‌نشينند، در خانه‌هاي مجلل زندگي مي‌كنند، براي تك تك فرزندانشان شغل مناسب و درآمد و پس انداز مكفي دست و پا كرده‌اند بايد بدانند در اين سرزمين صدها هزار خانواده در يك اتاق زندگي مي‌كنند فراوان هستند عده‌اي كه زندگيشان مردن تدريجي است. تنها در پايتخت و ام‌القراي اسلامي ميليون‌ها نفر از حداقل امكانات زندگي بي‌بهره‌اند.
بنابراين حسن ختام مقاله به نقل از گوشه‌اي از زندگي حضرت فاطمه زهرا(س) در خانه حضرت علي(ع) اختصاص مي‌يابد تا بدانيم فاطمه زهرا(س) در سايه قدرت و حكومت اسلامي هم كمترين استفاده از بيت‌المال مسلمين نمي‌نمود.
«فاطمه در محيط خانه آنقدر زير ديگ آتش افروخت كه لباسهايش دود آلود شده بود و آنقدر دستاس كرد كه دستهايش ورم كرده و مجروح شده بود بناچار يك روز حضور پيامبر شرفياب شد و از دشواري زندگي خود گله كرد. رسول خدا به گريه افتاد سپس فرمود اي فاطمه بخدائي كه مرا به حقيقت مبعوث گردانيده در مسجد (مسجد النبي) چهارصد نفر از مردم مسلمان هستند كه در شرايط سختي به سر مي‌برند آنان نه غذاي كافي و نه پوشاك و لباس مرتبي دارند اگر ترس از ناپسندي اين عمل نبود انچه كه تو مي‌خواستي به تو مي‌دادم.
اي فاطمه من دوست ندارم كه پاداش اين زحمات و رنج‌هاي تو در خانه علي بن ابي طالب(ع) در روز قيامت بواسطه اينكه خدمتگزاري گرفتي در پيشگاه خداوند از تو شكايت كند. پيامبر خدا با اين سخنان منطقي دخترش را قانع ساخت و در لحظات آخر به خاطر تسلاي دل فاطمه او را با يك نحوه تسبيح و ذكر خدا آشنا كرد كه از آن پس به عنوان تسبيحات حضرت زهرا در بين پيروانش معمول و معروف است و شيعيان آن را به عنوان تعقيب نمازهاي خود انجام مي‌دهند و به اين صورت خاطره آن روز زهرا و استقامتش را در برابر فشارهاي زندگي و ناملايمات آن گرامي و مقدس مي‌شمرند.
در بازگشت حضرت زهرا(س) به خانه‌اش همسر برومندش اميرمومنان علي (ع) فرمود: اي فاطمه تو براي تامين آسايش دنياي خود نزد پيامبر رفتي ولي خداوند در عوض پاداش اخروي و جاويدان بما عطا فرمود.»5
مدير مسئول
پي نوشت‌ها:
1- «تفسير نمونه»، جلد سوم، صفحه 268 و 269، چاپ دارالكتب الاسلاميه، چاپ 1354
2- «الحياه»، استاد محمد رضا حكيمي و. .. ترجمه احمد آرام، جلد ششم، صفحه 314
3- «آئين شهرداري»، محمد احمد قرشي، ابن اخوه متوفي به سال 729 ه. ق، صفحه 14
4- روزنامه آرمان، 29/9/93
5- يادنامه كنگره هزاره نهج‌البلاغه، مقاله شانزدهم نوشته حسين نوري، صفحه 362 و 363، بنياد نهج‌البلاغه چاپ 1360ه. ش