به مناسبت هفته ناجا با همکاری دانشکده علوم اجتماعی و نیروی انتظامی استان یزد نشست علمی "نخبگان و امنیت اجتماعی" با حضور رییس دانشگاه یزد، فرمانده نیروی انتظامی استان و جمعی از مسؤولان و اعضای هیات علمی دانشگاه و پرسنل نیروی انتظامی استان روز گذشته در سالن شهیدصدوقی دانشگاه یزد برگزار شد.
لزوم توجه به تحقیقات کیفی و اقدام پژوهشی در تحقیقات اجتماعی
رییس دانشگاه یزد در این نشست با تاکید براینکه امنیت یک موضوع پیچیده و چندگانه است که ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دارد گفت: حل مسائل و مشکلات امنیتی تنها با یک عامل و نهاد خاص امکان پذیر نیست.وی تاثیر پذیری نقش نخبگان و دانشگاهیان در بحث امنیت را یک نقش بلندمدت دانست و افزود: دانشگاهیان از معضلات اجتماعی و امنیت باید آگاهی داشته باشند و با برقراری ارتباط با نیروی انتظامی، اساتید و پژوهشگران در جریان این مسائل قرار گیرند تا بسیاری از پژوهش های دانشگاه به ویژه در دانشکده های علوم اجتماعی و علوم انسانی به سمت موضوعات امنیتی سوق داده شود و از طریق پژوهش ها به راه حل هایی برسیم.
دکتر محمدصالح اولیاء نوع مسائل اجتماعی استان یزد را با شهرهای دیگر متفاوت دانست و تاکید کرد تئوری ها باید متناسب با شرایط باشد. دانشگاهیان و نخبگان باید درک خوبی از این مسائل داشته باشند تا بتوانند با استفاده از دانش خود تئوریهای متناسب را ارائه کنند.
وی نقش آموزشی و تاثیرگذاری دانشگاهیان و اساتید را بسیار مهم دانست و تاکید کرد: اساتید می توانند در کنار درس خود نقش تربیتی برای دانشجویان داشته باشند ما باید مسائل تربیتی دانشجویان را بیشتر از مسائل آموزشی مورد توجه قرار دهیم. وی تاکید کرد اساتید نباید تنها نقش آموزشی داشته باشند بلکه باید به مشکلات تربیتی دانشجویان اهمیت دهند.
دکتر اولیاء با بیان اینکه دانشگاه برای امنیت اجتماع میتواند به مثابه یک آزمایشگاه بزرگ عمل کند، گفت: دانشگاه یک نمونه کوچک دربردارنده انواع مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی است و این فرصت خوبی است که این مشکلات را به صورت نمونه ای و آزمایشی بشناسیم و برخورد کارشناسی با مسائل و مشکلات داشته باشیم و راه حل های مناسب علمی و فرهنگی را پیاده کنیم و از این راه حل های تست شده در فضای بیرون از دانشگاه استفاده کنیم.
وی امنیت نخبگان و اینکه از کجا نشات می گیرد را مهم دانست و افزود: به این مسائل باید توجه خاص داشته باشیم. فضایی آرام برای پی گیری موضوعات علمی آموزشی فراهم کنیم تا پژوهشگران و نخبگان بتوانند روی موضوعات مختلف با آرامش خاطر کار کنند و انگیزه ها ارتقا یابد.
وی تصریح کرد: تحقیقات کیفی نسبت به تحقیقات کمی مهمتر است و نکات را بهتر می توان شناخت. در حوزه های اجتماعی می توانیم از روش تحقیق عملی یا اقدام پژوهی استفاده شود در این روش محقق عملا درگیر موضوع تحقیق خواهد شد و از ابتدا تا انتهای کار حضور دارد و این روش باید حمایت شود.
دانشگاه باید محل سازندگی افراد باشد
فرمانده نیروی انتظامی استان یزد نیز در این نشست با گرامیداشت هفته ناجا، نیروی انتظامی را یکی از دستگاه های موثر در ایجاد و حفظ امنیت در سطح کشور دانست و افزود: دستگاه های متعددی مسئولیت ایجاد امنیت را برعهده دارند وهر دستگاه و اقشار مختلف جامعه در ایجاد امنیت یک سهم خاصی دارند و نیروی انتظامی به تنهایی نمی تواند امنیت را ایجاد کند. وی افزود: وظیفه نیروی انتظامی است که امنیت ایجاد شده را با مشارکت تمام نهادها، حفظ کند و ارتقا دهد.
سرهنگ ایرج کاکاوند سهم نخبگان در ایجاد امنیت را سهم ویژه ای عنوان کرد و گفت: باتوجه به اینکه یک دهم جمعیت هر استان را دانشجویان آن استان تشکیل می دهند که در بعضی مواقع آسیب پذیرترین قشر نیز دانشجویان هستند، بنابراین دانشگاه باید محلی برای سازندگی افراد باشد. وی افزود: اگر فردی در دوران تحصیل قبل از دانشگاه مشکلات اجتماعی خاصی داشته است و یا ذهنیت و تفکر خاصی در خصوص جرائم داشته هنگامی به مجموعه دانشگاه وارد می شود باید رویکرد حاکم بر فضای دانشگاه را رویکرد پیشگیرانه ببیند و در این حوزه از این جهت احساس ناامنی داشته باشد و اگر دانشگاه اینگونه باشد بسیاری از مسائل حل خواهد شد و در نتیجه معضلات اجتماعی و معضلات انتظامی نیز کمتر خواهد شد و تجربه ثابت کرده است هنگامی که نظارت ها در یک مجموعه ای بیشتر باشد کمترین آسیب ها به وجود می آید. کاکاوند خاطرنشان کرد: آسیب یک دانشجو با یک فرد عادی بسیار متفاوت است و در اینجا نقش دانشگاه، نخبگان و اساتید بسیار کلیدی است.
وی اظهار کرد: در این حوزه نیروی انتظامی آمادگی تعامل با دانشگاه را دارد و به دلیل ظرافت و حساسیت خاصی که در این مجموعه وجود دارد همکاران ما باید رعایت کنند. ورود به این حوزه با اجتماع کاملا متفاوت است و در این رابطه مجموعه انتظامی استان این آمادگی را در حوزه معاونت اجتماعی و همچنین دفتر تحقیقات و کاربردی دارد تا تعامل بیشتری داشته باشد.
فرمانده نیروی انتظامی استان یزد همچنین اظهار کرد: دانشگاه و نخبگان می توانند در بررسی علمی علت بروز آسیب های اجتماعی نقش موثری داشته باشند تا با تشخیص و پیشگیری درست، امنیت جامعه ارتقا یابد. وی افزود: درحال حاضر تعامل خوبی وجود دارد که باتوجه به اینکه روز به روز آسیب های اجتماعی در حال افزایش است این تعاملات باید بیشتر شود و با این تعاملات از شکل گیری آسیب ها و جرائم جلوگیری کنیم.
به جای پلیس، تک تک افراد جامعه باید مولد و ارتقادهنده امنیت باشند
رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد در این نشست با بیان اینکه بحث امنیت اجتماعی و مفهوم آن در طول سالیان چه به لحاظ مفهوم شناسی امنیت اجتماعی و چه به لحاظ تعریف در زمینه هایی که امنیت اجتماعی در جوامع معاصر دارد دچار تغییرات و تحولاتی شده است گفت: یک نگاه کلی در مفهوم امنیت اجتماعی در مباحث اجتماعی امروز به معنای رفع تهدیدها و بهرمندی از فرصت های اجتماعی است. ضرورت پرداختن به امنیت اجتماعی این است که در هر جامعه، هر فردی برای برآورده کردن کارکردها و نیازهای اساسی خود قبل از هرچیز نیازمند امنیت است.
دکتر حسین افراسیابی با بیان اینکه تحولات جدید در سده ها و دهه های اخیر مانند گسترش و رشد افسارگسیخته و انفجار گونه شهرها، تحولات ارزشی، گسترش فردی شدن و تضعیف کارکرد نهادهای اجتماعی زمینه رشد آسیب های اجتماعی و جرائم و انحرافات اجتماعی را فراهم کرده و باعث خدشه دار شدن امنیت شده است افزود: جوامع مختلف به دنبال تمهیدات و زمینه هایی هستند تا میزان جرائم را کنترل کنند.
وی افزود: مطالعات در کشورهای توسعه یافته نشان داده است که افزایش تدابیر امنیتی از نوع سخت افزاری مانند افزایش تعداد مامورین پلیس و سازمان های پلیسی با کاهش جرائم اجتماعی رابطه نزدیکی ندارد و مهمترین زمینه ای که به صورت کلی و مبنایی باید مورد توجه قرار دهیم نوع رویکردی است که به امنیت اجتماعی داریم.
دکتر افراسیابی امنیت را در سه سطح منفعل، فعال و فرافعال عنوان کرد و افزود: در سطح منفعل و فعال مسؤولیت تامین امنیت و نقش اصلی تامین امنیت بر عهده دستگاه های نظامی و پلیسی و امنیتی است. وی افزود: امنیت در سطح فرافعال در سطح بالاتری است و در اینجاست که نقش نخبگان اهمیت می یابد. در این سطح امنیت در ارتباط با مولفه هایی مثل کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی تعریف می شود و در این سطح نیاز به تلاش فکری و عینی و پژوهشی نخبگان داریم.
رییس دانشکده علوم اجتماعی با اشاره به اینکه امنیت جامعه محور امروزه جز بحث های بروز امنیت اجتماعی است و نیازمند شهروند امنیت ساز، پلیس جامعه مدار و نهاد امنیت پرور است و افزود: این موارد نقش اساسی و کلیدی و موثر درتقویت امنیت اجتماعی دارند. وی گفت: هر نهادی که کارکردهای خود را به خوبی انجام دهد مردم در آن جامعه به عناصر و عوامل مولد امنیت اجتماعی تبدیل خواهند شد.
دکتر افراسیابی در پایان عنوان کرد برای همکاری موفق بین نهادهایی که در تامین امنیت اجتماعی فعال هستند به 6 عنصر آموزش دوسویه و مستمر، تعامل، اعتماد متقابل، توجه به تخصص، تاکید بر مشارکت و نوع نگاه واقع بینانه نیاز داریم.
کاهش دروه خدمت سربازی در قبال انجام پژوهش های کاربردی
سرهنگ ملک ثابت نیز در ادامه در این نشست با اشاره به اینکه امروزه پلیس بحث دانش محوری و جامعه محوری را همراه با هم مورد توجه قرار داده است و قدرت خود را با کسب دانش دنبال می کند گفت: حدود هفت مرکزتحقیقاتی فعال و 4000عضو هیات علمی در سطح کشور دارد و کل دانشگاه ها، اساتید و پژوهشگران و دانشجویان دکترا و ارشد همراه با فعالیت های پلیسی چه در زمینه های اجتماعی و چه در زمینه های فنی همکاری می کنند.
وی تصریح کرد: پلیس به همکاری علمی پژوهشی دانشگاه نیاز دارد و یک امتیازی که مرکز تحقیقات دارد این است که بسیاری از پژوهش ها می تواند همراه با کسر خدمت سربازی و حتی دریافت کارت معافیت از خدمت برای دانشجویان ارشد و دکترا باشد.
لزوم تشخیص علت های زیربنایی جرم
مدیر امور فرهنگی و اجتماعی دانشگاه در ادامه این نشست تاکید کرد: تحقیق و پژوهش در خصوص جرائم به تنهایی نمی تواند موثر باشد و باید یک کارگروه و تیمی تشکیل شود تا نتایج تحقیقات انجام شده را عملیاتی کنند و همچنین با ارزیابی دقیق آنها بتوانیم به اهداف مورد نظر برسیم. وی افزود: کارشناس نیروی انتظامی از نظر علمی با همکاری دانشگاه آموزش ببیند که در کنار بازجویی ها علت های زیربنایی جرم را تشخیص دهند.
دکتر سیدرضا جوادیان بحث مشارکت مردم و نیروی انتظامی را مهم دانست و گفت: ما باید در قشر های مختلف مردم انگیزه ایجاد کنیم که برای کاهش جرم، خود مردم اقدام کننده باشند.
دکتر زارعی رییس مرکز مشاوره دانشگاه یزد با بیان اینکه امنیت ریشه ای باید از خود خانواده ها شروع شود گفت: مردم به دنبال امنیت پایدار هستند و اگر بخواهیم نقش مردم را در امنیت افزایش دهیم باید به نظر مردم اهمیت دهیم.وی افزود: نقش اساتید و نخبگان بسیار در کاهش جرم و افزایش امنیت موثر است و این الگوها را شناسایی کنیم و در جامعه توسعه دهیم.
خبرنگار: الهام میرفخرائی
تصاویر: فاطمه تیو