گروه گفتگو: شاپور شهبازی یکی از اعضای هیئت انتخاب بخش داستانی نهمین جشنواره ملی مستند و فیلم کوتاه رضوی است، وی فوق لیسانس سینما (گرایش فیلمنامه نویسی و کارگردانی) از دانشگاه هنرهای تجسمی کالسروهه (آلمان) دارد و مولف کتاب تئوري هاي فيلمنامه در سينماي داستاني است، شهبازی برنده قلم زرين بهترين تاليف سينمايي و برنده جايزه و لوح تقدير از سوي كانون فيلمنامه نويسی براي مجموعه فعاليتها در عرصه ي فيلمنامه نويسي است و تدريس در دانشگاه هنر و معماري كارشناسي ارشد و دانشگاه سوره به عنوان استاد فیلمنامه نویسی و تحلیل فیلم، فیلمنامه نویس و کارگردان، موسس کانون فیلم ایرانیان اشتوتگارد و مدیر کانون فیلم، مولف کتاب تئوري هاي فيلمنامه در سينماي داستاني جلد اول و دوم، شرکت در جشنواره های مختلف به عنوان منتقد و خبرنگار، برگزارکننده سمینار فیلم نامه نویسی در شهر کلن، کالسروهه و غیره در زرومه این فیلمساز جای دارد، با وی در حاشیه بازبینی فیلم ها به گفتگو نشستیم..
سطح کیفی آثار جشنواره را چگونه ارزیابی می کنید؟ در مورد روند انتخاب فیلم های حاضر در بخش مسابقه نیز توضیح کوتاهی بدهید؟
از نظر سطح كيفي در يك جمله مي توان به بحران عمق نگاه فيلمسازان و فقر فيلمنامه ها اشاره كرد. عمق نگاه بيش از هر چيز معلول دروني كردن دانش نظري وتجربي است كه از آن به عنوان بينش يا به قول قدما حكمت مي توان ياد كرد. در حوزه ي فيلمنامه نيز بزرگترين مشكل عدم آشنايي دقيق فيلمسازان به تنوع ساختارهاي موجود در فيلمهاي كوتاه است.
با توجه به اضافه شدن بخش سبک زندگی به جشنواره، چه تعداد فیلم در این حوزه شرکت کرده بودند؟ آیا ساخت این گونه فیلم ها می تواند تلنگری درسبک زندگی مردم باشد و در اخلاقی تر شدن جامعه کمکی کند؟
تعداد فيلمها كه دقيقا در خاطرم نيست اما در مورد تاثير اين گونه از فيلمها بايد تاكيد كنم هيچ فيلم ضد اخلاقي در سطح جهان قادر نيست با مخاطب ارتباط برقرار كند. در واقع هر فيلم به عنوان يك پيش فرض مسلم، جهان ارزش هايش را با مخاطب در ميان مي گذارد. اين ارزشها به رغم تنوع فرهنگ ها و مردم در سراسر جهان ضرورتا اخلاقي هستند. اما در هنر، از جمله سينما، اخلاق نه از كانال گزارش گزارهاي اخلاقي بلكه از طريق خلق عواطف صورت مي گيرد. اين همان مفهومي است كه ارسطو حدودا در 2500 سال پيش در كتاب بوطيقا از آن به عنوان كاتارسيس نام مي برد. يعني نوعي پالايش و تزكيه ي نفس. طبيعي است كه تنها فيلمهايي قادرند اين تاثير عاطفي و اخلاقي را به تماشاگر منتقل كنند كه شرایط واجد پيش فرض هاي متن به عنوان هنر را داشته باشند. بنابراين پاسخ به بخش دوم پرسش شما هم بله و هم خير است. تغيير سبك زندگي منوط به يك يا چند اثر خوب هنري و يا برگزاري يك يا چند چشنواره ملي و بين المللي نيست بلكه معلول گفتمان در همه ي حوزه هاي اجتماعي است كه هنر و سينما نيز يكي از زير شاخه هاي آن محسوب مي شود
آثار ارسال شده در بخش احادیث را چگونه ارزیابی می کنید؟
آسيب شناسي فيلمها شامل همه ي بخش هاي جشنواره بود. به همين دليل اين بخش نيز مثتثني نيست.
آیا فیلم ها در سطحی بودند که روند انتخاب را برای شما سخت کنند؟
گاهي اوقات اختلاف نظر ميان هئيت انتخاب فيلمها بسيار متفاوت بود و در اين موارد تلاش مي شد با بحث اقناعي به اجماع در مورد رد يا قبول آن فيلم رسيد.
آیا در بین فیلم هایی که تماشا کرده اید، فیلمی هم بود که شما را به وجد بیاورد؟
بله. چند تا از فيلمها بسيار تاثير گذار بودند و من شخصا از ديدنشان لذت بردم و به سازندگان اين فيلمها صميمانه تبريك مي گويم و برايشان آرزوي موفقيت در جشنواره هاي ديگر را دارم.
روند اجرایی جشنواره را از چیدمان هیت انتخاب گرفته تا نحوه اسکان و پذیرایی چطور دیدید؟
در اين زمينه همه چيز خوب بود و برگزار كنندگان جشنواره، منش مهمان نوازي يزدي را در حد كمال به نمايش گذاشتند.
با توجه به سلایق مختلف در بین هیأت انتخاب، نحوه چیدمان این هیأت را چگونه ارزیابی می کنید؟
به نظرم هم تعداد داوران و هم كيفت دانش داوران به دليل تجارب تئوريك و عملي مختلف خيلي خوب بود.
آیا پیش آمده که در انتخاب کردن یانکردن یک فیلم اختلاف نظر وجود داشته باشد؟ در این صورت این اختلاف را چگونه برطرف کرده اید و عمدتا اخلاف بر سر چه بوده است؟
بله حتما. روش اقناعي و رسيدن به اجماع بود اما اكثر اوقات اين روش به علت تعداد زياد فيلمها و كمبود وقت جواب نمي داد و با راي گيري تير خلاص شليك مي شد.
آیا فیلم هایی هم بودند که همه اعضای هیئت انتخاب پس از دیدن، بدون هیچ بحثی آنرا برای بخش مسابقه انتخاب کنند؟
شايد يكي دو فيلم اما دقيق خاطرم نيست.
کیفیت فیلم های فیلم سازان جوان ما را در این جشنواره چگونه ارزیابی می کنید؟
بعضي از فيلمها نه تنها خوب بلكه بسيار خوب بودند. تعداد فيلمهاي در حد متوسط به نظرم بيشتر از بقيه ي فيلمها بود.
پیشنهاد شما برای فیلمسازها چیست؟
فيلمسازي فقط شغل و حرفه نيست. هنر است. رسالت است. در هنر كوتاه ترين راه براي رسيدن به موفقيت، الزاما به معني بهترين راه نيست. شكيبايي و دو فرزند خلفش يعني پشتكار و فروتني در آموختن اصول بنيادي است. به قول ديويد هاروارد" شما به من یک دانشجوي با استعدادِ متوسط و متواضع در آموختن و پشتكار سرسختانه و صبوری یک قدیس بدهيد آنوقت من به شما نشان خواهم داد چگونه اين فرد شانس غير قابل باوري جهت خالق شدن دارد.
آیا اضافه شدن بخش سبک زندگی رضوی در تولید آثار کیفی تر نقشی داشته است؟
بله. من معتقدم اين بخش در كل به كيفيت سطح جشنواره كمك خواهد كرد.
جشنواره رضوی یک جشنواره موضوعی است، نظر شما در مورد سینمای موضوعی و سفارشی چیست؟
مشكل جشنواره هاي موضوعي در دو حوزه است. حوزه ي فردي و حوزه ي اجتماعي. در حوزه ي فردي، فيلمساز با تشخيص موضوع و حساسيت مسئولين، خودآگاه يا ناخودآگاه به بازتوليد اولين نماد ها و نشانه هايي كه به ذهنش مي آيد بسنده مي كند. اولين نمادها و نشانه ها هميشه به كليشه منجر مي شود. كليشه يعني تكرار نمادها و موتيف هاي تكرار شونده كه از فرط تكرار معاني مشابه خلق مي كند. اين عنصر براي جشنواره هاي موضوعي سم است كه در نهايت منجر به فيلمهاي درون مايه محور ختم مي شود. در فيلمهاي درون مايه محور، شخصيتها، كنش و واكنش ها و ماجراهاي درام به عنوان ابزار، در خدمت اهداف ايدولوژيك مولف و در خدمت القاي يك پيام فرا متني قرار مي گيرد. بنابراين پيام از ضرورت متقابل مولفه هاي تشكيل دهنده ي درام بيرون نمي آيد به همين دليل مخاطب را پس مي زند. در حوزه ي اجتماعي اراده ي معطوف به زيبايي فيلمساز، معطوف به ارضاي ذائقه ي مسئولين و پيروزي در جشنواره منجر خواهد شد. اين جهت گيري در تخالف با جوهر هنر به عنوان رسالت قرار خواهد گرفت و فيلمها را فاقد عمق نگاه خواهد كرد.
از نظر شما آیا مرزی بین سینمای مستند و داستانی وجود دارد؟
بله. تفاوت به اندازه ي يك كهكشان ستاره است.
در خصوص برگزاری جشنواره در یزد چه نظری دارید؟
به نظرم با توجه به ويژگي هاي اقليمي و بافت شهري يزد و سابقه ي روانشاسي اجتماعي و تاريخي مردم يزد كه به شهر قنات، قنوت و قناعت شهره هستند، برگزاري اين جشنواره در يزد اتفاق ويژه ايي است كه در دراز مدت مي تواند داراي نتايج مثبت باشد.
و حرف آخر؟
اميدوارم در انتخاب فيلمها در حق كسي اجحاف نشده باشد.
این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
مخاطبان آن لاین یزدفردا -فرداییان همیشه همراه یزدفردا در سراسر جهان |
> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید |
||||||||
|